ادامه اعتراضات خیابانی در شهرهای ایران و خشونت پلیس؛ شعارهای اقتصادی که سیاسی شد
اعتراضات مردم ایران در تعدادی از شهرستانها علیه مشکلات اقتصادی در روزهای هفتم و هشتم دی ماه، روز نهم دی و با پیوستن جمعی از شهروندان پایتخت و دیگر شهرهای ایران، بیشتر از روزهای قبل به عرصهای برای بروز نارضایتیهای سیاسی و شعار علیه استبداد و سرکوب پلیس تبدیل شد و با خشونت پلیس به درگیری و بازداشت و ضرب و شتم معترضان و زخمی و کشته شدن تعدادی از آنان انجامید.
در ویدیوها و تصاویری که از اجتماع مردم تهران، کرمانشاه، درود، رشت، شیراز و کرمان در شبکههای اجتماعی دست به دست میشود، معترضان علیرغم حضور نیروهای پلیس، و همزمان با مراسم حکومتی نهم دی ماه، شعارهایی علیه مسئولان بلندمرتبه حکومتی، روحانیون، دیکتاتوری و فساد اقتصادی سر دادند، «مرگ بر دیکتاتور»، «مرگ بر خامنهای»، «رفراندوم، رفراندوم، این است شعار مردم»، «دانشجو، کارگر، اتحاد اتحاد»، «حکومت زور نمیخوایم، پلیس مزدور نمیخوایم» و شعار مودبانه «سیدعلی ببخشید، دیگه باید بلند شید» از تندترین شعارهایی است که از سوی معترضان شنیده میشود.
اجتماع هواران جمهوری اسلامی در روز نهم دی ماه واکنشی بود به اعتراضات مردم در ششم دی ماه ۱۳۸۸ و همزمان با عاشورا که به بازداشت جمعی از معترضان و کشته و زخمی شدن تعدادی از آنان منجر شد. سه روز پس از آن و در نهم دی ماه، هواداران جمهوری اسلامی با حمایت پلیس و نیروهای امنیتی، تجمعی علیه معترضان برگزار کردند. این اجتماع که هواداران جمهوری اسلامی از آن با عنوان «حماسه نهم دی» یاد میکنند، پس از سال ۱۳۸۸ نیز هر سال، با حمایت پلیس و نیروهای امنیتی برگزار میشود.
اما حماسه نهم دی که قرار بود تجدید میثاق مردم و هواداران با آرمانهای جمهوری اسلامی و رهبری آن باشد، در نهم دی ماه ۱۳۹۶ به اجتماعاتی برای اعتراض علیه وضعیت سیاسی و اقتصادی تبدیل شد. در تهران معترضان در خیابانهای انقلاب و ولیعصر و اطراف دانشگاه تهران شعارهای علیه دیکتاتوری و دخالت پلیس سر دادند و خواستار اتحاد دانشجویان با کارگرانی شدند که ابتدا با شعارهای اقتصادی و علیه بیکاری و فساد اقتصادی به اعتراض برخاسته بودند.
خبرگزاری فارس، وابسته به سپاه پاسداران با اشاره به رنگ و بوی سیاسی اعترضات روز نهم دی ماه در تهران نوشتدر این تجمع به هیچ عنوان شعاری در اعتراض به گرانی سر داده نشد و شعارها بیشتر با مضامین سیاسی و ساختارشکنانه و شعارهایی تند علیه مسئولان نظام است
دانشجو، کارگر، اتحاد اتحاد
یک منبع مطلع به کمپین گفت اجتماع معترضان تهرانی در خیابان انقلاب ابتدا آرام بود ولی باد خالت پلیس و حمله به معترضان با باتوم و گاز اشکآور، به خشونت کشیده شد و موجب دخالت و پیوستن دانشجویان دانشجویان دانشگاه تهران شد.
