جلوگیری از حضور نوازندگان زن در کنسرت ارکستر ملی اصفهان و اظهارات ضدو نقیض وزیر ارشاد
کنسرت ارکستر ملی اصفهان با خوانندگی سالار عقیلی روز ۲۲ و ۲۳ دی ماه بدون حضور نوازندگان زن در سالن کوثر اصفهان اجرا شد. وزارت ارشاد اصفهان در لحظات اخر از حضور زنان نوازنده بر روی سن جلوگیری کرد. زنان نوازندهای که ماهها برای حضور در این کنسرت در تمرینات گروهی شرکت کرده و آماده اجرا بودند اما اجازه اجرای نهایی را نیافتند.
زنان کنسرت ارکستر ملی قرار بود سازهای فلوت، ویلون و چلو و برخی سازهای ایرانی را به همراه نوازندههای مرد کنسرت بنوازند.
شهروز بلوچستانی نوازنده فلوت ارکستر ملی اصفهان با اظهار اینکه سالهاست اداره ارشاد اصفهان از حضور زنان نوازنده روی استیج جلوگیری میکند، به خبرگزاری ایلنا گفته بود دو ماه پیش ارکستر ملی اصفهان با حضور نوازندگان زن خود در شیراز برنامه اجرا کرده و اول بهمن هم همین گروه در شهرکرد برنامه داشته و هیچ مشکلی پیش نیامده است اما در اصفهان از حضور زنان به دلایل نامشخص جلوگیری شده است.
شهروز بلوچستانی با اظهار اینکه درباره اینکه بارها در طی سالهای اخیر گفته شده مساله حضور زنان روی صحنه در حال بررسی است، به خبرگزاری ایلنا گفت:« اما واقعا مشخص نیست این بررسیها چه زمانی به اتمام میرسد. در بسیاری از فعالیتهای اجتماعی دیگری که در کشورمان انجام میشود بانوان و مردان همپای هم فعالیت میکنند؛ در موسیقی نیز بانوان جزو جامعه موسیقی هستند که فعالیت میکنند ولی نمیدانم چرا در این حوزه بانوان در اصفهان نمیتوانند همپای مردان روی صحنه حضور داشته باشند. اینکه چرا بانوان موزیسین اصفهانی در شهر خودشان نمیتوانند روی صحنه کنسرت بیایند هیچ توضیح منطقی ندارد.»
چند روز پس از جلوگیری از حضور زنان نوازنده در استیج اصفهان، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی روز ۲۵ دی ماه گفت «قطعا» از نظر ایشان «حضور نوازندگان خانم روی صحنه کنسرتهای ارکسترالی اشکالی ندارد.» این وزیر تایید کرده که همه جا باید با حضور زنان روی صحنه موافقت شود. اما بسیاری از شهرهای ایران مانند مشهد و اصفهان و شیراز سالهاست که اجازه حضور نوازنده، خواننده و یا زنان در گروه کر زنده را نمیدهند.
سیدعلی صالحی در پاسخ به سوال خبرنگاری که پرسیده «چرا وحدت رویهای در ارشاد استانها وجود ندارد و محدودیتهای غیرقانونی در برخی استانها برای ممانعت از حضور بانوان موزیسین روی صحنه وجود دارد؟» گفت: تدوین دستورالعملی که طی آن اجراهای موردنظر حوزه موسیقی در شهرهای مختلف کشور از یک قانون تبعیت کنند؛ نیازمند بررسی و اجرایی کردن آن در مرکز است. به هر ترتیب در این نوع موارد حتما باید رویه عمومی به عنوان معیار مورد نظر قرار گیرد و به طور طبیعی اگر اتفاقاتی خارج از این رویه انجام بگیرد نیز نباید بار دیگر اتفاق بیفتد.
وزیر ارشاد هنوز ار «تدوین دستورالعملی» میگوید که از سال ۱۳۹۲ لغو بیرویه کنسرتهای موسیقی به شکل سلیقهای در شهرهای ایران و جلوگیری از حضور زنان خواننده، همخوان و نوازنده روی استیج با شدتی بیسابقه آغاز شد. همچنین اگرچه او در مصاحبهای اخیرش گفت «همه جا باید با حضور زنان روی صحنه موافقت شود» اما مسوولان اداره ارشاد، دادستانیها و کلانتریهای شهرهای مختلف نظری مشابه او ندارند و موافقت با حضور زنان روی صحنه به شکل قانون همهگیر درنیامده است.
روزنامه شرق در تاریخ ۱۱ شهریور ۹۴ خبر داد که که حضور زنان نوازنده و یا همخوان در اجراهای زنده موسیقی در ۱۳ استان کشور ممنوع شده است و از این پس کنسرت هایی حق اجرا در این شهرستان ها را دارند که در گروه خود از همخوان یا نوازنده زن استفاده نکنند. شهرهایی همچون اصفهان، تبریز، ارومیه، زنجان، گرگان و تمامی شهرهای استان خراسان از جمله این شهرها بودند.
