وزیر علوم به مجید دری، دانشجوی محروم از تحصیل: پیگیری میکنم، به من فرصت دهید
مجید دری و مهدیه گلرو، دو دانشجوی محروم از تحصیل که از روز یکشنبه، ۲۶ آذرماه ۱۳۹۶ در مقابل وزارت علوم تحصن کرده بودند، در مصاحبه با کمپین حقوق بشر در ایران گفتند که بعد از دیدار با وزیر علوم و اعضای فراکسیون حقوق شهروندی مجلس، به مدت دو هفته و به صورت موقت به تحصن خود پایان دادهاند.
مجید دری و مهدیه گلرو که در اعتراض به سخنان وزیر علوم که منکر وجود دانشجویان موسوم به «ستارهدار» شده بود، تحصن کرده بودند، روز چهارشنبه ۲۹ آذر ماه ۱۳۹۶ به کمپین گفتند که در صورت عدم تحقق وعدههای وزیر علوم و نمایندگان مجلس، پس از دو هفته مجددا اقدام به تحصن در مقابل وزارت علوم خواهند کرد.
منصور غلامی، وزیر علوم دولت حسن روحانی روز شنبه ۲۵ آذرماه ۱۳۹۶ گفته بود که دانشجوی ستارهدار سیاسی به معنایی که در افکار عمومی جا افتاده، وجود ندارد و مشکل اکثر این دانشجویان نقص پرونده است: «در میان دانشجویان ستارهدار، اشخاصی با مشکل سیاسی یا گرایش و اقدامات سیاسی وجود ندارد چراکه مسائل سیاسی در گزینش دانشجو مطرح نمیشود و تعداد معدودی از این دست افراد باقی ماندهاند که کار آنها نیز در حال انجام است و به زودی اعلام خواهیم کرد که هیچ پروندهای از داوطلبان ورود برای به دورههای بالاتر تحصیلات تکمیلی معطل نمانده است.»
سخنان وزیر علوم واکنش های بسیاری را ایجاد کرد و حسن روحانی، رییس جمهور، روز سه شنبه ۲۸ آذر ماه در یک سخنرانی عمومی در تهران خطاب به او گفت: «به آقای دکتر غلامی (وزیر علوم) میگویم دانشجوی ستارهدار نباید داشته باشیم.»
«ستارهدار» کردن داوطلبان تحصیل در آموزشعالی و به ویژه شماری از دانشجویانی که در آزموش علمی دوره کارشناسی ارشد و دکترا قبول شده اما به دلایل سیاسی-عقیدتی،مذهبی، مذهبی-فرهنگی یا اجتماعی از تحصیل محروم میشوند اولین بار در تابستان سال ۸۵ همزمان با اولین سالگرد رسیدن محمود احمدینژاد به ریاست جمهوری در ایران علنی شد. هرچند اخراج و محرومیت از تحصیل به روش های مختلف در تمام سالهای پس از «انقلاب فرهنگی» در ایران ادامه داشته است.
واکنش وزیر علوم به دستور مستقیم برای رفع مشکل ستارهدارها
مجید دری، دانشجوی ستارهدار که بیش از ده سال از تحصیل محروم است و در طی سه روز تحصن در مقابل وزارت علوم موفق به دیدار با وزیر علوم نشده بود، در مصاحبه با کمپین گفت: «از مجلس خانم سعیدی، نماینده، با مهدیه گلرو تماس گرفته و دعوت کرده بود که من و خانم گلرو امروز، چهارشنبه به مجلس برویم. من گفتم نمیتوانم چون باید مقابل وزارت علوم باشم و تحصن را ترک نمیکنم. خانم گلرو رفت مجلس و من مقابل وزارت ایستاده بودم که خود وزیر پایین آمد و حرف زدیم.»
آقای دری به کمپین گفت: «وزیر گفت من ۵۰ روز است آمدهام و به من فرصت دهید بتوانم پیگیری کنم. گفتم ما باید ترم جدید ثبت نام کنیم در غیر این صورت به ما باید کتبا بگویید که چه نهادی مانع است. گفت این حق طبیعی شما است و من پیگیری میکنم و یک هفته تا ده روز آینده ما با شما تماس میگیریم. گفتم ایا برنامهای تدوین شده برای اینکه مشکل ستارهدارها کلا حل شود و چنین چماقی بالای سر دانشجویان نباشد وجود دارد؟ گفت که چنین برنامهای است و قول داد خانم گلرو و بقیه دانشجویانی که امسال برایشان مشکل ایجاد شده ترم جدید ثبت نام کنند به من هم گفت پیگیری میکند. گفتم ما دشمنی با وزارت علوم نداریم هرکجا دیدید از اختیار وزارت علوم خارج است به صورت کتبی به من اعلام کنید کدام نهاد مانع است و قرار شد دو هفته به صورت موقت به تحصن پایان دهیم تا پیگیری کنند اما اگر حل نشده باشد دوباره تحصن خواهم کرد.»
