حمله دو مقام عالیرتبه ایرانی به اینترنت و اعلام برنامه برای ایجاد محدودیت و کنترل بیشتر
احمد جنتی رییس مجلس خبرگان و احمد خاتمی سخنگوی هیئت رییسه این مجلس، دو مقام عالی رتبه حکومتی، در تاریخ پنجم بهمن ماه، با حمله به اینترنت و فضای مجازی خبر از پیگیری و طرح برنامههای جدید برای ایجاد محدودیت بر ضد اینترنت و گردش آزاد اطلاعات کردند.
احمد خاتمی و احمد جنتی اعلام کردند در جلسه مورخ ۵ بهمن ۱۳۹۶ مجلس خبرگان ضمن بررسی به گفته آنها «اغتشاشات»، خبر از جلسه اخیر ایتالله علی خامنهای رهبر ایران با «تعدادی از متخصصان فضای مجازی» دادند که به گفته احمد جنتی در پایان جلسه قرار شد «کارهایی در این زمینه انجام شود.»
احمد جنتی ضمن اذعان به «مشکلات اقتصادی و معیشتی» مردم در اعتراضهای اخیر در دی ماه ۱۳۹۶، گفت: «اگر فضای مجازی کنترل و مهار شده بود کار در کشور به وضع فعلی نمیرسید.» جنتی افزود: «این فضای مجازی بلا و مشکلی است که به جان ما افتاده است و من نمیگویم که میتوانیم جلوی آن را کلا بگیریم.»
احمد جنتی با نام بردن از کشور چین به عنوان الگوی خارجی برای سانسور و مقابله با آزادیهای آنلاین گفت: «کشورهای خارجی هم مثل چین و ژاپن و سایر کشورها در ابعاد کوچکتر برای فضای مجازی برنامههایی دارند و آن را کنترل و مهار میکنند که کیانشان لطمه نبیند و اگر این کار را نکنند صد برابر آنچه در اینجا اتفاق افتاد در آن کشورها رخ میدهد. پس میتوان این فضا را کنترل کرد اما این کار را نکردند و آن اغتشاشات پیش آمد که از خارج هم حمایت شد و تهدید هم کردند که در آینده ادامه پیدا میکند.»
احمد خاتمی سخنگوی هیئت رییسه مجلس خبرگان نیز با تشبیح کردن اینترنت به «سگ هار» گفت: «همه اعضای مجلس خبرگان از فضای مجازی نگران بودند و به صراحت گفتند رهبری این اغتشاشات دست فتنهگران فضای مجازی بود.» او با هشدار به مسوولان گفت باید مراقب فضای مجازی بود و اضافه کرد: «فضای مجازی سالم مطلوب است و مورد علاقه، اما فضای مجازی که تریبون بیگانهگان است سگ هار است و این سگ هار اگر رها بشود دوباره گاز خواهد گرفت.»
اضهارات احمد جنتی برای الگو قرار دادن کشورهایی مانند چین به معنای اعمال سانسور و کنترل هرچه بیشتر بر اینترنت ایران است. به عنوان نمونه محبوبترین اپلیکیشن پیامرسان چینی WeChat است که بر اساس تحقیقاتی که سازمان سیتیزن لب منتشر کرده است، این اپلیکیشن به صورت سازمان یافته محتوای پیامهای کاربران را سانسور و شنود میکند. در گزارش دیگری که توسط روزنامه والالتریت ژورنال در تاریخ ۱۷ آذر ۱۳۹۶ منتشر شده است، این اپلیکیشن با جاسوسی از کاربرانش در مواردی باعث تعقیب قضایی و بازداشت کاربران شده است.
درخواستهای سایر مقامات ایرانی نیز نشان دهنده پیروی از الگوی کشور چین در مورد آینده اینترنت ایران حکایت دارد. پس از آنکه اپلیکیشن پیامرسان تلگرام به دستور مستقیم حسن روحانی در تاریخ ۲۳ دی ماه ۱۳۹۶ رفع فیلتر شد، ۱۷۰ نماینده مجلس در نامهای در تاریخ ۲۶ دی خطاب به سران سه قوه مجریه، مقننه و قضاییه، خواستار ایجاد محدودیت برای پیامرسانهای خارجی و جایگزین کردن نسخههای ایرانی با آنها شدند. همچنین عبدالحسن فیروزآبادی دبیر شورای عالی فضای مجازی خبر از اعتای وام پنج میلیارد تومانی به شرکتهایی که در زمینه تولید پیامرسان داخلی فعال هستند داد. او در تاریخ ۲۶ دی ۱۳۹۶ گفت: «پین مصوبه ابلاغ شد که بهوسیله آن وام بدون بهره تا سقف ۵ میلیارد تومان بدون ضمانتنامه سخت و با سفته به تمامی پیامرسانهای داخلی داده میشود.»
جنتی بدون آنکه از کسی نام ببرد مقامات مسوول اینترنت ایران را افرادی ضعیف عنوان کرد که توانایی برخورد با آزادیهای اینترنتی را ندارد و با اشاره به جلسه اخر رهبر ایران با به گفته او «تعدادی از متخصصان فضای مجازی» گفت: «افرادی را که ناتوان هستند باید عوض کرد و در این زمینه خیلیها باید عوض شوند و تحولاتی در تشکیلات ما به وجود آمد.»
در حوزه سیاسیتگذاری اینترنتی عملا تمام قدرت در تمرکز رهبر ایران، آیتالله علی خامنهای است چرا که با دستور مستقیم ایشان شورای عالی فضای مجازی که عالیترین نهاد تصمیمگیر در مورد اینترنت در ایران است تاسیس شد که هشت عضو حقیقی آن مستقیم توسط رهبری منصویب میشوند و شش نفر اعضای حقوقی این شورا نیز به دلیل جایگاه حقوقی خود منصوب رهبری هستند.