در تقابل با سازمان بهزیستی: نیروی انتظامی ناشنوایان و نابینایان را از پلاک‌ویژه خودرو محروم می‌کند
علیرغم نظر کارشناسی سازمان بهزیستی مبنی بر ضرورت اعطای پلاک ویژه برای نابینایان و ناشنوایان برای تردد در محدوده طرح ترافیک در شهر تهران، نیروی انتظامی از در اختیار گذاشتن این امکان برای این بخش از جامعه معلولین کشور خودداری می‌کند.
حسین نحوی‌نژاد، معاون امور توانبخشی سازمان بهزیستی کشور به خبرگزاری میزان گفته است که «ناجا معتقد است که نباید به نابینایان و ناشنوایان پلاک ویژه افراد معلول برای تردد خودرو داده شود چرا که هیچ نابینایی امکان گرفتن گواهی نامه رانندگی را ندارد و ناشنوایان نیز از دیدگان مسئلولان ناجا، مشمول دریافت پلاک ویژه معلولان نمی‌شوند». او گفته است که این تصمیم نیروی انتظامی برخلاف نظر سازمان بهزیستی است: «اعتقاد ما این است که افراد نابینا و ناشنوا اگر خودشان از خودرو دارای طرح استفاده نکنند، اما برای جا به جایی این افراد و انجام امور روزانه شان، یکی از اعضای خانواده فرد معلول را جابه جا می‌کند.»
از سال ۸۹ تا پیش از تصمیم جدید نیروی انتظامی، افراد نابینا و ناشنوا قادر به استفاده از پلاک ویژه برای تردد در محدوده طرح ترافیک در تهران بوده‌اند.
در تیر ماه سال ۱۳۹۶ بعد از شکایت تعدادی از افراد نابینا نسبت به خود داری راهنمایی رانندگی از پلاک ویژه به این این افراد معاونت توانبخشی سازمان بهزیستی کل کشور اعلام کرد نیروی انتظامی فقط به آن دسته از افراد پلاک ویژه می‌دهد که بتوانند رانندگی کنند که این موضوع شامل حال نابینایان نمی‌شود. همچنین در سال ۱۳۹۵ معاون امورتوانبخشی سازمان بهزیستی کشور از صدور پلاک ویژه برای ناشنوایان گفته بود. با این وجود در تاریخ ۱۴ اسفند ۱۳۹۶ ناجا اعلام کرد که نه تنها به نابینایان، بلکه به ناشنوایان نیز پلاک ویژه اعطا نمی‌شود.
این تصمیم در حالی صورت می‌گیرد که سیستم حمل و نقل عمومی در بسیاری از شهرهای ایران به‌خصوص پایتخت هنوز برای استفاده افراد معلول مناسب سازی نشده است و بسیاری از این افراد به این علت، فرصت‌های اجتماعی و اقتصادی فراوانی را از دست می‌دهند.
یک فعال حقوق افراد معلول که خود نابینا است در این مورد به کمپین حقوق بشر در ایران گفت: «مگر چه چیزی تغییر کرده است که می‌خواهند ما را حذف کنند؟ شرایط حمل و نقل عمومی همچنان برای من مناسب نیست. درست است که من نمی‌توانم رانندگی کنم اما داشتن پلاک ویژه باعث می‌شد تا اعضای خانواده در رفت و‌آمد مرا همراهی کنند. مسوولان به جای آن که خدمات بیشتری را برای رفاه ما فراهم کنند، می‌خواهند همین حداقل مزایای موجود را هم از ما بگیرند.»
یکی از اهداف کنوانسیون بین‌المللی حقوق افراد معلول، که ایران از سال ۱۳۸۸عضو آن است، در دسترس قرار دادن امکانات عمومی برای استفاده برابر و ایمن افراد معلول از جمله ایجاد شهر مناسب برای آنها است. همچنین به موجب ماده یک و تبصره ماده دو قانون جامع حمایت از معلولان دولت موظف است زمینه‌های لازم را برای تأمین حقوق معلولان فراهم و‌حمایت‌های لازم را از آنها به عمل آورد و دولت باید «در طراحی و تولید اماکن عمومی و معابر و وسایل خدماتی به نحوی عمل نمایند که امکان دسترسی و بهره‌مندی از آنها برای معلولان همچون افراد عادی فراهم گردد.»
محروم کردن نابینایان و ناشنوایان از پلاک ویژه توسط نیروی انتظامی در حالی عملی می‌شود که شهرهای کشور همچنان با مشکلات و موانع جدی برای فراهم کردن امکانات مناسب حمل و نقل عمومی برای افراد دارای معلولیت مواجه هستند. در حقیقت با این اقدام ناجا، به جای حرکت در جهت ارتقاء سطح مناسب‌سازی و ایفای تعهدات بین‌المللی در قبال افراد دارای معلولیت، به سمت محدود کردن فرصت‌های اجتماعی برای این افراد حرکت خواهد کرد.
ستاد مناسب سازی شهر تهران که مسوولیت ایجاد امکانات مناسب شهری برای همه افراد جامعه را برعهده دارد، تا کنون برنامه‌ای جامع برای مناسب سازی شهر برای افراد دارای معلولیت، ارائه نکرده است.
تصمیم ناجا با توجه به عدم وجود راه حل جایگزین برای افراد نابینا و ناشنوا، امکان رفت و آمد را برای این افراد بسیار سخت‌تر و پرهزینه‌تر می‌کند.
این فعال حقوق افراد معلول در مورد این تصمیم ناجا به کمپین در ایران گفت: «در بیشتر کشور‌های جهان که حمل و نقل عمومی مناسب برای افراد معلول وجود ندارد از راه های جایگزین مانند سرویس‌های رایگان تاکسی استفاده می‌شود.» او افزود: «پلاک ویژه، حمل‌ونقل را برای نابینایان و ناشنوایان راحت تر و ارزان‌تر کرده بود. توقف اختصاص این پلاک‌ها باعث می‌شود بسیاری از این افراد در تردد روزانه خود دچار مشکل شوند.»