منبع مطلع که خود دانشجوی دانشگاه تهران است و به دلایل امنیتی نخواست نامش فاش شود، به کمپین گفت دانشجویان دانشگاه تهران پس از مشاهده ضرب و شتم معترضان توسط پلیس، شروع به شعار دادن و حمایت از معترضان کردهاند ولی پلیس با حمله به دانشجویان و ضرب و شتم آنان، دانشجویان را به مدت پنج ساعت در دانشگاه با درهای بسته محاصره کرده و در واکنش به شعارهای دانشجویان از داخل دانشگاه نیز اقدام به پرتاب گاز اشکآور کرده است.
منبع مطلع به کمپین گفت: حدود ساعت دو بعد از ظهر مردم در خیابان انقلاب و مقابل دانشگاه تهران شروع به شعارهای اقتصادی و سیاسی کردند، «شعارهایی مثل مرگ بر دیکتاتور، و پلیس با باتوم و گاز اشک آور به آنان حمله کرد، دانشجویان که شاهد بودند شروع به اعتراض و شعار دادن کردند، شعارهایی مانند نیروی انتظامی خجالت خجالت، کارگر دانشجو اتحاد اتحاد و حکومت زور نمی خوایم پلیس مزدور نمی خوایم، اما پلیس ضد شورش به دانشجویان هم که روبروی در ایستاده بودند حمله کرد و تعدادی از آنان را با باتوم مضروب کرد.»
این دانشجوی دانشگاه تهران به کمپین گفت حدود پنج تن از دانشجویان در خیابانهای اطراف دانشگاه بازداشت شدهاند و پلیس پس از چهار ساعت محاصره دانشجویان، اجازه باز شدن درها و خروج داشجویان را صادر کرده است: «حدود پنج دانشجو بازداشت شدند و در تعقیب و گریز نفهمیدیم کجا منتقل شدند، پلیس دانشجویان را با کتک و باتوم به داخل دانشگاه کشاند و درها را بست و کل خیابانهای اطراف را هم بست، دانشجویان همچنان از داخل دانشگاه و پشت نرده ها شعار میدادند، پلیس از خیابان به سمت دانشجویان و داخل دانشگاه گاز اشک آور شلیک کرد، تعدادی از دانشجویان راهی بهداری شدند، دانشجویان حدود چهار ساعتی در داخل دانشگاه حبس شده بودند و بعد درها باز شد و سرویسهای دانشگاه آمدند، پلیس همچنان بیرون بود و دانشجویان از ترس بازداشت شدن میترسیدند بیرون بروند، مخصوصا چند دانشجویی که سر و یا بدنشان مضروب شده بود و مشخص بود در درگیری بودهاند خیلی ترسیده بودند از بازداشت شدن، من حدود ساعت هشت شب با اتوبوس دانشگاه به خوابگاه برگشتم پلیس اطراف اتوبوسها هم حضور داشت و نمیدانم آیا همه دانشجویان توانستند بدون بازداشت شدن خارج شوند یا نه.»
شعار مرگ بر خامنهای و رفراندوم
اجتماع اعتراضی مردم تهران که از ظهر در خیابانهای انقلاب و ولیعصر آغاز شد، پس از ورود ماشینهای آبپاش و تجمع نیروهای امنیتی در این خیابانها به خیابان آزادی و خیابان کارگر کشیده شد و معترضان همزمان با شعار علیه مسئولان حکومتی و درخواست رفراندوم، خواستار حمایت نیروهای نظامی شدند. «مرگ بر خامنهای» و «رفراندوم، رفراندوم، این است شعار مردم»، «نیروی انتظامی، حمایت حمایت» و «برادر ارتشی، حمایت حمایت» از مهمترین شعارهایی است که در ویدئوهای منتشرشده از سوی معترضان شنیده میشود. معترضان در خیابان آزادی تهران تصویری از علی خامنهای رهبر جمهوری اسلامی را نیز در میان هلهله و سوت و کف جمعیت پایین کشیدند، «آخوند سرمایهدار، پول مارو پس بیار»، «خامنهای بدونه، به زودی سرنگونه» از دیگر شعارهایی بود که در اعتراضات مردم تهران در خیابان آزادی شنیده شد.
