جزییات مشکلات زندانیان سیاسی زندان رجایی شهر پس از انتقال ناگهانی به سالن بدون تهویه
منابع مطلع در گفتگو با کمپین حقوق بشر در ایران شرایط بیش از ۵۰ زندانی سیاسی-عقیدتی زندان رجایی شهر کرج را نامناسب و متناقض با آییننامه سازمان زندانها توصیف کردند. این منابع به کمپین گفتند با وجود گذشت بیش از ده روز از انتقال این زندانیان بدون وسایل و دارو به سالنی جدید و با تهویه نامناسب، هنوز مسئولان زندان وسایل شخصی و قانونی آنان را تحویل ندادهاند و تعدادی از زندانیان معترض نیز همچنان در سلولهای انفرادی و در اعتصاب غذا به سر میبرند.
یک عضو خانواده زندانیان سیاسی پس از ملاقات در روز هیجدهم مرداد به کمپین گفت اغلب زندانیان وضعیت روحی و جسمی خوبی نداشتهاند: «هنوز بعد ده روز وسایل قانونی مثل تلویزیون و دستگاههای تصفیه آبی که زندانیها خودشان خریدند را به آنها تحویل ندادند و از همه مهمتر هنوز وسایل و لباس و حتی داروهایشان را دریافت نکردهاند، مخصوصا که بعضی از زندانیان به دلیل بیماری باید مرتب دارو مصرف کنند. زندانیان به جز همان لباسی که موقع انتقال به تن داشتند، لباس دیگری ندارند و خیلیها برعکس همیشه با شلوارک یا لباس زیر و ریش و موی نامرتب به ملاقات آمده بودند و وقتی پرسیدیم چرا گفتند حتی لباس و تیغ یا ماشین ریشتراشی نداریم، به شدت نگران بودند و با این که تلاش میکردند به ما روحیه بدهند ولی بیشتر از همیشه از ما میخواستند که چه با مراجعه به دادستانی چه در رسانهها این وضعیت را اطلاعرسانی کنیم.»
این منبع به کمپین گفت محرومیت از هواخوری روزانه و تهویه نامناسب سالن در کنار کمبود مراقبتهای پزشکی و بهداشتی سلامتی زندانیان و به ویژه زندانیان مسن و بیمار را به خطر انداخته است: «زندانیان در طول ده روز گذشته سه بار هواخوری رفتهاند، در سالن هم همیشه بسته است و تمام پنجرههای کوچک اتاقها هم از داخل و بیرون با توریهای ضخیم پوشانده شده و هوای سالن أصلا عوض نمیشود و بوی نم میدهد و دسترسیشان به فروشگاه هم بسیار محدود شده است.»
یک منبع مطلع نیز به کمپین گفت شش تن از زندانیان سیاسی و عقیدتی که در اعتراض به رفتار غیرقانونی زندان اعتصاب غذا کردهاند، دست کم تا روز ۱۸ مرداد همچنان در سلولهای انفرادی به سر میبردهاند: «شش زندانی به نامهای جعفر اقدامی، سعید ماسوری، حسن صادقی، رضا اکبری منفرد، امیر قاضیانی و ابوالقاسم فولادوند به دلیل اعلام رسمی اعتصاب غذا تا روز ۱۸ مرداد در سلول انفرادی بودند و بعدش هم اطلاع نداریم.»
بیش از پنجاه زندانی سیاسی و عقیدتی زندان رجایی شهر در حالی با گذشت بیش از ده روز هنوز وسایل خود را دریافت نکردهاند که ماده ۳۷ آیین نامه اجرایی سازمان زندانها از «دقت و مراقبت کافی در تحویل صحیح و سالم امانتهای محکومان به هنگام آزادی یا انتقال آنان و ارسال صورت مجلس تنظیمی با امضاء محکوم به دفتر مراکز حرفه آموزی و اشتغال یا زندان» سخن گفته است.
نیروهای گارد ویژه زندان روز یکشنبه هشتم مرداد با مستقر شدن در سالن ۱۲ (محل نگهداری زندانیان سیاسی عقیدتی) بدون هشدار قبلی، زندانیان را بدون اجازه به همراه داشتن وسایل شخصی، با اعمال خشونت فیزیکی به سالنی جدید منتقل کردند. یک منبع مطلع به کمپین گفت سالن جدیدی که زندانیان سیاسی به آن منتقل شدهاند، سطح امنیتی بالاتری از حد معمول دارد: «این سالن مثل سالن قدیم تلفن ندارد ولی دستگاههای کور کننده ارتباط موبایلی و اینترتی در این بند بیشتر است، همه سلولها دوربین مداربسته دارد، همه پنجرهها با دقت با نرده بسته شدهاند و حتی رد و بدل کردن نامه هم غیرممکن است، چون این سالن در طبقه سوم قرار دارد، خودبخود راههای کمتری برای ارتباط با بقیه زندانیان دارند، در حالی که بقیه بندها و مجرمان عادی دوربین مداربسته ندارد و پنجرهها هم معمولی محافظت میشود و عبور و مرور بین بندها هم راحتتر است.»
