یک ماه احضار، دستگیری و احکام سنگین: گسترش فضای امنیتی در تهران

طی هفته های منتهی به سالگرد انتخابات ریاست جمهوری سال گذشته، دهها تن از فعالین سیاسی، مطبوعاتی، دانشجویی و جامعه مدنی بازداشت ویا توسط نیروهای امنیتی احضار شده و مورد بازجویی قرارگرفته اند  صدور احکام سنگین حبس تعزیزی نیز همچنان ماه های گذشته ادامه داشته است. مقامات امنیتی همچنین از هیچ اقدامی برای ارعاب و تهدید گروه های یاد شده خودداری نکرده اند تا به این ترتیب در روزهای منتهی به سالگردانتخابات و پس از آن ، فعالان مطبوعاتی، سیاسی و دانشجویی باردیگر با تشدید فضای امنیتی  مواجه شوند.

چندین خانواده که در جریان ناآرامی های پس از انتخابات یکی از اعضای خود را از دست دادند به کمپین بین المللی حقوق بشر در ایران از ارعاب وتهدیدماموران امنیتی برای جلوگیری کردن از برگزاری مراسم سالگردخبر دادند. برخی دیگر از چهره های سیاسی به کمپین گفتند که در جریان روزهای ۲۱ و ۲۲ خرداد با آنها تماس گرفته شد و ماموران امنیتی از آنها خواستند که خانه خود را ترک نکنند. در دو مورد نیروهای لباس شخصی به کمین در بیرون خانه یکی از شخصیت های سیاسی پرداختند. این فعال سیاسی به کمپین گفت: « حتی در خانه خود نیز امنیت نداریم. اینکه چندین لباس شخصی که هرکاری از آنها برمی آید داپما سرکوچه بایستند و بخواهند به محض خروج از خانه شما را تعقیب کنند تا مثلا اگر در تجمعی شرکت کردید شما را بازداشت کنند وضعیت اسفباری است و تا کنون بعد از انقلاب چنین جو امنیتی سابقه نداشته است.»

منابع مختلف از دستگیری صدها نفر درجریان تجمعات پراکنده ای که ۲۲ خرداد در تهران وبرخی شهرها رخ داده است خبر داده اند اگرچه  در این زمینه اخبار دقیقی وجود ندارد. درحالی که سایت کلمه از دستگیری ۴۰۰ نفر  و انتقال بخش عمده ای از آنها به بخش قرنطینه زندان اوین خبر داده منابع دیگری تعداد دستگیرشدگان را تا حدود ۹۰۰ نفر ذکر کرده اند.  درحالی که عمده دستگیری ها توسط نیروهای پلیس صورت گرفته، موارد متعددی از دستگیری توسط نیروهای بسیجی نیز رخ داده است.

یکی از زنان بازداشت شده در روز ۲۲ خرداد ماه به کمپین بین المللی حقوق بشردرایران گفت: «پس از بازداشت به پایگاه بسیج در حوالی میدان آزادی منتقل شدم و در این پایگاه بیش از ۳۰۰ نفر از زنان بازداشت شده نگهداری می شدند که تعدادی از آنان در آخرین ساعات شب آزاد شدند.» این در حالی است که به گفته این منبع آگاه، «بازداشت شدگان به مکانهای دیگری نیز منتقل شده بودند و بر همین اساس تعداد زنان بازداشت شده بسیار بیشتر از ارقام اعلام شده است.» یکی دیگر از شاهدان عینی وقایع روز ۲۲ خردادماه جاری به کمپین گفت: «بازداشتها به صورت فله ای انجام می شد و من شاهد بودم که حدود ۴۰ دستگاه ون نیروی انتظامی که بازداشتشدگان را منتقل میکرد، از پایگاه بسیج مقداد واقع در خیابان آزادی خارج شد.» وی افزود: «همان شب بیش از ۵۰۰ نفر از بازداشت شدگان به پلیس پیشگیری منتقل شدند.»

همچنین بر اساس گزارشی که در خبرگزاری فارس، از رسانه های تند رو و وابسته به دولت منتشر شده است، مرتضی تمدن، استاندار و رییس شورای تامین استان تهران اعلام کرد «تعدادی از منافقین (مجاهدین خلق) در میان دستگیر شدگان روز ۲۲ خرداد بوده اند.» به نظر می رسد هنوز از صحت و سقم چنین ادعاهایی اطلاعاتی در دست نیست اگر چه  در طی یک سال گذشته، مسئولان قضایی و امنیتی  با وارد کردن اتهاماتی نظیر ارتباط با بیگانگان و گروه های معاند به برخوردهای قهری با شهروندانی که به صورت کاملا مسالمت آمیز در اعتراضات این روز شرکت کرده اقدام نموده و حتی برخی از افراد نیز هم اکنون به دلیل چنین اتهاماتی با احکام طولانی مدت اعدام و حتی اعدام در زندان به سر می برند.

به رغم آن که گروههای مختلفی از احزاب و شخصیت های اصلاحطلب برای برگزاری تجمع در این روز از وزارت کشور درخواست مجوز کرده بودند، استاندار تهران با فتنه گر نامیدن آنان در این خصوص گفت: « برابر اصل ۲۷ قانون اساسی کسانی که قصد راهپیمایی دارند مشروط به این است که مخل نظم عمومی نبوده و راهپیمایی‌شان مسلحانه نباشد که در نامه ارسالی به ما هیچ گونه مشخصاتی دال بر این موارد و اینکه چه کسانی می‌خواهند راهپیمایی کنند و اینکه دلیل این راهپیمایی چیست، وجود نداشت.»

