از «تبعیض» تا «حق‌السکوت»: اعتراض به اعطای «اینترنت بدون فیلتر» به ۱۰۰ خبرنگار توسط وزارت ارشاد
به دنبال اعلام خبر اعطای «اینترنت بدون فیلتر» به ۱۰۰ خبرنگار توسط وزارت ارشاد، خبرنگاران، با انتقاد از این تصمیم در رسانه‌های داخلی و شبکه‌های اجتماعی، نسبت به مضرات آن از جمله ایجاد تبعیض، به خطر انداختن استقلال روزنامه‌نگاری و نگرانی از امکان کنترل و رصد کردن فعالیت آنلاین خبرنگاران هشدار دادند. بسیاری از خبرنگاران با استفاده از هستیم #من_نیستیم پیشاپیش اعلام کردند که از این «امتیاز» استفاده نخواهند کرد.
معاونت مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ۱۵ فروردین ۱۳۹۷ در وب‌سایت خود نوشت کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه که مسوول شناسانی محتوای به گفته آنها «مجرمانه» و مسدود کردن آنها در اینترنت است با درخواست معاونت مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای دادن اینترنت بدون فیلتر به ۱۰۰ خبرنگار که مورد تایید وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هستند، موافقت کرد.
در توضیح نحوه اجرایی کردن این اقدام، وزارت‌ارشاد اعلام کرده استخبرنگارانی که درخواست استفاده از اینترنت بدون فیلتر را دارند باید تا پایان فروردین ماه، نامه درخواست و مشخصات شناسنامه‌ای، همراه با نام رسانه و شماره تلفن موبایل خود را به اداره خبرنگاران، اداره کل مطبوعات و خبرگزاری‌های داخلی در وازرت ارشاد ارسال کنند تا پس از «احراز هویت و تایید فعالیت حرفه‌ای»، جهت دریافت اینترنت بدون فیلتر توسط وزارت ارشاد به وزارت ارتباطات و فن‌آوری اطلاعات معرفی شوند.
دبیر سرویس فرهنگی یک ماهنامه در تهران با ذکر اینکه نامش ذکر نشود به کمپین حقوق بشر در ایران گفت: «حتی اگر من جزو این صدنفر بودم از آن استفاده نمی کردم. این عملا تبعیض قائل شدن است بین خبرنگاران. بین خبرنگاران و مردم. درست است که رانت و رانت خواری بخشی از فرهنگ عمومی کنونی در ایران است اما تعمیم دادن آن به موضوع اینترنت پرسرعت یک بدعت جدید است.»
روزنامه ابتکار در گزارشی در تاریخ ۱۸ فروردی اعتراض خبرنگاران به این اقدام را منعکس کرد. این روزنامه به نقل از یک خبرنگار به نام زهرا با طرح موضوع نگرانی به رصد کردن فعالیت‌های خبرنگاران نوشت: «کاملا مشخص است! به همان اندازه که ما اعتمادی به شبکه‌های پیام‌رسان داخلی نداریم، به اینترنت بدون فیلتری هم که وزارت ارشاد و دولت به ما بدهد اعتماد نداریم. مردم عادی هم نسبت به پیام‌رسان‌های داخلی موضع دارند و چندان به آن اعتماد نمی‌کنند، حالا کسی که شغلش «خبرنگاری» است و مسائل و ارتباطاتش بسیار پیچیده‌تر و متفاوت‌تر از سایر افراد است و امنیت شغلی هم ندارد، قطعا از اینترنتی که راحت‌تر مانیتور می‌شود، استفاده نخواهد کرد.»
موضوع تبعیض قائل شدن بین تنها ۱۰۰ خبرنگار و دیگر خبرنگاران و دیگر اعضای جامعه از جمله دیگر زوایایی است که باعث انتقاد از تصمیم وزارت ارشاد حسن روحانی شده است. یک روزنامه نگارباسابقه در تهران با ذکراینکه نامش آورده نشود، به کمپین حقوق بشر در ایران گفت: «اگراینترنت بدون فیلتر برای کارخبرنگاران ضروری است برای همه آنها ضروری است. و معلوم نیست چرا برای تنها ۱۰۰ نفر از آنها ضروری است. اگر هم برای خبرنگاران ضروری است یعنی برای پزشکان هم ضروری است. برای معلمان هم ضروری است. برای دانش‌جویان هم ضروری است. می‌بینید که واقعا منطقی برای جدا کردن ۱۰۰ نفر برای اعطای اینترنت بدون فیلتر وجود ندارد.»
خسرو نقیبی سردبیر روزنامه سینما در توییتر خود نوشت: «بخشی از بازی اینترنت آزاد برای خبرنگاران #من_نیستم چون اساسن به یک گروه دادنِ چیزی که باید برای همه باشد، نامش تبعیض است. دسترسی آزاد به اینترنت حق است، نه لطف.»
اعطای اینترنت بدون فیلتر به ۱۰۰ خبرنگار: از «حق‌السکوت» تا «فاجعه»
موضوع ارایه اینترنت بدون فیلتر به خبرنگاران از آنجا شروع شد که محمدجواد آذری‌جهرمی در پاسخ به پرسش‌های متعدد خبرنگاران که چطور با وجود فیلترینگ توییتر از این شبکه استفاده می‌کند، گفته بود «من به عنوان وزیر ارتباطات، مجوز ورود بدون فیلتر به اینترنت دارم و از این جهت از فیلترشکن استفاده نمی‌کنم.» اظهار نظر وزیر ارتباطات در خصوص اینکه وی و برخی دیگر از مسوولین نظام از اینترنت بدون فیلتر استفاده می‌کنند، از جمله مواردی بوده است که با انتقاد کاربران اینترنتی در شبکه‌های اجتماعی مواجه شد که آذری جهرمی و دیگر مسوولین را به تبعیض متهم کردند.
