وعده توخالی وزیر ارتباطات به مقامات قضایی برای مسدودکردن برخی کانالهای سیاسی تلگرام
هزینه انتشار خبری درباره خانواده رییس قوه قضاییه: آیا تلگرام مسدود خواهد شد؟
محمدجواد آذریجهرمی وزیر ارتباطات و فنآوری اطلاعات امروز ۱۷ مهر ۱۳۹۶ در گفتگو با خبرگزاری مهر خبر از تلاش و پیگری برای مسدود کردن آنچه که او «کانالهای ضد انقلاب» خواند داد و گفت: «ما با جدیت در حال پیگیری هستیم تا کانال های مخالف نظام از دسترس خارج شود.»
آذریجهرمی این سخنان را در واکنش به اظهارات محمدجعفر منتظری دادستان کل کشور در تاریخ ۱۶ مهر ۱۳۹۶ بیان کرد که گفته بود: «این کانال[آمدنیوز] برای فعالیتهای ضدانقلابی خود از بستر تلگرام استفاده میکند و بهزودی تکلیف تلگرام را روشن میکنیم.»
وعده مسدود کردن کانالهای تلگرامی سیاسی که منتقد و یا مخالف حکومت ایران هستند، پیش از این هم بارها توسط مسوولین دولت حسن روحانی مطرح شده بود، اما فیلتر یا مسدود کردن این کانالها، بدون همکاری شرکت تلگرام امکانپذیر نیست. مقامات ایرانی یا باید مالکین این کانالها را هک کنند و یا شرکت تلگرام برای مسدود کردن این محتوا با ایران همکاری کند. شرکت تلگرام بارها اعلام کرده است که هیچ محتوایی را بجز محتوای پورنوگرافی و تروریستی مسدود نخواهد کرد.
تن دادن به درخواست مقامات دولتی در ایران برای مسدود کردن کانالهای منتقد دولت، برای شرکت تلگرام هزینه گزافی خواهد داشت. چرا که برای این کار باید اصول اولیه آزادی بیان را زیر پا بگذارد. با توجه به سابقه سرکوب آزادی بیان در ایران، چنین همکاری، اعتبار شرکت تلگرام را به شدت خدشهدار خواهد کرد که به صورت مستقیم تبعات اقتصادی جدی برای این شرکت به همراه خواهد آورد. به همین جهت مشخص نیست آذریجهرمی علیرغم وقوف به این واقعیت به چه دلیلی وعدهای به مقامات قضایی میدهد که عملا نه در حوزه اختیارات و تواناییهای اوست و نه امکانپذیر.
آذریجهرمی در توییتی که به پاول دوروف مدیر عامل شرکت تلگرام در تاریخ ۱۶ مهر ۱۳۹۶ ارسال کرد به صورت تلویحی و بدون ذکر نام آمدنیوز، این کانالها را منتشر کننده اخبار دروغ خواند و نوشت: «ما از گردش آزاد اطلاعات حمایت میکنیم اما انتشار نفرت و اطلاعات غلط در فضای مجازی را محکوم میکنیم.» آذریجهرمی در حالی ادعا میکند که از جریان آزاد اطلاعات حمایت میکنند که بسیاری از سایتهای مستقل خبری و یا بنگاهها خبری معتبر در ایران فیلتر هستند.
The rules of @telegram prohibit calls for violence and hate speech. We rely on our users to report public content that violates this rule.
— Pavel Durov (@durov) October 8, 2017
برخلاف ادعای وزیر ۳۵ ساله دولت حسن روحانی، هم اکنون دهها تن از روزنامه نگاران و فعالان حوزه فضای مجازی و فعالان مدنی، تنها به خاطر اظهار نظر در فضای مجازی در زندان به سر میبرند.
بر اساس گزارشی که OONI (پروژهای زیر مجموعه تور که سانسور اینترنتی را در سراسر جهان برسی میکند-Open Observatory of Network Interference-) در تاریخ ۶ مهر ۱۳۹۶ منتشر کرده است، ۸۸۶ وبسایت طی سه سال گذشته در ایران مسدود شدند که در این میان سهم وبسایتهای خبری ۱۲۱ مورد است.
این نخستین بار نیست مقامات ایرانی برای مسدود کردن کانال تلگرامی آمدنیوز تلاش میکند. در تاریخ ۲۷ تیر ۱۳۹۶ محمود واعظی وزیر پیشن ارتباطات در این مورد بستن کانالهای تلگرامی و عدم همکاری شرکت تلگرام گفته بود: «مدیران تلگرام کانالهای سیاسی را نمیبندند، «آمدنیوز» بیشترین مطلب را علیه وزارت ارتباطات دارد، ما هم علاقهمند هستیم که آمدنیوز زودتر بسته شود.»
فشارها برای مسدود کردن کانالهای تلگرامی که اخبار سیاسی در انتقاد از حکومت ایران را منتشر میکنند و یا مسدود کردن کامل تلگرام در پی انتشار اسنادی در کانال تلگرامی آمدنیوز مبنی بر بازداشت و زندانی بودن دختر آملی لاریجانی، رییس قوه فضاییه ایران، افزایش پیدا کرد. کانال آمدنیوز در تاریخ ۱۱ مهر ۱۳۹۶ با انتشار خبری ادعا کرد زهرا لاریجانی، دختر آملی لاریجانی رییس قوه قضاییه ایران به اتهام جاسوسی زندانی شده است.
رییس قوه قضاییه، یک روز پس از انتشار این خبر با تذکیب ادعای کانال تلگرامی آمدنیوز ۱۲ مهر ۱۳۹۶ در سخنرانی که در دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری داشت گفت: «شایعات اخیر در مورد اینجانب و خانوادهام ارزش پاسخگویی ندارد، هجمه ها به دستگاه قضایی به دلیل اقدامات این دستگاه برای مقابله با فتنه ۸۸ است.» وزیر اطلاعات نیز در مصاحبهای که از تلویزیون سراسری ایران پخش شد، گفت این وزارتخانه به عنوان مرجع حرفهای شناسایی جاسوس، چنین خبری را تکذیب میکند. واکنش و پاسخ تلویزیونی چندین مقام عالیرتبه نشان دهنده دلیل اصلی تمایل مقامات حکومتی به بستن این کانال خبری دارد.
مصطفی تاجزاده فعال سیاسی در مطلبی که در کانال تلگرام خود در تاریخ ۱۷ مهر ۱۳۹۶ با عنوان «دورخیز قوه قضاییه برای فیلتر کردن تلگرام» منتشر کرد نوشت: «سازمان صدا و سیما با بیش از چهل شبکهی ۲۴ ساعته و بودجهای بیش از یک هزار ملیارد تومان، از یک کانال تلگرامی ششصد هزار نفره شکست خورد.»
اشاره آقای تاجزاده به میزان اثرگذاری کانالهای تلگرامی و صدا و سیما دولتی ایران است. کانال تلگرامی آمدنیوز دارای ۶۴۳,۲۳۰ نفر کاربر است که هر مطلب ارسالی در این کانال به صورت میانگین ۳۰۰ تا ۵۰۰ هزار بازدید کننده دارد. این در حالی است که سازمان صدا و سیما ایران بیش از ۱۰۰ شبکه رادیویی و تلویزیونی دارد. بر اساس گفته سید اسدالله دهناد سرپرست شرکت مخابرات ایران «هر ایرانی بیش از ۲ ساعت» در روز از تلگرام استفاده میکند که به گفته وی چندین برابر تماشای تلویزیون است.