دادگاه متهمان حمله به سفارت عربستان و افشای وابستگی مهاجمان به یک نهاد نظامی

طی هفته‌ گذشته، پس ا گذشت حدود شش ماه از حمله گروهی از لباس شخصی‌ها به سفارت عربستان در تهران، قوه قضاییه با تعلل بسیار جلسات دادگاه محاکمه این افراد را آغاز کرد، در حالی که نحوه رسیدگی به پرونده و تشکیل دادگاه در مجتمع قضایی ویژه رسیدگی به جرائم کارکنان دولت، وابستگی سازمانی این افراد به نهادهای نظامی را کاملا آشکار کرده است در غیر این صورت دادگاه انقلاب می‌بایستی که مسوولیت رسیدگی به این پرونده را به عهده می‌گرفت. 

اواسط دی‌ماه سال گذشته، در حالی که تنش در روابط ایران و عربستان به دلیل رقابت‌های منطقه‌ای افزایش یافته بود، انتشار خبر اعدام یک روحانی شیعه در عربستان به نام شیخ نمر، بهانه‌ای برای حمله به سفارت این کشور در تهران شد و در نهایت روابط دیپلماتیک دو کشور به حالت تعلیق درآمد. این حمله با اعتراضات بین‌المللی گسترده ای همراه شد.

این ماجرا یکبار دیگر توانایی دولت در تامین امنیت اماکن دیپلماتیک داخل ایران را زیر سوال برد و به همین دلیل حساسیت زیادی برانگیخت. حمله به سفارت عربستان، بعد از حمله به سفارت امریکا و همچنین حمله به سفارت انگلیس، پرهزینه‌ترین ماجراجویی جریان‌های موسوم به حزب‌الله در ایران تلقی می‌شود.

البته در ابتدای کار، چنانچه در ایران مرسوم است، جریان‌های تندرو وابسته به حکومت حاضر به پذیرش مسئولیت حمله به سفارت عربستان نبودند و حتی برخی از آنها آیت‌الله سیدصادق شیرازی از روحانیون منتقد و سنتی ساکن قم را طراح این حمله معرفی کردند. برای نمونه منصور حقیقت‌پور، نایب رئیس وقت کمیسیون امنیت‌ملی مجلس چند روز بعد از حمله به خبرگزاری تسنیم وابسته به سپاه پاسداران گفت: “بر اساس گزارش‌های واصله، اقدام خودسرانه حمله به سفارت عربستان از سوی طرفداران صادق شیرازی صورت گرفته است.” او اضافه کرد: “ابله‌هایی که سفارت عربستان در ایران را آتش زدند، برگ برنده جمهوری اسلامی را به برگه باخت تبدیل کردند.” آیت‌الله امامی کاشانی هم در نماز جمعه تهران، این افراد را “نادان و احمق” توصیف کرد.

اکنون و با تشکیل دادگاه علنی متهمان حمله به سفارت عربستان، مشخص شد که “ابله‌هایی که سفارت عربستان در ایران را آتش زدند” و “نادان و احمق” توصیف می‌شدند، از نیروهای نزدیک به سپاه پاسداران بوده‌اند. البته تاخیر در تشکیل دادگاه این متهمان نیز شائبه نزدیکی آنها به حکومت را تقویت می‌کرد. این تاخیر چنان بود که حتی اعتراض حسن روحانی رئیس جمهوری اسلامی را نیز برانگیخت و او در همایش گرامیداشت هفتۀ قوه قضائیه در اوایل تیرماه به کنایه گفت: “برای مردم ما مهم است که آگاه شوند کسانی که خودسرانه به سفارت یک کشور خارجی به‌خلاف قانون و خلاف امنیت ملی حمله کردند، عاملان و آمرانشان نیز به‌خوبی مشخص است که قوه قضائیه چگونه با آنان برخورد می‌کند و چگونه اجرای احکام را به سمع و نظر مردم می‌رساند و این به‌معنای آن است که یک کشور در برابر امنیت سفارتخانه‌های خارجی مسئولیت دارد و امنیت بخشی از سرزمین آن کشور را به‌ دوش و عهده می‌گیرد.”

اکنون به نظر می‌رسد که تشکیل دادگاه عاملان این حمله پاسخی به فشارهای دولت به این موضوع بوده است. هرچند که جریان دادگاه متهم ردیف اول پرونده، به دلیل روحانی بودنش و تشکیل پرونده در دادسرای ویژه روحانیت، منتشر نشده، اما دادگاه دیگر متهمان بصورت علنی برگزار می‌شود و وابستگی‌های آنان آشکار شده است.

اولین نکته قابل تامل آنجا بود که دادگاه متهمان غیرروحانی در “شعبه ۱۰۶۰ دادگاه کیفری ۲ مجتمع قضایی ویژه رسیدگی به جرائم کارکنان دولت” تشکیل شد. اگر متهمان وابسته به حکومت نبودند، اتهام حمله به سفارت خارجی و آتش زدن آن که در نهایت موجب قطع رابطه دیپلماتیک و هزینه‌های سنگین بین‌المللی شد، در دادگاه انقلاب بررسی می‌شد. چنانچه اتهامات بسیار کوچکتر از این موارد، به امنیت ملی ربط داده شده و در دادگاه انقلاب بررسی می‌شود. از طرفی دیگر تشکیل دادگاه در مجتمع قضایی ویژه رسیدگی به جرائم کارکنان دولت وابستگی سازمانی آنها به نهادهای حکومتی را نیز کاملا آشکار کرده است.

