سینماگران، ممیزی و حسن روحانی: از سال ۸۶ تا کنون، ۱۴ فیلم از اکران عمومی بازماندند
یازده کارگردانی که فیلم یا فیلم‌های ساخته شده توسط آنان از سال ۱۳۸۶ تاکنون در توقیف است.
با توقیف فیلم «رستاخیر» طی هفته‌های گذشته توسط وزارت ارشاد، تعداد فیلم هایی که از سال ۱۳۸۶ به دلایل مختلفی اجازه اکران نیافته اند به عدد ۱۴ رسید. با وجود اینکه اکثر این فیلم ها در زمان ریاست جمهوری محموداحمدی نژاد از اکران بازماندند، اما همچنان در طی دو سال اول ریاست جمهوری حسن روحانی نیز موفق به اکران عمومی نشدند. برخی از دلایلی که این فیلم ها را از پرده سینما دور نگهداشته مواردی همچون اشاره به اعتراضات مردمی بعد از انتخابات ریاست جمهوری سال ۸۸ و یا آنچه «مساله دار بودن حجاب بازیگران زن» نامیده شده، بوده است.
حسن روحانی در جریان مبارزات انتخاباتی با طرح موضوعاتی همچون «نظارت مسائل فرهنگی را به مردم واگذار می کنیم» و «آیا مقدسات را فقط آن فردی که به دنبال ممیزی است و در اداره برای ممیزی نشسته می داند و باید کنترل کند؟» این امید را ایجاد کرده بود که فیلم های یاد شده با اصلاحاتی روانه سینماهای کشور شوند ولی همچنان این فیلم‌ها در توقیف هستند و وزارت ارشاد مشکل ممیزی این فیلم ها را حل نکرده است.
برخی از فیلم‌های ساخته شده حتی در جشنواره فیلم فجر نیز نمایش داده شده اند یا برای چند روز با انجام اصلاحات و حذف بخش‌هایی از آنها اکران شدند اما نهایتا از روی پرده های سینماهای تهران و شهرستان ها پایین کشیده شده اند. فیلمی مانند «رستاخیز» نیز امسال علیرغم حذف ۴۰ دقیقه از نسخه نهایی فیلم و با وجود داشتن پروانه نمایش از سوی وزارت ارشاد پس از چند سانس اکران توقیف شد.
طی دو سال گذشته به نظر می‌رسد نمایندگان اصول گرای مجلس، رسانه‌ها و گروه‌های تندرو با اظهارات خود علیه فیلم‌ها نقشی بسیار پررنگ برای نگهداشتن فیلم ها پشت صف جشنواره ها یا اکران عمومی ایفا کرده اند. در مهرماه ۱۳۹۳، کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی طی نامه ای از وزیر ارشاد خواست تا به طور مشخص به هشت فیلم سینمایی به دلیل ارتباط با اعتراضات ریاست جمهوری سال ۸۸ یا به تعبیر آنها «فیلم های مرتبط با فتنه» مجوز اکران داده نشود.
کیانوش عیاری، کارگردانی که فیلم «خانه پدری» او با مشکل اکران مواجه است به کمپین بین اللملی حقوق بشر در ایران گفت: ««ما انتظارمان این است نهادی که موظف به تصمیم گیری در خصوص سینمای ایران است صاحب اختیاراتی باشد تا تصمیمات خود را اجرا کند. وزارت ارشاد به فیلم من پروانه نمایش داد اما بعد مجبور شد پس از گذشت دو روز از اکران فیلم، آن هم فقط در یک سینمای کوچک، آن را از روی پرده پایین بکشد. این روزها هم این اتفاق به دلایل دیگر برای فیلم رستاخیز افتاده است.»
چهارده فیلم اجازه اکران نیافته‌ای که در ادامه این گزارش آمده است، مواردی را پوشش می‌دهد که در بررسی‌های کمپین به دست آمده است ولی این احتمال وجود دارد که فیلم‌های دیگری نیز به دلیل مسکوت نگهداشتن توسط عوامل فیلم به امید اجازه اکران گرفتن، از قلم افتاده باشد.
