کشته شدن تعدادی از زندانیان قزل حصارکرج و تردیدهای جدی نسبت به اطلاعات مبهم مقامات قضایی
مجتبی سمیع نژاد فعال حقوق بشر که ۱۸ ماه را در زندان قزلحصار گذرانده است با انتشار مطلبی در وب لاگ خود ادعاهای مقامات قوه قضاییه در خصوص نحوه کشته شدن زندانیان را به چالش کشیده است
درحالی که سازمان زندان ها واقدامات تامینی وتربیتی کشور از آنچه توطئه فرار وایجاد حریق در زندان قزلحصار توسط عده ای از زندانیان که به به درگیری با مسوولین و کشته و مجروم شدن چند تن انجامیده منابع مختلف از اینکه شمار کشته شدگان بالغ بردهها تن می شود خبر داده و سازمان زندان ها گفته علت کشته شدن زندانیان گازگرفتگی ناشی از دود آتش بوده است. این درحالی است که مجتبی سمیع نژاد وب لاگ نویس و فعال حقوق بشر که خود ۱۸ ماه در این زندان بازداشت بوده است با انتشار مطلبی روی وب سایت خود ادعای مقامات زندان را به چالش کشیده و با توصیف موقعیت بندهای مختلف این زندان مسوولین مرتبط از کتمان واقعیت توسط مسوولین زندان سخن گفته است.مسوولین قوه قضاییه با اطلاع رسانی بسیار مبهم سوالات بسیاری را در خصوص ابعاد این واقعه ناگوار ایجاد کرده اند.
تلویزیون دولتی ایران اعلام کرده است که ۹ تن کشته و ۳۳ تن دیگر زخمی شده اند. اما برخی منابع عددهای بیشتری را مطرح کرده اند ولی با توجه به بسته بودن فضای اطلاع رسانی واینکه تلفن زندان قطع می باشد هنوز مشخص نیست که دلیل اصلی چنین واقعه کم سابقه ای چه بوده و تعداد واقعی کشته شدگان و زخمی شدگان چقدر بوده است.
کمپین بین المللی حقوق بشر در ایران از مقامات قضایی ایران می خواهد که اطلاعات دقیقی را این حادثه و ابعاد تلفات جانی آن به افکار عمومی ارائه کند و سریعا با تحقیق در این خصوص نقش فرد و یا افرادی که در این ماجرا دخیل بوده اند را مشخص کند. به خصوص آنکه مشخص کند کشته شدن در اثرگاز گرفتگی به چه دلیلی رخ داده است. قوه قضاییه ایران همچنین باید پاسخگوی وضعیت وشرایط زندانیان در زندان ها و به خصوص زندان قزل الحصار باشد و به این سوال پاسخ بدهد که این رویداد ناگوار – به هر دلیلی که رخ داده است- آیا با استانداردبودن شرایط زندان هم چنین تلفاتی را به همراه می داشت؟
مجتبی سمیع نژاد این احتمال را مطرح کرده که موضوع جراحت وکشته شدن توسط گازگرفتگی ناشی از دودوآتش تنها می تواند به دلیل آتش سوزی (چه عمدی و غیر عمدی) بوده باشد و اینکه درسالن برای نجات زندانیان گشوده نشده است و احتمال شلیک گاز اشک آور هم در این ماجرا موجب کشته شدن زندانیان شده باشد. وی درتوضیح این وضعیت می نویسد: « با توجه به فضای بسته سالن‌ها امکان خروج دود و آتش از سالن‌ها وجود ندارد، مگر اینکه یکی از درهای روی به هواخوری و رو به راهرو گشوده می‌شده است. در این بین صحبت از گاز گرفتگی هم شده است. برخورد قاطعی که رئیس سازمان زندان‌ها از آن صحبت می‌کند، می‌تواند شلیک گاز اشک‌آور باشد که همان‌طور که اشاره شده چندین تن به خاطر «گاز گرفتگی» جان خود را از دست داده‌اند یا در اثر «انفجار کپسول»های گاز داخل سالن‌ها.»
