حکم ۵ سال زندان برای نازنین زاغری شهروند ایرانی-بریتانیایی غیرعادلانه و غیرقابل توجیه است
۱۹ شهریور ۱۳۹۵–کمپین بین المللی حقوق بشر در ایران امروز با انتشار بیانیه‌ای، صدور حکم زندان ۵ ساله برای نازنین زاغری راتکلیف، شهروند ایرانی-بریتانیایی که بیش از پنج ماه است که در ایران زندانی است، را حکمی سیاسی و فاقد وجاهت حقوقی دانست و از دولت ایران خواست که با احترام به قوانین داخلی و بین المللی، خانم زاغری و دیگر شهروندهای دوملیتی که تحت شرایطی مشابهی زندانی شده اند را آزاد کند.
بر اساس بیانیه‌ای که همسر خانم زاغری، ریچارد راتکلیف، روز جمعه ۱۹ شهریور ماه (۹سپتامبر) منتشر کرده است، قاضی صلواتی، حکم پنج سال زندان را در روز سه شنبه، ۱۶ شهریور (۶سپتامبر) در حضور نازنین زاغری و وکیلش صادر و اعلام کرده است. آقای راتکلیف افزوده است که هنوز اتهاماتی که منجر به صدور چنین حکمی شده، برای خانواده او در ایران و انگلیس مشخص نیست. خانواده این تبعه ایرانی-بریتانیایی درخواست تجدید نظر کرده اند، اما تاریخ دادگاه تجدید نظر مشخص نیست.
هادی قائمی مدیرکمپین بین المللی حقوق بشر در ایران گفت: «صدور حکم ۵ سال زندان در شرایطی که هیچ یک از مراحل دادرسی عادلانه درباره خانم زاغری طی نشده است، بدون آنکه حتی اتهامات او اعلام شود، نشان دهنده سیاسی بودن حکم و غیرقضایی بودن پرونده این شهروند ایرانی انگلیسی است.» او افزود: «قاضی پرونده، صلواتی، از بدنام ترین قضات ایرانی است که طی دهه گذشته، دهها و صدها نفر را با شرایط مشابهی زندانی و به احکام سنگین محکوم کرده است.»
تحقیقات کمپین بین المللی حقوق بشر در ایران در خصوص پرونده هایی که قاضی صلواتی احکام آنها را صادر کرده نشان می دهد که در غالب این موارد، مراتب دادرسی عادلانه رعایت نشده است و او همان حکمی که بازجویان سازمان اطلاعات سپاه پاسداران به متهمان وعده داده اند را در دادگاه صادر می کند. او همچنین از معدود قضاتی است که عمدتا مدیریت پرونده هایی را به عهده داشته که ماهیت سیاسی دارند به این معنی که این محاکمات ربطی به انجام فعل مجرمانه ای توسط متهمان ندارند و متهمان تنها به عنوان اهرمی برای فشار یا گرفتن امتیاز از افراد، گروه‌ها و یا حتی کشورهای خارجی استفاده می شوند.
طی شش سال گذشته چندین وکیل در ایران در گفت وگو با کمپین شهادت داده اند که قاضی صلواتی در دادگاه متهمان آنها، به دفاعیات آنها توجهی نکرده است و احکامی که بازجویان به موکلانشان وعده داده بوده را عینا در دادگاه صادر کرده است، به خصوص در پرونده‌هایی که دستگاه‌های بازداشت کننده مانند سازمان اطلاعات سپاه، از دستگیری و صدور حکم برای افراد به عنوان اهرمی برای دنبال کردن اهداف سیاسی خارج از موازین حقوقی استفاده می کنند.
قاضی صلواتی طی ده سال گذشته قاضی پرونده بسیاری از دستگیرشدگان دوملیتی همچون امیر حکمتی، رضاعابدینی، جیسون رضاییان بود که در ماه ژانویه امسال بر اساس یک توافق تبادل زندانی با چندین زندانی در آمریکا، آزاد شدند. هم اکنون او قاضی پرونده چندین تبعه دوملیتی همچون هما هودفر (ایرانی- کانادایی) و سیامک نمازی (ایرانی- آمریکایی) و پدرش باقر نمازی که هشتاد سال سن دارد را به عهده دارد. ویژگی مشترک همه این پرونده‌ها، فقدان دادرسی عادلانه، حضور نداشتن وکیل در مراحل مختلف بازپرسی، و مشخص نبودن اتهامات افراد است.
همه این پرونده‌ها، سرنوشت مشابهی داشته اند؛ متهمان پس از چند ماه تا دو سال، بدون آنکه هیچ گاه جرم آنها مشخص شود، آزاد شده اند.
اعلام حکم پنج سال زندان توسط قوه قضاییه، تنها یک روز پس از آن صورت گرفت که ایران و انگلیس بعد از چندین سال سطح روابط خود را به سطح سفیر ارتقا دادند.
ریچارد راتکلیف گفت: «از زندان و اتهامات نازنین این طور به نظر می رسد که او و گابریلا (فرزند دوساله اش) به عنوان یک اهرم سیاسی در فضای سیاسی داخلی و بین المللی ایران استفاده می‌شوند.»