این روزها سی و سومین جشنواره بین المللی موسیقی فجر در جریان است و روز شنبه سی دی ماه اختتامیه آن خواهد بود با این حال برخلاف سالهای گذشته تعداد زنان شرکتکننده به خصوص پیشکسوتان در جشنواره بسیار اندک است.
هنگامه اخوان، خواننده موسیقی سنتی که امسال به دلایل محدودیتهای اعمال شده در جشنواره شرکت نکرده در گفتوگویی با اعتراض به تبعیضها برای اجراهای زنان گفت به ساعت برگزاری کنسرت بانوان در جشنواره کهک در «صلات ظهر» در نظر گرفته شده، اشاره کرد و گفت: «چه کسی ساعت دو و سه بعدازظهر آواز میخواند؟! اصلا چه کسی برای دیدن کنسرتی که صلات ظهر برگزار میشود به سالن میآید؟! منِ نوعی در آن ساعت از کجا تماشاگر بیاورم؟! و وقتی تماشاگر نباشد از کجا اجرا بهای تالاری مثل وحدت را که برای اجرا در آن ساعت ۹ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان است بپردازم؟!»
این خواننده موسیقی سنتی همچنین درباره محدودیتهای فیلمبرداری و عکسبرداری از کنسرتهای بانوان هم گفت: ««نزدیک به هشت یا ۹ سال است که ما نه تنها حق فیلمبرداری از اجراهایمان را نداریم که اجازه عکاسی هم نداریم! چیزی که میگویم جدا از اجازه نداشتن تماشاگران برای ورود با موبایل یا دوربین به سالن است. خود هنرمندان نه روی صحنه و نه پشت صحنه اجازه گرفتن یک عکس را با هم ندارند و دو نفر از خانمهای حراست که البته تقصیری هم متوجه آن نیست، پشت صحنه کنار ما مینشینند!»
هنگامه اخوان به نامه خود به حسن روحانی هم اشاره کرد و گفت او سال گذشته نامهای اعتراضی به رییس جمهور نوشته که چرا زنان در شهرهای دیگر غیر از تهران نمیتوانند با مخاطب زن کنسرت بگذارند: «سال گذشته همین مسئله را به شکل مکتوب به رئیسجمهور اطلاع دادم و از او خواستم از مدیرانش بخواهد کاری برای این وضعیت متناقض بکنند. بعد از مدتی طولانی از دفتر ایشان با من تماس گرفتند و گفتند نامهتان خوانده شده و مشکلی وجود ندارد! شما میتوانید کارتان را بکنید و این را به بقیه هم بگویید! گفتم من چه کارهام که بخواهم اعلام کنم؟! آقای رئیسجمهور نمیدانند هر شهری برای خودش ۱۰ رئیسجمهور دارد؟! چرا خودشان به شکل مکتوب اعلام نمیکنند؟!»
جلوگیری از حضور یک نوازنده زن ویلن در تاریخ پنجم دی ماه در تهران
اما کمتر از ۲۰ روز قبل نیز از حضور یک نوازنده زن مطرح دیگر در کنسرت بنیامین در تهران جلوگیری شد. جایی که شهر وزیر کل ارشاد اسلامی هم هست و طبعا باید قوانین مورد علاقه او در شهر مورد سکونتش حداقل اجرا شود. پنجم دی ماه از حضور خانم ملانی آوانسیان، نوازنده ویلن در کنسرت «پری زاد» جلوگیری شد. خانم آوانسیان که نوازنده ویلن است قرار بود به همراه بنیامین بهادری، خواننده مطرح نسل جوان ایرانی و استیو آوانسیان، برادرش و نوازنده درامز روی صحنه اجرا داشته باشد که علیرغم داشتن مجوز اجرا از اجازه حضور و ساز زدن او جلوگیری شد و صندلی او تا انتهای این کنسرت در دو نوبت اجرا خالی ماند.
سلیم احمدی مدیر برنامههای بنیامین بهادری درباره این اتفاق به خبرگزاری ایلنا روز ششم دی ماه گفت: «تمام مراحل معمول اداری برای حضور ملانی آوانسیان طی شده بود ولی تنها دقایقی پیش از این کنسرت متاسفانه از حضور ایشان روی استیج ممانعت به عمل آمد و ما هم به احترام این هنرمند و مردمی که در سالن منتظر اجرای ایشان بودند و تبعیت از قانون، صندلی خالی و ساز ایشان را به صورت نمادین روی صحنه قرار دادیم.»
حسین موسوی تبریزی دبیر مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم روز پنجم دی ماه در گفتوگو با روزنامه ایران گفته بود حکومت بای تکلیف خود را با حضور زنان در کنسرتها و ورزشگاهها روشن کند. تبریزی با انتقاد از لغو کنسرتها گفت: «حکومت باید تکلیف خود را با این موضوعات روشن کند. همان گونه که درباره قمه زدن عمل شد. با اینکه عدهای از مقدسین عبادت میدانستند. اگر کنسرتها هم در برخی شهرها ممنوع است، اعلام کنند. آن موقع به گردن مراجع هم نمی افتد و مردم هم به روحانیت بدبین نمی شوند.»