طرح بهزیستی برای کمک به خانوده‌هایی که کودک معلول به فرزندی قبول می‌کنند، ناکارآمد است
یک فعال حقوق معلولان با انتقاد از اظهارات اخیر مدیر کل امور کودکان و شبه‌خانواده سازمان بهزیستی مبنی بر وعده کمک مالی به خانواده‌هایی که کودکان معلول و دارای بیماری‌های خاص را به فرزندخواندگی قبول کنند به کمپین حقوق بشر در ایران گفت: «تشویق خانواده‌ها برای به فرزندی گرفتن کودکان معلول بسیار حرکت مثبت و لازمی است اما به شرط این‌که پشتوانه اجرایی داشته باشد. واقعیت این است کودکان معلولی که اکنون با خانواده زندگی می‌کنند هم دارای حمایت مالی و بیمه‌ای درستی نیستند آن وقت چطور بهزیستی می‌خواهد با همان پشتیبانی در حد صفر، خانواده‌ها را تشویق کند کودکان معلول تحت پوشش بهزیستی را به فرزندی بپذیرند.»
محمد نفریه، مدیر کل امور کودکان و شبه خانواده سازمان بهزیستی روز ۲۳ مهرماه گفت: «خانواده‌هایی که کودکان معلول و دارای بیماری‌های خاص قبول می‌کنند، از سوی سازمان بهزیستی حمایت بیمه‌ای و مالی می‌شوند.»
محمد نفریه همچنین گفته بود ۹ هزار کودک در حال حاضر تحت سرپرستی بهزیستی هستند که البته مشخص نکرده از این تعداد چند نفر کودک معلول و دارای بیماری‌های خاص هستند.
این فعال حقوق معلولان در ایران، که نخواست نامش ذکر شود با اشاره به این‌که وعده بهزیستی در این باره ما به ازای بیرونی ندارد و فقط در حد یک حرف و خبر است به کمپین گفت: «بر اساس آن‌چه بهزیستی اعلام کرده به هر کودک معلول بسته به شدت معلولیت، بین ۵۰ تا ۱۰۰ هزار تومان ماهیانه کمک می‌شود. اصلا فرض کنیم همه کمک‌ها، اعم از نقدی و غیر‌نقدی، در ماه به ارزش ۲۰۰ هزار تومان باشد. اما این ۲۰۰ هزار تومان کجای زندگی یک کودک معلول در تهران را می‌گیرد. مضاف بر این‌که اصولا بهزیستی توجه چندانی به حمایت روانی و فرهنگی از افراد دارای معلولیت و خانواده‌های آن‌ها ندارد و بسیاری خانواده‌ها بدون دریافت کوچکترین مشاوره و آموزش مفید، به تنهایی برای تربیت و پیشرفت کودکان دارای معلولیت خود مبارزه می‌کنند. متاسفانه شرایط مالی و روانی خانواده‌های دارای فرزند معلول گاه چنان بحرانی است که خانواده دیگر توان پذیرفتن فرزند معلول خودشان را ندارند و بعضا اقدام به رها کردن آن‌ها می‌کنند یا به دنبال موسسه‌ای هستند که فرزند را به آن‌جا بسپارند. با این شرایط، چطور بهزیستی توقع دارد با کمک مالی پنجاه تا صد هزار تومانی، خانواده‌های دیگر کودکان معلول را به فرزندخواندگی قبول کنند.»
علی‌همت محمود‌نژاد، رییس انجمن دفاع از حقوق معلولان ایران با اشاره به وضعیت ناگوار بیمه‌های معلولان در آذرماه ۹۵ به خبرگزاری ایسنا گفت: «متاسفانه بیمه سلامت درمان معلولان متمرکز نیست و هیچ گونه هزینه درمانی معلولان از جمله هزینه های توانبخشی، کاردرمانی، گفتاردرمانی و … را پوشش نمی‌دهند. این در حالی است که با توجه به عمل‌های خاص معلولین که عمدتا در بیمارستان های خصوصی انجام می‌شوند به هیچ عنوان پوشش بیمه‌ای معلولان مناسب نیست.»
فعال حقوق معلولان با اشاره به مشکلات حاضر به کمپین گفت: «اگر قرار باشد بهزیستی همان حمایتی که از خانواده‌های دارای کودک معلول می‌کند به عنوان تشویق به سایر خانواده‌ها تخصیص دهد تا کودکان معلول بی‌سرپرست را به فرزندی قبول کنند، این طرح به هیچ وجه عملی نمی‌شود. خانواده‌ای که می‌خواهد کودک معلول را به فرزندی قبول کند، باید از امکانات کافی مانند آموزش اعضای خانواده، مناسب‌سازی منزل و حمایت‌های مالی و بیمه برخوردار شود و نحوه رفتار خانواده با کودک معلول به شدت و دقت تحت نظارت قرار گیرد تا هر نوع بدرفتاری، خشونت و سوء استفاده شناسایی شود.»
طبق ماده ۱۹ کنفوانسیون حقوق افراد دارای معلولیت که از آذر ماه ۱۳۸۷ به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده، دولت ایران موظف است شرایط و امکانات را به نحوی فراهم کند که افراد دارای معلولیت از جمله کودکان، در جامعه و کنار خانواده‌ها زندگی کنند. به گفته این فعال حقوق معلولان: موسسات نگهداری، به هیچ وجه مناسب کودکان نیستند و رشد جسمی و روانی آنان را به شدت مختل می‌کنند. اما پیش از رها کردن کودک معلول در جامعه و سپردن او به یک خانواده، باید اطمینان حاصل شود که این کودک به امکانات اولیه بهداشتی دسترسی خواهد داشت، می‌تواند تحصیل کند، فضای خانه و محله برای تردد او مناسب است و خانواده جدید می‌داند با او چگونه رفتار کند.
انوشیروان محسنی بندپی، رییس سازمان بهزیستی در سال ۹۴ گفته بود «سالانه بیش از ۳۰ هزار کودک معلول در کشور متولد می‌شود که عمده این معلولیت‌ها نیز نتیجه عوامل ژنتیکی است.» رییس سازمان بهزیستی یک سال بعد در تیرماه ۹۵ گفت «سالانه ۲۵ هزار کودک معلول در کشور با اختلالات شدید جسمی و حرکتی متولد می‌شوند.»
او همچنین با اشاره به مشکلات بهزیستی گفته بود این نهاد نیازمند پشتیبانی و همکاری سایر دستگاه‌ها و نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی» است. رییس سازمان بهزیستی همچنین با اظهار تاسف از این‌که بیمه آزمایشات معلولان را پوشش نمی‌دهد گفته بود «متاسفانه بسیاری از آزمایش‌های تشخیصی بیماری‌های ژنتیک تحت پوشش بیمه نیست.»
از سوی دیگر حسین نحوی‌نژاد، معاون توانبخشی سازمان بهزیستی در تاریخ ۱۵ اردبیهشت ۹۶ گفت «حدود دو درصد جمعیت کشور که شامل یک میلیون و ۳۰۰ هزار نفر» است معلول در کشور داریم. او همچینن گفت ۲۲۰۰ مرکز توانبخشی بهزیستی در حال حاضر فعال است.
اگرچه معاون توانبخشی سازمان بهزیستی از داشتن معلول در کشور به اندازه دو درصد جمعیت خبر داده که طبق آمار جهانی ۱۰ تا ۱۵ درصد جمعیت هر کشور شامل معلولان هستند.