«رستاخیز» به کارگردانی احمدرضا درویش
«رستاخیز»- آماده اکران ۱۳۹۳
فیلم «رستاخیر» در اولین روز اکرانش در تاریخ ۲۴ تیر۱۳۹۴ به دلیل انتقاد مراجع تقلید از پرده های سینمای تهران و شهرستان ها پایین کشیده شد. عصر روز ۲۴ تیرماه پس از گذشت چند سانس از اکران این فیلم، برخی از مخالفان با تجمع در مقابل وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در خواست توقف اکران این فیلم را دادند و حتی تهدید به آتش زدن نسخه های فیلم کردند.
رستاخیز که در ژانر درام های مذهبی قرار می گیرد، درباره قیام عاشورا است. دلیل اصلی مخالفت با این فیلم، نشان دادن تصویر ابوالفضل العباس و داستان عشق فرزند حر است. این فیلم اولین بار در جشنواره فیلم فجر ۱۳۹۳ به نمایش در آمد اما مخالفت ها آنقدر شدید بود که ۴۰ دقیقه این فیلم برای اکران عمومی حذف شد اما مجددا با اعتراض در اولین روز اکران در تاریخ ۲۴ تیرماه، نمایش این فیلم علیرغم داشتن پروانه نمایش از سوی وزارت ارشاد به حالت تعلیق در آمده است.
احمد رضا درویش، کارگردان فیلم پس از توقف اکران فیلمش در همان روز ۲۴ تیرماه در گفتگو با خبرگزاری ایسنا گفت: «آنچه من به عنوان کارگردان اثر در جریان هستم، این است که فیلم از مرحله تحقیق، پروانه ساخت و تولید و ارتباطات جهانی مطابق با نظر مرجعیت ساخته شده است و حتی در مرحله اصلاحات برای اکران عمومی، نمایندگانی از سوی برخی مراجع بزرگوار حضور داشتند و برخی از آنان در پی ساخت چنین فیلمی سازندگان را مورد تشویق قرار دادند.»
حسین نوش آبادی، سخنگوی وزارت ارشاد روز پنجم مرداد ماه گفت: «فعلا فیلم «رستاخیز» تعلیق می‌ماند تا اشکالاتش برطرف شود.» او در ادامه گفت: «در هر صورت این فیلم اکران خواهد شد و به پرده سینماها خواهد رفت. اما امیدوارم کارگردان و تهیه‌کننده محترم هم با ما همکاری داشته باشند تا مشکل سریع‌تر برطرف شود.» تاکنون مشخص نشده آیا کارگردان فیلم رضایت به حذف و اصلاحات بیشتر خواهد داد یا خیر.
«خانه دختر» به کارگردانی شهرام شاه حسینی
«خانه دختر» محصول ۱۳۹۳
«خانه دختر» به کارگردانی شهرام شاه حسینی و نویسندگی پرویز شهبازی است. خانه دختر داستان دو دختر دانشجوست که به دنبال کشف راز مرگ هم دانشگاهی خود هستند اما در این میان به مسایل دختران امروز ایران پرداخت می شود.
این فیلم با اعمال اصلاحیه ها نیز امکان اجرا نیافت. رسانه های اصول گرا این فیلم را ضد خانواده، منافی عفت و ضد جامعه سنتی ایران معرفی کرده و خواستار عدم اکران آن شدند.
«خانه دختر» در سی و سومین جشنواره فیلم فجر در سال ۱۳۹۳ اکران شد اما مورد مخالفت شدید تندروها قرار گرفت. حوزه هنری و شهرداری نیز با اکران عمومی این فیلم در سینماهای متعلق به این دو سازمان در تهران مخالفت کردند.
شبکه خبر صداوسیما درباره این فیلم گفت:«اکثر قریب به اتفاق بینندگان فیلم، مضمون آن را غیر اخلاقی و برخلاف عرف جامعه ایرانی و اسلامی ارزیابی کردند.»
خبرگزاری فارس نیز نوشت این فیلم با ترور مذهبی ها می خواهد توجه جشنواره های فیلم خارجی مانند ونیز و برلین را به دست بیاورد.
