ثبت کانال‌های تلگرامی: اخذ اجباری اطلاعات کاربران برای کنترل و نظارت بیشتر بر شبکه‌های اجتماعی
شرح عکس:با درخواست ثبت از کانال‌های تلگرامی، دستگاه‌های دولتی برای کنترل و نظارت بیشتر بر جغرافیای شبکه‌های اجتماعی اقدام می‌کنند و نقشه تحرک و فعالیت کاربران را برای استفاده خود، با دقت بیشتری ترسیم می‌کنند.
علیرغم فیلتر نکردن یا از فیلترخارج کردن برخی از شبکه‌های اجتماعی، دستگاه‌های ذی‌ربط در ایران به صورت گام به گام سیاست کنترل بر روی فعالیت‌های کاربران بر روی این شبکه‌ها را توسعه می‌دهند. در آخرین اقدام، مقامات دولتی از کانال‌های تلگرامی پرطرفدارخواسته‌اند که کانال خود را ثبت کنند، تا با استفاده از اطلاعاتی که توسط ادمین‌های این کانال‌ها در اختیار آنها قرار می‌گیرد، فعالیت این کانال‌ها و همچنین افرادی که در تلگرام عضو هستند را نظارت کنند.
در دی ماه ۹۵، شورای عالی فضای مجازی، که مسوولیت سیاست‌گذاری و همچنین نظارت بر فعالیت‌های اینترنتی درکشور را به عهده دارد، با صدور آیین‌نامه‌ای گفت که کانال‌های تلگرامی که بیش از ۵ هزار عضو دارند باید تا تاریخ ۷ اسفند ۱۳۹۵ خود را در بانک اطلاعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ثبت کنند. به دنبال آن، هفته گذشته، رضا تقی‌پور عضو حقیقی شورای عالی فضای مجازی از ثبت و درخواست مجوز ۷۰۰ کانال تلگرامی طی هفته خبر گذشته داد.
به گفته علی‌رضا طالب‌پور رییس پژوهشکده فضای مجازی تعداد کانال‌های تلگرامی ایرانیان ١٧٠هزار است که از میان میان بیشتر از ١١هزار کانال بیش از پنج هزار عضو دارند.
بررسی‌‌های کمپین حقوق بشر در ایران نشان می‌دهد که نحوه و شرایطی که برای ثبت کانال‌ها از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای ثبت و دریافت مجوز کانال‌های تلگرامی معرفی شده، عملا حریم خصوصی کاربران ایرانی و مدیران این کانال‌ها را در خطر قرار می‌دهد.
برای ارائه درخواست دریافت مجوز کاربران باید ابتدا مشخصات فردی، شامل نام و نام خانوادگی، نشانی محل سکونت و کد ملی خود را در وبسایت www.samandehi.ir ثبت کنند و پس از آن مشخصات کانال‌ها تلگرامی و یا حساب‌های اینستاگرامی خود را وارد کنند. در مرحله نهایی مدیران این کانال‌ها باید ربات تلگرامی با نشانی iransamandehibot@ را با تفویض دسترسی در سطح مدیر کانال(Admin)، در کانال خود عضو کنند. مسوولین می گویند که این ربات پس از آنکه کار خود را پایان داد به صورت خودکار از کانال خارج خواهد شد.
اما در عین حال، چنین دسترسی به این ربات امکان این را می‌دهد که علاوه بر خواندن محتوای کانال بتواند فهرست کاملی از مدیران را به دست بیاورد و همچنین بتواند اعضای مشخصی را در کانال جستجو کند. به بیان دیگر ربات قادر خواهد بود تا در بین اعضای کنال شخص خاصی را جستجو کند. به این ترتیب رصد کردن اینکه چه افرادی چه کانالی را دنبال می‌کنند، امکان پذیر خواهد بود.
پیش از این در تاریخ دوم مرداد ۱۳۹۵ خبرگزاری رویترز به نقل از محققان امنیتی گزارش داد هکرهای ایرانی موفق شدند مشخصلات حساب کاربری ۱۵ میلیون کاربر ایرانی تلگرام را جمع‌آوری کنند. پس از آن تلگرام در بیانیه‌ای که بر روی وبسایت خود منتشر کرد ضمن تایید خبر جمع‌اوری این اطلاعات که اطلاعاتی عمومی مانند آدرس حساب کاربری کاربران است، اعلام کرد که در به روز رسانی APIهای خود محدودیت‌هایی ایجاد کرده که امکان تکرار چنین کاری را مسدود کرده است.
با توجه به اینکه هکرهای دولتی ایرانی در حال حاضر این اطلاعات را در دست‌دارند، این ربات عملا این امکان را در اختیار مقامات ایرانی قرار می‌دهد که بتوانند با جستجو کردن کاربران در کانال‌هایی که این ربات در آنها به صورت مدیر درخواهد آمد، نقشه‌ای کامل از کاربران ایرانی و کانال‌هایی که در آنها عضو هستند را در اختیار آنها قرار دهد.
گرچه براساس گزارش وبسایت دیجیاتو که اخبار حوزه فن‌آوری اطلاعات را پوشش می‌دهد، این سیستم داری خطا بوده و در نهایت این مراحل دارای مشکل است و پس از آنکه ربات دسترسی مدیریت دریافت کرد و پس از مدتی به صورت خودکار از کانال خارج شد، سامانه ثبت کانال تلگرامی پروسه را با خطایی نامشخص خاتمه می‌دهد.
مهرداد سیجانی مسوول کمیسیون فضای مجازی سازمان نظام صنفی رایانه‌ای تهران در گفتگو با خبرگزاری ایسنا ضمن استقبال از اخز مجوز برای کانال‌های تلگرامی عنوان کرد: «کانال‌های پربیننده با یکسری الگوریتم مشخص می‌توانند شناسایی شوند و در غیر این صورت یک مدل فیلترینگ یا اعلام جرم برای آن اعمال شود و نیازی به همکاری با مدیران تلگرام نیست.»
