نقض قانون اساسی با همراهی رییس قوه قضاییه و شورای نگهبان درباره حذف سپنتا نیکنام
رییس قوه قضاییه پس از دو ماه سکوت از حذف عضو زرتشتی شورای شهر یزد به دلیل مذهبش روز ۹ آبان ماه از تصمیم شورای نگهبان حمایت کرده است. آیت‌الله آملی لاریجانی با حمایت از ورود شورای نگهبان به این موضوع گفت: «ورود شورای نگهبان به این موضوع و بررسی شرعی آن از ناحیه فقهای شورای نگهبان نه تنها اشکالی نداشته بلکه وظیفه شورای نگهبان است.» اظهارات رییس قوه قضاییه دباره سپنتا نیکنام مخالف نظر رییس مجلس، بسیاری از نمایندگان مجلس، رییس جمهور و بسیاری از صاحب‌نظران درباره سپنتا نیکنام است. آن‌ها حذف یک اقلیت مذهبی در شورای شهر و روستا را مغایر با شان نظام در داخل و خارج از کشور می‌دانند.
رییس قوه قضاییه همچنین غیرمستقیم از نقدهای وارده که چرا مذهب او در دوره چهار ساله اول حضورش در شورای شهر یزد مساله‌ای نبوده، گفت: «تشخیص موارد خلاف شرع از سوی فقهای محترم شورای نگهبان هیچ محدودیت زمانی ندارد.»
اما در مقابل محمدباقر نوبخت، سخنگوی دولت همین روز ۹ آبان ماه گفت: «دین زرتشت از ادیان رسمی کشور ماست که در قانون اساسی هم ذکر شده است. زرتشتیان از حقوق شهروندی برخوردارند و قوانین موضوعه ما اجازه می‌دهند شهروندان زرتتشتی از حقوق شهروندی برخوردار باشند.»
سخنگوی دولت به «اقدامات اثربخش» اشاره کرد و گفت: «ما دنبال یک سری اقدامات اثربخش هستیم که هم این موضوع حل شود و هم مسایل دیگری ایجاد نشود. محمدباقر نوبخت به رییس جمهور هم اشاره کرد و گفت: «رییس جمهور هم در جلسه قبلی هیات دولت به وزیر کشور دستور رسیدگی به این موضوع را داده است و امیدواریم این مشکل حل شود.»
با این حال سخنگوی دولت در توضیحاتش روشن نکرد که آیا حقوق شهروندی زرتشتیان شامل عضویت در شورای شهر و روستا نیز می‌شود و همچنین جزییات دستور رییس جمهور برای حل این مشکل توضیح داده نشده که چطور این مشکل حل می‌شود.
عباسعلی کدخدایی، سخنگوی شورای نگهبان نیز روز هشتم آبان ماه یک روز پس از رسانه‌ای شدن پیگیری‌های رییس جمهور برای حل موضوع سپنتا و انتقاد رییس مجلس از حذف او، بار دیگر به لازم الاجرا بودن دستور شورای نگهبان در این باره تاکید کرد: «آنچه می‌توانیم بگوییم این است که نظر فقها طبق اصل چهار قانون اساسی و تبصره ماده ۲۰۱ آیین‌نامه داخلی مجلس لازم‌الاجرا است.»
با این حال عباسعلی کدخدایی این بار با نرمش بیش‌تری گفت: «اگر نظر دیگری مطرح است باید در مسیر قانونی مشخص شود. اگر نظر به اصلاح است می‌تواند این موضوع را اعلام کند اگر صلاح شد شورای نگهبان تابع قانون است.»
سخنگوی شورای نگهبان در پاسخ به خبرنگاری مبنی بر اینکه چطور عضویت نیکنام در چهار سال گذشته خلاف شرع نبوده و یک بار خلاف اعلام شده، گفت ممکن است مصوبه‌های تصویب شود اما اجرایش از یاد برود و «بعد از چند سال به هر دلیلی نزد فقها مطرح شود یا خودشان متوجه شوند که فلان موضوع از نظر شرع ایراد داشته است.» او در ادامه گفت حذف سپنتا نیکنام به دلیل مذهبش نزد فقها مطرح شده بود و فقها قبل انتخابات نظر خود را داده‌اند.
