لغو چندین کنسرت موسیقی و جلوگیری از اجرای موسیقی توسط زنان طی یک ماه
عکس کنسرت گروه موسیقی «لیان»
به دنبال لغو حداقل سه کنسرت موسیقی و حذف نوازندگان یا همخوانان زن در شهرهای مختلف ایران در دی ماه، سخنگوی وزارت ارشاد روز سه شنبه ۲۳ دی ماه گفت لغو کنسرت هایی که مجوز داشته‌اند امر «ناخوشایندی» است و باید طبق قانون به کنسرت های دارای مجوز اجازه اجرا داده شود. او با اظهار اینکه لغو مجوزها به تعداد اندکی بوده، گفته است اما «ما همین تعداد اندک را زیاد می دانیم. اگر قرار است مجوزی اعطا نشود بهتر است از اول این اتفاق نیفتد.»
حسین نوش آبادی با اظهار اینکه وزارت ارشاد در خصوص لغو کنسرت ها پیگیری خواهد کرد، گفت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی طی نامه ای از فرمانده نیروی انتظامی خواسته تا «مسایل مربوط به کنسرت در شهرستان ها رعایت شود.» او همچنین گفت این وزارتخانه در حال «تدوین تفاهم نامه ای» با نیروی انتظامی است.
اعضای گروه موسیقی لیان که در حوزه موسیقی سنتی جنوب ایران فعال هستند پس از ۱۶ سال توانستند برای اجرا در زادگاهشان (بوشهر) مجوز اجرا بگیرند. آنها قرار بود در تاریخ جمعه ۱۲ دی ماه دو اجرا برای علاقمندان خود داشته باشند و تعداد زیادی بلیط نیز فروخته شده بود. با این حال قبل از شروع اجرای اول کنسرت، گروهی که خود را «امت حزب الله، طلاب و دانشجویان بوشهر» می نامیدند، در مقابل ورودی سالن کنسرت تجمع کرده و خواستار لغو کنسرت شدند.
این گروه در مقابل سالن شهید آوینی محل اجرای کنسرت تجمع کرده بودند و مانع ورود مردمی که بلیط داشتند، می شدند اما مدتی بعد پس از مداخله نیروی انتظامی و متفرقه کردن افراد معترض، اجرای دوم این کنسرت برگزار شد.
سه روز پس از برگزاری این کنسرت، در تاریخ دوشنبه ۱۵ دی ماه، حدود ۲۰۰ نفر در مقابل استانداری بوشهر تجمع کرده و به دلیل برگزاری اجرای دوم کنسرت گروه لیان خواستار برکناری مقامات مسول شدند. این افراد خواستار برکناری استاندار، مدیر کل ارشاد استان بوشهر و استیضاح وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بودند.
به دنبال این اتفاق، کنسرت سیروان خسروی که قرار بود در روزهای ۱۷ و ۱۸ دی ماه در شهر بوشهر برگزار شود هم لغو شد. سیروان خسروی، سرپرست این کنسرت در تاریخ ۱۶ دی ماه در صفحه اینستاگرام خود از لغو کنسرتش خبر داد. این کنسرت نیز دارای مجوز بوده و پیش فروش بلیط داشته است.
حمیده ماحوزی، مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان بوشهر با اظهار اینکه کنسرت سیروان خسروی لغو نشده، گفت:«کنسرت گروه سیروان خسروی در بوشهر لغو نشده، بلکه ترجیح داده شده برای حفظ آرامش در استان پیش از سفر هیت دولت، این برنامه به تعویق بیفتد.» با این حال ماحوزی هیچ توضیحی نداد که به چه دلیل برگزاری یک کنسرت بر آرامش قبل از سفر رییس جمهور تاثیر می گذارد.
اما لغو اجرای کنسرت تنها محدود به بوشهر نشد، در روز ۱۷ دی ماه خبرگزاری ایسنا اعلام کرد که کنسرت بعدی گروه لیان که قرار بود در شهر شیراز در روزهای ۲۱ و ۲۲ دی ماه اجرا شود، لغو شده است. این کنسرت علیرغم داشتن مجوز و فروش بلیط به طور ناگهانی و بدون اعلام علت مشخص لغو شد.
محسن شریفیان، سرپرست گروه لیان روز ۱۷ دی ماه به خبرگزاری ایسنا در خصوص علت لغو کنسرتش در شهر شیراز گفت: «هنوز چرایی این موضوع برای ما توضیح داده نشده، اما اینکه کنسرت لغو شده، حقیقت دارد. در این باره مسولان مربوط پاسخگو باشند که چرا گروهی که مجوز داشته، کنسرتش لغو شده است.» شریفیان در این گفتگو همچنین از تمام مردم شیراز که برای امدن به کنسرت بلیط تهیه کرده اند عذرخواهی کرد.
مصطفی امیری، فرماندار شیراز روز ۱۸ دی ماه در گفتگو با خبرگزاری نسیم گفت: «نظر قطعی ما عدم برگزاری کنسرت گروه لیان است و قطعا با هر مجموعه ای که برای اجرای این برنامه و مخدوش کردن مصالح اصولی نظام اقدام کند، برخورد می کنیم.»
