گفت وگوی شورای روابط خارجی با رودی بختیار: فشاربرای‌مسوول نگهداشتن‌ایران برای توقف نقض حقوق بشربایدادامه پیداکند
مصاحبه زیر ترجمه مصاحبه شورای روابط خارجه با رودی بختیارمدیر ارتباطات کمپین بین المللی حقوق بشر در ایران است. ترجمه مصاحبه که با تاخیر روی وب سایت کمپین قرار می گیرد حاوی تحلیل رودی بختیار از وضعیت حقوق بشر و نیز بررسی وضعیت حقوق بشر در ایران در شورای حقوق بشر در ژنو است که در ماه فوریه صورت گرفت. در جریان جلسه این شورا نمایندگان ایران بسیاری از پیشنهادهای مطرح شده توسط شورا را نپذیرفته و منکر وجود زندانی عقیدتی در زندان های ایران شدند. رودی بختیار روزنامه نگار و سخنگوی کمپین بین المللی حقوق بشر در ایران در خصوص این گزارش می گوید که با توجه به اینکه ایران از بازداشت، شکنجه و کشتن معترضان دست برنداشته است می توان مشاهده کرد که این دولت به کار خود ادامه می دهد. این گفت وگو را در زیر می خوانید:
شورای سیاست خارجه: به گفته خانم بختیار از صدها تن از بازداشت شدگان پس از انتخابات خبری منتشر نمی شود. خانم بختیار می افزاید که تنها نتیجه حاصله برای دولت از دست دادن موقعیتش نزد مردم بوده است وایرانیان نه فقط با رفتن به خیابان بلکه با استفاده از روش های نوین به اعترضات خود ادامه خواهند داد.
این هفته شورای حقوق بشر در ژنو اولین گزارش بازبینی از عملکرد حقوق بشر در ایران منتشر کرد. به نظر می رسد که ایران موفق شده از هرگونه سرزنشی که نتیجه واقعی داشته باشد بگریزد. بازبینی دوره ای وضعیت حقوق بشر به عنوان یک روند دراز مدت در نظر گرفته شده و در طی آن کشورهای عضو با همکاری این شورا برای بهبود وضعیت حقوق بشر در این کشورها فعالیت می کنند. اما انطباق این بازبینی با بحران اخیر حقوق بشر حایز اهمیت است. چرا که برای اولین بار پس از خشونت های پس از انتخابات ایران، وضعیت حقوق بشر این کشور به دلیل خشونت های صورت گرفته مورد بررسی قرار گرفته است. جواب ایران به پرسش‌های اعضای شورا حایز نکات بسیار اموزنده ای است. با وجود دسترسی به مدارک موثق از نقض حقوق بشر در ایران، این کشور هر گونه نقض حقوق بشر را رد کرده و حداقل دراین مرحله از تعهد دادن برای تحقیق و بررسی بیشتر در این زمینه از سوی شورا گریخت. اما به این ترتیب پیش زمینه ای شکل گرفت که باعث می شود در جلسه های آینده شورا به اقدامات جدیدی دست زد. به نظر من جواب نمایندگان ایرانی به مسایل مطرح شده به وضوح بی ارزشی قانون بین المللی حقوق بشر و طرز کار آن را در میان آنها نشان می دهد. برای مثال آنها با بازدید گزارشگر مخصوص شکنجه سازمان ملل از ایران مخالفت کردند و همچنین حاضر نشدند که دادگاه ها و اعدام هایی که دارای انگیزه سیاسی هستند را متوقف کنند. مخالفت ایران خود تاییدی بر نقض حقوق بشر در ایران است.
شورای سیاست خارجه: سازمان شما وضعیت حقوق بشر در ایران را رصد می کندو در این زمینه به صورت مداوم منتقدی جدی بوده است. وضعیت حقوق بشر در ایران تا چه اندازه وخیم است؟
بختیار: بسیاروخیم. همین الان در ایران بیشتر از هزار زندانی سیاسی در زندان به سر می برند. از جمله دانشجویان، اساتیددانشگاه، فعالین حقوق بشر، روزنامه نگار ها و حتی ایرانیانی که در اعتراضات شرکت نکرده بودند. ماه گذشته دو مرد جوان که یکی از آنها ۱۹ سال بیشتر سن نداشت به اتهام عضویت در یک سازمان مخالف دولت به دار آویخته شد. ۹ نفر دیگر در انتظار اعدام هستند و البته میزان بالای سرکوب در این فضای خفقان وارعاب ادامه دارد.
