شهلا لاهیجی، ناشر: چرا باید در نمایشگاه کتاب شرکت کنم وقتی هنوز کتاب‌ها از حضور ممنوع می شوند
شهلا لاهیجی، مدیر انتشارات روشنگران و مطالعات زنان که در اعتراض به مجوز نگرفتن کتاب‌های این انتشارات از سال ۱۳۹۱ در نمایشگاه بین اللملی کتاب تهران شرکت نمی کند به کمپین بین المللی حقوق بشر در ایران در خصوص وضعیت نشر در دولت حسن روحانی گفت: «من از سال ۹۳ تا کنون ۵۵ کتاب برای انتشار پیشنهاد دادم اما حتی یکی از آنها مجوز نگرفته است. ما به آقای روحانی رای دادیم که طبق شعارهایشان اوضاع فرهنگی را کمی سروسامان دهند اما ظاهرا اوضاع فرقی نکرده. حداقل در مورد من که اینطور است.»
خانم لاهیجی با بیان اینکه «یا من عنصر نامطلوبی هستم یا کتاب هایم» به کمپین گفت: «مطمئنم که هیچکدام از ۵۵ کتاب مشکلی ندارند. یعنی دیگر پس از اینهمه سال کار خطوط قرمز را می شناسم و می دانم چه کتاب های را برای چاپ باید پیشنهاد دهم. تعدای از آنها توسط نویسندگان ایرانی نوشته شده اند و تعدادی ترجمه هستند و برخی از آنها از نظر تئوری کتاب های بسیار مهمی در مورد مسائل مربوط به زنان هستند.»
این ناشر که بیش از ۳۰ سال سابقه فعالیت دارد و از سال ۱۳۹۱ در نمایشگاه بین المللی کتاب شرکت نمی کند، گفت: «چرا باید شرکت کنم وقتی هنوز کتاب ها را بدون دلیل موجهی ممنوع می کنند. قول داده بودند که هیچ کتابی از نمایشگاه جمع نشود و غرفه ای تعطیل نشود. اما باز هم غرفه‌های کتاب تعطیل شد و کتاب ها ممنوع شدند. من انتظار این اتفاقات را داشتم. از درآمد خوبی که از نمایشگاه عایدم می شد، گذشتم تا در جریان این بی حرمتی ها نباشم.»
نمایشگاه کتاب امسال از تاریخ ۱۷ اردبیهشت ماه در محل مصلی تهران برگزار شد و به مدت ده روز ادامه دارد. با این حال طی دو روز اول ده عنوان کتاب در بخش داخلی و بین المللی از سطح نمایشگاه جمع آوری شد. همچنین روز ۲۰ اردبیهشت ماه ۲۹ غرفه تعطیل شدند. هیات رسیدگی به تخلفات ناشران حاضر در نمایشگاه کتاب، علت تعطیلی این تعداد غرفه را «عرضه و فروش کتاب های سایر ناشران» از سوی آنها عنوان کرد.
از جمله کتاب‌هایی که از سطح نمایشگاه طی چند روز اول جمع آوری شدند «منتخبی از شعرهای شاد به همراه چند عکس یادگاری» نوشته فاطمه اختصاری، رمان «من و سیمین و مصطفی» نوشته شیوا ارسطویی، مجموعه شعر «به احترام سی و پنج سال گریه نکردن» سروده حامد ابراهیم پور و کتاب «چرا ملت ها شکست می‌خورند» نوشته دارون عجم اوغلو و جیمز ای. رابینسون که با ترجمه محسن میردامادی و محمد حسین نعیمی پور که هر فعال سیاسی هستند، منتشر شده است.
همچنین کتابی به زبان انگلیسی به نام «در آمدی انتقادی درباره خمینی» نوشته آرشین ادیب مقدم، استاد دانشگاه مطالعات شرق شناسی و آفریقا که توسط انتشارات کمبریج منتشر شده، ممنوع و جمع آوری شد.
شهلا لاهیجی در خصوص تعطیلی ۲۹ غرفه در طول یک روز به کمپین گفت: «این بهانه که می گویند آنها به دلیل اینکه کتاب های ناشران دیگر را می فروخته اند غیرموجه است. نهادی که کتاب ها را جمع کرده و غرفه ها را بسته ربطی به وزارت ارشاد نداشته است. همه حرف ما این است که قانونی که خودتان در مورد نشر کتاب می گذارید خودتان هم اجرا کنید. وقتی مجوز به کتابی می دهید چرا باید آن را از نمایشگاه حذف کنید و یا غرفه را تعطیل کنید.»
در حالی ده کتاب طی روزهای اول نمایشگاه کتاب جمع آوری شد و بعدتر۲۹ غرفه تعطیل شدند که علی جنتی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی روز ۱۸ اردبیهشت ماه گفته بود همه ناشران امسال قادر به شرکت در نمایشگاه کتاب هستند. آقای جنتی با بیان اینکه سال ۱۳۹۱، ۵۰ ناشر ممنوع الورد به نمایشگاه کتاب وجود داشته، گفت امسال اما هیچ ناشری ممنوع الورود نیست.
همایون امیرزاده، مدیر کمیته رسیدگی به تخلفات ناشران روز ۱۷ اردبیهشت ماه در گفتگویی با خبرگزاری مهر در مورد علت جمع آوری کتاب شعر «منتخبی از شعرهای شاد به همراه چند عکس یادگاری» گفت از آنجا که تعدادی از شعرهای این کتاب از سوی برخی خوانندگان خارج از کشور خوانده شده، این کتاب جمع شده است.
منظور آقای امیر زاده از خوانندگان خارجی، شاهین نجفی بود که چند شعر از خانم فاطمه اختصاری را خارج از ایران خوانده است. با این حال علیرضا اسدی، مدیر نشر نیماژ در گفتگویی دیگر به خبرگزاری مهر گفت که شعرهای از خانم اختصاری که شاهین نجفی خوانده، در این کتاب نیامده است. این ناشر گفت تمام دغدغه آنها رعایت خطوط قرمز است.
علی فریدونی، مدیر کمیته نظارت محتوایی بخش بین الملل نمایشگاه کتاب تهران نیز در مورد دلیل جمع آوری تعدادی از کتاب ها در بخش بین اللملی اینطورگفت: «در این کتاب ها مواردی وجود داشت که به جعل عنوان «خلیج فارس» پرداخته بودند، همچنین برخی کتاب ها با محتوای ترویج فرقه گرایی و عرفان های کاذب از سوی ناشران خارجی عرضه شده بود که آنها نیز جمع آوری شدند.»
در میان ۲۹ غرفه ای که روز ۲۰ اردبیهشت ماه تعطیل شدند، غرفه انتشارات «حیان» و انتشارات «صبح فردا» به چشم می خورد. انتشارات حیان متعلق به مهدی خزعلی، فعال سیاسی و زندانی سابق است و همچنین مدیر انتشارات «صبح فردا» طبق نوشته وب سایت کلمه متعلق به آیت الله محمدرضا نکونام است که در دادگاه ویژه روحانیت پرونده دارد.