حسن روحانی در جریان انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۹۲ وعده داده بود که دانشجویان ستارهدار را به دانشگاه باز میگرداند. با وجود اینکه جعفر توفیقی سرپرست وزارت علوم در دولت روحانی و پس از آن رضا فرجی دانا وزیر علوم اقداماتی برای بازگشت دانشجویان ستاره دار به دانشگاهها انجام دادند اما با استیضاح رضا فرجی دانا در مجلس نهم که اکثریت آن با نمایندگان اصولگرا بود، بازگشت بسیاری از این دانشجویان با مانع دوباره مواجه شد.
مجید دری از ۱۸ تیرماه ۱۳۸۸ به دلیل پیگیریها و اعتراضات مسالمتآمیز در خصوص محرومیت از تحصیل برخی از داوطلبان ورودی به تحصیلات عالی از تحصیل محروم و به شش و نیم سال زندان و تبعید در شهر بهبهان محکوم شد. او پس از پایان محکومیتاش از زندان آزاد شد اما همچنان از تحصیل محروم ماند.
مهدیه گلرو، دیگر دانشجوی ستارهدار که ده سال از تحصیل محروم است هم در مصاحبه با کمپین گفت: «خانم سعیدی گفتند دو هفته فرصت بدهید حل بکنیم و اگر نشد ما از تحصن شما حمایت خواهیم کرد ما هم دو هفته فرصت دادیم و البته ایشان و خانم سیاوشی از ما خواستند که در تکمیل لیست ستارهدارها کمک کمک کنیم و گفتند از وزیر علوم سوال خواهند کرد و از دیگر نهادهای امنیتی هم پیگیری خواهند کرد.»
مهدیه گلرو، فعال حقوق زنان و دانشجوی ستارهدار دانشگاه علامه طباطبایی است که در سال ۱۳۸۶ و در حالی که تنها چند واحد به پایان تحصیلات کارشناسیاش باقی مانده بود ستارهدار و از تحصیل محروم شد. او در تاریخ ۱۱ آذر ماه ۱۳۸۸ بازداشت و به اتهام فعالیت تبلیغی علیه نظام و تجمع و تبانی به قصد بر هم زدن امنیت ملی از سوی دادگاه انقلاب به دو سال و چهار ماه حبس محکوم شد. مهدیه گلرو پس از اتمام دوران محکومیتش در اردبیهشت ماه سال ۱۳۹۱ از زندان آزاد شد. او پس از مطرح شدن امکان برگشت دانشجویان ستارهدار به دانشگاهها در دوران وزارت رضا فرجی دانا، وزیر سابق علوم در دولت روحانی، مانند بسیاری از دانشجویان دیگر تقاضای بازگشت به دانشگاه داد اما پیگیریهای او به نتیجهای نرسید.
نمایندگان مجلس پیگیر وضعیت دانشجویان ستاره دار
همزمان فاطمه سعیدی، نماینده تهران و نایب رییس فراکسیون حقوق شهروندی مجلس در مصاحبه ای اعلام کرد: «رییس جمهور بسیار صریح و شفاف به وزیر علوم دستور داد که نباید دانشجوی ستارهدار داشته باشیم. مجموعه این تحولات باعث شد تا فراکسیون حقوق شهروندی از این دو دانشجوی محروم مانده از تحصیل دعوت کند تا شنونده صحبت آنان باشد.»
بهرام پارسایی، سخنگوی فراکسیون حقوق شهروندی مجلس هم به خبرگزاری ایلنا گفته است: «بنابر قانون اساسی، منویات امام و رهبری نمیتوانیم کسی را از تحصیل منع کنیم. بر این اساس، دانشجویان ستارهدار در جلسه امروز فراکسیون حقوق شهروندی حضور یافته و توضیحاتی ارائه کردند و قرار شد در راستای تحقق حق و حقوق این گروه از دانشجویان اقدامات لازم را انجام داده و موضوع را پیگیری کنیم. قرار شد همزمان با رسیدگی به پرونده، دانشجویان هم دست از تحصن بردارند. بنابر این بنا داریم با بررسی دقیق موضوع، مواردی که صراحتاً حقوق دانشجویان تضییع شده را پیگیری و انشاءالله در اسرع وقت به نتیجه برسانیم.»
