سابقه
از سال ۱۳۹۳ همزمان با روی کار آمدن دولت حسن روحانی، فاز اول و دوم شبکه ملی اطلاعات، به عنوان بزرگترین پروژه مرتبط با اینترنت در کشور راه اندازی شده و همزمان سرعت اینترنت و پهنای باند آن افزایش قابل ملاحظه یافته است.
اگر چه طی این مدت، فیلترینگ اینترنتی نه تنها ادامه پیدا کرده است بلکه به صورت گستردهتر و پیچیدهتری اعمال میشود.
آنچه مسوولین ایران ده سال پیش آن را «اینترنت ملی» نامیدند و برخی مواقع حتی از آن به عنوان «اینترنت حلال» هم نام برده شد هم اکنون به «شبکه ملی اطلاعات» تغییر نام داده است.
برداشت اولیه از طرح موضوع اینترنت ملی این بود که قرار است با ایجاد یک شبکه داخلی، دسترسی کاربران داخل ایران را به شبکه جهانی اینترنت قطع کرد. اما پس از مدتی مسوولان متوجه شدند که چنین اقدامی عملا امکان پذیر نیست چرا که به این وسیله عملا فعالیت موسسات آموزش عالی، بانکها، شرکتها، دستگاههای دولتی، پلیس، و بسیاری دیگر از نهادها و موسسات میتوانست مختل شود. به علاوه در صورت جدا کردن ایران از اینترنت جهانی، باید برای همه این موسسات مجوز دسترسی صادر میشد که به علت تنوع و گسترده بودن آنها، عملا طرح جداسازی را بی اثر و یا اجرای آن را با مشکلات جدی ایجاد میکرد.
برای همین موضوع «اینترنت ملی» از دستور کار خارج شد. هم اکنون آنچه «شبکه ملی اطلاعات» نامیده میشود، مبتنی بر ایجاد شبکهای است که کاربران ایرانی میتوانند از امکاناتی مانند جستجوگر، ایمیل، مبادلات بانکی و تجاری و در نهایت محتوای تولید شده در داخل ایران بدون دسترسی به خارج از کشور استفاده کنند. درحالی که همچنان شهروندان با محدودیتهای کنونی، مثل فیلترینگ، به اینترنت جهانی دسترسی خواهد داشت. همچنین ایران موفق شد تا با جدا کردن ترافیک داخلی و بینالمللی زیرساختی را ایجاد کند که در صورت قطع اینترنت جهانی، شبکه داخلی بدون مشکل به کار خود ادامه دهد. در تاریخ ۹ دی ۱۳۹۶ و در پی چند روز اعتراض خیابانی شبکه اینترنت ایران به مدت نیم ساعت از اینترنت جهانی قطع شد.
برای نخستین بار بعد از انتخابات جنجال برانگیر سال ۱۳۸۸، در روز ۹ دی ۱۳۹۶ و در پی پنج روز تظاهراتهای سراسری در ایران، حکومت ایران اختلال جدی در ترافیک اینترنت بینالملل ایجاد کرد و روز ۱۰ دی ۱۳۹۶ تلگرام و اینستاگرام را فیلتر کردند.