اقدام به خودکشی به دلیل پذیرش نکردن بیمارستان؛ سرباز زدن سیستم درمانی از انجام وظایف قانونی و مدنی
عکس از باشگاه خبرنگاران جوان
به دنبال انتشار گزارشی از «خودکشی مردی که به خاطر ۳۰۰هزار تومان در بیمارستان میلاد پذیرش نشد»، روز چهارشنبه پانزدهم اردیبهشت ماه، اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس جمهوری ایران، در دستوری به سازمان تأمین اجتماعی کشور خواستار رسیدگی به این موضوع و برخورد با متخلفان شد.
معاون اول رئیس جمهوری ایران در نامه‌های جداگانه به حسن قاضی‌زاده هاشمی، وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، و علی ربیعی، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، از این دو مقام مسئول نیز خواسته است موضوع خودکشی شهروند بیمار در بیمارستان را پی‌گیری کنند.
پذیرش نکردن بیمار توسط بیمارستان در حالی رخ می دهد که ماده ۲۵ اعلامیه جهانی حقوق بشر دولت‌ها را موظف به تامین مراقبت‌ها و خدمات پزشکی برای همه شهروندان می‌کند. همچنین قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران هم بر برخورداری برابر همه شهروندان از خدمات بهداشتی و درمانی و مراقبت های پزشکی تصریح کرده است.
خودکشی در بیمارستان و ورود معاون رییس‌جمهور به ماجرا
ماجرا از آنجا آغاز شد که خبرگزاری‌ها و وب‌سایت‌های خبری در ایران روز یکشنبه، دوازدهم اردیبهشت با انتشار گزارشی از «خودکشی مردی که به خاطر ۳۰۰هزار تومان پذیرش نشد» در بیمارستان میلاد تهران خبر دادند. مرد میانسالی که به گزارش «خبرآنلاین» روز جمعه دهم اردیبهشت ماه با درد شدید در ناحیه شکم به بیمارستان میلاد مراجعه کرد اما به گفته بستگانش تنها به این دلیل که اعتبار دفترچه بیمه‌اش به پایان رسیده و قادر به تامین فوری ۳۰۰هزار تومان هزینه درمان خود نبود، پذیرش نشد. بر اساس این گزارش‌ها، مرد بیمار که حدودا ۴۷ساله است به همین دلیل خود را از راه پله‌های طبقه سوم بیمارستان به پایین پرتاب کرد و پس از اقدام به خودکشی در حالی که به حالت کما فرو رفته بود به اتاق عمل منتقل شد.
بستگان این مرد که متاهل و دارای دو فرزند کمتر از ده سال است گفته‌اند خانواده آنها در حال رساندن پول به بیمارستان بوده‌اند اما مسئولان بیمارستان حتا با توجه به این موضوع هم حاضر به پذیرش و درمان او نشده‌اند.
پس از انتشار این گزارش روابط عمومی بیمارستان میلاد در گفت‌وگو با رسانه‌ها با تایید خبر خودکشی مرد بیمار، روند شکل‌گیری این اتفاق را به شکلی دیگر توصیف کرد و با اعلام این که مراجع قانونی و قضایی در حال پی‌گیری حادثه هستند، گفت:« ماجرا آن‌گونه نبوده که در برخی رسانه‌ها منتشر شده است و به اجبار در اخذ هزینه‌های درمانی ارتباطی ندارد.»
مرتضی مردانی رئیس اورژانس بیمارستان میلاد هم در گفت‌وگو با افکارنیوز مدعی شد که بیمار معتاد بوده و به دلیل این که تقاضایش برای تزریق مرفین از سوی پزشک معالج رد شده اقدام به خودکشی کرده است.
این اظهارات اما در حالی بیان می‌شود که به گفته برادر فرد بیمار ده‌ها نفر شاهد درد کشیدن او و بی‌توجهی مسئولان اورژانس بوده‌اند.
درمان نشدن به گناه بی‌پولی، قصه‌ای که تازگی ندارد
نپذیرفتن بیماران در بیمارستان‌ها یا صادر نکردن اجازه ترخیص آنها تنها به این دلیل که پول کافی برای پرداخت هزینه‌های درمان خود را ندارند اتفاقی است که هر ازچندگاهی رسانه‌های داخل ایران درباره آن گزارش می‌دهند. با این حال گاه این ماجرا ابعاد گسترده‌تری پیدا کرده است.
پنج سال پیش وقتی «جهان‌نیوز» از اقدام بیمارستانی دولتی در رها کردن دو بیمار در کنار خیابان، به دلیل نداشتن پول خبر داد، واکنش‌های زیادی را برانگیخت. بر اساس این گزارش مسئولان بیمارستانی دولتی در تهران دو بیمار را که یکی دچار شکستگی پا و عفونت بود و دیگری دچار سوختگی، به دلیل آنکه توانایی پرداخت هزینه‌های بیمارستان و ادامه درمان خود را نداشتند به آمبولانس بیمارستان منتقل و کنار بزرگراه خلیج فارس در زمین‌های کشاورزی آن حوالی، در وضعیتی نامناسب به حال خود رها کردند. در این ماجرا هم مسئولان بیمارستان با وجود شاهدان عینی که آمبولانس بیمارستان را هم دیده بودند، اخبار منتشرشده را تکذیب کردند.
