۱۳۰۰۰ زندانی درزندان مشهد با ظرفیت ۳۰۰۰ نفر: تراکم ۳ تا ۸ برابر ظرفیت در زندان های کشور
هفته جاری دادستان عمومی و انقلاب مشهد به خبرنگاران گفت که در زندان مشهد که ظرفیت اسمی آن ۳۰۰۰ نفر است بیش از ۱۳ هزار زندانی را در خود جای داده است تا بار دیگر زنگ خطر در خصوص موضوع تراکم شدید زندانیان در زندان های کشور و مسائلی که همراه چنین معضلی پدید آمده به صدا درآید. مسوولین کشور در اظهارنظرهای مختلف تعدادزندانیان وجود در زندان های کشور را بین ۳ تا هشت برابر ظرفیت موجود این زندان ها اعلام کرده اند.
طی ماه های گذشته رواج «کف خوابی» در زندان ها به دلیل تراکم زندان ها هم توسط زندانیان و شاهدان عینی مطرح شده به نحوی که به دلیل افزایش جمعیت و نبود تخت کافی بسیاری از زندانیان روی زمین می خوابند. شرایطی که در زمستان به دلیل سردی هوا در بسیاری از شهرهای کشور، وضعیت بسیار دشواری را برای زندانیان به وجود می آورد.
محمود ذوقی که ۱۶ آبان در جلسه شورای شهرمشهد سخن می گفت درخصوص وضعیت زندان های مشهد گفت که « آمار زندان مرکزی مشهد، اردوگاه چناران و کانون اصلاح و تربیت مشهد به طور میانگین وجود ۱۵ هزار و ۹۹۵۳ زندانی را نشان می‌دهد». مصطفی پور محمدی، رییس سازمان بازرسی کل کشور نیز در ۳۰ مهرماه امسال گفت: «هم‌اکنون سه برابر ظرفیت زندان‌ها زندانی داریم؛ البته اشکال این بود که سال‌های گذشته در حد نیاز و رشد جمعیت، زندان نساخته‌ایم.» اگر چه درهفتم تیرسال جاری روزنامه شرق به نقل از عزت الله یوسفیان، یکی از اعضای کمیسیون قضایی مجلس نوشت: «زندان‌ها هشت برابر ظرفیت، زندانی در خود جا داده‌اند.»
ناهمگونی میان تعداد زندانیان با مکانی که به آنها اختصاص داده می شود و مسائل متنوعی که برای زندانیان به همراه می آورد یکی از مواردی است که همواره زندانیان و خانواده هایشان به طرح آن پرداخته اند. کمبود شدید تجهیزات پزشکی و وضعیت نامطلوب بهداشت زندان ها به همراه تغذیه نامناسب و مشکلات جدی اعصاب و روان ناشی از این موضوع تنها بخشی از مشکلاتی است که در مصاحبه های مختلفی که کمپین بین المللی حقوق بشر در ایران با زندانیان و یا اعضای خانواده آنها انجام داده مطرح شده است.
چندی پیش کمپین بین المللی حقوق بشر در ایران گزارشی از بند ۳۵۰ زندان اوین منتشر کرد که در آن مطرح شده بود که بیش از ۱۰۰ زندانی سیاسی در ۵ اتاق زندگی می کنند که فضای خالی هر اتاق (غیر از تخت ها) کمتر از ۱۵ متر است و بیش از ۲۰ زندانی در هر اتاق هستند. منابع موثق به کمپین گفتند در حالی که بند ۳۵۰ مجموعا ۹ اتاق دارد اما از ۱۹ اردبیهشت ماه سال گذشته ۴ اتاق طبقه بالا بند تماما به کارگران زندان (زندانیان عادی که در محوطه اوین کارگری می کنند) واگذار شده است. ازدحام جمعیت باعث پایین آمدن سطح بهداشت و سهولت انتقال بیماری ها شده وبا توجه به ضعف مراقبت های پزشکی سلامت زندانیان را به صورت جدی و مستمر با تهدید مواجه می کند. . پتوها و وسایل خواب زندانیان این بند عموما کثیف و غیر بهداشتی است و دستشویی که کارکرد ظرفشویی را هم پیدا کرده است طبعا آزار دهنده و غیربهداشتی است.