شهرام شاه حسینی در گفتگو با خبرگزاری ایسنا در دفاع از فیلمش گفته بود: «هرگونه انگ خوردن به فیلم با این مضمون که این فیلم مغایر با اخلاق ایرانی و اسلامی است را رد می کنم.»
«مهمونی کامی» و «مادر قلب اتمی» به کارگردانی علی احمد زاده
«مادرقلب اتمی» محصول ۱۳۹۳
علی احمد زاده، کارگردان جوان تاکنون دو فیلم بلند سینمایی ساخته که هیچکدام اجازه اکران نیافته اند. اولین فیلم او با عنوان «مهمونی کامی» به دلیل آنچه مسولان وزارت ارشاد آن را بدحجابی بازیگران زن عنوان کردند، پروانه نمایش نگرفت. داستان فیلم درباره عده ای جوان است که به قصد رفتن به یک مهمانی عازم شمال می شوند.
دومین فیلم او نیز با عنوان «مادر قلب اتمی» که در سال ۱۳۹۳ ساخته شد، به سرنوشت اولین فیلم دچار شد و به دلایل نامشخص اجازه اکران نگرفت اما شایعاتی مبنی بر اینکه فیلم به دلیل اشاراتی که به برنامه اتمی ایران داشته با مشکل اکران مواجه شده وجود دارد.
اگرچه هر دو این فیلم ها در داخل اجازه اکران نیافتند اما به جشنواره های مهم خارجی راه یافته و حتی جوایزی را نیز نصیب خود کردند. «مهمونی کامی» برنده جایزه بهترین فیلم جشنواره فیلم پراگ شد و «مادر قلب اتمی» نیز در جشنواره فیلم برلین شرکت کرد.
یکی از عوامل فیلم «مادر قلب اتمی» با اظهار اینکه بازبین ها هیچ پاسخی در مورد علت توقیف این فیلم نداده اند به کمپین بین المللی حقوق بشر در ایران گفت: «بازبین ها هیچ وقت دلیلش را نمی گویند. یعنی عرفش این است که اگر فیلمی با سانسور و تغییر بخش هایی شانس اکران داشته باشد، بازبین ها با کارگردان جلسه می گذارند. اما یک سری فیلم ها هستند که اساسا مشکل ایده و فیلمنامه و ساخت دارند که دیگر بازبین ها وارد جلسه هم نمی شوند.»
او در پاسخ به این سوال که چطور وقتی فیلمی در داخل کشور اکران نمی شود می تواند در جشنواره های خارجی راه یابد به کمپین گفت:«طبیعتا نباید فیلمی که در داخل اجازه اکران ندارد به خارج برود اما در سالهای اخیر کمی شرایط ایران فرق کرده و ظاهرا دیگر سخت می توانند جلوی کارگردان ها را بگیرند. کارگردان ها خودشان با جشنواره های خارجی ارتباط برقرار می کنند و مستقیما دعوت می شوند. کسیکه فیلمش در داخل ایران نمایش داده نمی شود طبیعی است که دنبال مخاطب می گردد و می خواهد فیلمش دیده شود.»
«عصبانی نیستم» به کارگردانی رضا درمیشیان
«عصبانی نیستم» محصول ۱۳۹۲
فیلم «عصبانی نیستم» به کارگردانی رضا درمیشیان در سال۱۳۹۲ ساخته شد و در همان سال در سی و دومین جشنواره فیلم فجر به نمایش در آمد. شرط اکران این فیلم در جشنواره ۱۷ دقیقه ممیزی و حذف سکانس پایانی فیلم بود. این فیلم همزمان با اکران جشنواره فجر، در جشنواره برلین نیز به نمایش در آمد با این تفاوت که در جشنواره برلین سکانس پایانی فیلم حذف نشده بود.
پس از اولین سانس در جشنواره فیلم فجر این فیلم چنان مورد استقبال تماشاگران قرار گرفت که به سانس فوق العاده کشید اما به موازات علاقمندی تماشاگران، مورد نقد نمایندگان مجلس، خبرگزاری های دولتی و گروه های فشار قرار گرفت تا جاییکه بدون اطلاع قبلی جلوی سانس های فوق العاده این فیلم گرفته شد و حتی کنفرانس مطبوعاتی عوامل فیلم نیز در جشنواره لغو شد.