تحصن مجید دری و مهدیه گلرو واکنشهای زیادی به دنبال داشته است. انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه علامه طباطبایی روز یکشنبه ۲۶ آذرماه با انتشار بیانیه ای از این تحصن حمایت کرده بود. همزمان مصطفی تاجزاده از چهرههای سرشناس اصلاحطلبان در توییتی خطاب به حسن روحانی، رییس جمهور نوشته بود: «حق تحصیل از حقوق مسلم بشر و از امهات حقوق شهروندی است. اجازه ندهید که این ننگ چهره کابینه یک حقوقدان را ملوث و ملکوک کند. به وزیر علوم و آموزش عالی دستور دهید به ماجرای ننگین ستاره دار پایان دهند و از آقای دری و خانم گلرو ثبت نام کنند.»
در شبکههای اجتماعی، کاربران زیادی با هشتگ دانشجوی ستارهدار به سخنان وزیر علوم اعتراض و از تحصن حمایت کرده بودند. شیوا نظرآهاری، فعال حقوق بشر و دانشجوی محروم از تحصیل در توییتی نوشته است: «والا ما به همون معنا ستارهدار شدیم. مهدیه گلرو و مجید دری درگیرن، باریکلا بهشون… من که دیگه کنار اومدم باهاش.»
کاربری به نام سارا باقری نوشته است: «بارها در طول دوره لیسانس، اخطار دادن بهم که فعالیت نکنم. الانم هر دفعه میرم دانشگاه (قم) که مدرک موقتم رو بگیرم، میگن بدلیل پارهای از مشکلات، آماده نیست؛ تا ۲۰ دی هم فقط فرصت دارم مدرک رو برا دانشگاه ارشدم ببرم وگرنه اخراجم! کمتر دروغ بگیم!»
کاربر دیگری با نام نوید کهالرودی نوشته است: «وزیر علوم گفته است دانشجوی ستارهدار نداریم و این افراد نقص در پرونده دارند. همچنین گفته کسی به دلایل سیاسی محروم نمیشود. به خود من بارها گفتهاند اگر به فعالیت ادامه دهم اجازه ارشد خواندن نمیدهند.»
احسان آموزگار دیگر کاربری است که توییت کرده: «به من واضحا گفتند صلاحیت عمومیتان توسط وزارت اطلاعات تایید نشده.»
صدها دانشجوی ستارهدار در پی راهیابی به دانشگاه
محمود صادقی، عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس در مصاحبه ای با خبرگزاری ایلنا گفته است که «با پیگیریهایی که صورت گرفته است، از میان دانشجویان ستارهدارِ امسال، تاکنون ۱۵۱ نفر در مقطع دکتری و ۳۹۸ نفر نیز در مقطع ارشد، با تعهد موفق به ثبتنام و ادامه تحصیل شدهاند.»
به گفته او «در سال جاری ۱۲ نفر در مقطع دکتری و ۱۵ نفر هم در مقطع ارشد مردود و اجازه ادامه تحصیل ندارند و وزارت علوم همچنان در حال رایزنی با وزارت اطلاعات و سایر مراجع ذیربط است تا مشکل این افراد نیز حل شود.»
در شهریور سال ۱۳۸۵ شماری از دانشجویان ستارهدار با برگزاری تجمعهای اعتراض آمیز مقابل سازمان سنجش، مجلس شورای اسلامی و نیز وزارت علوم اعلام کردند که به رغم قبولی در آزمون علمی دانشگاهها مقامهای دولتی از ثبت نام آنها به دلیل «درج ستاره در کارنامه هایشان» جلوگیری کردهاند.
در جریان انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۸۸ موضوع «دانشجویان ستارهدار» به یکی از موضوعات اصلی مناظرههای انتخاباتی تبدیل شد و هنگامی که محمود احمدینژاد وجود چنین دانشجویانی را انکار کرد، شماری از دانشجویان ستاره دار به تجمع مقابل وزارت علوم وقت اقدام کردند. قریب به اتفاق این دانشجویان ستاره دار در ماههای پس از انتخابات ریاست جمهوری توسط ماموران وزارت اطلاعات بازداشت و در دادگاه انقلاب تهران به زندانهای سنگین محکوم شدند.