باز شدن وب سایت نت‌فلیکس به روی ایرانیان؛ پایان سه دهه انحصار صداوسیما برای ارائه محصولات ویدیویی
با باز شدن سرویس شرکت ارائه فیلم به صورت آنلاین نت‌فلیکس به روی کاربران ایرانی، به سالها انحصار ارائه فیلم وسریال‌های تلویزیونی توسط صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران و همچنین شرکت‌ها و وب‌سایت‌های داخل ایران پایان داده خواهد شد. اگر چه یک روز پس از باز شدن نت‌فلیکس در ایران، این وب سایت فیلتر شده است، اما با توجه به سرعت نسبتا پایینی که این شرکت برای تماشای فیلم بر روی وب سایت خود فراهم می‌کند، حتی با سرعت‌هایی که در ایران توسط شرکت‌های اینترنتی ارائه می‌شود نیز کاربران می‌توانند با استفاده از فیلترشکن از محتوای آن بهره مند شوند.
یک روز پس از که وب‌سایت نت‌فلیکس در روز سه شنبه ۱۶ دی‌ماه اعلام کرد از این پس ۱۳۰ کشور جهان از جمله ایران می‌توانند از سرویس‌های این وب‌سایت استفاده کنند، این وب‌سایت در ایران فیلتر شد و تا کنون هیچ یک از مسوولین ایرانی و یا اعضای کمیته‌های مسوول در زمینه فیلترینگ در مورد مسدود کردن این وب‌سایت اظهار نظری نکردند.
نت‌فلیکس یک شرکت ارائه دهنده خدمات آنلاین رسانه‌ای برای پخش آنلاین و فروش کلیپ‌های صوتی و تصویری، فیلم، سریال و همچنین فروش بر روی دی.وی.دی است که مشترکان می‌توانند با پرداخت مبلغی در ماه از خدمات مشاهده فیلم‌ها و سریال‌ها با کیفیت وضوح‌بالا بر روی کامپیوتر شخصی و یا دستگاه های موبایل و تبلت خود بهره ببرند. باز شدن دسترسی به نت‌فلیکس با استقبال کاربران ایرانی در شبکه‌های اجتماعی رو به رو شد. تا کنون شهروندان ایرانی برای دسترسی به فیلم‌های خارجی از شبکه‌های ماهواره‌ای و یا بازار سیاه فروش این فیلم‌ها استفاده می‌کردند.
تا ماه اکتبر سال ۲۰۱۵، شرکت نت‌فلیکس نزدیک به ۷۰ میلیون مشترک در سراسر جهان داشته که ۴۳ میلیون نفر آن در آمریکا هستند. این شرکت در کشورهایی مانند کره شمالی، سوریه و منطقه کریمه اوکراین به دلایل تحریم‌های ایالات متحده آمریکا سرویس ارائه نمی‌کند. بازکردن سرویس‌های این شرکت همزمان با اجرای برجام هسته‌ای و برداشته شدن قریب الوقوع تحریم‌های اقتصادی رخ می‌دهد.
پیش از این برخی از وب سایت‌های متعلق به سپاه پاسداران که به کنترل و نظارت بر فضای مجازی می‌پردازند، نسبت به حضور نت‌فلیکس در ایران ابراز نگرانی کرده بودند. برای مثال، وب‌سایت گرداب وابسته به مرکز برسی جرایم سازمان سافته سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در تاریخ ۲۳ مهر ماه ۱۳۹۴ با انتشار مقاله‌ای ضمن هشدار نسبت به در دسترس قرار گرفتن نت‌فلیکس طی ماه‌های آینده نوشت: “یکی از آنها خطرهای فرهنگی است و آمریکا از این طریق فرهنگ خود را انتقال دهد. نکته‌ی بعدی خطر استفاده‌ی سازمان امنیت ملی آمریکا از نت فلیکس است و این خطر به‌اندازه‌ای است که اوباما در سال گذشته به مسئولان شرکت نت فلیکس هشدار داد که NSA از اطلاعات آنها استفاده می‌کند.”
وب‌سایت نت‌فلیکس یک روز پس از باز شدن روی ایران مسدود شد
طی سالهای گذشته، با وجود بسته بودن مرزهای آنلاین کشور به روی شرکت‌ها و خدمات شرکت‌هایی مانند نت‌فلیکس، که عمدتا به دلیل تحریم‌های اقتصادی، امکان نقل و انتقالات مالی و در نهایت فعالیت این شرکت‌ها را در ایران غیرممکن می کرد، مقامات ایرانی، در فضای انحصاری موجود تنها نسبت به فعالیت شرکت‌های تولید محتوای ویدیویی آنلاین ایرانی مانند وب سایت آپارات و فیلمو سختگیری زیادی نشان داده و محدودیت زیادی برای فعالیت‌های آنها ایجاد کردند.