فرماندار شیراز گفت: «در هیچ شرایطی اجازه برگزاری برنامه هایی که امنیت و نظم عمومی شیراز را تهدید کند، نمی دهیم. زیرا برنامه های فرهنگی باید متناسب شان سومین حرم اهل بیت باشند.»
در حالی فرماندار شیراز این نظرات را داد که گروه موسیقی «لیان» مجوز برگزاری کنسرت در شهر شیراز را از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی داشت. فرماندار شیراز هیچ توضیحی نداده که چطور اجرای یک گروه موسیقی که سالها فعالیت دارد و سازهایش سنتی و مضامین شعرهایش مردمی هستند می تواند نظم و امنیت عمومی را تهدید کند.
اما این فشارها فقط محدود به لغو کنسرت ها نشد. کنسرت ارکستر سازهای بادی تهران به خوانندگی عالیم قاسیم اف، خواننده معروف کشور آذربایجان در سه شب متوالی ۲۱ تا ۲۳ دی ماه در تالار وحدت تهران برنامه داشت. در قطعاتی از این کنسرت، دختر عالیم قاسیم اف نیز او را به عنوان همخوان همراهی می کرد اما در سومین شب، این کنسرت با تاخیر یکساعته و بدون حضور دختر عالیم قاسیم اف اجرا شد. در ابتدای برنامه محسن خباز، یکی از تهیه کنندگان کنسرت اعلام کرد که نهادی درخواست لغو کنسرت را داشته است.
محسن خباز با عذرخواهی از تماشاگران گفت: « یکی از نهادها نیم ساعت از قبل اجرا اعلام کردند که اجازه برگزاری این کنسرت را نداریم اما با رایزنی که از سوی علی مراد خانی معاون هنری وزیر ارشاد انجام گرفت مشکل حل شد.»
خبرگزاری ایسکانیوز به نقل از یکی از مسولان وزارت ارشاد که نخواست نامش فاش شود، دلیل لغو کنسرت عالیم اف را همخوانی دختر این خواننده آذری عنوان کرده بود. عالیم قاسیم اف در ابتدای برنامه با عذرخواهی از تماشاگران گفت: «صدای دختر من خسته است و امشب روی سن نمی آید.»
در تاریخ ۲۲ دی ماه نیز خانم حریر شریعت زاده، نوازنده دف که قرار بود در اجرای سالار عقیلی، خواننده معروف ایرانی در شهرستان طرقبه دف بزند از صحنه پایین آورده شد. همچنین به گزارش ایسکانیوز در اوایل دی ماه نیز بانوان نوازنده کنسرت گروه معروف «کامکارها» که در شهر اصفهان برنامه داشتند اجازه به صحنه رفتن را پیدا نکردند.
به دنبال این اتفاقات، با وجود اینکه هیچ کنسرتی در طول دی ماه در شهرکرد برنامه ریزی یا لغو نشده است، محمد علی نکونام، امام جمعه شهر کرد در تاریخ ۱۹ دی ماه گفت «بعضی از کنسرت های موسیقی لهو و لعب و حرام است.» ایشان گفت: «در شهری مانند شهرکرد که کنسرت های مختلفی برگزار می شود، مردم و روحانیون نارضایتی و گلایه های خود را بارها اعلام کرده اند.»
این امام جمعه همچنین گفت: «این موسیقی ها، لهو و لعب است و در خدمت جامعه اسلامی نیست.» او در ادامه صحبت هایش گفت که تعدادی از تماشاگران کنسرت ها «با چهره ها و وضعیت زننده در جمع حاضر می شوند.»
فشارها بر روی اجراهای موسیقی از تابستان امسال با حذف زنان به عنوان همخوان و نوازنده در کنسرت ها شروع شد. روز ۱۱ شهریور ماه روزنامه شرق در گزارشی خبر داده بود که حضور زنان نوازنده و یا همخوان در اجراهای زنده موسیقی در ۱۳ استان کشور ممنوع شده است و از این پس کنسرت های حق اجرا در این شهرستان ها را دارند که در گروه خود از همخوان یا نوازنده زن استفاده نکنند.
حسین علیزاده، نوازنده و آهنگساز مطرح ایران روز ۶ شهریور ماه در گفتگویی با خبرگزاری ایسکانیوز با انتقاد از حذف زنان در عرصه موسیقی گفته بود: «در گذشته تنها در چند شهر خانم ها اجازه حضور بر روی صحنه را نداشتند اما در حال حاضر تقریبا همه شهرها دارند هماهنگ می شوند که در گروه نوازنده خانم نباشد.»
به دنبال این اخبار پیروز ارجمند، مدیر دفتر موسیقی وزارت ارشاد در گفتگویی با روزنامۀ شرق در تاریخ ۱۱ شهریور ماه گفت: «این نوع تفکیک جنسیتی و مستثنا کردن زنان، با سیاست‌های وزارت ارشاد منافات دارد و اگر در شهرستان‌ها زنان برای حضور روی سن مشکل دارند، مربوط به دیدگاه وزارت ارشاد نیست بلکه در ارتباط با نهادهای دیگر است.»