او در پاسخ به سوال دیگری در مورد دریافت اینترنت بدون فیلتر ویژه خبرنگاران خبر از تصویب مصوبه‌ای در همین مورد در کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه داد و گفته: «مصوبه ای در کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه برای دسترسی خبرنگاران به اینترنت بدون فیلتر داشته ایم و اینکه این مصوبه اجرایی شده یا خیر اطلاعی ندارم.»
قرارنیست به #خبرنگاران اینترنت #بدون_فیلتر بدهندبلکه قراراست به۱۰۰خبرنگارتاییدشده اینترنت رابدهند.فاجعه درراه است.این اینترنت تلاش برای تشویق ثبت نام خبرنگاران وبه ثمررساندن #لایحه_نظام_رسانه و رسیدن به مرحله #پروانه_روزنامه_نگاری است.اینترنت بهانه است اصل آزادی مطبوعات هدف است. https://t.co/M9TBS8t90x
— Mira Ghorbanifar (@miraghorbanifar) April 5, 2018
در بیانیه وزارت ارشاد مشخص نشده است که بر اساس چه روندی هویت درخواست کننده‌های اینترنت بدون فیلتر شناسایی خواهد شد و بر اساس چه شاخص‌هایی «فعالیت حرفه‌ای» درخواست کننده‌ها به عنوان خبرنگار تایید می‌شود.
میرا قربان‌فر معاون سردبیر روزنامه قانون در واکنش به اینترنت بدون فیلتر برای خبرنگاران مورد تایید وزارت ارشاد، تایید «فعالیت حرفه‌ای» خبرنگاران از طرف این وزارتخانه را در راستای لایحه نظام رسانه دانست که خبرنگاران را مجبور به دریافت پروانه روزنامه‌نگاری می‌کنند تا با پذیرفتن سیاست‌های این وزارتخانه فعالیت کنند که باعث محدودیت آزادی بیان و سانسور خبرنگاران خواهد شد. او در توییتر خود نوشت: «قرار نیست به #خبرنگاران اینترنت #بدون_فیلتر بدهند بلکه قراراست به۱۰۰خبرنگار تایید شده اینترنت را بدهند. فاجعه در راه است. این اینترنت تلاش برای تشویق ثبت نام خبرنگاران وبه ثمررساندن #لایحه_نظام_رسانه و رسیدن به مرحله #پروانه_روزنامه_نگاری است. اینترنت بهانه است اصل آزادی مطبوعات هدف است.»
سیاست‌های وزارت ارشاد حسن روحانی، از جمله لایحه نظام جامع رسانه‌ای و همچنین موضوعاتی مانند اعطای اینترنت بدون فیلتر به ۱۰۰ خبرنگار، با اعتراض خبرنگاران و فعالان حوزه رسانه مواجه شده است. سیاست‌هایی که آزادی و استقلال عمل خبرنگاران را با تهدید جدی مواجه می‌کند.
فاطمه کریمخان خبرنگارن خبرگزاری ایسنا نیز در واکنش به این خبر، ارایه اینترنت بدون فلتر به خبرنگاران را «رانت» خواند و نوشت: «اینترنت بدون فیلتر برای روزنامه‌نگاران رانت است و حق‌السکوت خون ما از خون باقی مردم رنگی‌تر نیست دسترسی آزاد به اطلاعات و اینترنت از جمله حقوق بشر است و فیلترینگ ضایع کردن این حق است٬ شخصا زیر بار رانت اینترنت بدون فیلتر برای روزنامه‌نگاران نمی‌روم.»
بیانیه وزارت ارشاد مشخص نکرده است که آیا فقط وب‌سایت‌های خبری برای خبرنگاران فیلتر نخواهد بود و یا سایر محتوای فیلتر شده اینترنتی مانند پیام‌رسان‌های فیلتر شده و یا وب‌سایت‌هایی مانند شبکه‌های اجتماعی و وب‌سایت‌های پخش موسیقی مانند ایپاتی‌فای نیز برای آنها در دسترس خواهد بود.
محمد مساعد خبرنگار روزنامه شرق در حساب توییتر خود نوشت: «قرار است به #خبرنگاران اینترنت #بدون_فیلتر بدهند و برای شروع به ۱۰۰خبرنگار این اینترنت ارائه شده به شخصه این طرح را توهین به #خبرنگاران و #مردم می‌دانم و از آن استفاده نخواهم کرد. باز هم جمله طلایی رسول #خادم را باید تکرار کرد: اگر قرار است ببازیم #با_هم_ببازیم.»
مهدی قدیمی خبرنگار پارلمانی نیز در اعتراض به ایجاد چنین فهرست‌های و عدم اعتماد به این اینترنت بدون فیلتر با مشن کردن وزیر ارشاد در حساب توییتر خود خطاب به او نوشت: «نه تنها نیستم و اقدامی هم برای قرار گرفتن در این لیست نکردم، بلکه اگه بم تعلق بگیره هم استفاده نمی‌کنم، چون به همون دلیلی که به پیام‌رسان داخلی اعتماد ندارم، به اینم اعتماد ندارم و مجبورم باز با وی‌پی‌ان ازش استفاده کنم که خب چه کاریه؟! اینم هشتگ پیشنهادی@hesam_ghm: #من_نیستم»