اعتراضات اقتصادی در شب نهم دی ماه در شهرستانهایی مانند اراک، اهواز، کاشان، آمل، بابل، کرمان، گرگان، ملایر، نجفآباد، هشتگرد، بهشهر، شیراز، اردبیل، بندرعباس، زنجان، بهبهان، شهسوار، درود و دزفول نیز ادامه یافت و بیشتر به سمت شعارهای سیاسی گرایش یافت. معترضان در کاشان بنر تصویر علی خامنهای رهبر جمهوری اسلامی را پاره کرده و پایین کشیدند، در شهر آمل در شمال ایران ویدئویی از معترضان منتشر شد که در آن علیه رهبر جمهوری اسلامی و ولایت فقیه شعار دادند؛«خامنهای قاتله، ولایتش باطله».
خشونت پلیس و بازداشت و ضرب و شتم معترضان؛ کشته و زخمی شدن چند معترض در شهر درود
همزمان با افزایش اعتراضات، ضرب و شتم و بازداشت معترضان نیز ادامه یافت، در اغلب ویدئوهای منتشر شده حضور پررنگ نیروها و وسایل نقلیه پلیس محسوس است. یک منبع مطلع به کمپین گفت در تهران تا ساعات اولیه تجمع در خیابان آزادی و کارگر و ولیعصر، پلیس به دلیل غافلگیر شدن نتوانسته تعداد زیادی را بازداشت کند و از فاصله دور به پرتاب گاز اشکآور و گلولههای ساچمهای ضد شورش پرداخته است اما در ساعات پایانی تعدادی از معترضان در میدان امام حسین و خیابان آزادی بازداشت شدهاند.
خبری مبنی بر شنیده شدن صدای شلیک در میدان امام حسین تهران در شبکههای اجتماعی منتشر شد اما معاون امنیتی استانداری تهران به خبرگزاری ایلنا گفت از این مسئله بی اطلاع است، محسن نسج همدانی درباره تعداد بازداشتشدگان نیز اظهار بیاطلاعی کرد اما به ایلنا گفت استفاده از گاز اشکآور در اختیار فرمانده میدان است و میتواند در صورت لزوم از آن استفاده کند.
بنا بر اطلاعات منابع کمپین و شهروندخبرنگاران در شبکههای اجتماعی در شهرستانها تعدادی از معترضان توسط پلیس و نیروهای لباس شخصی بازداشت شدهاند.
یک منبع مطلع به کمپین گفت در شهر نیشابور و پس از اعتراضات روز هفتم دی ماه، نیروی انتظامی، وزارت اطلاعات و اطلاعات سپاه پاسداران اقدام به بازداشت گسترده شهروندانی کردهاند که تصاویر آنان در ویدئوهای منتشر شده نشان از حضور آنان در تجمع داشته است یا بسیجیان گزارش آنان را دادهاند. این منبع به کمپین گفت آن چه در سطح شهر شایع شده حکایت از بازداشت دست کم صد نفر دارد: «در نیشابور هرکس جدا برای خودش بازداشت میکند، از بسیج محل گرفته تا اطلاعات و سپاه، از روی ویدئوها افراد را دستگیر میکنند و پایگاههای بسیج از بسیجیان خواستهاند افراد مشکوک یا کسانی را که حضور داشتند شناسایی کنند و گزارش بدهند، عددها که خیلی بالا است و حرف دویست سیصد نفر است ولی رفت و آمد خانوادهها به دادگاه نشان میدهد که حداقل صد نفری دستگیر شدهاند.»