جزئیات دادگاه متهمان حمله به سفارت عربستان

در این دادگاه اتهامات ۲۱ نفر از حمله‌کنندگان به سفارت عربستان بررسی می‌شود. اتهاماتی که دادستان به این افراد وارد کرده، “مشارکت در تخریب عمدی اموال سفارت عربستان” و “اخلال در نظم عمومی از طریق جنجال و تجمع غیرقانونی” اعلام شده است.

در جریان محاکمه برخی اظهارات متهمان وابستگی‌های سازمانی آنها را آشکارتر می‌کرد. از جمله یکی از متهمان گفت: “من در یکی از کانال‌های تلگرامی منتسب به سپاه خواندم که تجمعی به نشانه اعتراض به رژیم آل سعود برگزار می‌شود.” او درباره ورود غیرقانونی به سفارت عربستان هم گفت: “من رسیدم در  باز شده بود و مردم هم رفت و آمد می‌کردند و پلیس هم از آن‌ها ممانعت نمی‌کرد.”

یکی دیگر از متهمان هم گفت: “حق بچه‌های حزب‌اللهی نیست اینقدر اذیت شوند، مقصر اصلی نیروی انتظامی است. آنها باید اینجا باشند.” در ادامه دادگاه یکی از متهمان درباره نحوه تهیه مواد آتش‌زا فاش کرد: “کوکتل را با ماشین جلوی سفارت آوردند.” او درباره نقش خودش در آتش زدن سفارت هم گفت: “ تحت تاثیر حرف‌های بازجو بودم که می‌گفت چیزی بنویس تا پرونده را ببندیم. بازجو به من می‌گفت ۴ تا کوکتل زدن این حرف‌ها را ندارد.”

در جریان همین دادگاه مشخص شد یکی از متهمان که در جلسه حضور ندارد به عنوان “مدافع حرم” به سوریه اعزام شده است. وکیل وی گفت: “جمعیت مقابل سفارت عربستان بیش از ۵ هزار نفر بوده است و افرادی که امروز اینجا محاکمه می‌شوند سربازان و مدافع حرم و حزب اللهی هستند.”

در همین جلسه یکی دیگر از متهمان گفت: “ اتهامات را قبول ندارم. آیا گزارشات ما هم لحاظ می‌شود؟ ما ۶ ماه است که با عنوان نیروهای افراطی آماج حملات هستیم. سهم ما و سهم عوامل نیروی انتظامی در این حادثه چقدر بوده است؟” و دیگری اضافه کرد: “ما در فتنه ۸۸ و کوی دانشگاه بودیم کتک هم خوردیم، ما هر روز برای دفاع از انقلاب هزینه می‌دهیم.” با بررسی همین اظهارات سربسته مشخص می‌شود که همه متهمان، نیروهای میدانی وابسته به سپاه پاسداران بوده‌اند که در موارد مشابه دیگر نیز از همین افراد استفاده می‌شده است.

در جلسه دوم دادگاه نیز که روز ۲۹ تیر ماه تشکیل شد، وابستگی‌های حکومتی متهمان بیش از پیش آشکار شد. وکیل یکی از متهمان گفت: “حرکت‌های خودجوش در کشور ما عرف شده است. این افراد سینه چاک انقلاب و اسلام‌اند. موکلم از سوریه برگشته است و بر حسب تکلیف شرعی احساس کرده باید از انقلاب حمایت کند. مرز ما ایران نیست وقتی در سوریه می‌جنگیم مرز ما آن‌جاست.” او اضافه کرد: “ موکل من مسئول موسسه‌ایست که بیش از ده هزار نوجوان و جوان را پرورش داده است.” و اینکه “کار موکل من فقط پرورش نوجوانان است. این آدم به آقا می‌گوید مولای من. دیروز ابراز پشیمانی کرد که اگر آقا ناراحت اند ما پشیمانیم.”

یکی دیگر از متهمان به بی‌تفاوتی نیروی انتظامی اشاره کرده و تاکید کرد: “می‌توانستند به راحتی موضوع را جمع کنند. اگر پنج هزار نفر داعشی هم باشد می‌توانند آن را جمع کنند. دست‌های پشت پرده را شما می‌دانید.” در ادامه همین جلسه دادگاه، فرد دیگری خود را چنین معرفی کرد: “پدربزرگ من در بوسنی شهید شد و دو تا از عموهایم جانبازاند و ترور شده‌اند. پدر خانمم شهید و برادرشان جزو مسولان هسته‌ای کشور است. من هیچ وقت خطای خودم را تقصیر مملکت نمی‌گذارم. بسیجی کسی است که در سوریه می‌جنگد.”

در موارد مشابه دیگر، از جمله حمله گروه فشار به علی مطهری در شیراز و یا علی لاریجانی در قم نیز بعدها مشخص شد که همه این افراد وابسته به سپاه پاسداران بودند و از فرماندهان منطقه‌ای آن دستور می‌گرفتند. در ماجرای سفارت عربستان نیز چنانچه آشکار است، افرادی که در این حمله شرکت داشته‌اند به سپاه پاسداران وابسته بوده‌اند و به تعبیر یکی از متهمان “ دست‌های پشت پرده را شما می‌دانید.”