شلیک ماموران نیروی انتظامی به ۳۹ شهروند بلوچ در سال گذشته و بلاتکلیفی پرونده‌ها
حبیب‌الله سربازی، مدیر کمپین فعالان بلوچ به کمپین حقوق بشر در ایران گفت در سال ۲۰۱۷ حداقل ۳۹ شهروند بلوچ به دلیل حمل کالاهایی مانند گازوییل هدف تیراندازی ماموران نیروی انتظامی قرار گرفته و زخمی یا کشته شده‌اند و در اغلب موارد پیگیری قضایی خانواده قربانیان به نتیجه نرسیده است.
حبیب‌الله سربازی که اکنون در ترکیه زندگی می‌کند و فعال در زمینه اخبار نقض حقوق بشر در منطقه سیستان و بلوچستان است به کمپین گفت به دلیل شرایط امنیتی و ضریب پایین نفوذ اینترنت در منطقه سیستان و بلوچستان، گزارشگری دقیق ممکن نیست اما این کمپین توانسته است آمار ۳۹ تن را که در پی تیراندازی پلیس کشته یا زخمی شده‌اند، گردآوری کند: «ما واقعا به خاطر شرایط امنیتی و پیچیدگی‌های موجود در منطقه و نبود گزارشگر و ضعف شدید جامعه مدنی و همچنین ضریب پایین تر نفوذ اینترنت نسبت به بقیه مناطق، دسترسی به همه آمار ها را نداشته و نداریم. اما در سال ۲۰۱۷ میلادی آمار دست‌کم ۳۹ نفر کشته و زخمی را به دست آوردیم.
حبیب‌الله سربازی این آمار را در سال ۲۰۱۶ میلادی ۲۶ کشته و زخمی و در سال ۲۰۱۵ میلادی ۲۵ کشته و زخمی ذکر کرد و گفت این آمار شامل افرادی نمی‌شود که به دلیل حمل مواد مخدر یا اسلحه زخمی یا کشته شده‌اند.
مدیر وبسایت کمپین فعالان بلوچ از رسیدگی نکردن مسولان در مورد پیگیری قضایی خانواده‌های قربانیان خبر داد و گفت تاکنون وعده‌های آنان مبنی بر بازداشت یا محاکمه ماموران خاطی نمود علنی نداشته و فقط شنیده شده که از این ۳۹ مورد یک حکم انفصال از خدمت برای ماموری که اقدام به تیراندازی نموده٬ صادر شده است.
آقای سربازی به کمپین گفت: «عموما خانواده‌های شهری و فرهنگی شکایت داشته‌اند، اما در هیچ موردی ما مطلع نشدیم که پیگیری‌های خانواده نتیجه ملموسی داشته باشد، فقط در این حد گزارش داشتیم که مسوولان مربوطه اعلام کردند که فلان ماموری که تیراندازی کرده را بازداشت کردیم، اما این موضوع هیچ وقت به اثبات نرسیده که آیا واقعا بازداشت شدند و یا خیر. اگر بازداشت شدند چرا دادگاهی نشده و در یک دادگاه علنی با حضور خانواده ها نبوده. عموما در شکایت های قضایی دستگاه قضا نیز طرف ماموران را میگیرد. فقط در یک مورد ما از یک خانواده شنیدیم که برای قاتل فرزندشان صرفا انفصال از خدمت صادر کردند و در بقیه موارد یا أصلا خانواده توانایی و انگیزه شکایت نداشته یا به نتیجه نرسیده.»
حبیب الله سربازی به کمپین گفت برخورد نکردن قوه قضاییه با ایجاد نوعی مصونیت نانوشته قضایی برای ماموران خاطی باعث تشدید بحران و افزایش آمار قربانیان پدیده سوخت‌بری و حمل کالای قاچاق در استان سیستان و بلوچستان شده است.