یک منبع مطلع در سبزوار نیز از بازداشت دست کم بیست تن خبر داد که حداقل پنج نفر آنان دانشآموزان دبیرستانی اند: «شب هشتم دی در میدان نجارآباد سبزوار جمعیت حدود صدنفرهای تجمع کردند که پلیس حمله کرد، یک عده بازداشت شدند یک عده فرار کردند، ولی امروز در مقابل دادگستری سبزوار زنی میگفت پسر دبیرستانیاش و چهار نفر از همکلاسیها را دستگیر کردهاند و دادگستری پاسخگو نیست و میگوید خبر نداریم.»
تصاویر و ویدئوهای منتشر شده از شهر درود در استان لرستان جنوب غرب ایران، از شلیک مستقیم نیروهای نظامی و کشته و زخمی شدن تعدادی از معترضان حکایت دارد، تعداد کشته شدگان بین سه تا شش نفر و زخمیها حدود ۱۵ تن براورد شده است، هرچند هنوز هیچ منبع رسمی آن را تایید نکرده است.
واکنش مقامات دولتی؛ توطئه است
اگرچه اغلب رسانههای جمعی اعم از خبرگزاریهای رسمی و صدا و سیما اخبار چندانی از این اعتراضات منتشر نکردند اما مقامات دولتی، ضمن اعلام همدلی با مطالبات مردم، اعتراضات را توطئهای از سوی رقیب خواندند.
اسحاق جهانگیری، معاون اول دولت روحانی در واکنش به اعتراضات مردم به شرایط اقتصادی، آن را توطئهای علیه دولت روحانی از سوی رقبا خواند و اعلام کرد مسائل اقتصادی بهانه است و در دشت پرده مسائل دیگری مطرح است. معاون اول روحانی روز هشتم دی ماه بدون اشاره به این که این اعتراضات از سوی چه کسانی هدایت میشوند، گفت: « مسائل اقتصادی بهانه برخی مسائل شده است. در پشت پرده مسائل دیگری مطرح است. کسانی که بانی برخی اقدامات علیه دولت شدهاند، بدانند دود اقدامات آنها به چشم خودشان میرود. وقتی حرکت سیاسی در خیابان شروع می شود، دیگران بر آن سوار می شوند و کسانی که آن حرکت را شروع کردند، پایان دهنده آن نیستند.»
اسحاق جهانگیری گفت شاخصهای اقتصادی کشور در وضعیت مناسبی است. ولی چند کالا گران شده است که دلایل خود را دارد و دولت هم مکلف است قمیت آنها را اصلاح کند.
حسامالدین آشنا مشاور رییس جمهور ایران نیز اعتراضات اخیر را دسیسه و نیرنگی برای فریب تودهها دانست و گفت: «در هیچ کشوری، هیچکدام از این بحرانها در خیابان و بر بستر خشونت حل نشده است. باندهای دسیسه و نیرنگ حداقل دوبار ثابت کردهاند که میتوانند تودهها را بفریبند.»
مشاور رییس جمهور این اعتراضات را فتنهای دیگر خواند که منشا آن مخالفان دولت و از جمله محمود احمدینژاد رئیس جمهور ایران است: «سالها پیش از ضرورت رفع فتنههای خطرناک و خاموش کردن آتشی که هم اکنون دودش در فضا قابل مشاهده است سخن گفته شد اما آن فتنهها نه فقط در «پروسه انتخابات» بلکه در «پروژه احمدینژاد» ریشه داشت.»
اما کسانی نیز با توجه به شعارهای اقتصادی مردم و همچنین شعارهای سیاسی که نه تنها دولت روحانی بلکه دیکتاتوری، خشونت پلیس، روحانیون و حتی رهبر جمهوری اسلامی را هدف گرفته است، این مسئله که اعتراضات اخیر توسط جناح اصولگرا هدایت میشود، را رد کردهاند، به اعتقاد این دسته این اعتراضات حتی اگر در ابتدا به قصد مقابله با دولت حسن روحانی شروع شده، اما در ادامه با حضور مردم معترض و شعارهای ساختارشکن، از دست آنان خارج شده است.
.