منظور کدخدایی، ابلاغیه احمد جنتی منتشر شده از سوی برخی رسانه‌ها در ۲۹ فروردین ۱۳۹۶ است. عباسعلی کدخدایی حتی درباره متهم کردن ایران به اتخاذ سیاست‌های تبعیضانه‌ی مذهبی پس از حذف سپنتا نیکنام به دلیل مذهبش گفت که «به این یاوه‌گویی‌ها نباید توجه کرد.» و بر این باور بود که جمهوری اسلامی در طول ۳۸ سال تعهد خود را نسبت به اقلیت‌ها نشان داده است.
موضع رییس جمهور و رییس مجلس نسبت به عضویت یک اقلیت در شورای شهر
پس از گذشت دو ماه از تعلیق سپنتا نیکنام، عضو زرتشتی شورای شهر یزد با این استدلال که تصمیم‌گیری یک فرد غیرمسلمان برای مسلمانان خلاف شرع است، واکنش رییس جمهور در این مورد رسانه‌ای شد. اسفندیار اختیاری، نماینده زرتشتیان تهران در مجلس روز هفتم آبان ماه در گفت‌وگویی با خبرگزاری ایسنا گفته بود در دیدارش با رییس جمهور از او درباره موضوع سپنتا نیکنام جویا شده و رییس جمهور از آن ابراز ناراحتی کرده و گفته در حال پیگیری برای حل آن است.
علی لاریجانی، رییس مجلس نیز روز هفتم آبان ماه با انتقاد از حذف سپنتا نیکنام گفت: «سه ماه نمی‌گذارند یک هموطن زرتشتی به شورا برود. این مجلس به این شکل مجلس را از حیز انتفاع می‌اندازد.»
لاریجانی با استناد به نظر شهید بهشتی گفت رجوع به روایت‌ها مقاصد مختلفی را نشان می‌دهد و نظر شورای نگهبان قطعی نیست. لاریجانی با اشاره به سوالی از حضور یا عدم حضور اقلیت مذهبی در زمان شهید بهشتی گفت:«مثلا در یک بیمارستانی که شورایی تشکیل شد و یکی از اقلیت‌ها در آن شورا بود اشکال دارد؟ آن‌جا شهید بهشتی می‌گویند نه این اسلام که می‌گذاریم یعنی اینکه بر اساس اسلام اداره شود ولی حضور انها منعی ندارد.» لاریجانی بیان کرد که منطق استدلال شورای نگهبان برای حذف یک شهروند زرتشتی قوی نیست.
از سوی دیگر در روزهای گذشته، علیرضا رحیمی، نماینده مجلس در تذکر آیین‌نامه‌ایش، از ورود دیر هنگام رییس جمهور به این مساله نوشت این موضوع حدود دو ماه در افکار عمومی محل مناقشه بوده و جای تاسف دارد که رییس جمهور به کندی به آن ورود کرده است: «باید هر چه سریع‌تر این مساله برطرف شود تا شائبه‌ای برای این نباشد که نظام جمهوری اسلامی با حضور اقلیت‌های دینی مشکل دارد.»
او با نقد عملکرد شورای نگهبان که طبق همان قانونی که مدعی است عضویت یک اقلیت در شورای شهر و تصمیم گیری او برای مسلمانان خلاف شرع است، به بی‌توجهی شورای نگهبان برای ورود چهار ساله نیکنام در دوره گذشته و ثبت‌نام چهار اقلیت دینی در تهران در شورای شهر و روستاها گفت :«اگر عضویت اقلیت‌های دینی در شوراهای اسلامی نامشروع است اساسا در مرحله کاندیداتوری نیز باید مورد توجه باشد تا شائبه سیاسی بودن تعلیق عضویت مطرح نشود. با برخورد دوگانه مراجع ذیربط در مرحله نامزدی اقلیت‌ها برای رقابت انتخاباتی و مرحله عضویت انها در شوراهای اسلامی شائبه سیاسی بودن تصمیمات در افکار عمومی تقویت می شود.
