جلال جلالی‌زاده: «اصلاح طلبان وقتی به پیروزی می‌رسند اهل سنت را فراموش می‌کنند»
جلال جلالی‌زاده، فعال سیاسی کرد و نماینده سابق مجلس در مصاحبه با کمپین حقوق بشر در ایران گفت که اهل سنت در ایران عامل پیروزی کاندیداهای اصلاح‌طلب در انتخابات ریاست جمهوری است اما بعد از انتخابات، مطالبه‌های آنها به فراموشی سپرده می‌شود و از حقوق قانونی خود هم برخوردار نمی‌شوند.
آقای جلالی‌زاده به کمپین گفت که نامه اخیر علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی به مولوی عبدالحمید فرصت خوبی برای دولت حسن روحانی بود تا از اهل سنت در کابینه و مدیریت کلان کشور بهره بگیرند اما متاسفانه این نامه با اعتنایی مواجه شد.
علی خامنه‌ای، رهبر ایران در اقدامی کم‌سابقه در تاریخ ۱۵ شهریور ماه به نامه مولوی عبدالحمید پاسخ داد. مولوی عبدالحمید، امام جمعه اهل سنت زاهدان طی نامه‌ای خطاب به رهبر ایران در تاریخ ۱۱ مرداد ماه خواسته بود تا به نابرابری‌ها و تبعیض‌های «۳۸ ساله» با اهل سنت در همه حوزه‌ها از جمله «استخدام و واگذاری مسوولیت‌ها و مناصب» خاتمه داده شود. او همچنین خواسته بود تا آزاد‌ی‌های مذهبی رعایت و اجازه داده شود اهل سنت نمازهای یومیه و جمعه در کلان‌شهرها به ویژه در تهران را برگزار کنند و «تندروها» برایشان مزاحمت ایجاد نکنند.
علی خامنه‌ای، رهبر ایران در نامه ای کوتاه درباره اعتراض امام جمعه اهل سنت از تبعیض‌های مذهبی نوشت: «همه ارکان جمهوری اسلامی موظفند بر اساس معارف دینی و قانون اساسی هیچ‌گونه تبعیض و نابرابری بین ایرانیان از هر قوم و نژاد و مذهبی روا ندارند.»
این اولین بار است که طی سال‌های اخیر علی خامنه‌ای به یکی از نامه‌هایی که خطاب به او و به دفترش فرستاده شده به صورت علنی پاسخ داده است. خانواده زندانیان سیاسی و عقیدتی و فعالان حقوق مدنی بارها نامه‌های به علی خامنه‌ای نوشته‌اند که بدون جواب مانده است.
جلال جلالی‌زاده، که در مجلس ششم نماینده سنندج، دیواندره و کامیاران بود، تنها عضو اهل سنت شورای مرکزی حزب مشارکت به شمار می‌آمد و اکنون عضو شورای مرکزی حزب اتحاد ایران اسلامی است در مصاحبه با کمپین گفت: «این فرصت بسیار خوبی بود که دولت آقای روحانی در جهت رفع تبعیض‌ها و تحقق حقوق اهل سنت گام بردارد. به نظر من مقام رهبری پاسخ یک نامه‌ای را داده و اشاره به نکته‌هایی کرده که دلالت بر رفع تبعیض و بی عدالتی در کشور دارد. اگر مسولان ما خودشان را تابع رهبری می‌دانند به عنوان یک شعار و لبیک گفتن به رهبری در جهت رفع هرگونه تبعیضی اقدام می‌کردند. مثلا قوه قضائیه اعلام می‌کرد ۵ قاضی اهل سنت استخدام می‌کنم. دولت اعلام می‌کرد که مدیر یک یا چند استان سنی نشین را از اهل سنت انتخاب می‌کنم. شورای انقلاب فرهنگی و مجمع تشخیص مصلحت چند عضو اهل سنت می‌پذیرفتند. قوه مجریه و رئیس جمهور اعلام می‌کرد بنا بر نامه رهبری همه وزارتخانه ها موظفند از اهل سنت در معاونت‌ها استفاده کنند ولی متاسفانه این همه ادعای اطاعت از رهبری می‌شود ولی سوال این است که چرا یک نفر در این مدت، دعوت رهبر را پاسخ نگفت؟»
مولوی عبدالحمید در متن کوتاهی به پاسخ علی خامنه‌ای که در وب‌سایتش منتشر شده، نوشته است: «این فرمان، تکلیف شرعی و قانونی همه مسوولان لشکری و کشوری و ارکان نظام اسلامی را در راستای اجرای عدالت و نگاه یکسان بین همه اقوام و مذاهب را تبیین و حجت را بر همه تمام کرده است.»
