فیلم «رستاخیز» با تهدید مخالفان از پرده های سینماهای ایران حذف شد

تصویری از تجمع مخالفان اکران فیلم «رستاخیز»در مقابل وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی

با انتقاد مراجع تقلید از فیلم سینمایی «رستاخیز» به کارگردانی احمدرضا درویش، این فیلم در اولین روز اکرانش در تاریخ ۲۴ تیرماه از پرده های سینماهای تهران و شهرستان ها پایین کشیده شد.

عصر ۲۴ تیرماه، ساعاتی پس از آغاز اکران از این فیلم، برخی از مخالفان با تجمع در مقابل وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی خواستار توقف اکران این فیلم شدند و حتی تهدید به آتش زدن نسخه های فیلم کردند. ساعتی بعد سازمان سینمایی کشور طی اطلاعیه ای خبر از تعویق اکران رستاخیز تا تامین نظر علما و مراجع داد.

سازمان سینمایی در اطلاعیه خود نوشته است: «نظر به رعایت جایگاه و شان مراجع عظام تقلید و عالمان شاخص دینی یادآوری می کنیم که اکران فیلم رستاخیز تا تامین نظر برخی از مراجع بزرگوار تقلید به تعویق می افتد.»

با این حال احمد رضا درویش، کارگردان فیلم «رستاخیز» ساعاتی پس از توقف فیلمش به خبرگزاری ایسنا گفت این فیلم با نظر مراجع و علما ساخته شده و تمام مراحل ساخت فیلم با تایید آنها همراه بوده است.

فیلم رستاخیز که در ژانر درام های مذهبی قرار می گیرد، درباره قیام عاشورا است. این فیلم برای اولین بار در سی و دومین جشنواره بین اللملی فیلم فجر در سال ۱۳۹۲ به نمایش درآمد و جوایز بسیاری را نیز از این جشنواره کسب کرد اما در عین حال با مخالفت های برخی از مراجع و علما مواجه شد. عمده ترین مخالفت مراجع نشان دادن تصویر ابوالفضل العباس، برادر امام سوم شیعیان بود. بر اساس اعتقاد شیعیان، چهره امامان و اعضای خانواده‌های آنان به دلیل قداست شان نباید به تصویر کشیده شود. بخش دیگر از اعتراضات نیز مربوط به داستان عاشقانه فرزند حر است.

پس از مخالفت ها حدود ۴۰ دقیقه از این فیلم برای اکران عمومی حذف شد. به دنبال این حذفیات دو هنرپیشه اصلی فیلم به نام های پرویز پورحسینی و مهتاب کرامتی نیز از فیلم حذف شدند و تصاویر علی اکبر، فرزند ارشد امام سوم شیعیان و قاسم، فرزند امام دوم شیعیان نیز از نسخه نهایی خارج شدند. فیلم پس از ۴۰ دقیقه کوتاه شدن برای اکران عمومی به ۱۲۷ دقیقه رسید.

اما عصر روز ۲۴ تیرماه و ساعاتی پس از آغاز اولین روز اکران عمومی فیلم، عده ای از مخالفان در ساعت ۴ عصر در مقابل وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تجمع کردند. آنها با پلاکاردهای در دست و سر دادن شعارهای خواستار توقف اکران رستاخیز شدند. بخشی از معترضان از مقابل وزارت ارشاد پیاده به سمت سینما شکوفه در میدان شهدا رفته اند تا مانع اکران این فیلم در آن سینما شوند.

در بعضی از خبرها آمده است که برخی از این معترضان با مسوولان سینما شکوفه درگیر شده اند. ساعتی بعد وزارت ارشاد خبر از توقف اکران این فیلم را داد.

احمد رضا درویش، کارگردان فیلم پس از توقف اکران فیلمش در گفتگو با خبرگزاری ایسنا گفت: «آنچه من به عنوان کارگردان اثر در جریان هستم، این است که فیلم از مرحله تحقیق، پروانه ساخت و تولید و ارتباطات جهانی مطابق با نظر مرجعیت ساخته شده است و حتی در مرحله اصلاحات برای اکران عمومی، نمایندگانی از سوی برخی مراجع بزرگوار حضور داشتند و برخی از آنان در پی ساخت چنین فیلمی سازندگان را مورد تشویق قرار دادند.»

این کارگردان همچنین گفت: «مجوز فیلم رستاخیز مبتنی بر دو اصل از سوی ارشاد صادر شده است: یک اصل، اصل مطابقت با قوانین و اصلی دیگر به لحاظ شرعی و عرفی است که قطعا اگر این فیلم بدون تایید مراجع تقلید ساخته شده بود از ارشاد پروانه نمی گرفت بنابراین همه این مراحل طی شده و حواله های نمایش فیلم صادر شده است اما وزارت ارشاد بعد از چند ساعت از اغاز اکران مبجور می شود، نمایش را متوقف کند.»

رضا میرکریمی، مدیر عامل خانه سینما با انتقاد از توقف اکران این فیلم گفت: «باید از هر نوع نگاه توام با افراط و تعصب بی منطق پرهیز کرد. برخی از حواشی و ایراداتی که این روزها به فیلم آقای درویش گرفته می شود، مربوط به نسخه اولیه فیلم است که در نسخه های بعدی برطرف شده است و بهتر آن است که از هرگونه اظهار نظر شتبابزده قبل اکران ورسیون جدید فیلم اجتناب شود.»

در روزهای گذشته آیت الله علوی گرگانی و آیت الله مکارم شیرازی با انتشار نامه مخالفت خود را با اکران این فیلم ابراز کردند. آیت لله علوی گرگانی در بخشی از نامه خود که در تاریخ ۲۲ تیرماه از سوی رسانه ها منتشر شد، نوشته است: «قبلا هم نسبت به این فیلم موضع گیری کرده بودیم ولی توجهی نشد و لذا اکران این فیلم به صلاح نیست و چه بسا توابع خوبی نداشته باشد و لذا این فیلم اکران نشود. و السلام علیکم و رحمه الله و برکاته»

اما برای نشان دادن تصاویر معصومان و امام زادگان میان مراجع و علما شیعه اختلاف نظر وجود دارد. آیت الله سید علی سیستانی، یکی ازمراجع تقلید شیعیان در پاسخ به این سوال که «صورتگری یا صحنه سازی از زندگانی پیامبران (ص) یا معصومان (ع) یا هر راز و رمز مقدس تاریخی و نشان دادن آنها بر پرده سینما، صفحه تلویزیون یا صحنه تئاتر و غیر جایزه است؟» گفته است: «اگر اصل حرمت و بزرگداشت آنان رعایت شود و شخصیت مقدس آنان را در اذهان مردم خدشه دار نکند، مانعی ندارد.»

در بخش دیدگاه ها در وب سایت فیلم «رستاخیز» نظرات مخالف و موافق علما در خصوص نشان دادن تصاویر معصومان و امام زادگان در فیلم ها منتشر شده است. آیت الله خمینی، بنیان گذار جمهوری اسلامی ایران در پاسخ به این سوال که «آیا تشبه به اهل بیت (علیهم السلام) در نمایش و تعزیه و غیر آن جایز است؟» گفته است: «با مراعات آحترام آنان، جایز است.»

همچنین آیت الله علی خامنه ای، رهبر ایران نیز در پاسخ به همین سوال گفته است: «اگر مستلزم توهین یا نسبت باطلی به ان حضرات (علیهم السلام) نباشد فی النفسه اشکال ندارد.)