آزادی به قید کفالت و کاهش حکم زندان بازداشتشدگان تجمع «روز کوروش» در دادگاه تجدیدنظر
فرشید رفوگران، وکیل تعدادی از متهمانی که روز هفتم آبان ماه ۱۳۹۵ در بزرگداشت «روز کوروش» از سوی وزارت اطلاعات بازداشت شده بودند، به کمپین بین المللی حقوق بشر در ایران گفت که «حکم اغلب متهمان در دادگاه تجدیدنظر به زندانهای زیر یک سال کاهش یافته و تعداد زیادی از آنها با سپردن قرار کفالت آزاد شدهاند.»
هفتم آبان ۱۳۹۵ جمعیتی چند هزار نفری برای بزرگداشت روزی که به صورت غیررسمی به نام کوروش نامگداری شده است، در پاسارگاد تجمع کردند و به سر دادن شعار و خواندن شعر پرداختند. این تجمع، اعتراض بعضی از مراجع تقلید و روحانیون را در پی داشت و به بازداشت بیش از هفتاد تن منجر شد. آیت الله حسین نوری همدانی از مراجع تقلید قم در واکنش به این تجمع با لحنی حاوی تهدید و دستور برخورد با تجمع کنندگان، گفته بود: «تعجب میکنم چه طور میتوانند در مزار کوروش جمع شوند، همان شعارهایی که برای رهبر معظم انقلاب میدهیم، برای کوروش بدهند و باز ما زنده، نشستهایم و تماشاگر هستیم.»
بیش از هفتاد شهروندی که در مراسم بزرگداشت روز کوروش بازداشت شدهبودند، در مرحله بدوی و در شعبه اول دادگاه انقلاب شیراز به اتهاماتی مانند «تبلیغ علیه نظام، اخلال در نظم عمومی و اجتماع و تبانی برای اقدام علیه امنیت ملی» به زندانهایی از «شش ماه تا هشت سال» محکوم شده بودند.
فرشید رفوگران که وکالت تعدادی از آنها را در دادگاه تجدیدنظر به عهده داشتهاست به کمپین گفت که رسیدگی دادگاه تجدیدنظر منصفانهتر از دادگاه بدوی بوده و حکم اغلب متهمان کاهش یافته است: «خوشبختانه رسیدگی در دادگاه تجدیدنظر منصفانهتر بود و به وکلا هم اجازه دفاع داده شد، دادگاه همه را از اتهام اقدام علیه امنیت ملی تبرئه کرد و برای اتهام تبلیغ علیه نظام هم زندان های سه ماه تا هفت ماه صادر کرد، هرچند بازداشت این شهروندان از ابتدا غیرقانونی بوده و اصلا نباید بازداشت می شدند ولی با این حکم اغلب متهمان حکمشان را در همان دوران بازداشت در زندان عادلآباد سپری کرده اند»
فرشید رفوگران همچنین به کمپین گفت که متهمان حدود ۷۴ تن هستند که به دلیل مسائل امنیتی یا خانوادگی نخواستهاند نامشان فاش شود. وکیل تعدادی از بازداشت شدگان «روز کوروش» به کمپین گفت که تعداد کمی از متهمان نیز به دلیل محتویات گوشیهای تلفن همراه خود، به توهین «به مقدسات» و «توهین به رهبری» متهم شدهاند که رسیدگی به پرونده آنان هنوز ادامه دارد.
یک منبع مطلع در هفتم دی ماه ۱۳۹۵ و پس از صدور حکم دادگاه بدوی به کمپین بین المللی حقوق بشر در ایران گفت نیروهای امنیتی و قضایی در تمام مدت بازداشت و دادرسی خانوادههای بازداشت شدگان را نسبت به عواقب منفی اطلاع رسانی تهدید کرده اند.
این منبع درباره تعداد و محل نگهداری بازداشت شدگان به کمپین گفت: «تعداد بازداشتها در روزهای اول که بین سیصد تا هفتصد نفر بود ولی بعد از یک مدت تعدادی را آزاد کردند و نهایتا برای بیش از صد نفر قرار بازداشت دو ماهه صادر شد. دو هفته در بازداشتگاه وزارت اطلاعات بازجویی شدند و بعدا به بازداشتگاه مرکزی شیراز منتقل شدند که کنار زندان عادل آباد است. بعد از دو هفته برایشان کیفرخواست صادر شد و پرونده شان به شعبه اول دادگاه انقلاب شیراز منتقل شد، دادگاه در مرحله بدوی، اواخر آذرماه حکم بیش از هفتاد نفر را صادر کرده که به زندان از شش ماه تا هشت سال محکوم شدند و پرونده شان پس از اعتراض به دادگاه تجدیدنظر رفته است.»
این منبع مطلع کمپین همچنین گفت که متهمان در طول دوران بازجویی و دادگاه نخست از حق دسترسی به وکیل محروم بوده اند: «بازجویان و بازپرس پرونده گفته بودند موضوع خاصی نیست و نیازی به گرفتن وکیل نیست، اعزام به دادگاه هم آنقدر غیرمنتظره بود که کسی فرصت نکرد وکیل بگیرد، هیچ اطلاع رسانی از قبل درباره تاریخ دادگاه نشده بود. تازه بعد از صدور احکام سنگین بود که تعدادی از خانواده ها به فکر گرفتن وکیل برای دادگاه تجدیدنظر افتادند.»
طی سالهای اخیر جمعی از ایرانیان در روز هفتم آبان برای بزرگداشت کوروش کبیر به منطقه پاسارگاد در شهر شیراز میروند که مقبره این پادشاه سلسله هخامنشی در آنجا قرار گرفتهاست. نهادهای امنیتی با این تجمع و بزرگداشت شاهان قدیمی ایران به عنوان مسئلهای علیه امنیت ایران برخورد میکنند و در هفتم آبان ۱۳۹۵ اقدام به بازداشت گسترده تجمع کنندگانی کردند که از نقاط مختلف ایران برای بزرگداشت این روز به منطقه پاسارگاد در ایران سفر کردهبودند.