در روز جمعه ۱۹ شهریور، به نازنین زاغری اجازه داده شد که با همسرش تماس بگیرد تا به وی در خصوص صدور حکم اطلاع بدهد. وقتی همسرش از او پرسید که اتهاماتش چه بوده است، او از ماموری که در کنار او بود اتهامات خودرا پرسید و این ماموربه وی گفت که اتهامات مرتبط با امنیت ملی است. خانم زاغری در تلفن به همسرش گفته است «پنج سال مسخره است، برای چه؟ ما تقاضای تجدید نظر خواهیم کرد، اما نمی دانم چقدر طول خواهد کشید. ماه‌ها؟ آنها گفته‌اند که برخی مواقع می توان پرونده ها را در دادگاه تجدید نظر با پرداخت (جریمه) ختم کرد – اما اغلب، نه پرونده هایی چون پرونده من. بنابراین نمی دانم چقدر طول خواه کشید.»
ریچارد راتکلیف گفت:« این واقعا شگفت انگیز است که بازجویان نازنین حکم او را می دانند اما جرمش را نه. چرا که جرمی وجود ندارد.»
به دنبال انتشار این حکم خانم مونیک ویلا، مدیر بنیاد رویترز، که خانم زاغری پیش از سفر به ایران در آن مشغول به کار بود، با انتشار بیانیه‌ای صدور حکم پنج سال زندان برای خانم زاغری را محکوم کرد و گفت: «ما از اینکه نازنین زاغری-راتکلیف توسط قاضی صلواتی در دادگاه انقلاب به پنج سال زندان محکوم شده است، خشمگین هستیم. این محکومیت شدیدی است که بدون هیچ اتهام و شواهد اعلام شده، صادر می شود.»
نازنین زاغری، شهروند ایرانی– بریتانیایی در تاریخ ۱۷ مارچ برای جشن گرفتن سال نو ایرانی به همراه خانواده اش، به ایران سفر کرد اما در تاریخ ۱۵ فروردین ماه (سوم اوریل) در فرودگاه امام خمینی در زمانیکه قصد بازگشت به انگلستان به همراه کودک ۲۲ ماهه اش را داشت، بازداشت شد. او توسط ماموران سپاه پاسداران بازداشت و پس از آن به مکان نامشخصی در کرمان منتقل شد. خانم زاغری پیش از این بارها برای دیدار با خانواده اش به ایران سفر کرده بود.
نازنین زاغری در تاریخ ۱۷ خرداد ماه از کرمان به زندان اوین منتقل شد. ریچارد راتکلیف، همسر او در گفتگویی با کمپین در تاریخ ۲۷ خرداد ماه با اعلام این خبر گفت او حتی نمی داند همسرش در کدام سلول یا بند زندان اوین است فقط اطلاع دارد که در اختیار نیروهای سپاه پاسداران است.
این شهروند ایرانی بریتانیایی هم اکنون در زندان اوین و در بندی که تحت کنترل سپاه پاسداران است نگهداری می شود. به گفته ریچاردراتکلیف همسرش در حضور بازجو از او پرسیده است که او در خصوص پرونده اش با دولت انگلیس چه کرده است: «چهار ماه از زمانی که کمپین خود را برای من شروع کردی و به داونینگ استریت (محل نخست‌وزیری انگلیس) رفتی می گذرد. یک ماه از زمانی که ترزا می این موضوع را با رییس جمهور روحانی مطرح کرد می گذرد. زمان زیادی است که آنها در حال مذاکره هستند. من از اینکه بخواهم موضوع این مذاکرات باشم خسته هستم.»
روابط عمومی سپاه ثارالله استان کرمان روز چهارشنبه ۲۶ خرداد ماه طی اعلامیه ای منتشر کرد که نازنین زاغری متهم به مشارکت «در پروژه های براندازی نرم نظام جمهوری اسلامی» است و یکی از «سرشبکه های اصلی وابسته به بیگانگان» برای این ماموریت بوده است.
سپاه کرمان در اعلامیه خود که از سوی خبرگزاری های داخلی منتشر شد، آورده بود خانم زاغری با عضویت در شرکت ها و موسسات بیگانه در طراحی و اجرای پروژه های رسانه ای و سایبری مشغول براندازی بوده است.
یک منبع وزارت خارجه انگلستان یک روز پس از انتشار اعلامیه سپاه کرمان به خبرگزاری رویترز گفت: «ما از مقامات ایرانی به صورت اضطراری تقاضای اطلاعات در مورد اتهامات گزارش شده علیه خانم زاغری کرده‌ایم.» این مقام وزارت خارجه انگلستان همچنین گفته است: «ما این پرونده را در عالی ترین سطوح مکررا مطرح کرده ایم و در هر فرصت ممکن نیز به این کار ادامه خواهیم داد.»
ریچارد راتکلیف، همسر خانم زاغری در واکنش به این اعلامیه در تاریخ ۲۷ خرداد ماه در گفتگویی با کمپین گفته بود: «این اتهام واقعا جنون آمیز است. آنها می گویند نازنین برای یک سازمان خارجی کار می کرده و به رسانه ها متصل بوده. این اتهام اصلا معنیش مشخص نیست. مضحک و جنون آمیز است که گفته شود مادر یک بچه مغز متفکر یک جریان است.»
ریچارد راتکلیف همچنین در گفتگویی با کمپین در تاریخ ۲۲ اردبیهشت ماه ۱۳۹۵ درباره فعالیت های همسرش گفته بود: «نازنین مدیر پروژه های توسعه بنیاد خیریه تامسون رویترز است. وظایف او آموزش، جمع آوری اعانات و تهیه نامه برای سازمان های است که به بنیاد رویترز کمک مالی می کنند. شغل او هیج ارتباطی با فعالیت های سیاسی نداشته است. پیش از شروع کارش با این بنیاد نیز در زمان زلزله بم در سازمان صلیب سرخ و سازمان بهداشت جهانی مشغول به کار بود.»