محمد سیف زاده وکیل دادگستری که خود به دلیل فعالیتهای حقوق بشری اش مدتی در رجایی شهر زندانی بوده، روز نهم مرداد به کمپین گفت انتقال زندانیان بدون اطلاع خود و خانوادههایشان غیرقانونی است: «من شنیدم به طور ناگهانی این انتقال انجام شده بدون این که زندانیان سیاسی توانسته باشند وسایلشان را جمعآوری کنند، این کار قبلا درباره خود من انجام شده بود، مرا به اسم بیمارستان و بدون وسایل خواستند و وسط راه فهمیدم در مسیر انتقال به زندانی دیگر هستم، این کارها خلاف آئین نامه زندانها و قوانین داخلی و بین المللی است، ما حتی برای زمان دستگیری قانون داریم که ظرف یک ساعت باید خانواده متهم بازداشت شده از اتهامات و محل نگهداری اش با خبر شوند، اقدام زندان و دادستانی بدون اطلاع زندانیان و خانوادهها قطعا غیرقانونی است.»
اشاره آقای سیفزاده به تعمیم ماده ۵۰ آیین دادرسی کیفری است که میگوید شخص تحتنظر میتواند به وسیله تلفن یا هر وسیله ممکن، افراد خانواده یا آشنایان خود را از تحت نظر بودن آگاه کند و ضابطان نیز مکلفند مساعدت لازم را در این خصوص به عمل آورند.
منبع مطلع به کمپین گفت یکی از دلایلی که بر روحیه زندانیان فعلی ساکن سالن ده رجایی شهر تاثیر منفی گذاشته این واقعیت است که زندانیان مرحله قبلی آن همگی اعدام شدهاند: «این همان بند حدود ۲۰ زندانی سنی مذهبی است که سال گذشته (۱۳۹۵) همگی اعدام شدند و تا الان خالی بوده و مسئولان مشغول آمادهسازی و جوشکاری نرده و حفاظ و کار گذاشتن میکروفنها در آن بودند و دقیقا در مرداد زندانیان عقیدتی سیاسی را به آنجا منتقل کردند، یعنی همه مشکلات یک طرف ولی این که روی تختی باید بخوابید که نفر قبلیاش اعدام شده هم یک طرف.»
اشاره منبع کمپین به دستکم ۲۰ زندانی سنیمذهب است که به اتهام دست داشتن در ترور و در یک روند مبهم و غیرشفاف به اعدام محکوم شده بودند و روز دوازدهم مرداد ۱۳۹۵ به صورت گروهی در زندان رجایی شهر کرج به جوخه اعدام سپرده شدند.
یک منبع مطلع روز دهم مرداد به کمپین گفت زندانیان پس از انتقال به نشانه اعتراض غذای خود را پس فرستادهاند: «از سالن جدید محل استقرار زندانیان سیاسی (سالن ۱۰) صدای شعار و اعتراض به گوش رسیده، زندانیان غذای زندان را به نشانه اعتراض نخوردهاند. به دلیل قطع شدن ارتباطات تلفنی و اینترنتی زندانیان، اطلاعات بیشتری بیرون نیامده ولی خود پس دادن غذای زندان نشانه اعتصاب غذا است مخصوصا که اصلا نمی دانیم با توجه به این که بدون وسایل منتقل شدند، مواد غذایی دیگری جز غذای زندان دارند یا خیر.»
خانواده یکی از زندانیان سیاسی منتقل شده به کمپین گفت مقامات قضایی نیز پاسخگوی چرایی و چگونگی این انتقال نشدهاند: «به ما اطلاع ندادند، با دادستانی هم تماس گرفتیم، چون روز تلفن نبود پاسخ ندادند و همه خانوادهها بی خبرند و منتظر تماس هستیم.»
زندان رجایی شهر کرج (گوهردشت) در استان البرز واقع شده و زندانی با ضریب امنیتی بالا است. عمده مجرمان این زندان را مرتکبان جرائمی مانند قتل، سرقت مسلحانه و تجاوز تشکیل داده است، اما بیش از پنجاه زندانی با جرائم سیاسی و عقیدتی نیز در این زندان در تبعید به سر میبرند که اکثریت آنان از فعالان مدنی و کارگری، شهروندان بهایی، اعضا و هواداران سازمان مجاهدین خلق و یا زندانیان سیاسی کرد هستند. این ۵۰ زندانی که تا پیش از این نیز با محدودیتهای بیشتری از زندانیان عادی (مانند قطع تلفن) روبرو بودند، با انتقال به سالنی بستهتر آنقدر محدود شدهاند که حتی نمیتوان خبر اعتصاب غذایشان را پیگیری کرد.