واکنش یک حقوقدان نسبت به اتهامات پرویز تناولی: معلوم نیست با چه معیاری مجسمه باعث تشویش اذهان شده؟

مهناز پراکند، وکیل با اظهار اینکه با هیچ منطقی نمی توان پرویز تناولی، مجسمه ساز را از طریق مجسمه هایش به «تشویش اذهان عمومی و نشر اکاذیب» متهم کرد به کمپین بین المللی حقوق بشر در ایران گفت: «اینکه چطور دادستان و بازپرسی حاضر می شود این اتهام را به یک مجسمه ساز تفهیم کند، شگفت انگیز است. من نمی دانم با چه فلسفه ای کارهای یک مجسمه ساز می تواند در این ماده قانونی بگنجد. این به نظر من فقط پرونده سازی و اقدامی بسیار عجیب است و فقط در قاموس جمهوری اسلامی ایران می گنجد.»

پرویز تناولی، مجسمه ساز مطرح ایرانی روز یکشنبه ۲۰ تیرماه در دادگاه فرهنگ و رسانه به دلیل مجسمه‌هایی که ساخته متهم به تشویش اذهان عمومی و نشر اکاذیب شده و توسط این دادگاه ممنوع الخروج شده است. این هنرمند در گفتگو با خبرگزاری ایلنا گفته است: «در حال حاضر قرار صادر شده برایم در این پرونده ممنوع‌الخروجی‌ است.»

پرویز تناولی با اظهار اینکه شاکیان پرونده اش نیروی انتظامی و ناجا عنوان شده اند به خبرگزاری ایلنا گفت: «این اتهامات را بر اساس مجموعه کارهایی که تاکنون انجام داده ام، به من وارد دانسته اند. به گفته آنها، مجسمه هایی که ساخته ام مصداق تشویش اذهان عمومی و نشر اکاذیب است.»

خانم پراکند به کمپین گفت: «طبق ماده ۶۹۸ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۷۰ که بعد از تصویب قانون جدید مجازات اسلامی در سال ۹۲ نسخ نشده است، جرم نشر اکاذیب به قصد تشویش اذهان عمومی اینطور تعریف شده است: “هر کس به قصد اضرار به غیر یا تشویش اذهان عمومی یا مقامات رسمی به وسیله نامه یا شکوائیه….یا توزیع هرگونه اوراق چاپی یا خطی با امضا یا بدون امضا اکاذیبی را اظهار نماید یا با همان مقاصد اعمالی را بر خلاف حقیقت راسا یا بعنوان نقل قول به شخص حقیقی یا حقوقی یا مقامات رسمی …نسبت دهد…”طبق این ماده زمانی می توان به جرم نشر اکاذیب به قصد اضرار به غیر یا تشویش اذهان عمومی استناد کرد که تمام شرایطی که در این ماده آمده است در رفتار و عملکرد فردی که متهم شده است وجود داشته باشد.»

این وکیل ادامه داد: «این شرایط عبارتند از اینکه اولا باید آن شخص اخباری را منتشر کرده باشد. یا از قول یکی از مقامات حرفهائی رازده باشد . دوم اینکه اخباری که منتشر کرده است، دروغ باشند یا حرفهائی که از قول یک مقام رسمی زده است دروغ باشد. سوم اینکه وسیله انتشار این اخبار باید نوشتاری باشد مثلا همانطور که در قانون آمده است با نوشتن نامه یا شکایت دروغی یا انتشار شب نامه یا…. اینجور چیز ها منظور این است که وسیله ارتکاب جرم در واقع یک نوشته باید باشد. پس اگر کسی مثلا در تلویزیون خصوصی اخباری را بگوید که دروغ هم باشد و حتی موجب تشویش اذهان عمومی هم بشود، قانونا نمی توانیم از این ماده برای متهم کردن او استفاده کنیم. حالا بر اساس این ماده یک هنرمند را که هنرش مجسمه سازی است و مجسمه هایش سالهاست که در گالری ها و موزه های ایران نمایش داده می شود، متهم به نشر اکاذیب به قصد تشویش اذهان عمومی کرده اند. مجسمه را با چه تفسیر یا تعبیری نوشتار به حساب آورده اند ؟ و اساسا چطور و با چه معیاری می توانند بگویند که این مجسمه ها اذهان عمومی یا مقامات را مشوش کرده است.؟!» جای سؤال و تعجب است. مجسمه های آقای تناولی که اوراق خطی یا چاپی نیستند.»

مهناز پراکند که اکنون در کشور نروژ زندگی می کند، گفت: «در ضمن از نظر حقوقی و با توجه به اصل قانونی بودن جرم و مجازات باید در متهم کردن شهروندان وسواس زیادی به خرج داد چرا که با آبرو و حیثیت، آزادی، جان و مال آنها بازی می شود.»

پرویز تناولی پس از دادگاهش در تاریخ ۲۰ تیرماه به خبرگزاری ایلنا گفت: «قرار است وکیلم عکس ها و اطلاعاتی از مجموعه کارهایم را به دادگاه ارائه دهد تا مشخص شود کدام یک از انها مصداق تشویش اذهان عمومی و نشر اکاذیب است.»

آقای تناولی اشاره کرده که مجموعه کارهای او که در کاخ نیاوران و همچنین کارهای که اخیرا در گالری شهریور با عنوان «تناولی و ۵۰ سال هنر پاپ» از او به نمایش گذاشته شده و حتی مجسمه هایی که در مجموعه شخصی خود نگهداری می کند، به عنوان مصادیق این دو اتهام در پرونده اش آمده است.

آقای تناولی که ۵۰ سال است فعالیت می کند با اظهار اینکه تاکنون هیچ مشکلی وجود نداشته، گفت: «قطعا کسی پشت این ماجرا قرار دارد اما من نمی دانم که چه کسی و با چه قصدی این کار را انجام می دهد؟!»

پرویز تناولی پیش تر از این در  روز ۱۲ تیرماه در فرودگاه امام خمینی با توقیف پاسپورت خود مواجه و اجازه سفر به کشور انگلستان را پیدا نکرد. این هنرمند قرار بود برای شرکت در یک سخنرانی در موزه بریتانیا به آنجا برود. آقای تناولی در گفتگو با روزنامه شرق در تاریخ ۱۴ تیرماه گفته بود با گذشت دو روز نمی داند که به چه دلیل از سفر او ممانعت شده است. این هنرمند گفته بود که در فرودگاه فقط به او گفته اند دلیل ممنوع‌الخروجیش سیاسی نیست و ظاهرا شاکی خصوصی دارد.

این مجسمه ساز مطرح ایرانی پس از دادگاهش در روز ۲۰ تیرماه گفت در این مدت هیچ اظهاریه ای برای او نیامده و تا زمان حضورش در دادگاه از اتهاماتش باخبر نبوده است.

آقای تناولی همچنین با اظهار تاسف از ممنوع الخروجی خود گفت: «بی نهایت بابت این مساله متاسفم چرا که برنامه های بسیاری دارم و قرار بود چندین نمایشگاه در خارج از کشور برگزار کنم همچنین قرار بود در کانادا یک عمل جراحی بسیار مهم داشته باشم.»

پرویز تناولی یکی از پیشگامان مکتب سقاخانه است و خالق آثار معروف «هیچ»، «قفل و قفس» و «دست ها» که در موزه های مختلف دنیا به نمایش گذاشته شده است. همچنین مجسمه «پرسپولیس» او در سال ۱۳۸۷ با رکورد دو میلیون و ۵۰۰ هزار دلار در حراج کریستی به فروش رفت.