پرهیز قوهقضاییه از تن دادن به دادرسیعادلانه: اعدام محمد ثلاث و امتناع از تحویل جسد به خانواده
ماموران امنیتی با امتناع از تحویل جسد محمد ثلاث به خانوادهاش و اعزام به پزشکی قانونی، این درویش زندانی را که در زندان رجایی شهر کرج به دار آویخته شد، در غیاب و علیرغم مخالفت خانواده در گورستانی در شهر بروجرد به خاک سپردند.
محمد ثلاث، راننده ۵۱ ساله، در جریان اعتراضات دراویش گنابادی، سیام بهمن ۹۶ به اتهام قتل عمد سه مامور نیروی انتظامی بازداشت و کمتر از چهار ماه بعد، روز ۲۸ خرداد ۹۷ اعدام شد. وکیل محمد ثلاث با تاکید بر بیگناهی موکلش، نوشت ماموران امنیتی اجازه اعزام او به پزشکی قانونی را ندادند و او را بدون حضور خانواده و در محاصره بیش از دویست مامور ضد شورش به خاک سپردند.
زینب طاهری، وکیل محمد ثلاث دلیل خاکسپاری بدون اجازه خانواده و مخالفت با اعزام او به پزشکی قانونی را مخفی کردن آثار «شکنجه» اعلام کرد و در توییترش نوشت: «متاسفانه علیرغم اعتراض و مخالفت خانواده آقای محمد ثلاث و درخواست رسمی برای اعزام به پزشکی قانونی، بدون اذن ولی دم، نیروهای امنیتی درحال دفن جسد در بروجرد هستند. اگر جنایت و شکنجهای بر او مرتکب نشدهاید از چه هراس دارید؟»
محمد ثلاث که به گفته خودش به استناد اعترافات اجباری در بازداشتگاه به اعدام محکوم شد، پس از صدور حکم، اعلام کرد بیگناه است و زیر شکنجه «تا حد مرگ» و گیجی ناشی از ضربات، ناچار به پذیرش اتهامات شده است. او در فایل صوتی که از طریق موکلش منتشر شد، از قوه قضاییه خواست او را برای بررسی آثار شکنجه و بیاعتباری اعترافات اجباری، به پزشکی قانونی اعزام کنند، درخواستی که از سوی دستگاه امنیتی-قضایی پذیرفته نشد تا افکار عمومی بیش از پیش به روند ناعادلانه و شتابزده پرونده بدبین شود.
محمد ثلاث در شرح شکنجه و جراحتهایی که درمان نشده باقی ماند، گفت: «۱۷ قسمت از سرم را با باتوم شکستند، مغز سرم داغون شده، دچار سرگیجه می شوم، حافظه ام را از دست دادهام، تقاضا دارم مرا به پزشک قانونی ببرند و معاینه چشم و «سی تی اسکن» کنند، چشمانم واقعا نمی بینید، و دائما دچار سرگیجه میشوم.»
علاوه بر موضوع شکنجه و اعتراف اجباری، محمد ثلاث و وکیلش اعلام کردند او راننده اتوبوس مرگبار نبوده چرا که قبل از این اتفاق بازداشت شده است. آقای ثلاث نیروهای امنیتی را به توطئه و پروندهسازی متهم کرد و گفت: «تمام اینها صحنه سازی است، تمام اینها صحنه سازی است. دوتا اتوبوس بوده و زمانی که من بازداشت شدم هوا کاملا روشن بوده، در صورتی که در فیلمی که از اتوبوس گرفته اند و به من نشان دادند هوا کاملا تاریک است.»
با همه ابهامات و شتابزدگی در صدور و تایید حکم اعدام و ارائه دلایل جدید از سوی محمد ثلاث، قوه قضاییه با درخواست اعاده دادرسی او نیز مخالفت کرد و به تقاضای افکار عمومی درباره رفع ابهامات نیز وقعی ننهاد.
