تحلیل حقوقی مهرانگیز کار: زندان اصفهان و خجلت زدگی نماینده اصفهان در مجلس

مهرانگیز کار

تحلیل حقوقی- مهرانگیزکار

وضعیت نابسامان حقوق بشر در ایران چنان است که اگر یک مقام جمهوری اسلامی در این باره تذکری و هشداری بدهد نیز قابل ستایش است.  از این رو سخنان آقای محمد تقی رهبر نماینده اصفهان در مجلس شورای اسلامی را که اخیرا پیرامون وضعیت اسفبار زندان اصفهان اظهار و رسانه ای شده ارج می نهیم . وی به نقل از سایت کلمه گفته است:

” زندان اصفهان با وجود ظرفیت ۲۲۰۰ نفری هم اکنون ۸ هزار نفر را در خود جای داده است به گونه ای که در برخی اتا های آن ۳۰ تا ۴۰ نفر سکونت دارند و حتا فضائی برای دراز کردن پای خود ندارند . / مردم به ما می گویند پس شما نمایندگان و مسئولان برای ما چه کردید ؟ از بس گفتیم و ترتیب اثر داده نشد ، خسته شدیم که این صحبت های مردم من را به عنوان یکی از نمایندگان آنها خجالت زده می کند … ”

می شود به این سخنان که فاقد ضمانت اجرائی است و چه بسا زیر فشار سایر نیروها فردا تکذیب بشود بها نداد . اما اصول حقوق بشری همانگونه که به ما می آموزد شرایط زندان ها را برملا کنیم و زندانیان را دستکم با کلام و پیام تنها نگذاریم ، تاکید دارد بر اینکه به هر زبانی که در کشورهای ناقض حقوق بشر کلام دلپذیری پیرامون شایستگی انسان های در بند برای برخورداری از حقوق انسانی بر زبان جاری می شود ، بخصوص اگر گوینده مهره ای از همان نظم ناموزون باشد اهمیت بدهیم . در فرض حاضرورود آقای محمد تقی رهبررا که امام جمعه موقت اصفهان هم هست به حوزه حقوق بشر خوش آمد می گوئیم و آن را قدر می دانیم ، از آن رو که زندانیان در ایران به شدت تنها مانده اند و آقای محمد جواد لاریجانی که تکلیف داشته در مقام ریاست ستاد حقوق بشر قوه قضائیه ، مرهمی بر زخمهای آنها باشد ، بدون ایفای وظیفه ای در این سالهای تلخ و پر مصیبت برای زندانیان ، پیاپی راهی اروپا و محافل حقوق بشری شده و بر زخم دل زندانیان و خانواده های آنان با کلامی عاری از صداقت و محبت نمک پاشیده است .

در این شرایط ، بار آقای محمد تقی رهبر با اظهارات اخیر ایشان سنگین می شود و زندانیان با ایشان احساس همدردی بیشتری می کنند و ما نیز که شهود از راه دور بر مصیبت ها شده ایم به حکم وظیفه با ایشان وارد گفت و گو می شویم .

آئین نامه اجرائی سازمان زندان ها و اقدامات تامینی و تربیتی کشور در سال ۱۳۸۴ از تصویب گذشته و نمایندگان مجلس هرگاه در حوزه نمایندگی خود یا هر جای دیگری از کشور از نقض مواردی از این آئین نامه با خبر بشوند ، تکلیف شان این است که در مجلس به طرح موضوع پرداخته و از رئیس سازمان زندان ها توضیح بخواهند . ماده ۱ ائین نامه به این شرح است :
” سازمان زندان ها و اقدامات تامینی و تربیتی کشور ، سازمانی است مستقل که به طور مستقیم زیر نظر رئیس قوه قضائیه انجام وظیفه می نماید ….”

و به موجب ماده ۲ از همان آئین نامه :

” همه ساله در موعد مقرر بودجه سازمان در ردیف مستقل پیش بینی می شود و پس از موافقت رئیس قوه قضائیه برای تصویب به سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور ارسال می گردد . ”