«عصبانی نیستم» داستان یک دانشجوی ستاره دار و اخراجی است که مدام در طول فیلم تلاش می کند عصبانی نشود. بخش‌هایی از فیلم به حوادث انتخابات ریاست جمهوری ۸۸ اشاره می‌کند و به همین دلیل گروه‌های تندرو و نمایندگان اصول گرای مجلس در همان روزهای جشنواره به آن لقب «فیلم حامی فتنه» دادند.
فشارها به حدی بود که این فیلم از بخش رقابت و جوایز جشنواره فجر بیرون کشید شد، در حالیکه نوید محمد زاده، بازیگر نقش اول این فیلم نامزد سیمرغ بهترین بازیگر نقش مرد شده بود. رضا درویشیان، کارگردان فیلم متن کوتاهی برای مراسم اختتامیه جشنواره فجر نوشته بود که توسط مجری خوانده شد. این کارگردان نوشته بود: «به احترام و حرمت سینمای ایران و حفظ آرامش از جوایز خود گذشتیم، به امید روزهای بهتر»
کمیسیون فرهنگی مجلس در مهرماه ۱۳۹۳ طی نامه ای به وزیر ارشاد خواستند تا به هشت فیلم سینمایی مجوز اکران داده نشود. این هشت فیلم که مرتبط با اعتراضات ریاست جمهوری سال ۸۸ یا به تعبیر آنها «فیلم های مرتبط با فتنه» بودند.
احمد سالک، نماینده مجلس در اعتراض به فیلم «عصبانی نیستم» گفته بود: «نویسنده این فیلم خود نیز فردی مسئله دار است. او دارد افکار خود را از ابتدا تا انتهای فیلم به جامعه القا می کند.»
«بلوک ۹ خروجی۲» به کارگردانی علیرضا امینی
«بلوک۹،خروجی ۲» محصول ۱۳۹۲
فیلم «بلوک ۹ خروجی ۲» که درباره طلاق و مشکلات دختر بچه خانواده است اجازه حضور در جشنواره فیلم فجر سال ۱۳۹۲ را به دلیل مضمون «تلخ» نیافت. با این حال این فیلم در جشنواره های متعدد خارجی به نمایش گذاشته شد و اخیرا جایزه بهترین فیلم و بهترین بازیگر جشنواره بین اللملی فیلم «کامیرا» کشور ایتالیا را تصاحب کرد.
«آشغال های دوست داشتنی» به کارگردانی محسن امیر یوسفی
«آشغال های دوست داشتنی»محصول سال ۱۳۹۱
این فیلم در سال ۱۳۹۱ ساخته شد و نه تنها در دولت محمود احمدی نژاد مجوز اکران دریافت نکرد بلکه تاکنون در دولت حسن روحانی نیز این فیلم موفق به دریافت پروانه نمایش نشده است. این فیلم که سومین تجربه کارگردان است، اشاراتی به اتفاقات انتخابات ریاست جمهوری سال ۸۸ دارد.
داستان فیلم از آنجا شروع می‌شود که در روزهای پس از انتخابات سال ۸۸، برخی از معترضان که از دست نیروهای امنیتی فرار می کردند وارد خانه پیرزنی می شوند و از همین جا داستان فیلم نقبی به اتفاقات سی ساله ایران می زند.
سخنگوی وزارت ارشاد در مورد این فیلم نیز در آخرین اظهار نظرها در آبان ۹۳ گفت: «این فیلم علیرغم اصرار تهیه کننده و برخی از شخصیت های سیاسی هنوز پروانه نمایش نگرفته است و در وزارت ارشاد متوقف است و بنایی برای اکران آن وجود ندارد.»
حسین نوش آبادی، سخنگوی وزارت ارشاد در آبان ماه ۱۳۹۳ گفت: «ما نسبت به فیلم هایی که در این دولت مجوز ساخت می گیرند و بر اساس فیلمنامه ساخته شده اند حتما تعهد داریم و این فیلم ها حتما پروانه نمایش خواهند گرفت و اکران می شوند.» علیرغم این ادعا، دو فیلم علی احمد زاده که در سال های اخیر ساخته شده اند تاکنون مجوز اکران نیافته اند.