این زندانی سابق در زندان قزلحصار می افزادی: «توضیح اینکه بسیاری از زندانیان در سلول‌های دو در سه متر خود برای پخت غذا از کپسول گاز استفاده می‌کنند. آتش‌سوزی ایجاد شده چه عمدی و چه غیر عمدی در هر سالن با وجود این کپسول‌های گاز، با وجود سیم‌کشی بسیار قدیمی برق در این زندان و اینکه بیش‌تر وسیله‌های زندانیان شامل رخت‌خواب و پتو و لباس است، به راحتی می‌تواند در هر سالنی در این زندان تبدیل به یک فاجعه شود.»
مجتبی سمیع نژاد در توصیف زندان قزلحصار توضیح می دهد: «در سالن‌های کوچک زندان قزلحصار حدود ۶۰ تا ۷۰ زندانی و در سالن‌ها بزرگ بین ۲۵۰ تا ۳۰۰ زندانی نگهداری می‌شوند. بر فرض اینکه اطلاعیه و صحبت‌های رئیس سازمان زندان‌ها را واقعیت فرض بگیریم، نمی‌توان باور کرد که همه‌ی زندانیان داخل یک سالن تصمیم به «فرار» گرفته‌اند. سوال این‌جا است بقیه زندانی‌هایی که کشته یا زخمی شده‌اند چه گناهی مرتکب شده‌اند که مورد برخورد «قاطع» قرار گرفته و یا در سالن به روی آن‌ها گشوده نشده است؟ یک توضیح دیگر نیز که لازم است داده شود، این است که سقف سالن‌های واحد ۲ زندان قزلحصار بسیار پایین است و ارتفاع کمی دارد و هر گونه دود گاز ناشی از آتش‌سوزی یا پرتاب گاز اشک‌آور به سرعت می‌تواند فضای کوچک هوا در این سالن‌ها را پر کرده و تنفس را سخت کند. آن‌چنان که برای آن‌هایی که سیگاری نبودند تحمل حبس در این بندها بسیار بسیار مشکل بود.»
وی ادامه می دهد: «نکته دیگر اگر زندانیان از این سالن‌ها بیرون می‌آمدند باید از سد زندانبان در راهروها می‌گذشتند و بعد از آن از در واحد و مامورین آن گذر می‌کردند، که به محض خارج شدن از در واحد نگهبانان روی برجک‌ها و آماده به شلیک منتظر آنان بوده‌اند. بعد هم یگان پاسدار مسلح در نزدیک همین واحد است و بعد هم دیوار بلند زندان و نگهبانان بعدی و… درست است که زندانیان زندان قزلحصار مجرم هستند و بسیاری از آنان مستحق مجازات، اما سازمان زندان‌ها باید توجه داشته باشد که هر چه باشند «خنگ» نیستند که بخواهند این‌چنین فرار کنند! واقعیت آن‌چنان که از خروجی سازمان زندان‌ها بیرون آمده نیست، متاسفانه می‌توان حدس زد که درگیری از اعتراض یک نفر یا عده‌ای از زندانیان شروع و تسری پیدا کرده و موجب برخورد بد زندانبانان چون همیشه شده است. مرگ در «اثر جراحت وارده و گازگرفتگی ناشی از دود و آتش» در زندان قزلحصار و در سالن‌های این بند تنها یک دلیل می‌تواند داشته باشد و آن هم عدم گشوده شدن در سالن‌ها است.»
آقای سمیع نژاد در شرح وضعیت این زندان نوشته است: « وفور و ازدیاد بیش از حد مواد مخدر، تجاوز به زندانیان به ویژه جوانان، کیفیت بسیار پایین غذا، نبود امکانات خوب پزشکی و نداشتن بهداری مناسب و عدم رسیدگی لازم به وضعیت جسمی بیماران، عدم تفکیک و طبقه‌بندی زندانیان بر اساس سن، نوع جرم، تحصیلات و… رفتار بسیار نامناسب مسئولین و زندانبانان این زندان با زندانیان، نداشتن کتاب‌خانه مناسب، نداشتن وسائل ورزشی مناسب و لازم (دست کم نسبت به وجود مواد مخدر در این زندان) و… از جمله مهم‌ترین موراد نقض حقوق زندانیان است.»