این ها فقط شمه ای است از آئین نامه که مسئولیت سازمان زندان ها و رئیس قوه قضائیه را در برابر زندانیانی که در شرایط زندانیان زندان اصفهان در مشقت به سر می برند روشن می کند . البته اهالی هم به درستی بر مسئولیت نماینده خود تاکید می ورزند . مجلس به موجب قانون اساسی در کلیه امور حق تحقیق و تفحص دارد و نمایندگا ن نمی توانند ا ز ترس نیروهای سپاهی و امنیتی از انجام وظایف خود امتناع کنند . نمی توانند از امتیازات نمایندگی برخوردار بشوند ، ولی از ترس متهم شدن به همسوئی با فتنه و ضد انقلاب و این برچسب ها به هنگام برای حفظ حقوق زندانیان اقدام نکنند . چنانچه نمایندگانی با شجاعت شما نتوانند موانع را از پیش پا بردارند و نتواند قانونمند در قالب همین قانون اساسی عمل کنند ، مردم انتظار دارند با اعلام و افشای موانع از هر جنس که باشد از نمایندگی استعفا بدهند تا مجلس از نگاه مردم اعتباری و حیثیتی پیدا کند و مردم هم روشن بشوند .

نماینده اصفهان در جای دیگری اظهار داشته است : ” به واقع ما نمایندگان باید دردهای مردم را به چه کسی بگوئیم و من فکر می کنم یکی از مکان های بیان دردهای مردم تریبون نماز جمعه است … ”

این سخن شما نیز با ارزش است . تا کنون اهمال شده و نماز جمعه در نظام جمهوری اسلامی می توانسته تبدیل بشود به تریبونی برای بیان ظلم هائی که بر ستمدیدگان می رود و بخصوص مکانی بشود برای بیان دردهای متهمین و زندانیانی که قوانین حمایت کننده در باره شان به اجرا گداشته نمی شود . ولی از آن مهم تر نقش مجلسیان است که بی گمان بر شخص شما به خاطر همین نگرانی هائی که ابراز داشته اید خرده خواهند گرفت . جنگ قدرت در مجلس برای اخذ سهم بیشتر از مزایای سیاسی و شخصی ، جائی برای پرداختن به حقوق موکلین شما در خطه اصفهان باقی نگذاشته است . این که از مردم و اعانات مردم برای رفع مشکلات زندانیان اصفهان سخن به میان آورده اید ، سودمند است ، اما چنانچه بخواهید در مقام نماینده مجلس قانونمند عمل کنید ، ناگزیر باید سراغ قانون را بگیرید و کسانی را که در بودجه بندی برای زندان ها و اجرای آن ، در بازداشت های خودسرانه ، در ضرب و شتم زندانیان و در مجموع در فساد قضائی دست دارند زیر نظارت بگیرید . شما دل تان برای جوانانی که به دلیل ارتکاب سرقت و اعتیاد و حمل مواد مخدر در زندان بوده اند سوخته است . این حس انسانی شما قابل ستایش است ، اما بروید دنبال آن اصولی از قانون اساسی که تکلیف نظارت بر امور کشور را به عهده تان گداشته است . در این صورت کلام و پیام تان اثر گزار می شود و خستگی از نارضایتی اصفهانی ها از شما که خجالت زده تان کرده است برطرف می شود .

باور کنید ما که در باره زندانیان ایرانی قلم می زنیم غریبه نیستیم . اغلب قربانیان مدیرانی هستیم که وقتی خود و خانواده مان گرفتار پرونده سازی ها و زندان های فاقد شرایط لازم بوده اند ، مجلس و نهادهای نظارتی به رنج و درد آنها بها نداده اند و دست آخر در جهان آواره مان کرده اند . با ما در بحث ضرورت بهبود حقوق بشر همنوا بشوید و قدرت سیاسی و نفوذی خود را برای جلب دیگر همکاران تان به کمک رسانی به بهبود حقوق بشر در ایران به کار بگیرید .مردم به نهادهائی که دستشان به خون و شکنجه و سخت گرفتن بر زندانی و بازداشت های خود سرانه آلوده است با هدف بهبود زندان ها کمک نمی کنند . راه کمک پیش روی شما گشوده است . حال که به قدر کافی شجاعت اخلاقی دارید ، ، قدرت نظارت مجلس را با همت والا به آن باز گردانید . قدرتی که از کف رفته است و فقط تا حدودی روی کاغذ باقی است . قابل فهم است که کار بر شما و همفکران تان سخت خواهد بود و شاید سرانجام به جمع قربانیان بپیوندید . ولی برای برون رفت آن کشور از فاجعه ای بزرگ و ملی که در اصفهان شاهدی بر گوشه ای از آن بودید ، گزیری هم هست از این که بدون پذیرفتن خطر کارها به سامان برسد ؟