گزارش کمیته تحقیق: دستگاه قضاییه مسوول سه مرگ در زندان
پنج ماه پس از تشکیل کمیته تحقیق وتفحص برای بررسی وضعیت بازداشت شدگان حوادث بعد از انتخابات روز یک شنبه سخنگوی این کمیته گزارش تفصیلی را نتایج فعالیت خود اراپه داد. اگر چه در این گزارش که جناج اقلیت اصلاح طلب آن را ناقص نامیده است، موضوع تجاوز و آزار واذیت جنسی زندانیان به صورت کاملا انکار شده و سخنی از نحوه بازجویی شخصیت های برجسته سیاسی، مطبوعاتی و جامعه مدنی سخنی به میان نیامده است، اما سعیدمرتضوی دادستان وقت تهران که طی روزهای گذشته توسط محموداحمدی نژاد به سمت ستاد مبارزه با قاچاق ارز وکالا منصوب شده است به عنوان یکی از مقصرین زندان کهریزک شناخته شد.
اگر چه کمیته درخصوص مرگ سه نفر در زندان کهریزک به مقصر شناختن دستگاه قضایی- یاسعید مرتضوی به عنوان مسوول قضایی فرستادن بازداشت شدگان به این این مکان- اقدام کرده است، اما دهها موارد بدرفتاری و بازجویی های غیرقانون و دستگیریهای فله ای ودسته جمعی بدون داشتن هیچ نوع اتهام و در ادامه بازجویی های طاقت فرسا برای گرفتن اعترافات غیرقانونی نادیده گرفته شده است. کمیته همچنین موضوع تجاوز و آزار جنسی در بازداشتگاه های غیرقانونی را نادیده گرفته است. درواقع بسیاری از بازداشت شدگان به قرارگاه های پلیسِ و برخی از مکان هایی که به عنوان بازداشتگاه شناخته نمی شوند فرستاده شدند که هیچ سخنی از آنها در این گزارش نمی آید.
کمپین بین المللی حقوق بشر با دهها بازداشت شده گفت وگو کرده که پس از ارسال به زندان اوین روزها در قرارگاه های پلیس، بسیج و سپاه مورد آزار وبدرفتاری قرار گرفته اند. چندین تن از زندانیانی که از اوین آزاد شده اند نیز به کمپین گفته اند که در مورد مساپل زندگی شخصی و روابط جنسی مورد بازجویی قرار گرفته اند واز آنها خواسته شده علیه دیگران اعتراف کنند. آنها همچنین به کمپین گفتند که به آنها گفته شده درصورت انجام مصاحبه تلویزیونی وپذیرفتن اتهامات – یا اعتراف اجیاری- آزاد می شوند. به هیچ یک از این موارد در گزارش اشاره ای نشده است.
این کمیته که در تاریخ ۵ مرداد ماه تشکیل شد در جلسات خود با دعوت از سعیدمرتضوی علت سه مرگ در زندان کهریزک خواسته شده است. او درتوضیح مرگ روح الامینی، کامرانی و جوادی فر گفت که علت مرگ مننژیت است. او همچنین در پاسخ به اینکه چرا دستگیرشدگان روز ۱۸ تیرماه به بازداشتگاه کهریزک برده شدند فقدان ظرفیت را اصلی دلیل این انتقال دانست. نتیجه تحقیقات کمیته نشان می دهد که سعید مرتضوی در هر دو مورد نه تنها دروغ گفته بلکه به پنهان کردن حقیقت پرداخته است. درواقع مسوولان زندان اوین و قاضی حداد معاونت وقت امنیت دادستانی تهران داشت در آن جلسه مسوولان اوین اذعان داشتند که انتقال بازداشتشدگان هجدهم تیر به بهانه فقدان جا و ظرفیت در زندان اوین مطلب صحیحی نیست .
نکته جالب اینکه نه تنها زندان اوین دارای ظرفیت بوده بلکه مسوولان بازداشتگاه کهریزک نیز اعزام ۱۴۷ بازداشت شده را در ابتدا قبول نمی کنند. اما مقام قضایی دستور دهنده، یعنی سعیدمرتضوی، باعث می شود که آنها را قبول کنند. به همین جهت بازداشتشدگان را در سالن کوچک قرنطینه به مساحت ۷۰ متر جا میدهند و طی چهار روز حضور این تعداد از بازداشتشدگان در شرایط بسیار سخت و بد آب و هوا در گرمای تابستان بدون وجود تهویه و امکانات بهداشتی، غذایی و آشامیدنی و همچنین ضرب و شتم و توهین و تحقیر توسط ماموران نگهداری آنان در جوار ۳۰ نفر از اراذل و اوباش پرخطر قرار می دهند.
