انکار دولت، سیاست غیرشفاف قوهقضاییه: تمدید فعالیت تلگرام طلایی و هاتگرام تا پایان آذر ماه
علیرغم وعده مقامات مسوول سیاستگذاری اینترنت در ایران مبنی بر مسدود کردن اپلیکیشنهای تلگرام طلایی و هاتگرام در تاریخ ