ابتلای امید کوکبی به سرطان کلیه: درخواست وکیل برای آزادی و جراحی فوری او
وکیل امید کوکبی، دانشجوی نخبه دکترای فیزیک روز شنبه ۲۸ فروردین ماه در گفتگو با خبرگزاری ایلنا اعلام کرد موکلش در زندان اوین به سرطان کلیه مبتلا شده و «نیازمند جراحی فوری نفروکتومی یا برداشت کامل کلیه به همراه تومور بدخیم» است. به گفته وکیل این زندانی او باید بر اساس ماده ۵۰۲ آیین دادرسی کیفری هر چه سریعتر برای انجام امور پزشکی و عمل جراحی آزاد شود، در غیر این صورت تعلل در درمان باعث آسیب های جبران ناپذیری برای این زندانی جوان می شود.
سعید خلیلی، وکیل امید کوکبی در گفتگو با خبرگزاری ایلنا گفت که موکلش طبق قانون بیش از دو سال است که شرایط و استحقاق برخورداری از آزادی مشروط را دارد با این حال هنوز و حتی با توجه به بیماری سرطانش آزاد نشده است.
امید کوکبی در سال های گذشته چندین بار به علت دردهای کلیه از زندان به بیمارستان منتقل شد و خانواده اش بارها از مقامات قضایی برای درمان او تقاضای مرخصی کردند، با این حال او از زمان بازداشت در تاریخ ۱۰ بهمن ماه ۱۳۸۹ تاکنون حتی یک روز هم به مرخصی نیامده است. پیشتریک منبع آگاه در گفتگویی با کمپین اطلاع داده بود این زندانی پنج بار در زندان سنگ کلیه دفع کرده و از درد شدید کلیه در رنج است. این منبع همچنین گفته بود داروهای که بهداری زندان تجویز می کند در درمان او موثر نبوده است.
امید کوکبی، نخبۀ ایرانی ۳۰ ساله، فارغ التحصیل دانشگاه شریف ودانشجوی مقطع فوق دکتری فیزیک اتمی در دانشگاه تگزاس آمریکا در تاریخ ۳۰ ژانویه ۲۰۱۱ در فرودگاه امام خمینی هنگام ترک کشور بازداشت شد. وی پس از بازداشت مدت ها در انفرادی بود و خانواده و وکیلش امکان تماس با او را نداشتند. او پس از ۱۵ ماه بازداشت موقت در دادگاهی به ریاست قاضی صلواتی در روز یکشنبه ۱۴ مه ۲۰۱۲ به اتهام ارتباط با دول متخاصم (آمریکا) به ده سال حبس محکوم شد. وکیل او در سال ۱۳۹۳ تقاضای اعادی دادرسی برای نقض حکم ده سال حبس را داد با این حال مجددا شعبه ۵۴ دادگاه تجدید نظر حکم ۱۰ سال حبس او را تایید کرد.
وکیل امید کوکبی درباره بیماری موکلش گفته است پس از آزمایش ها و معاینه های متعدد در بیمارستان، مشخص شده آقای کوکبی دچار تومور بدخیم در کلیه است و نیازمند جراحی فوری نفروکتومی یا برداشت کامل کلیه است که باید هر چه زودتر این عمل جراحی صورت بگیرد.
سعید خلیلی با اشاره به سابقه بیماری و نیازهای پزشکی او در زندان به خبرگزاری ایلنا گفته است: «موکلم پیش از این نیز در مدت ۵ سال و ۳ ماهی که در حبس بود، چندین بار با دفع سنگ کلیه و خونریزی داخلی ناشی از آن دست و پنجه نرم کرده است.»
وکیل امید کوکبی با اشاره به اینکه دست هایی مانع آزادی او وجود دارد، گفت: «صرف نظر از کفایت ادله و مستندات ارائه شده در لوایح دفاعیه و نیز رای دیوان در اثبات بی گناهی او، اکنون علاوه بر اینکه طبق قانون بیش از دو سال است که شرایط و استحاق برخورداری از آزادی مشروط را دارد و آقای جواد لاریجانی هم در اسفند ماه ۱۳۹۳ در گفتگویی با شبکه دوم تلویزیون جمهوری اسلامی و عده عفو و آزادی وی را داده بود، با کمال تعجب نمی دانیم چه دست هایی تاکنون مانع تحقق این همه راه ها برای آزادی ایشان شده اند.»
این وکیل همچنین گفت علاوه بر ادله ها و مستندات داخل پرونده، اکنون موکلش با توجه به ماده ۵۰۲ آیین دادرسی کیفری شرایط آزادی را دارد. سعید خلیلی در توضیح این ماده می گوید: «هر گاه محکومعلیه به بیماری جسمی یا روانی مبتلا باشد و اجرای مجازات موجب تشدید بیماری یا تاخیر در بهبودی وی شود، قاضی اجرای احکام کیفری با کسب نظر پزشک قانونی تا زمان بهبودی، اجرای مجازات را به تعویق می اندازد.» آقای خلیلی تاکید کرد که «اعمال این ماده بستگی به نظر دادگاه یا زندان ندارد» و باید بلافاصله صورت بگیرد.
به گفته این وکیل، امید کوکبی حتی شرایط برخورداری از عفو رهبری در سال ۱۳۹۵ را نیز دارد. سعید خلیلی با درخواست آزادی موکلش گفته است: «ادامه حبس ایشان علاوه بر مخاطرات جانی فاقد مجوز قانونی است، بنابراین به دلایل انسانی و اسلامی و اثبات عطوفت اسلامی و هم برای جلوگیری از خطرات احتمالی برای این سرمایه علمی و پیامدهای سوء آن از مقامات محترم جمهوری اسلامی بویژه مسوولان محترم قوه قضاییه می خواهیم به وضعیت این جوان زندانی عنایت ویژه داشته و هر چه سریع تر تمهیدات آزادی وی را فراهم کنند.»
مادر امید کوکبی در تاریخ اول مهرماه ۱۳۹۴ در نامه ای خطاب به علی خامنه ای، رهبر ایران خواستار آزادی فرزندش در پنجمین سال حبسش شده بود. صفر بی بی حق نظری، مادر این نخبه فیزیک در بخشی از نامه خود با اشاره به بیماری های فرزندش نوشته بود: «متاسفانه فرزندم بعد از گذراندن ۵ سال، دچار مشکلات و بیماریهای متعدد شده اند که خانواده را بسیار نگران کرده است.او با درد فراوان و بدون هیچ درمانی تابحال در طول این دوره ۴ بار سنگ کلیه دفع کرده، مشکلات شدید معده داشته و تاکنون ۴ عدد از دندانهایش را از دست داده وخصوصاً اینکه به خاطر فشارهای زیاد زندان دچار تپش قلب و مشکلات قلبی شده است و علیرغم تجویز و تاکید پزشک زندان مبنی بر ضرورت درمان درخارج زندان، همچنان از درمان محروم مانده است، از شما خواستارم با آزادی پسرم، بخشی از این درد بزرگ را التیام بخشید.»
کمپین بین اللملی حقوق بشر در ایران روز هفتم مهرماه ۱۳۹۳ طی بیانیه ای با اظهار اینکه سلامت امید کوکبی به دلیل بیماری کلیوی، معده و قلبی در خطر است از مقامات قضاییه ایران خواستار آزادی او شده بود.
کمیته دانشمندان دغدغه مند در تاریخ ۳۰ ژانویه ۲۰۱۶ از حسن روحانی، رییس جمهور ایران خواستار آزادی بدون قید و شرط امید کوکبی با توجه به تشدید بیماری کلیه و معده اش شد.
دریافت کنندگان جایزه نوبل نیز در تاریخ ۴ مهرماه ۱۳۹۳ در نامه ای سرگشاده ای به علی خامنه ای، رهبر ایران خواستار آزادی «فوری و بدون قید و شرط» امید کوکبی به دلیل بیماری هایش شدند.
امید کوکبی، خود در یک نامه سرگشاده که در سال ۲۰۱۳ میلادی در زندان اوین نوشت و در بیرون منتشر شد اعلام کرد که دستگیری وی پس از این صورت گرفت که پیشنهاد همکاری با ماموران امنیتی روی یک پروژه تحقیقاتی نظامی را رد کرده بود. علیرغم اینکه دیوان عالی کشور حکم وی را رد کرد، یک دادگاه تجدیدنظر حکم ده سال زندان وی را تایید کرد. امید کوکبی از تپش قلب، آسم، و بیماری کلیه رنج میبرد، اما به رغم تقاضاهای مکرر وی، به وی اجازۀ درمان در خارج از زندان داده نشده است.
محمد جواد لاریجانی، دبیر ستاد حقوق بشر قوه قضاییه تنها مسوولی از نظام قضایی ایران بود که در تاریخ ۲۶ اسفند ماه ۱۳۹۳ در گفتگو با خبرگزاری ایسنا مشخصا درباره امید کوکبی اظهار نظر کرد. او در آن گفتگو گفت: «ما دوست داریم که این فرد مورد عفو قرار گیرد.» جواد لاریجانی با اظهار اینکه در مورد امید کوکبی «با مسولان امنیتی و قضایی صبحت های مختلفی» داشته، تبلیغات بین المللی و اعطای جایزه آندره ساخاروف انجمن فیزیک آمریکاررا از علت های عدم آزادی او عنوان کرد و گفت: «طبیعتا تبلیغات بین المللی روی این موضوع تاثیر گذاشته است. مثلا جایزه ساخاروف به وی دادند در صورتی که جایزه ساخاروف برای کسانی است که در امر حقوق بشر کار می کنند نه متهمین به جاسوسی!» یکسال پس از این اظهارات همچنان و هنوز این نخبه جوان در زندان اوین به سر می برد.