از اوایل خردادماه جاری تا به حال شعب مختلف دادگاه انقلاب از جمله شعبه های ۲۶ و ۲۸ به ریاست قاضی پیرعباسی و قاضی مقیسه برای برخی از بازداشت شدگان وقایع بعد از انتخابات در مجموع بیش از یک صدسال حبس تعزیری و صدها ضربه شلاق، جریمه نقدی و محرومیت از فعالیت های اجتماعی و رسانه ای صادر کرده اند. ژیلا بنی یعقوب، فعال حقوق زنان و روزنامه نگار در پی صدور حکم عجیبی از سوی قاضی پیرعباسی به ۳۰ سال محرومیت از فعالیت مطبوعاتی محکوم شده است.

همچنین در طی سه  روز گذشته و پس از بازداشت نرگس محمدی، نایب رییس کانون مدافعان حقوق بشر، عبدالرضا تاجیک، روزنامه نگار و عضو دیگر کانون مدافعان، رضا شهابی از اعضای هیأت مدیره سندیکای کارگران شرکت واحد تهران، داوود روشنی از اعضای جبهه مشارکت، سلمان سیما، دانشجوی دانشگاه آزاد، کورش جنتی دانشجوی دانشگاه علامه، بهزاد حیدری، دانشجوی دانشگاه امیرکبیر، آبتین پگاه و بابک غیاثی، از فعالان دانشجویی دانشگاه کرمانشاه، رضا و امین فرید یحیایی از فعالان دانشجویی تبریز، یونس رستمی، از اعضای جبهه ملی و محمدرضا جلایی پور از فعالان اصلاحطلب هم بازداشت و روانه زندان اوین شده اند.

اسامی برخی از فعالان سیاسی و مدنی بازداشت شده در روزهای اخیر به شرح زیر است:

۶ خرداد – آزاد کمانگر دانشجویان دانشکده فنی و مهندسی یزدان پناه سنندج و خواهرزاده فرزاد کمانگر از روز ۶ خردادماه مفقود شده اند و خانواده ی او در بی خبری مطلق از او به سر می برند.

۷ خرداد- اکبر آزاد نویسنده آذربایجانی نیز از روز ۴ خرداد در منزل شخصی اش در تهران بازداشت شد.

۸ خرداد- جواد علیخانی، دانشجوی سال آخر دامپزشکی و فعال دانشجویی دانشگاه چمران اهواز برای اجرای حکم سه سال حبس قطعی بازداشت و به زندان اهواز منتقل شد.

۹ خرداد – دو دانشجوی کرد دانشگاه تهران به نام های امجد(هژیر) کردنژاد و جمال رحمتی، بازداشت شدند. کردنژاد بعد از چند روز با تودیع قرار وثیقه آزاد و جمال رحمتی به زندانی در تهران منتقل شده است.

۱۰ خرداد- فرهاد فتحی دبیر تشکل اصلاح طلب دانشگاه بین المللی قزوین دستگیر و به مکان نامعلومی منتقل شد.

۱۰ خرداد- اعضم ویسمه و محبوبه خوانساری، دو تن از خبرنگاران پایگاه های خبری اصلاح طلب ضمن تفتیش منازل در آخرین ساعات شب بازداشت و به زندان اوین منتقل شدند.

۱۰ خرداد- کامران آسا، برادر کیانوش آسا نیمه شب ۱۰ خرداد ماه در منزل خود در کرمانشاه بازداشت و پس از دو هفته روز گذشته با تودیع قرار وثیقه از زندان آزاد شد.

۱۲ خرداد- احمدمحمدنیا از فعالان دانشجویی بابل و اشکان مصیبیان از فعالان دانشجویی کرمانشاه بازداشت و پس از دو هفته با تودیع قرار وثیقه آزاد شدند.

۱۴ خرداد- علیرضا اخوان فعال کارگری توسط نیروهای امنیتی بازداشت و به بند ۲۰۹ زندان اوین منتقل شد.

۱۴ خرداد- یک شهروند مهابادی به نام شیرکو سبیلی صبح دوشنبه دهم خردادماه، توسط نیروهای امنیتی در این شهر بازداشت شد.

۱۵ خرداد- در پی اقدام ناموفق ماموران برای بازداشت صبا واصفی فعال حقوق بشر و جنبش زنان و یورش به منزل او، وی که برای پیگیری پرونده ی یک اعدامی عازم شهریار بود تصادف کرد و از چند روز پیش در بیهوشی به سر می برد. وضعیت جسمی صبا واصفی نگران کننده توصیف شده است.

۱۹ خرداد- غلام‌عباس زارع حقیقی از دراویش سلسله نعمت اللهی گنابادی و متصدی مزار بزرگان تصوف در گناباد دستگیر و روانه زندان شد.

۱۹ خرداد – طاری رئیس ستاد انتخاباتی مهندس موسوی در شهرستان بابلسر بازداشت شد.

۲۰ خرداد- اعضای خانواده کیارش کامرانی یکی از بازداشت شدگان حوادث ۶ دی ماه (عاشورا) در تهران، در جریان ملاقات هفتگی با وی بازداشت شدند.