کمپین فعالان بلوچ در گزارش سالیانه خود به مجروح شدن ۲۰ نفر و کشته شدن دست‌کم ۱۹ نفر اشاره کرده است و اذعان داشته که این افراد یا به حمل گازوئیل و دیگر کالاهای مصرفی همچون برنج و شکر از منطقه آزاد تجاری چابهار مشغول بوده و یا صرفا بر اثر شک ماموران به حمل این موارد مورد تیراندازی قرار گرفته‌اند. در بیشتر این حوادث ماموان انتظامی پس از زخمی یا کشته شدن افراد محل حادثه را ترک نموده‌اند.
شلیک به شهروندان و عدم برخورد قوه قضاییه به بروز اعتراضات و تجمعاتی از سوی شهروندان بلوچ، روحانیون اهل سنت و در مواردی نمایندگان مجلس منجر شده است. از جمله این افراد میتوان به محمد نعیم امینی فرد نماینده مردم شهرستان ایرانشهر در مجلس شورای اسلامی نام برد. امینی فرد در گزارشی که در خبرگزاری ایلنا منتشر شده است با درخواست از ماموران برای عدم شلیک به سوخت‌بران گفت: «بارها وضعیت معیشتی سوخت‌بران را به صحن مجلس کشاندیم و از مسئولان خواسته‌ایم برای حل مشکل مردم استان راه حلی پیدا کنند چون در غیر این‌صورت آسیب‌هایی چون سوخت‌بری جان افراد بیشتری را خواهد گرفت.»
سوخت‌بری در منطقه سیستان و بلوچستان یکی از مشاغلیست که در اثر معضل بیکاری و فقر در منطقه به وجود آمده است. خبرگزاری دولتی ایلنا در گزارشی که در مورد سوخت‌بران در مرداد ماه ۱۳۹۶ منتشر کرد گفت: «سوخت‌بران همانند کولبران برای فرار از فقر و گرسنگی به انتقال سوخت‌های فسیلی به مرز‌های مشترک سیستان و بلوچستان با پاکستان و افغانستان پناه می‌برند. کولبران با شلیک در سرما جان خود را از دست می‌دهند و سوخت‌بران با شلیک میان آتش جان نیمه سوخته خود را به زمین می‌کوبند.»
همچنین این خبرگزاری روز ششم مهر ماه ۱۳۹۶ از کشته شدن یک کودک و چند مظنون به حمل قاچاق سوخت و انسان در ایرانشهر از توابع استان سیستان و بلوچستان خبر داد. این خبرگزاری نوشت نیروی انتظامی پس از تعقیب یک مظنون، به خانه‌ای که در آنجا پناه گرفته، حمله کرده و علاوه بر فرد مظنون، یک کودک سه ساله را نیز با شلیک گلوله به قتل رسانده است، این خبرگزاری اتهام مظنون را قاچاق سوخت از ایران به افغانستان و همچنین همکاری در انتقال مهاجران افغان به داخل ایران عنوان کرد.
حبیب الله سربازی در گزارشی که پیشتر در همین زمینه از سوی کمپین تهیه شده بود گفت قوه قضائیه بدون ارائه مدارک و شواهد و یا محکمه قضایی، همه کشته‌شدگان در اثر سهل انگاری تعمدی ماموران انتظامی را شرور معرفی می‌کند.
سیستان و بلوچستان، واقع در جنوب شرقی ایران، یکی از محروم‌ترین استان‌های ایران محسوب می‌شود که مردم آن و به ویژه شهروندان متعلق به قومیت «بلوچ» به دلیل تفاوت‌های زبانی و مذهبی مشکلات مضاعفی را تحمل می‌کند. این استان با کشورهای افغانستان و پاکستان همسایه است و به دلیل فقر و بیکاری، بخش زیادی از شهروندان آن از طریق مشاغل کاذب یا غیرقانونی و قاچاق و رفت و آمد به مرزها مخارج زندگی خود را تامین می‌کنند. شهیندخت مولاوردی، معاون سابق امور زنان ریاست جمهوری ایران، در تاریخ چهارم اسفند ماه در گفتگویی با خبرگزاری مهر از اعدام همه مردان یک روستا در سیستان و بلوچستان خبر داد، اظهار نظری که که واکنش تند مقامات قضایی را به دنبال داشت و به احضار او منجر شد.
