ممنوع الخروجی و احضار منصوره بهکیش از «مادران پارکلاله» به دادسرای اوین
منصوره بهکیش از اعضای جمع موسوم به مادران پارک لاله (مادران عزادار سابق)، جمعی از زنان که در سه دهه گذشته به ویژه در سال ۸۸ فرزند یا اعضای خانواده آنها به دلایل سیاسی و یا شرکت در تجمعات مسالمت آمیز کشته شدند، به کمپین بین المللی حقوق بشر در ایران گفت که به دادسرای شهید مقدس مستقر در زندان اوین احضار شده است.
خانم بهکیش در ۲۲ خرداد ماه ۱۳۹۰ در خیابان بازداشت و ۱۸ تیرماه همان سال با تودیع قرار کفالت از زندان اوین آزاد شد. او ۴دی ماه ۱۳۹۰ توسط شعبه ۱۵ دادگاه انقلاب اسلامی به اتهام “اجتماع و تبانی علیه امنیت ملی از طریق تشکیل گروه مادران عزادار و تبلیغ علیه نظام” به ۴ سال و ۶ ماه حبس محکوم شد. این حکم در دادگاه تجدیدنظر در ۲۱ تیر ماه ۱۳۹۱ به ۶ ماه حبس تعزیری و ۳ سال و شش ماه حبس تعلیقی تبدیل شد.
منصوره بهکیش ۲۶ شهریور ماه، هنگامی که قصد سفر به خارج از کشور برای دیدار دخترش را داشت، در فرودگاه امام ممنوع الخروج شد. او به کمپین گفت: مهر خروجم هم خورده بود که بلندگو بارها مرا صدا کرد و آمدند و مرا بردند و پاسپورتم را ضبط کردند و یک برگه به من دادند که برو دادسرای شهید مقدس در اوین. من قید سفر را زدم و تصمیم گرفتم نروم، ولی آنها دست از سرم بر نمیدارند و برایم احضاریه فرستادهاند.
در اسفند سال ۱۳۸۸ نیز به همین شکل، وقتی قصد سفر به خارج از ایران را داشت، پس از آنکه بر پاسپورت او مهر خروج زدند، در گیت خروجی با ضبط پاسپورت از سفر وی به خارج از کشور ممانعت کردند. او درباره علت احضار خود به کمپین گفت: «برگه احضاریه را روز یکشنبه ۲۵ مهرماه به او تحویل دادهاند و در برگه نوشته شده است که از تاریخ ابلاغ، ۵ روز مهلت دارم که به شعبه دوم بازپرسی دادسرای اوین مراجعه کنم. از کسانی که احضاریه را آورده بودند پرسیدم دلیل این احضار چیست، گفتند ما خبر نداریم، ما پستچی هستیم، ولی معلوم بود که مامورند. به جای اینکه از ما دلجویی کنند، باز فشار میآورند و تهدید میکنند. البته جمهوری اسلامی است و جز اذیت و آزار و شکنجه روحی و جسمی مردم، انتظار دیگری از آن نمیتوان داشت.»
او به کمپین بین المللی حقوق بشر گفت که «در احضاریه نوشته شده برای پارهای از اتهامات مندرج در پرونده، ولی نمیدانم دلیل این احضار چیست؟ شاید میخواهند پاسپورتم را پس بدهند و از من عذرخواهی کنند، شاید هم قصدشان اذیت و آزار بیشتر است.»
منصوره بهکیش حالا در شرایطی به دادسرای اوین احضار شده که به تازگی پس از جراحی چشمها، دچار مشکل شبکیه شده است و باید تحت کنترل و درمان پزشک متخصص باشد. او به کمپین گفت: من دو ماه پیش چشمانم را عمل آب مروارید کردم، اما بعد از جراحی یک مایعی توی چشم راستم آزاد شده که دیدم را با مشکل روبرو کرده و فعلا در حال مداوا هستم. با این حال احتمالا شنبه صبح به دادسرای اوین میروم تا ببینم این احضاریه به چه منظور است.