جلال جلالی زاده در مصاحبه با کمپین گفت: «چندین دوره است که اهل سنت، عامل پیروزی اصلاح طلبان در انتخابات ریاست جمهوری، مجلس و حتی شوراها هستند و بدون هیچ توقع و پیش شرطی در انتخابات شرکت کردند ولی متاسفانه اصلاح طلبان وقتی به پیروزی می رسند اهل سنت را فراموش می‌کنند. یعنی به وزن اهل سنت در انتخابات که یک چهارم آرای آقای روحانی است هیچ توجهی نمی‌کنند. حداقل می‌توانستند یک وزیر اهل سنت معرفی کنند. چند سفیر یا معاون وزیر، حداقل معاون رئیس جمهور در امور اقوام و مذاهب را از اهل سنت معرفی کنند. اما نکردند حتی از فرصتی که نامه مقام رهبری فراهم کرد هم به راحتی گذشتند.»
آقای جلالی زاده به کمپین گفت: «آقای روحانی اصلا حاضر نیست کسی را ملاقات کند یعنی من واقعا تعجب می‌کنم حتی مسولان ستادهایش را نمی‌بیند. من چندین سال پیش نماینده بودم هنوز هم حتی نیمه شب مردم زنگ می‌زنند از ما درخواست و انتظار دارند. به نظر من اگر وضعیت اینطور پیش برود که از اهل سنت استفاده ابزاری شود اهل سنت لازم نیست بگذارد هر سال مورد سواستفاده قرار بگیرند. رای بدهند و وقتی کاندید اصلاح طلبان پیروز شد بگویند متاسفانه از پشت پرده با شما مخالفت می‌کنند. حتی هنگامی که به موقع استعلام می‌رسد وزارت اطلاعات دولت می‌گوید جواب استعلام اهل سنت را منفی می‌دهد و به نظر من اقای مولوی حق داشته که به عنوان التیماتوم هشدار داده هرچند مورد انتقاد برخی اصلاح طلبان قرار گرفته که در دوره احمدی نژاد، وضعیت اهل سنت خوب نبود و اصولگرایان توجهی به اهل سنت نکرده اند. اما باید گفت که بافت فکری و پایگاه اجتماعی و عقیدتی اصولگرایان آن است. اما از اصلاح طلبان که شعار ایران برای همه ایرانیان و شعار قانون اساسی و اجرای عدالت می‌دهند انتظار می‌رود که بعد از چندین دوره حمایت یک اقدام مثبتی انجام دهند.»
مولوی عبدالحمید اسماعیل زهی امام جمعه اهل سنت زاهدان و معروف ترین رهبر مذهبی سنی‌های ایران، روز ۲۲ شهریور ماه به روزنامه شهروند گفته است که اگر دولت حسن روحانی انتظارات این اقلیت مذهبی را در زمینه رفع تبعیض برآورده نکند٬ وی ممکن است در انتخابات آینده به حمایت از اصولگرایان بپردازد.