«خرس» به کارگردانی خسرو معصومی
«خرس» محصول ۱۳۹۰
فیلم «خرس» که در سال ۱۳۹۰ ساخته شد، داستان مرد رزمنده ای است که پس از سالها اسارت در هنگام بازگشت به منزل از ازدواج همسرش مطلع می شود. اما این فیلم با وجود لحاظ کردن اصلاحات و حذفیات هنوز به دلایل غیر واضح هنوز با مشکل اکران مواجه است.
خسرو معصومی، کارگردان باسابقه ایرانی در خصوص دلایل توقیف فیلمش به روزنامه آفتاب در تاریخ ۹ آذر ماه ۱۳۹۳ گفت: «این فیلم هیچ خط قرمزی را رد نکرده است. ما در زمان جشنواره فجر هم اصلاحاتی را انجام دادیم.»
آقای معصومی به روزنامه آفتاب گفته بود: «با وجود تلاش ها این فیلم همچنان در توقیف به سر می برد و دلیل آن نیز هنوز مشخص نیست. قطعا این موضوع برای تهیه کننده ای که سرمایه گذاری کرده است خوشایند نیست. با این وجود هنوز امیدوارم تا فیلم خرسی اکران شود.»
«گزارش یک جشن» به کارگردانی ابراهیم حاتمی کیا
«گزارش یک جشن» محصول ۱۳۸۹
«گزارش یک جشن» برای اولین بار در جشنواره فیلم فجر سال ۱۳۸۹ به نمایش در آمد و در چند بخش نیز نامزد سیمرغ بلورین شد. بسیاری از مخاطبان این فیلم در آن جشنواره، ان را به دلیل شباهت زیادش به یکی از آثار حاتمی کیا، «آژانس شیشه ای ۲» نامیدند.
داستان فیلم مربوط به مراسم ازدواج در یک موسسه ازدواج است که توسط یک زن مدیریت می شود اما این عروسی با ورود نیروی انتظامی که حامل حکم پلمب موسسه را دارند، مختل می شود. بسیاری از مخالفان این فیلم را مرتبط با جریان انتخابات ریاست جمهوری ۸۸ می دانند و از آن به عنوان فیلم «حامی فتنه» نام می برند.
مخالفان اکران «گزارش یک جشن» با این ادعا که فیلم تداعی روزهای فتنه را دارد از اکران آن ممانعت کردند. سازمان سینمایی پس از مدتی مالکیت فیلم را خریداری کرد تا از نظر مالی حاتمی کیا را حمایت کند. اتفاقی که برای باقی فیلم های توقیف شده نیفتاد و فیلم های توقیفی دیگر هرگز نتوانستند هزینههای فیلم‌های خود را جبران کنند. پس از آن حاتمی کیا هیچ اظهار نظری در مورد اکران فیلمش نکرد.
حسین نوش آبادی، سخنگوی وزارت ارشاد در آخرین اظهار نظرش در مورد این فیلم گفت: «گزارش یک جشن در دولت گذشته توسط موسسه رسانه های تصویری خریداری شد و عملا وزارت ارشاد صاحب آن است و درخواستی برای اکران آن وجود ندارد.»
«خیابان های آرام» به کارگردانی کمال تبریزی
فیلم «خیابان‌های آرام» در سال ۱۳۸۹ ساخته شد و داستان خبرنگاری است که در یک روز کاری معمولی با حوادثی در سطح شهر روبه رو می شود. این فیلم نیز به دلیل شباهت هایی به حوادث انتخابات ریاست جمهوری ۸۸ اجازه اکران نیافت.
کمال تبریزی، کارگردان فیلم در شهریور ماه ۱۳۹۲ به خبرگزاری برنا در مورد سرنوشت فیلمش گفته بود: «من تقریبا پیش‌بینی می‌کردم که اگر سعه‌صدر در قبال فیلم وجود نداشته باشد، این فیلم توقیف است و نمایش داده نمی‌شود. این به خاطر حساسیت‌های جانبی آن بود نه خود فیلم. حساسیت‌هایی از بیرون وجود دارد که اخیرا هم بالاخره به ما گفتند که مجموعه این فیلم‌ها که به نوعی در مورد حوادث ٨٨ ساخته شده است فعلا امکان نمایش ندارند.»
