فشاربرای توقف اعدام ها جهانی می شود: گزارشگران سازمان ملل خواستارتوقف اعدام؛ صحه گذاشتن بر اعدام های وکیل آباد برای اولین بار

بدنبال درخواست اخیرکمپین بین المللی حقوق بشر در ایران  برای توقف فوری اعدام ها و رسیدگی عادلانه به این احکام وحرکت به سوی تغییر قوانین برای لغو اعدام،امروز  دو گزارشگر ویژه سازمان ملل هم از حکومت ایران خواستار توقف فوری احکام اعدام شدند. در همین روز کمیسیار عالی حقوق بشر سازمان ملل، خانم ناوی پیلای،  در بیانیه جداگانه ای شدیدا نسبت به روند اعدامها و زیر پا گذاری روند عادلانه ابراز نگرانی کرد.

درحالی که طی هفته های گذشته رونداعدام در ایران شتاب فزآینده به خود گرفته است و مقامات مسوول ایرانی نیز از ادامه این روند خبر می دهد دو کارشناس مستقل سازمان ملل متحد روز سه شنبه ۱۳ بهمن  ۱۳۸۹ هشدار دادند که به رغم درخواست های مکرر سازمان ملل متحد، افزایش چشمگیری در احکام اعدام در جمهوری اسلامی ایران در غیاب استانداردهای بین المللی شناخته شده صورت گرفته است. کریستف هینز، گزارشگر ویژه اعدامهای فراقضایی ، شتاب زده و یا خودسرانه، و گابریلا ناول، گزارشگر ویژه استقلال قضات و وکلا اظهار داشتند: “با توجه به وخامت شرایط و به طور منظم نادیده گرفتن حداقل تضمین های دادرسی، ما از دولت ایران میخواهیم تا بلافاصله مجازات اعدام را متوقف نماید.” کارشناسان یاد شده از دولت ایران تقاضا کرده اند که به ایران بروند و از نزدیک وضعیت را بررسی کنندو از دولت خواسته اند که به این جواب درخواست مثبت بدهد.

طی چند سال گذشته دولت ایران علیرغم پذیرش شفاهی گزارشگران  سازمان ملل برای بررسی موارد نقض حقوق بشر در ایران در عمل از اینکه هیچ نماینده ای را در ایران پذیرا باشند خودداری کرده اند.

طی هفته های گذشته کمپین بین المللی حقوق بشردر ایران همراه با برخی دیگر سازمان های حقوق بشری تلاش های زیادی را برای گفت وگو با کارشناسان سازمان ملل و جلب توجه رسانه ها به روند شتابان اعدام در ایران صورت داد. کمپین همچنین با انتشار چندین گزارش از اعدام های مخفی در زندان وکیل آباد مشهد خبر داده بود که در بیانیه کارشناسان مستقل سازمان ملل به آن نیز اشاره شده است. کمپین همچنین پیشتر از اینکه جوادلاریجانی رییس ستادحقوق بشر قوه قضاییه نیز وقوع اعدام های متهمان مرتبط با مواد مخدر در مشهد را تایید کرده و ضمن آنکه تلویحا از بی ثمری چنین روشی با حل معضل مواد مخدر سخن گفته خبر داده  بود. این درحالی است که مقامات قوه قضاییه در خصوص اعدام های زندان وکیل آباد مشهد و برخی دیگر زندان ها از جمله زندان بیرجند هیچ اطلاع رسانی تا به حال صورت نداده اند.

آقای هینز با تاکید بر زیر پا گذاشتن تعهدات بین المللی ایران با انجام اعدام های یاد شده گفته است: ” هر گونه حکم اعدام که بر خلاف تعهدات بین المللی دولت اجرا شود، معادل اعدام خودسرانه می باشد.” کارشناس سازمان ملل متحد متذکر شد که تنها در ماه ژانویه، حداقل ۶۶ نفر مطابق گزارشات اعدام شده اند—در حالیکه که بعضی از منابع تعداد اعدام ها را ۸۳ فقره اعلام کرده اند— و اکثر این احکام اعدام مبتنی بر اتهامات مربوط به قاچاق مواد مخدر، محاربه، و اتهام عضویت در و یا تماس با یک گروه مخالفِ ممنوع بوده اند. تعداد زیادی از اعدامهایی که با اتهام قاچاق مواد مخدر صورت می گیرند، مطابق گزارشات در زندان وکیل آباد مشهد انجام شده اند.”

همچنین کریستف هینز اعدام های صورت گرفته در ایران را ” اعمالی غیر قابل قبول” برشمرد افزود:” مطابق قوانین بین المللی، مجازات اعدام یک شکل افراطی از مجازات است که اگر هم استفاده شود، بایستی فقط برای جدی ترین نوع جرایم و پس از یک محاکمهء عادلانه درنظر گرفته شود.”

طبق اطلاعاتی که کمپین بین المللی حقوق بشر در ایران کسب کرده است علاوه بر اعدام هایی که توسط مقامات قضایی ایران اعلام شود موارد دیگری وجود دارد که هیچگاه اعلام نمی شود و به همین جهت انتظار می رود تعداد واقعی اعدام ها در زندان های سراسر کشور بسیار بیشتر از آنچه باشد که توسط دستگاه های رسمی و رسانه های نزدیک به دستگاه قضایی اعلام می شود.

خانم ناوی پیلای کمیسیار عالی حقوق بشر هم به سهم خود با ابراز نگرانی از این رویکرد در بیانیه خود گفت: “در خیلی از موارد، افرادی که به مجازات اعدام محکوم شده اند، به وکیل مدافع دسترسی ندارند و خانواده ها و وکلایشان حتی از اعدام آنها اطلاع ندارند.” وی یادآور شد که ” نقض مداوم حداقل تضمین های دادرسی عادلانه و استفادۀ مکرر از مجازات اعدام توسط قوه قضائیه می تواند به عنوان وسیله ای برای ارعاب مردم دیده شود.”

هردو گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد، با یادآوری قطعنامهء ۲۲۶/۶۵ مجمع عمومی سازمان ملل متحد، مورخ ۲۱ دسامبر ۲۰۱۰، که از دولت ایران خواسته است تا در غیاب استانداردهای شناخته شدۀ بین المللی مجازات اعدام را لغو کند واز دولت ایران خواستند تا به تعهدات بین المللی خود پایبند بماند. مخبران مخصوص تکرار کردند که چندین کارشناس مستقل سازمان ملل متحد از مقامات ایرانی خواسته اند تا به آنها مجوز بازدید از کشور اعطا نماید و دولت ایران را تشویق کردند تا به صورت مثبت به تقاضای آنان پاسخ دهد.

برای بسیاری از ناظران ایران،اعدامهای شتابزده اخیریادآور اعدامهای گسترده دهه ۶۰ میباشد و از عزم حکومت برای  ایجاد جو ارعاب و وحشت در سطوح جامعه حکایت میکند.