صبا شعردوست، فعال زنان: ورود زنان به استادیوم تبدیل به مطالبه‌ای عمومی و جدی شده است
صبا شعردوست، روزنامه‌نگار و فعال حقوق زنان در ایران در مصاحبه با کمپین حقوق بشر در ایران گفت که ورود زنان به استادیوم‌های ورزشی تبدیل به مطالبه‌ای عمومی و جدی شده و همه زنان از دولت فعلی این مطالبه جدی را دارند.
خانم شعردوست به کمپین گفت که با جدی تر شدن مطالبه ورود زنان به استادیوم‌ها، حساسیت‌ها هم بیشتر شده ولی جامعه زنان به تلاش‌های‌شان برای رفع این محرومیت ادامه می‌دهند.
در هیچ یک از قوانین ایران ممانعتی برای حضور زنان در استادیوم‌های ورزشی وجود ندارد اما بعد از روی کار امدن حکومت جمهوری اسلامی، از ورود زنان به استادیوم‌های فوتبال جلوگیری شده است. درحالی که فعالان زن در ایران خواستار رفع ممنوعیت زنان برای ورود به استادیوم‌های فوتبال بودند، در سال ۱۳۹۲ ورود زنان به سالن‌های والیبال هم ممنوع شد. صبا شعردوست، روزنامه نگار و فعال حقوق زنان که از پی گیران رفع ممنوعیت ورود زنان به استادیوم‌های ورزشی در ایران است در مصاحبه با کمپین گفت: «سال ۹۲ ما خیلی تعجب کردیم چون تا آن موقع ممانعتی برای ورود زنان به استادیوم‌ها برای تماشای مسابقات والیبال وجود نداشت. دلیل را هم اصلا نفهمیدیم که چرا این اتفاق افتاد. تعدادی از فعالان زن برای پیگیری به استانداری رفتند، برای ریاست جمهوری نامه نوشتند، خیلی صحبت و پیگیری کردند که بفهمیم چرا این اتفاق افتاد اما پاسخ دقیقی نگرفتند. یکسری می‌گفتند اعضای شورای تامین مخالفت کرده‌اند، می‌گفتند استانداری مسوول است. می‌رفتیم پیش استاندار، می‌گفتند نه ما مشکلی نداریم نیروی انتظامی مخالف است و خلاصه هر کدام گردن دیگری می‌انداختند و به همدیگر پاس می‌دادند.»
بعد از حدود پنج سال که از محرومیت حضور زنان در استادیوم‌های ورزشی در ایران می‌گذرد، روز ۱۹ خرداد، برای اولین بار چند صد تن از زنان با ورود به ورزشگاه آزادی تهران که گنجایش حضور ۱۲ هزار نفر را دارد، به تماشای بازی تیم ملی والیبال ایران و بلژیک از سری مسابقات لیگ جهانی والیبال نشستند.
روزنامه جهان صنعت، چاپ تهران در مقاله‌ای حضور چند صد تن زن در مسالقه والیبال ایران و بلژیک در ورزشگاه ۱۲ هزار نفری آزادی را ظاهرسازی و فریب خواند و نوشت: “نمایش حضور زنان برای فریب دادن لیگ جهانی و عدم محرومیت از میزبانی کشورمان، نه‌تنها توهین به زنان این سرزمین است بلکه زیر سوال بردن بسیاری از ارزش‌های فرهنگی و ورزشی است که زنان این مرز و بوم برای ایران به ارمغان آورده‌اند. بلیت‌فروشی نمی‌شود اما به ظاهر این امر انجام شده و باز هم به ظاهر حقوق مردان و زنان برابر است و باز هم به ظاهر به زنان اهمیت داده می‌شود.»
صبا شعردوست، روزنامه نگار و فعال حقوق زنان به کمپین گفت: «فعالان زن به شکل‌های مختلف پی‌گیر این قضیه هستند و گروه‌های مختلف زنان در ایران این مطالبه را دارند. فدراسیون اما بحثی را مطرح کرده مبنی بر این که اجازه بدهید هیاهو نشود، کم کم اتفاق بیفتد. سال گذشته ۱۰ جایگاه برای زنان دادند و امسال ۳۰۰ جایگاه اختصاص داده بودند البته زنانی که رفتند مسابقه والیبال را دیدند گزینشی بودند. ولی گفته اند دارند کم کم این ظرفیت را افزایش می‌دهند تا کم کم این ممانعت برداشته شود. معاونت زنان فدراسیون هم پی‌گیر است و زنان هم از نهادهای مختلف پی‌گیر هستند.»
خانم شعردوست گفت: «سال ۹۲ چون تازه این ممانعت گذاشته شده بود، بچه‌ها تجمع کردند. چندین بار ما رفتیم جلوی استادیوم. الان شاید تجمع نگذارند ولی همه گروه‌های زنان سعی میکنند از طریق رایزنی، پیگیری کنند و از کسانی هم که رایزنی میکنند می شنوند که پی‌گیر هستند.»
تنها چند روز بعد از حضور چندصد زن در مسابقه والیبال ایران و بلژیک، شورای هماهنگی حزب الله با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد که «این تشکل شکایت از وزارت ورزش وجوانان دارد که صدها تماشگر دختر و زن را بطور غیرقانونى و غیرشرعى به مسابقات اخیر والیبال مردان کشانده است.»