عباس جعفری دولت آبادی دادستان کل تهران اتهامات وارده از سوی همسر مهدی کروبی را انکار کرده است. دراین اتهامات گفته شده بود که فرزند وی علی پنج شنبه و در طی مراسم سی‌ویکمین سالگرد انقلاب دستگیر شده و در یک مسجد مورد شکنجه واقع شده است. چگونه شما این موضوع را تعبیر می کنید؟
این از لحظات عجیبی بود که سالهای تلخ دهه شصت ایران را به یاد می آورد که در آن مسوولین از زندانیانی که جای شکنجه بر روی بدن آنها بود می خواستند که مدارک قانع کننده ای ارایه کنند مبنی براینکه مورد شکنجه قرارگرفته اند. این دولت سی ویک سال تاریخچه دورغگویی دارد. این همان دولتی است که سازمان سیا را به عنوان مقصر مرگ ندا آقا سلطلان معرفی کرد. (ویدیوی تیرخوردن این دختر ۲۷ ساله در ناآرامی های تابستان ۲۰۰۹ به یک نماد قدرتمند برای معترضین تبدیل شده است.) دادگاه های نمایشی ترتیب داد و اعترافات کاذبی را که به دست آورده بود از تلویزیون ملی پخش کرد تا دروغ های خود را معتبر جلوه دهد. انکار از سوی این افراد برای من عجیب نیست. خانم کروبی در نامه خود اشاره می کند که فرزند وی در مسجد مورد ضرب و شتم واقع شده است. مسجدبرای مسلمانان محل دعاست. طبیعی است که اظهارات خانم کروبی چهره مناسبی را برای دولتی که ادعا می کند برای پاسداری از اصول اسلامی بنا شده ایجاد نمی کند.
محمدجوادلاریجانی رییس هیات ایران در ژنو اعلام کرد که ایران به تعهدات بین المللی مربوطه خود همواره پایبند است تا از حقوق بشر محافظت کند. بعضی از دولت های غربی اصرار داشتند که ایران با حضور یک گزارشگر حقوق بشر موافقت کند. آیا ایران فکر می کند که با ادامه انکار نقض حقوق بشر کشورهای غربی در آخر وضعیت موجود را قبول خواهند کرد؟
نه تنها این دولت اقدامی برای بهبود وضعیت حقوق بشر انجام نداده است بلکه بر اثر حضور پرشور مخالفان دولت در مراسم خاکسپاری آیت الله حسین علی منتظری یکی از رهبران انقلاب و همچین حضور آنها در روز عاشورا به عنوان بزرگترین تعطیلی مذهبی ایران، دولت به سرکوب مخالفین افزوده است.
به این ترتیب برای حفظ آبروی خود در مراسم سی ویکمین سالگرد پیروزی انقلاب دولت از دو ماه پیش از ۲۲ بهمن و با استفاده از حکم های بدون محدودیت هزاران نفر را دستگیر کردند. این حکم های بدون محدودیت به دولت ایران این اختیار را می دهد که هر وقت در خانه ای که لازم می دانند وارد شوند و هر کسی را بدون هیچ اتهامی دستگیر کنند. آیت الله خامنه ای در ملامت از گفته های خانم هیلاری کلینتون که ایران هر چه بیشتر به یک دیکتاتوری نظامی تحت نظر سپاه تبدیل می شود، چنین ابراز داشت که اینها چیزی بیشتر از دروغ های همیشگی آمریکا نیست. در طول سالها خامنه ای هرگز ذره ای لحن آکنده از بدگمانی خود را نسبت به آمریکا تغییر نداده است. اما هم اکنون به عنوان ولی فقیهی که مردمش در روز عاشورا مرگ بر وی را سر می دهند در تنگنای وخیمی قرار دارد. به نظر من این روزها از هربهانه ای که وی موفق شود توجه را از مخمصه ای که در آن قرارگرفته منحرف کند استقبال می کند.