افکار عمومی مجرمیت محمد ثلاث را باور نکرد
علاوه بر مخالفان مجازات اعدام و فعالان این حوزه، بخش زیادی از واکنشهای افکار عمومی نیز به روند شتابزده و مبهم این پرونده انتقاد کردند. فرناز قاضیزاده خبرنگاردر صفحه توییترش نوشت: «همان روز اول صدا و سیما فیلم پخش کرد از اعترافات محمد ثلاث، اما بسیاری فیلم را باور نکردند. دادگاه برگزار شد، بارها ثلاث گفت اعترافات اجباری بوده. همان روز حادثه خیلی از دراویش گفتند ثلاث زمان حادثه بازداشت بود. با این همه ابهام، چه عجله ای بود برای اعدامش؟»
مصطفی تاجزاده، فعال سیاسی اصلاحطلب نیز با اشاره به ابهامات پرونده محمد ثلاث و رفع نشدن آن قبل از اجرای حکم، عملکرد قوه قضاییه را «غیرقابل فهم و تنشزاد» توصیف کرد و از نمایندگان اصلاحطلب مجلس خواست در مقابل این اقدامات ساکت ننشینند.
محمد معینی، وبلاگ نویس و خبرنگار نیز در صفحه توییترش نوشت با عنوان این موضو که «افکار عمومی مجرم بودن محمد ثلاث را باور نکرده است» نوشت: «محمد ثلاث یا مجرم بود یا نبود ولی یک چیز این وسط، متاسفانه، قطعیه؛ قاطبه افکار عمومی مجرم بودناش رو باور نکرد، حضرات! به فکر «پایبست خانه» باشید؛ جان ِ ستانده و ستاندن ِ جان که آبرو برای شما نشد، حتی «نقشایوان» هم نشد.»
علاوه بر منتقدان فرایند قضایی طی شده، بخشی از فعالان نیز به دلیل باور به بیگناهی محمد ثلاث و یا مخالفت با هر نوع اعدام، اجرای حکم را محکوم کردند اما یکی از نکات این پرونده اتهام شکنجه است که از سوی یک وکیل رسمی دادگستری به قوه قضاییه وارد شده، بدون این که قوه قضاییه آن را تکذیب کند.
زینب طاهری، وکیل محمد ثلاث، بارها به صراحت از «شکنجه» موکلش و «جنایت» قوه قضاییه نوشت و پس از اجرای حکم نیز اعلام کرد جسد موکلش برای پوشاندن آثار شکنجه به خانواده تحویل نشده است. این وکیل دادگستری در توییترش نوشت به مراجع بینالمللی شکایت خواهد کرد. زینب طاهری همچنین نوشت مدارک و مستندات مبنی بر بیگناهی موکلش را به زودی منتشر خواهد کرد.
وکیل محمد ثلاث در توییترش نوشت: «ضحاکان زمان حتی اجازه ندادند خانواده و فرزندان محمد ثلاث، با پدرشان خداحافظی کنند. او را دفن کردند تا آثار جنایتشان پاک شود درحالی که کور خوانده ان، مستندات را در اختیار رسانه ها قرار داده ام و تا فردا منتشر خواهد شد، دستگاه قضایی و نیروهای امنیتی به تصور از بین بردن اثار جنایات خود اینکار را انجام دادند. ظلم و جنایت که شاخ یا دم ندارد، قطعا من این موضوع را از مراجع بینالمللی دنبال خواهم کرد.»
یکی از کاربران توییتر هم با برشمردن بخشی از ابهامات فنی پرونده، سرعت عمل قوه قضاییه در پرونده محمد ثلاث را با طولانی شدن پروندههای فساد و تجاوز مقایسه کرد و نوشت: «از اتوبوس انگشتنگاری نشد، شهادت شهود شنیده نشد، از مامورانی که راننده را بازداشت کرده بودند استعلام نشد، دادگاه علنی برگزار نشد، با تقاصای تجدید نظر موافقت نشد و محمد ثلاث اعدام شد. در نظامی که قاتل با ۲۰۰هزار تومان جریمه و اختلاسگر با وثیقه و متجاوز با وساطت رهبری آزاد میشود.»