همزمان حسین الله کرم، رئیس شورای هماهنگی حزب الله در صفحه اینستاگرام خود، بیانیه این شورا را به همراه تصویر بَنِری تهدیدآمیز منتشر کرد که که در محل برگزاری نمازجمعه تهران نصب شده بود و هشدار می‌داد اگر جلوی ورود زنان به سالن های والیبال برای تماشای مسابقات تیم ملی مردان گرفته نشود، “دانشجویان حزب الله نمازجمعه تهران” بر اساس توصیه‌های آیت الله خمینی و “امر آتش به اختیار” آیت الله خامنه‌ای جلوی این ورود را خواهند گرفت.
«آتش به اختیار» یک موقعیت خاص جنگی و نظامی است که در آن یگان‌های مسلح اجازه می‌یابند، بدون کسب دستور از فرماندهی به سوی دشمن شلیک کنند. آیت الله علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی روزچهارشنبه ۱۷ خرداد ماه در یک سخنرانی عمومی در تهران با انتقاد از عملکرد فرهنگی دولت حسن روحانی گفت: «گاهی دستگاه‌های مرکزیِ فکر، فرهنگ و سیاست، دچار اختلال و تعطیلی می‌شوند که در این وضعیت، باید افسران جنگ نرم، با شناخت وظیفه خود، به صورت آتش به اختیار، تصمیم‌گیری و اقدام کنند.»
اولین اقدام گروه‌های تندرو همچون انصار حزب الله بعد از دستور آتش به اختیار از سوی آیت الله خامنه‌ای، هشدار و تهدید نسبت به ورود زنان به استادیوم ها بود. صبا شعردوست به کمپین گفت: «یک چیزی که ما خیلی خوب می‌دانیم این است که گروه‌های تندرو و بخشی از روحانیت، نگاه بسته‌ای نسبت به حضور زنان در جامعه دارند از حضور در استادیوم گرفته تا .. برای همین از هر روزنه‌ای که زن ها باز میکنند یا دولت سعی می‌کند باز کند سعی میکنند جلوگیری کنند. اما آقای روحانی هم خیلی صحبت کرده که از توان زنها باید استفاده شود بحث‌هایی است که در کابینه جدیدش از زنان استفاده خواهد کرد در دولت یازدهم هیچ زنی نبود اما در کابینه دوازدهم می‌گویند حداقل از دو زن استفاده خواهند کرد علیرغم این تلاش‌ها، مخالفت از سوی کسانی است که سعی میکنند روزنه ها برای فعالیت های زنان را ببندند.»
به گفته او «ورود زنان به استادیوم مطالبه‌ای جدی شده است.» خانم شعردوست به کمپین گفت: «در انتخابات زنانی که به ورزشگاه برای میتینگ آقای روحانی رفته بودند پلاکاردهایی در دست داشتند که آیا ما باز هم می‌توانیم به استادیوم بیاییم؟ این نشان می‌دهد که این مطالبه، خیلی عمومیت پیدا کرده و برجسته شده، از این جهت حساسیت هم زیاد شده و ممکن است عده‌ای این برداشت را بکنند که امکان برداشته شدن این مانع از سوی دولت زیاد است و از این جهت آنها هم مخالفت‌های شان را بیشتر بکنند. اگر چه محدودیت‌ها را بیشتر میکنند و هرگامی که ما به جلو برمیداریم سعی میکنند این گام را همان جا متوقف کنند یا به عقب برانند ولی واقعیت جامعه زنان نشان می‌دهد که هرگز زنان سکوت نمی‌کنند و به تلاش ادامه می‌دهند شاید آنها در صدد ناامید کردن زنان و جامعه زنان باشند ولی تلاش‌های زنها و پی‌گیری‌های آنها نشان می‌دهد که هم خستگی ناپذیر هستند هم با همه محدودیت‌هایی که بر آنها اعمال می‌شود نشان می‌دهند که برای آن چیزی که حق‌شان است کماکان تلاش را ادامه می‌دهند. سر همین ماجرای والیبال و استادیوم از سال ۹۲ به یک مطالبه جدی تبدیل شده که همه زنها حداقل از دولت فعلی مطالبه جدی دارند علیرغم محدودیت‌ها یا مشکلاتی که دارد این مانع را بردارد و این مطالبه جدی برای همه است.”
کمپین حقوق بشر در ایران به همراه سازمان دیده‌بان حقوق بشر سال ۱۳۹۵ طی نامه‌ای مشترک به رییس جمهور ایران از او خواستند تا امکان ورود زنان به ورزشگاه‌ها و تماشای این بازی‌ها را فراهم کند، اقدامی که تا پیش از آن ممنوع بود.
فدراسیون جهانی والیبال (FIVB) رعایت «عدم تبعیض» را یکی از اصول اولیه خود عنوان کرده است.
فدراسیون جهانی والیبال (FIVB) در اصول اولیه قوانین خود خواستار «عدم تبعیض» شده است. به موجب این قوانین، دولت ایران موظف است تا به اصول حاکم بر این ورزش جهانی، از جمله قوانینی که مربوط به برابری جنسیتی و دسترسی هستند و به روشنی در قوانین فدراسیون جهانی والیبال، دستور کار ۲۰۲۰ کمیته بین المللی المپیک، و منشور المپیک قید شده اند، احترام کامل بگذارد.
طی پنج سالی که از ممنوعیت حضور محدود زنان در ورزشگاه‌ها می‌گذرد، هزاران تن از فعالان زن در مناسبت‌های مختلف نسبت به این اقدام تبعیض آمیز اعتراض کردند. سازمان‌های حقوق بشری در خارج از ایران نیز با حمایت از این مطالبه، از فدراسیون جهانی والیبال خواستند که به چنین اقدام تبعیض آمیزی که خلاف مقررات این سازمان است تن ندهد.