محمد جواد شکوری مقدم موسس و مدیر وب‌سایت فیلیمو (همزمان مدیریت وب سایت ارائه ویدیو آپارات را نیز به عهده دارد)، و خدماتی مانند نت‌فلیکس را ارایه می‌کند گفته است که چند ماه به مقامات ایرانی گفته است که نت‌فلیکس به زودی در ایران فعالیت خود را آغاز خواهد کرد اما آنها به او خندیده اند و گفته اند که این وب سایت را فیلتر خواهند کرد. او چهارشنبه ۱۷ دی‌ماه ۹۴ با انتشار مطلبی در وبلاگ شخصی خود ضمن اعلام این موضوع که طی سالهای گذشته به دلیل فعالیت‌های شرکت‌های خود چندین بار با حکم قضایی در محل کار خود بازداشت شده نوشت : “چهار ماه پیش که وزارت ارشاد و صدا و سیما دردسرهای جدیدی برایمان راه انداختند، به ایشان دردمندانه گفتم شرکت نمایش فیلم چند ملیتی نتفیلکس در حال خرید محتوای دوبله فارسی در ایران است و بزودی شروع به سرویس دهی می کند، گفتند فیلتر می شود، خندیدم که فیلترینگ دیگر مانع بتونی نیست.”
براساس قوانین ایران، یا قاضی، یا دادستان و یا کارگروه تعیین مصادق محتوای مجرمانه می توانند به مسدود کردن یک وب سایت اقدام کنند. پس از طی مراحل قانونی، شرکت ارتباطات زیرساخت وابسته به وزارت ارتباطات و فن آوری، وب سایت مذکور را مسدود کردن می‌کند. با این وجود هنوز مشخص نیست که این شرکت بر اساس چه دستوری اقدام به مسدود کردن دسترسی به وب‌سایت نت‌فلیکس را کرده است.
همه محتوای وب‌سایت نت‌فلیکس بر روی پروتکل HTTP بارگذاری می‌شود که علاوه بر مسدود بودنش به دلیل عدم رمزگذاری بر روی ترافیک ارسالی و دریافتی کاربر این نگرانی را ایجاد می‌کند که حریم خصوصی کاربران در خطر قرار گیرد. تنها بخش مربوط به تنظیمات حساب کاربری افراد بر روی پروتکل رمزگذاری شده SSL بارگذاری می‌شود. بنابراین عملا بخش مربوط به تماشای فیلم‌ها و سریال‌ها مسدود و از دسترس کاربران خارج خواهد بود و برای استفاده از این محتوا کاربران باید از ابزارهای عبور از سانسور و سد فیلترینگ استفاده کنند. اگر چه هم اکنون اپلیکیشن نت‌فلیکس فیلترنشده است و بدون استفاده از فیلترشکن نیزقابل استفاده است.
کاربران ایرانی، صرف نظر از مسدود کردن وب سایت، و نیاز به فیلترشکن برای دسترسی به وب سایت نت‌فلیکس، با چالش سرعت پایین اینترنت خانگی نیز روبروهستند که بارگذاری و نمایش محتوای با کیفیت‌بالای ارایه شده بر روی نت‌فلیکس را با توجه به حجم بالای این فیلم‌ها که به دلیل کیفت بالای آنها است، دشوار می‌کند. برای همین کاربران برای تماشای بدون وفقه یک فیلم مجبور باشند مدت نسبتا زیادی را برای بارگذاری آن صبر کنند. اگر چه در بخش راهنمای نت‌فلیکس روش تنظیم سرعت برای کاربران ارایه شده و کاربران می‌توانند با حداقل ۵۱۲ کیلوبیت در ثانیه و سرعت ۱.۵ مگابیت در ثانیه از این خدمات استفاده کنند. این سرعت پایین از سرعت متوسط اینترنت خانگی در ایران است هم اکنون بر اساس آخرین آمار اعلام شده سرعت متوسط دانلود کاربران خانگی اینترنت در ایران را ۵,۶ مگابیت بر ثانیه است. بنابراین اگر کاربران ایرانی بتوانند مشکل پرداخت آنلاین خود را به نوعی حل کنند، قادر خواهند بود که حتی به رغم فیلترشدن وب سایت نت‌فلیکس و با استفاده از فیلترشکن به تماشای فیلم‌های این وب‌سایت بپردازند.
علیرغم باز شدن نت‌فلیکس در ایران، به نظر می رسد که مهمترین چالش برای کاربران ایرانی پرداخت اشتراک ماهیانه است، چرا که دسترسی کاربران ایرانی به سرویس‌های نقل و انتقال بین‌المللی پول بسیار دشوار است و کاربران مجبور هستند از کمک دوستان و یا اقوام خود در خارج از کشور استفاده کنند. این شبکه به مشترکان اجازه می‌دهد که برای هر حساب کاربری، حداقل سه نفر استفاده کنند. همچنین کاربران ایرانی می‌توانند از کارت‌های هدیه و یا سایر سرویس‌هایی که در داخل کشور به آنها خدماتی مشابه کارت‌های اعتباری را می‌دهند استفاده کنند.