جلال جلالی زاده به کمپین گفت: «اصلاح طلبان، اهل سنت را حتی مثل یکی از این احزاب اصلاح طلب نمی‌بینند. وقتی به اهل سنت می‌رسند متاسفانه رسوبات مذهبی و تعصبات مذهبی شان خود را نشان می‌دهد و ریشه‌های ایرانی بودن و مشترکات تاریخی و فرهنگی فراموش می‌شود و باید واقعا گفت باید به حال وضعیت ایران تاسف خورد که ما کجا بودیم و به کجا رسیدیم. ما بارها در شورای مرکزی با دوستان حزبی مشکلات و مسائل را مطرح کردیم برخی از این دوستان ما آدم های خوشفکر هستند، اصلاح طلب واقعی هستند. اما بعضی‌ها متاسفانه تعصب مذهبی‌شان بر مسائل فکری آنها می‌چربد. در کل می‌گویند رایزنی می‌کنیم ولی اصلاح طلبان هم آن چنان که لازم است به عنوان یک حق شهروندی به عنوان یک احساس هموطن بودن اینکار را نمی‌کنند. مثلا ما در دولت وزرایی مثل محمود حجتی داریم که سالها عضو حزب مشارکت بوده و تا حالا از حتی یک نفر از اهل سنت در وزارتخانه اش استفاده نکرده.»
ایرانیان اهل سنت هرچند برای پست‌ها و مقام‌های ارشد مدیریتی منع قانونی ندارند اما تاکنون اجازه نیافته‌اند که در پست‌های مهم حکومتی نقش داشته باشند. طی ۴۰ سال گذشته که از روی کار آمدن حکومت جمهوری اسلامی می‌گذرد هیچ شهروند اهل سنت به عنوان وزیر انتخاب نشده و بالاترین مقامی هم که اهل سنت توانسته‌اند در دولت بدان راه یابند، معاونت وزیر است. در دولت اول حسن روحانی تنها معاون وزارت نفت، سنی بود. صالح ادیبی، سفیر ایران در ویتنام و کامبوج هم تنها سفیر سنی ایران است که بعد از روی کار آمدن دولت حسن روحانی و در دولت او به سفارت منصوب شد.
براساس اصل ۱۲ قانون اساسی مذهب رسمی، مذهب جعفری اثنی عشری (شیعه) است و هرچند این بند می‌گوید که «مذاهب دیگر اسلامی اعم از حنفی، شافعی، مالکی، حنبلی و زیدی دارای احترام کامل میباشند و پیروان این مذاهب در انجام مراسم مذهبی، طبق فقه خودشان آزادند». اما براساس بند ۱۱۵ قانون اساسی ایران، مسلمانان غیر شیعه از داوطلبی در انتخابات ریاست جمهوری محروم هستند و نمی‌توانند رئیس جمهور این کشور شوند. اما هیچ یک از اصول قانون اساسی و سایر قوانین ایران، اقلیت های دینی و مذهبی را از حضور در مدیریت کلان کشور همچون وزارت و سفارت محروم نکرده است.
به گفته اقای جلالی زاده تا زمانی که در ایران تعصبات مذهبی بر هر چیزی مقدم باشد بر فکر و اندیشه و مصلحت و حق مردم ترجیح داده شود ایران روی توسعه را نخواهد دید: «وقتی نگاه یکسانی به همه ایرانیان نداشته باشیم و همه را مثل خودمان ندانیم و در کشور و خانه خودشان صاحب حق زندگی سربلندانه ندانیم این مشکلات حل نمی‌شود. حداقل از آموزه‌های دینی و تاریخی خودمان اگر استفاده نمی‌کنیم تجربه کشورهایی مثل پاکستان، هندوستان و افغانستان را پیش روی خودمان داریم که چگونه اقلیت‌ها به ریاست جمهوری می‌رسند. نخست وزیر یا رئیس جمهور می‌شوند و هیچ کسی هم بحث مذهب مطرح نمی‌کند. متاسفانه در ایران است که این بحث شیعه و سنی شده بلایی برای تضییع حقوق شهروندی اهل سنت.»
براساس اصل ۱۹ قانون اساسی «مردم ایران از هر قوم و قبیله که باشند از حقوق مساوی برخوردارند و رنگ، نژاد، زبان و مانند اینها سبب امتیاز نخواهد بود.»
بند نهم اصل سوم قانون اساسی هم می‌گوید که «دولت موظف است همه امکانات خود را برای رفع تبعیضات ناروا و ایجاد امکانات عادلانه برای همه، در تمام زمینههای مادی و معنوی به کار برد.» براساس بند ۸ همین اصل هم دولت موظف است «امکانات خود را برای مشارکت عامه مردم در تعیین سرنوشت سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی خویش به کار برد.»