اواخر سال گذشته رسانه‌ها از ماجرای دیگری گزارش دادند، زنی که پس از زایمان و به دنیا آوردن دوقلوهایش به دادسرای یافت‌آباد مراجعه کرد و گفت: «بیمارستانی در جنوب تهران یکی از نوزادان او را به دلیل ناتوانی در پرداخت هزینه زایمان نگه داشته و مرخص نمی‌کند.» اگرچه در این مورد هم مسئولان وزارت بهداشت خبر را تکذیب کردند اما مادردوقلوها که شایسته نام دارد و از افغانستان به ایران مهاجرت کرده است به باشگاه خبرنگاران جوان گفت: «مسئولان بیمارستان برای زایمان یک میلیون و ۷۰۰ هزار تومان پول خواستند که با کمک همسایه‌ها و دوستان، هزینه سزارین را تهیه کردم و به اتاق عمل رفتم. فردای آن روز وقتی برای ترخیص به حسابداری بیمارستان رفتم، گفتند به خاطر این که دوقلو به دنیا آورده‌ام، باید دوباره پول به حسابشان واریز کنم. شوکه شده بودم. من برای هزینه اولیه بیمارستان زندگی‌ام را فروختم و دیگر پولی نداشتم تا هزینه‌های بیمارستان را پرداخت کنم. هر چه به مدیران بیمارستان گفتم پولی ندارم، آنها باور نکردند و من و دخترم را از بیمارستان ترخیص کردند و پسرم را گرو نگه داشتند تا زمانی که هزینه بیمارستان را بپردازم.»
در همین گزارش همچنین باشگاه خبرنگاران جوان از تحویل ندادن جسد یک بیمار به خانواده‌اش در مشهد به دلیل ناتوانی در پرداخت هزینه‌های بیمارستان خبر داد، زن کارگری که در کوره‌پزخانه‌ای اطراف شهر زندگی می‌کرد و بیمارستان برای ۲۸ روز بستری بودنش در بخش مراقبت‌های ویژه ۲۸ میلیون تومان از خانواده او درخواست کرده بود.
گزارش عدم ترخیص بیمار کارتون‌خواب که ماه گذشته در روزنامه شرق منتشر شد، گزارش دو هفته نگهداری بیمار افغان در بیمارستان به‌علت ناتوانی در پرداخت هزینه‌های درمان که سلامت‌نیوز آن را منتشر کرد و ده‌ها گزارش مشابه در این زمینه تا به حال همیشه با تکذیب بیمارستان‌ها و مسئولان بهداشت و درمان در ایران همراه بوده و هرگز به انجام تحقیقات مستقل برای شناسایی مسببین چنین اقداماتی منجر نشده و افراد مسوول در چنین حوادثی پاسخگو نبوده‌اند.
حق قانونی تک تک شهروندان در برخورداری از خدمات بهداشت و درمان
پذیرش نکردن بیماران به دلیل تمکن مالی و دیگر موارد یاد شده در بالاهمگی در تضاد اصل ۲۹ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران است که تصریح می کند: «برخورداری از تأمین اجتماعی از نظر بازنشستگی، بیکاری، پیری، ازکارافتادگی، بی‌سرپرستی، درراهماندگی، حوادث و سوانح، نیاز به خدمات بهداشتی‌درمانی و مراقبت‌های پزشکی به صورت بیمه و غیره، حقی است همگانی و دولت موظف است طبق قوانین از محل درآمدهای عمومی و حاصل از مشارکت مردم، خدمات و حمایت های مالی فوق را برای یک یک افراد کشور تأمین کند.»
علاوه بر این ماده ۲۵ اعلامیه جهانی حقوق بشر نیز بر حق تمامی افراد بشر در برخورداری از سلامت و مراقبت‌های پزشکی در شرایط عادی و همچنین شرایطی که وسایل امرار معاش او از بین رفته باشد تصریح می‌کند.
مسئولان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در ایران بارها اعلام کرده‌اند که نپذیرفتن بیماران اورژانسی در بیمارستان‌ها به دلیل ناتوانی از پرداخت هزینه‌های بیمارستانی خلاف قانون است و اگرچه حتا در قانون برنامه چهارم توسعه ایران و منشور حقوق بیماران هم تأکید شده که بیمارستان‌ها حق ندارند از پذیرش بیماران اورژانسی به خاطر بی‌پول بودن آنها سرباز بزنند، با این حال هنوز گزارش‌هایی درباره عدم پذیرش بیماران به دلیل مسائل مالی از داخل ایران منتشر می‌شود که ناقض مسئولیت مدنی بیمارستان‌ها در قبال شهروندان به نظر می‌رسد.