تلاش‌ها برای حذف سپنتا نیکنام در دومین دوره عضویت در شورای شهر یزد
سپنتا نیکنام، شهروند زرتشتی ساکن شهر یزد برای اولین بار در چهارمین دوره انتخابات شهر و روستای ایران (سال ۹۲)در حوزه شهر یزد کاندید شد و با بیش از ۲۰ هزار رای منتخب چهارم این شورا از سوی مردم شد. او مجددا در پنجمین دوره (سال ۹۶) نیز مجددا کاندیدا شد. او هر دو بار در پیام‌های تبلیغاتی‌اش مذهب خود را ذکر کرده بود که زرتشتی‌زاده است. در دوره اول با مشکلی روبه‌رو نشد اما در دوره دوم با ابلاغیه احمد جنتی مبنی بر ضرورت حذف یک زرتشتی از شورای شهر و روستا مواجه شد.
احمد جنتی، دبیر شورای نگهبان در بحبوحه کارزار انتخابات شورای شهر و روستا، ابلاغیه‌ای بر اساس نظرات امام خمینی در کتاب «صحفیه نور» صادر کرد که روز ۲۹ فروردین ماه از سوی رسانه‌ها منتشر شد. در این ابلاغیه نوشته شده بود: «با عنایت به اطلاعات واصله از برخی مناطق کشور که اکثریت مردم آن‌ها مسلمان و پیرو مذهب رسمی کشور هستند و افراد غیرمسلمان در این مناطق خود را داوطلب عضویت در شوراهای اسلامی شهر و روستا نموده‌اند و با توجه به اینکه تصمیمات شوراها درخصوص مسلمین بدون لزوم رسیدگی آن در شورای نگهبان لازم‌الاتباع خواهد بود، تبصره ۱ ماده ۲۶ قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران مصوب ۱۳۷۵ نسبت به چنین مناطقی با نص فرمایشات بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران حضرت امام خمینی علیه‌الرحمه در تاریخ ۱۳۵۸/۷/۱۲ مذکور در صحیفه نور (جلد ۶، چاپ ۱۳۷۱، صفحه ۳۱) مغایر است و لذا خلاف موازین شرع شناخته شد.»
اما سپنتا نیکنام علیرغم این ابلاغیه از سوی مردم یزد مجددا به عنوان عضو شورای شهر یزد در خرداد ۹۶ انتخاب شد. مدتی بعد علی اصغر باقری، کاندیدا شورای شهر یزد که نتوانست در انتخابات رای بیاورد به استناد ابلاغیه احمد جنتی و اینکه یک غیرمسلمان صندلی شورای شهر یزد را اشغال کرده به دیوان عدالت اداری شکایت کرد.
در تاریخ ۱۳ شهریور ۹۶ از سوی شعبه ۴۵ دیوان عدالت اداری حکم تعلیق موقت سپنتا نیکنام از عضویت در شورای شهر یزد صادر شد. شورای شهر یزد علاوه بر ۱۱ عضو اصلی، هفت عضو علی البدل دارد که اگر حکم تعلیق سپنتا نیکنام از عضویت در شورا قطعی شود علی اصغر باقری، رقیب او و شاکی پرونده وارد شورا خواهد شد.
هنوز پس از گذشت دو ماه تصمیم قاطعی برای رفتن یا ماندن سپنتا نیکنام اتخاذ نشده است. استدلال بسیاری از مخالفان با حذف او این است که این اقدام برای چهره جمهوری اسلامی در داخل و خارج از کشور گران تمام می‌شود.