چه اقدامات جهانی می تواند برای تسلی پیدا کردن مشکلات حقوق بشر در ایران کمک رسان باشد؟
به نظر می رسد که انتقاد کردن تنها عزم دولت را در ادامه روند کار خود تقویت می‌کند. دنیا باید همچنان ایران را تحت فشار خود قرار دهد و با ایران را برای عملکردش در زمینه حقوق بشر مسوول نگهدارد و آنها را در برابر معاهدات بین المللی که در آن ایران عضو است و به میل خود آنها را امضا کرده پاسخگو نگهدارد.
این چیزی است که مردم ایران از دنیا انتظار دارند و نه دخالت در مسایل داخلی کشور. اما آن چیزی که بارز است آن است که تکنولوژی دست سرکوب گر جمهوری اسلامی را تا حد قابل توجهی بسته است. پس از انتخابات ایرانیان موفق شدند که با استفاده از توییتر و فیس بوک بر خاموشی رسانه ها چیره شوند و خشونت و وحشیگری بسیجیان را برای همگان نمایان کنند. از آن پس در ایران یک بازی موش و گربه آغاز شده است که در آن دولت با استفاده از فیلترهای جدید در دسترسی مردم به سایت های اینترنتی اختلال ایجاد کند و مردم در داخل و خارج کشور به دنبال فیلترشکن های هرچه قویتر هستند. کمک فن آوری به ایران ابزار لازم را در دسترس ایرانیان قرار می دهد تا بایکدیگر ارتباط برقرار کرده، اطلاعات خود را با یکدیگر رد و بدل کنند و با هماهنگی بیشتری دست به فعالیت های خود بزنند.
درضمن با توجه به وضع فعلی حقوق بشر در ایران این کار باعث شود که ایران در مخمصمه قوی تری قرار گیرد که مثال هایی از آن را مشاهده کردیم.
چگونه شما وضعیت فعلی ایران را نسبت به سالهای پیشین جمهوری اسلامی می سنجید؟آیا وضعیت امروز را می توان بی همتا ومنحصر به فرد نام برد؟
وضعیت امروز وخیم تر از گذشته است. اما اشتباه نکنیم که این دولت از آن روزی که قدرت را به دست گرفته همواره مخالفین خود را دستگیر کرده و مورد شکنجه قرار داده و بسیاری را نیز کشته است برای اینها سرکوب گری خود علمی شده بود تا زمانی که تکنولوژی از علمشان سبقت گرفت. خبرهای ایران حاکی از چیست؟آیا مخالفین ترسیده اند؟ آیا خیابان ها خالی از معترضین است؟ میزان بیم وهراس بالاست. از ماه خرداد این دولت بیرحمانه مردم را دستگیر کرده، شکنجه کرده و به قتل رسانده است.
به طرف اکثریت ما هرگز تیراندازی نخواهدشد. بسیاری از ما هرگز هیچ کسی را به خاطر حضور در تظاهرات دستگیر وکشته شده باشد را نخواهیم شناخت. برای مردم ایران زمانه، زمانه هولناکی است. اما ایرانیان خشمگینند. آنها حس می کنند که در انتخابات فریب خورده اند. آنها بی عدالتی را احساس می کنند. در حقیقت این عزت ملی آنهاست که خدشه دار شده است. به علاوه وضعیت اقتصاد کشور با نرخ تورم بالای بیست درصد وکسربودجه بالا و نرخ دو برابر شده بیکاری مواجه است. باوجود اینکه ایران چهارمین تولید کننده نفت خام شناخته شده است در بهبود شرایط به نفع دولت کمک نمی کند. وضعیت غیرقابل تحملی است. دولت اعتبار خود را در پیش مردم از دست داده است. اعتباری که دیگر قابل اعاده نمی باشد، و ایران نه فقط با رفتن به خیابان ها بلکه با استفاده از روش های نوین به اعتراض خود ادامه خواهند داد.