علی کانطوری، فعال حقوق بشر که مدتی در زندان قزل حصار کرج بوده است در گفتگو با کمپین در شرح وضعیت این زندان گفته بود: «بند عمومی زندان دارای اتاق هایی با ابعاد کوچک و جمعیت بالا هست که همه به هم چسبیده هستند وقتی یک بیماری ساده باشد به راحتی همه را مبتلا می کند. یا وقتی یک نفر سرماخوردگی پیدا کند به همه ساکنان بند منتقل می شود.»
علی کانطوری در این گفتگو همچنین از اینکه آیا در آن مدت به بیماری نیز مبتلا شده است، به بیماری که در آنجا به تب زندان معروف بوده اشاره کرده است و گفت: «من دو سه روز که از ورودم گذشت دچار تب و لرز شدید شدم و تقاضا کردم مرا به بهداری ببرند. من چند روزی صبر کردم و از تب و لرز رنج می بردم تا این که مرا پیش پزشک بردند. در اینطور مواقع وقتی درخواست رسیدگی پزشکی می دادیم می گفتند چیزی نیست. تب زندان است. تجربه دیگر زمانی بود که مبتلا به آسم شدم. حدود یک ماه و نیم سرفه شدید داشتم طوری که هم خودم اذیت می شدم و هم سایرین خواب نداشتند. چه روی زمین و چه روی تخت ها هر پتویی که بود باید استفاده می کردیم. مسلما در سالنی که آفتاب ندارد و شپش دارد این اتفاق ها پیش می آید.»
علاوه بر علی کانطوری که پس ازترک ایران با کمپین به گفتگو پرداخت زندانیان زیاد دیگری هستند که به علت بیماری به درمان فوری در خارج از زندان نیازمندند در حالیکه علیرغم درخواست های متعدد شان هنوز اقدامی برای درمان آنها صورت نگرفته است مانند حسین رونقی، عبدالله مومنی، کیوان صمیمی، حشمت الله طبرزدی،علی تاری، قاسم شعله سعدی، عیسی سحرخیز، شبنم مدد زاده، حامد روحی نژاد تنها نمونه ای از زندانیان عقیدتی هستند که شرایط نامناسب زندان هاو به خطر افتادن جدی سلامتی شان بارها در رسانه ها مطرح شده است.
طی ماه های گذشته رواج «کف خوابی» در زندان ها به دلیل تراکم زندان ها هم توسط زندانیان و شاهدان عینی مطرح شده به نحوی که به دلیل افزایش جمعیت و نبود تخت کافی بسیاری از زندانیان روی زمین می خوابند. شرایطی که در زمستان به دلیل سردی هوا در بسیاری از شهرهای کشور، وضعیت بسیار دشواری را برای زندانیان به وجود می آورد. به گفته زندانیان و یا خانواده هایشان کف خوابی در زندان متی کلا بابل، کارون اهواز ، بند ۳۵۰ زندان اوین کاملا رایج است.
غیر از اینها افزایش جمعیت بر روی نوع و میزان غذای زندانیان نیز تاثیر می گذارد. فرزند حشمت الله طبرزدی، دبیر جبهه دموکراتیک ایران که اکنون در زندان رجایی شهر کرج است در گفتگوی با کمپین چندی پیش از وضعیت جسمی پدرش اظهار نگرانی کرده بود که به دلیل طولانی ماندن ها در فضای سربسته، تهویه و تغذیه نامناسب زندان پدرش دچار نرمی استخوان و مشکلات مزاجی شده است.
اکثر خانواده های زندانیان در گفتگو با رسانه ها از مشکلات متعدد جسمی و روحی زندانیانشان می گویند که تا قبل از رفتن به زندان هیچکدام از آنها را نداشته اند در حالیکه مقامات قضایی دربرابر درخواست های آنها برای اصلاح وضع سکوت کرده اند.
