عمل به وعده‌ها: یک نقشه راه حقوق بشری برای رئیس جمهوری ایران
متن کامل گزارش را اینجا دانلود کنید
حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران، درجریان مبارزات انتخاباتی ریاست جمهوری سال ۱۳۹۲ وعده داد که از “حقوق ملت”، که در قانون اساسی کشور برشمرده شده است، حمایت کند. میلیون‌ها نفر از رای دهندگان به او خواستار حقوق اجتماعی و سیاسی، از جمله آزادی زندانیان سیاسی از زندان و حصر خانگی مخالفان سیاسی شدند.
کمپین بین المللی حقوق بشر در ایران از انتخاب آقای روحانی، تنها نامزدِ ریاست جمهوری که مسائل مربوط به حقوق بشر و حقوق مردم را مطرح کرد، استقبال می‌کند و از او درخواست می‌کند که به بانگ صداهایی که در زمان مبارزات انتخاباتی‌اش شنیده شد توجه کند و از تمام ابزارهایی که در اختیار دارد، استفاده کند تا وعده‌های مبارزات انتخاباتی و همچنین وظایف خود به عنوان رئیس جمهور در اجرای قانون اساسی و تعهدات بین المللی ایران را عملی کند.
در گزارشی که پیش رو دارید، کمپین بین المللی حقوق بشر در ایران به نقض مداوم حقوق بشر در ۹ وزارتخانۀ تحتِ کنترلِ مستقیمِ رئیس جمهور اشاره کرده و توصیه‌هائی ارائه می‌دهد که وی می‌تواند با اجرای آنها به این تخلفات و موارد نقض حقوق شهروندان پایان دهد. درعین حال موضوعاتی را مطرح کرده است که رئیس دولت می‌تواند درحوزه اختیارات و وظایفی که دارد، به صورت مستقیم به پیگیری آنها بپردازد.
این گزارش به هیچ وجه شامل همه حوزه‌های مربوط به نقض حقوق بشر نمی‌شود و تنها برشی از وضعیت موجود کنونی است و اگر چه نقض حقوق بشر در ایران منحصر به نهادهای دولتی نیست و نهادهایی که به نوعی در نقض حقوق بشر مشارکت دارند، همه در این گزارش نیامده‌اند یا اگر آمده اند همه مواردی که می توان درباره آنها گفت ممکن است طرح نشده باشد، با این حال کمپین بین المللی حقوق‌بشر در ایران، موارد محدود مطرح شده را به عنوان نقطه شروعی برای آقای دکترحسن روحانی می‌داند تا بتواند گام‌های نخستینی را برای تحقق وعده‌های انتخاباتی‌اش و بازگرداندن حکومت قانون در ایران بردارد.
اگر چه قوۀ مجریه ایران محدودیت‌های حوزه‌ای دارد، ولی با این وجود وزارتخانه‌های تحت حوزۀ آن مسئولِ طیف گسترده‌ای از موارد نقض حقوق بشر هستند. بنابراین رئیس جمهور این قدرت را دارد که از این موارد نقض جلوگیری کرده و آنها را متوقف کند. آقای روحانی در مراسم تحلیفش متعهد به رعایت قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران شد، از این رو او باید فورا تغییراتی را اجراء کند تا سیاست‌های مضر را اصلاح، عملکرد مقاماتِ درونِ دولتش را نظارت و از مکانیسم‌هایی که ضامن اجرای قانون و احترام به کرامت انسانی است حمایت کند.
طبقِ تحقیقات گستردۀ کمپین بین المللی حقوق بشر در ایران در پنج سال گذشته، چندین نهاد خارج از قوه مجریه – از جمله سازمان حفاظت اطلاعات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی (سپاه)، صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران (صدا و سیما)، و قوۀ قضاییه – به مامن ناقضان حقوق بشر تبدیل شده‌اند. به عنوان رئیس قوه مجریه، رئیس جمهور قدرت این را دارد که از این سازمان‌ها درخصوص عملکردشان در رابطه با شهروندان سوال کند و به آنها تذکر بدهد و آنان را در مورد این موارد نقض حقوق بشر پاسخگو نگهدارد. او همچنین در موقعیت منحصر به فردی‌است که از هر وهمۀ موارد نقض حقوق بشری که توسط وزارتخانه‌ها و سازمانهای متبوع وی در قوه مجریه انجام می‌شوند می تواند جلوگیری کند.
کمپین بین المللی حقوق بشر در ایران همچنین خواستار این است که آقای روحانی به سال‌ها خصومت نسبت به فعالان و سازمانهای حقوق بشر پایان داده و به جای آن به تعامل با تشکلها و فعالان داخلی و بین المللی حقوق بشر برای حمایت از حقوق مردم ایران بپردازد.
(نسخه کامل گزارش «عمل به وعده ها: یک نقشه راه حقوق بشری برای حسن روحانی»PDF)