بخش های مهم گزارش درمورد کشته شدن سه تن دراین بازداشت گاه از این قرار است:
– در خصوص کشته شدن سه تن از بازداشتشدگان آنچه تاکنون قابل توجه است اینکه آنان با توجه به عوامل متعدد از جمله کمبود مکان، ضعف امور بهداشتی، تغذیه نامناسب، گرما، فقدان کولر و … و در نتیجه ضرب و شتم و بیتوجهی ماموران و مسوولان بازداشتگاه به وضعیت جسمی آنان بوده و اساسا طرح مسالهای با عنوان مننژیت رد شده است.
– مرحوم جوادیفر یکی از دستگیرشدگان ۱۸ تیر در بین راه انتقال از کهریزک به اوین جان خود را از دست داده است. ایشان در زمان دستگیری مورد ضرب و شتم قرار گرفته و قبل از انتقال به کهریزک مداوا گردیده ولی با این حال نامبرده از لحاظ جسمی ضعیف شده بود و توان مقاومت در برابر صدمات جسمی و روحی بازداشتگاه کهریزک را نداشته است و در چهار روز حضور در کهریزک یک بار به پزشک وظیفه زندان مراجعه کرده که مداوای خاصی نسبت به ایشان انجام نمیپذیرد. به هر حال ایشان با حالت وخیم سوار اتوبوس میشود و در همان آغاز حرکت اتوبوسها نامبرده وضعیت بحرانی پیدا نموده و در بیرون از اتوبوس جان میدهد.
– همچنین مرحوم روحالامینی در مسیر انتقال از کهریزک به اوین وضعیت وخیمی داشته که هر چه بازداشتشدگان به ماموران محافظ در این خصوص متذکر شدهاند آنان بدون توجه از این مساله گذشتند. انتقال از کهریزک به اوین با اتوبوسهای نامناسب و با ازدحام بسیار زندانیان آن هم در اوج گرما در ساعت ۱۰ صبح تا دو بعدازظهر انجام شد و در اوین نیز علیرغم وخیم بودن وضعیت مرحوم روحالامینی از ساعت ۱۴ الی ۱۷ در نوبت قرنطینه بوده و در ساعت ۱۷ پزشک وی را جهت مداوا به بیمارستان اعزام نمود.
– مرحوم محمد کامرانی نیز پس از دستگیری بدون بازجویی به زندان کهریزک منتقل میشود و در آنجا نیز همچون سایر زندانیان مورد ضرب و شتم و تحقیر قرار میگیرد و وی نیز تحمل صدمات وارده را نداشته و پس از بازگشت به زندان اوین به بیمارستان لقمان منتقل میشود و در بیمارستان نیز رسیدگی لازم صورت نمیگیرد و وضعیت بحرانی نامبرده پس از ۳۰ ساعت از انتقال به بیمارستان به خانواده وی اطلاع داده میشود. آنها همان شب فرزند خود را به بیمارستان مهر منتقل نموده، اما انتقال ایشان ثمرهای نداشته و وی در بیمارستان مهر جان خود را از دست میدهد.
برخی از زندانیان که از کهریزک به اوین منتقل شده بودند نیز به اعضای کمیته موارد زیر را درمورد آزارهای این بازداشتگاه گفته اند:زندانی شدن ۱۴۷ نفر در یک مساحت کم ، عدم وجود تهویه ، فقدان آب و غذای مناسب ، شنیدن فحشهای رکیک ، کلاغپر رفتن همراه با ضرب و شتم ، همجواری با اراذل و اوباش و تحقیر شدن.
کمیته تاکید کرده که که بررسی همهجانبه دلایل کشته شدن این سه جوان بازداشتشده بر عهده دستگاه قضایی است و مسوولان قضایی باید در این خصوص با دقت و سرعت بررسی نموده و به خانواده محترم آنان و افکار عمومی پاسخگو باشند.
-برای خواندن متن کامل گزارش در خبرگزاری ایسنا اینجاکلیک کنید.