منصوره بهکیش که ۶ تن از اعضای خانواده اش در دهه ۶۰ اعدام و کشته شدهاند، حدس میزند جنازههای خواهرش که در سال ۶۲ کشته شده و دو برادرش که در کشتار زندانیان سیاسی در تابستان ۶۷ اعدام شدهاند، در گورستان خاوران باشند. این فعال حقوق بشر، یکی از خانوادههای فعال و دادخواه است که می گوید حضور مداوم اش در خاوران خار چشم حکومتیهاست.
پس از حوادث انتخابات جنجال برانگیز ریاست جمهوری در خرداد ماه ۱۳۸۸ و کشتار مردم در خیابان، تعدادی از خانوادهها و زنان فعال در حوزهی دادخواهی، گروه مادران عزادار را تشکیل دادند که بعدها نام مادران پارک لاله را بر خود گذاشتند.
او بعد از آزادی از زندان بارها به وزارت اطلاعات احضار و تحت بازجویی قرار گرفته است. خانم بهکیش در شهریور ماه ۱۳۹۲ در خصوص اتهامات و بازجوییهایش به کمپین گفت: «در بازجوییهایم به من میگفتند که چرا با مادران عزادار ارتباط داشتهام و چرا در این رابطه مطلب مینوشتهام و به همین دلیل هم متهم به تبلیغ علیه نظام شدم. آنها ناراحت بودند که چرا من تمام این سالها به خاوران و بهشت زهرا میرفتم و چرا همچنان پیگیر و شاکی هستم. بارها ماشین مرا در مسیر رفتن به گورستان خاوران و بهشت زهرا گشتند و به همراه دیگر خانوادهها، بازداشت و تهدیدمان کردند.»
احضار منصوره بهکیش به دادسرای اوین واکنشهایی را به دنبال داشته است. پرستو فروهر، هنرمند ساکن آلمان و دختر داریوش و پروانه فروهر که در پاییز ۱۳۷۷ توسط ماموران وزارت اطلاعات در خانه مسکونیشان به قتل رسیدند، در فیسبوک خود نوشت: «جرم منصوره چیست؟ جز یادآوری و افشاگری و تلاش در راه دادخواهی جنایتهای سیاسی در جامعهی ما. او و دیگر بستگان قربانیان جنایتهای سیاسی باری را بر دوش میبرند که تنها متعلق به آنان نیست. دادخواهی یک مسئولیت اجتماعی و اخلاقی ست در برابر تاریخ که میتواند راهگشای آیندهای همراه با آزادی و حفظ کرامت انسانی برای تک تک افراد جامعه باشد. منصوره بهکیش را در پایداریاش بر دادخواهی حمایت کنیم و صدای اعتراض او باشیم.»
خانم بهکیش درباره دلیل احضار و بازداشت چندباره و بازجوییهای مکرر خود را طی چند سال گذشته به کمپین گفت: «این حکومت با هرکسی که مخالف عقیدهشان باشد، دشمنی دارد. خودشان میدانند که جزو گروه های سیاسی نبودهام، ولی همیشه پی گیر دادخواهی بودهام و خواهم بود و این را حق خودم میدانم و در این رابطه افشاگری میکنم و گفته ام که اگر اذیت و آزار را بیشتر کنید، مینویسم و فریادمیزنم و صدای دادخواهی ام را به همه جا خواهم رساند. ما واقعا طلبکاریم. آن همه بلا سر ما آوردهاند، بهترین، سالمترین، عاشقترین جوانهای این مملکت را زیر انواع و اقسام شکنجه، کشتند، بدون اینکه پاسخ دهند چرا و چگونه؟! بدون اینکه شفاف سازی کنند، بعد هم ما و خانوادههایمان را دائم مورد اذیت و آزار قرار میدهند و از حقوق اجتماعی محروممان میکنند. بی عدالتی تا به کجا؟! من هم تا جایی که در توانم باشد میایستم و فریادمیزنم و این را حق خودم میدانم، آنها باید جوابگو باشند، نه ما. ما طلبکاریم و آنها بدهکارند. منتهی آنها خوششان نمیآید که ما طلبکار باشیم و برای همین ما را دائم آزارمیدهند تا شاید صدای ما را خاموش کنند.»