«پریناز» به کارگردانی بهرام بهرامیان
«پریناز» محصول ۱۳۸۹
«پریناز» دومین تجربه بلند سینمایی بهرام بهرامیان است که در سال ۱۳۸۹ ساخته شد. این فیلم داستان دختربچه ای است که پس از دست دادن والدینش، توسط یکی از اقوامش نگهداری می شود، داستان فیلم ماجراهای این خانواده است. این فیلم اگرچه قرار بود در جشنواره فیلم فجر ۱۳۹۰ اکران شود با این حال به دلیل ممیزی از لیست فیلم های جشنواره حذف شد.
عبدالمحمد نجیبی، تهیه کننده «پریناز» تیرماه ۱۳۹۳ در خصوص آخرین وضعیت اکران این فیلم در دولت حسن روحانی به خبرگزاری آنا گفت: «پس از انتخابات و تغییر ساختارهای سازمان سینمایی و روی کار آمدن مدیران جدید، مجددا برای دریافت پروانه نمایش اقدام کردیم که این بار بدون هیچ گونه مشکل یا ممیزی پروانه نمایش آن صادر شد.»
علیرغم گفته های تهیه کننده «پریناز» با این حال این فیلم تاکنون اکران نشده است. بهرام بهرامیان، کارگردان پریناز اسفند ۱۳۹۳ در اعتراض به اکران نشدن فیلمش گفته بود به مرحله ای رسیده که می خواهد «با یک ۲۰ لیتری بنزین خود را آتش بزند!»
عبدالمحمد نجیبی در مورد ایراداتی که به فیلم در دولت دهم گرفته شده در تیرماه ۱۳۹۳ گفته بود: «اصل ماجرای توقیف «پریناز» از این قرار بود که شخصیت اصلی داستان که فاطمه معتمدآریا ایفاگر نقش اوست و زنی است بسیار مومن و مذهبی مشکلات شدیدی در زمینه وسواس‌های فکری دارد و این اختلالات شخصیتی مشکلات زیادی را برای او خانواده‌اش ایجاد کرده است. هر چند که در پایان فیلم تمامی ایرادهای وی برطرف می‌شود اما مدیران سازمان سینمایی آن زمان می‌گفتند یک زن چادری به هیچ وجه نباید دارای عیب و ایرادهای اخلاقی و اختلالات روانی و شخصیتی باشد. »
این فیلم علیرغم داشتن پروانه اکران هنوز در دولت روحانی نیز اکران نشده است.
«این یک رویا نیست» به کارگردانی محمود غفاری
«این یک رویا نیست» محصول ۱۳۸۹
«این یک رویا نیست» اولین تجربه بلند سینمایی محمود غفاری است که تاکنون موفق به اکران نشده است. این فیلم که در سال ۱۳۸۹ ساخته شد، داستان دختر جوانی است که برای رسیدن به آرزوهای خود با مشکلات مالی متعددی مواجه می شود و در این مسیر وارد بازی پیچیده یک زوج می شود.
این فیلم برای حضور در جشنواره فیلم فجر ۱۳۹۱ به گروه بازبینی ارائه شد، با این حال اعلام شد منوط به تغییرات فیلم قابل اکران است. کارگردان نیز بخش های مشخصی از فیلم را اصلاح کرد اما در نهایت اجازه اکران نیافت.
محمود غفاری هفتم بهمن ماه ۱۳۹۱ به خبرگزاری مهر گفت: «فیلم “یک رویا نیست” برای نمایش در سی و یکمین جشنواره فیلم فجر به دبیرخانه جشنواره ارسال شده بود اما پس از نمایش آن برای هیات انتخاب، به من اعلام شد که باید تغییرات روی آن انجام گیرد و من هم به خواست آنها این تغییر را اعمال کردم. منتها پس از اصلاح دوباره فیلم “این یک رویا نیست”، هیات انتخاب بار دیگر فیلم را مردود اعلام کرد.»
«خانه پدری» به کارگردانی کیانوش عیاری
«خانه پدری» محصول ۱۳۸۹
فیلم خانه پدری به کارگردانی کیانوش عیاری در سال ۱۳۸۹ ساخته شد با این حال جلوی اکران این فیلم گرفته شد. نهایتا سه سال بعد، خانه پدری اجازه اکران در سی و دومین جشنواره بین المللی فیلم فجر را یافت و پس از آن قرار شد بدون هیچگونه ممیزی این فیلم در سینماهای محدود در سطح تهران و شهرستان ها و با در نظر گرفتن شرط سنی برای تماشاگران اکران شود.
اما این فیلم پس از تنها ۱۰ سانس نمایش طی روزهای چهارم و پنجم دی ماه ۱۳۹۳ در یک سینمای کوچک در تهران به نام سینما «کوروش» از پرده پایین کشیده شد و تاکنون دیگر از اکران آن صحبتی به میان نیامده است.
«خانه پدری» یک خانه قدیمی در اواخر دوره قاجار تا سال ۱۳۷۹ را به تصویر می کشد. در اوایل این فیلم صحنه ای وجود دارد که در آن پسر جوانی به دلیل تعصبات با زدن سنگ بر سر خواهرش باعث مرگ او می شود.
کیانوش عیاری، کارگردان فیلم خانه پدری در پاسخ به این سوال که آیا تنها دلیل اکران نشدن فیلمش صحنه خشونت آمیز بوده است به کمپین گفت: «در فیلم فقط یک صحنه چند ثانیه ای وجود دارد که کوبش سنگ توسط پسر نوجوان به دستور پدرش به سر خواهر جوانش را نشان می دهد. این تنها صحنه خشن فیلم است که در قیاس با صحنه های خشنی که بدون هیچ مشکلی در سینماهای ایران عرضه می شود قطعا بهانه ای بیش نیست. به نظر می رسد تعابیر دیگری این فیلم را به محاق توقیف کشانده است.»
این کارگردان مطرح سینما در خصوص دلیل اصلی توقیف فیلمش گفت: «عنوان شد که جهت گیری این فیلم به سمت نقض رفتارهای اسلامی است که من چنین نگاهی را نمی پذیرم و به نظر استنباطی کاملا غلط است. وقتی چنین تعبیری باشد مسلما فیلم فقط به دلیل یک صحنه خشن به توقیف نمی رود و با حذف آن هم موفق به اکران نمی شود. البته من هیچ علاقه ای نداشتم که به خاطر نمایش داده شدن فیلم، بن مایه یا فریاد اصلی فیلم که همان صحنه کوبش سنگ بر سر دختر است حذف شود. من بارها گفته ام این صحنه اهمیت ویژه ای در کلیت فیلم دارد، این صحنه آنقدر حیاتی است که اگر حذف شود بهتر است کلا فیلم دیده نشود.»
آقای عیاری در پاسخ به این سوال که چرا «خانه پدری» مانند دیگر فیلم های توقیف شده در جشنواره های خارجی شرکت نکرده، گفت: «وقتی جلوی اکران این فیلم گرفته شد به این معنا است که در خارج از کشور هم نباید عرضه شود. من هم دعوت هایم را به جشنواره های خارجی دنبال نکردم. نمی‌دانم رفتن به جشنواره های خارجی در چنین شرایطی چه بهایی برایم خواهد داشت. از آنجا که نمی توانم این بها را پیش بینی کنم کلا به آن فکر نکردم.»
این کارگردان با اظهار اینکه به زودی فیلمبرداری فیلم تازه اش آغاز خواهد شد به کمپین گفت: «ترجیح می دهم که دیگر به خانه پدری فکر نکنم و انرژیم را معطوف فیلم جدید کنم.»
یکی از مخالفان سرسخت اکران خانه پدری، نمایندگان مجلس بودند. آنها با نامه ای از وزارت ارشاد خواستار توقیف این فیلم شدند. حجت الاسلام مرتضی آقا تهرانی، نایب رییس اول کمیسیون فرهنگی مجلس روز سوم دی ماه، یک روز قبل از اکران این فیلم در گفتگو با خبرگزاری فارس از درخواست نمایندگان مجلس برای اکران نشدن این فیلم گفت.
مرتضی آقا تهرانی گفته بود:«مجلس درباره فیلم «خانه پدری» نظر دارد و محتوای آن را مناسب نمی داند و معتقد است این فیلم نباید از امتیاز اکران استفاده کند.»
این نماینده مجلس گفته بود: «این اتفاق بدی است که تاریخ یک ملت به جهت کج سلیقگی و یا عدم آگاهی مورد هجمه قرار گیرد به شکلی که نشان داده شود که چند نسل از پدران یک خانواده نگاه تبعیض آمیز و وحشیانه‌ای نسبت به زنان خود دارند.»
کمیسیون فرهنگی مجلس تا روز ۱۲ دی ماه ۱۳۹۳ فرصت داده بود تا آقای عیاری سانسورهای لازم را در فیلمش برای اجازه اکران به عمل بیاورد با این حال آقای عیاری با سانسور و یا اصلاح هیچکدام از موارد اعتراضی موافقت نکرد.
کیانوش عیاری، متولد ۱۳۳۰ یکی از شناخته‌شده ترین کارگردان‌های معاصر سینمای ایران و معروف به کارگردانی واقع گرا است. از جمله فیلم های قبلی او که در جشنواره های داخلی و خارجی به نمایش در آمده و صاحب جوایز متعددی شده است می توان به فیلم های «آبادانی ها»، «بودن یا نبودن» و «آن سوی آتش» اشاره کرد.
«صد سال به این سالها» به کارگردانی سامان مقدم
«صدسال به این سالها» محصول ۱۳۸۶
«صد سال به این سالها» به کارگردانی سامان مقدم در سال ۱۳۸۶ ساخته شده و تاکنون علیرغم داشتن پروانه نمایش، اجازه اکران عمومی نیافته است. این فیلم تنها در بخش خارج از مسابقه بیست و هشتمین جشنواره فیلم فجر در سال ۱۳۸۸، دو سال پس از ساختش اکران شد. این فیلم بارها تا مرحله اکران پیش رفت اما هرگز بر روی پرده های سینمای ایران نرفت.
صد سال به این سالها روایت زندگی زنی به نام «ایران» است که در طول سی سال اتفاقات زندگیش به تصویر کشیده می شود. ایران در ابتدا شوهرش را در جریان انقلاب از دست می دهد، فرزندش را نیز در دوران جنگ ایران و عراق و در سالهای بعدتر به موازات اتفاقات اجتماعی و سیاسی که در ایران می افتد تک تک اعضای خانواده اش را از دست می دهد.
نقش ایران را فاطمه معتمد آریا بازی می کند، بازیگری که به دلیل موضع گیرهایش نسبت به اتفاقات ریاست جمهوری ۸۸ و مساله حجاب بارها مورد انتقاد رسانه‌های تندرو قرار گرفته است. ظاهرا به دلیل نام شخصیت اصلی داستان و اتفاقات فیلم که کنایه ای از وضعیت ایران در زمان انقلاب است، به این فیلم تاکنون اجازه اکران داده نشده است.
جواد شمقدری، معاون اسبق امور سینمایی اردبیهشت ماه ۱۳۸۹ در پاسخ به این سوال که چرا به «صد سال به این سالها» پروانه نمایش داده شده، گفت: ما فکر می کنیم صدسال به این سالها در جمع برای نظام ارزشی ندارد که بخواهیم آن را توقیف کنیم.» و «از مردم نگران نیستیم که صدسال به این سالها را ببینند که به نوعی انقلاب را نقد می کند.»
اما حسین نوش آبادی، سخنگوی وزارت ارشاد در آبان ماه ۱۳۹۳ در آخرین اظهاراتش در مورد این فیلم گفته بود: «صدسال به این سالها در دوره قبل پروانه نمایش گرفت اما در این دوره فعلا برنامه ای برای اکران آن وجود ندارد.»
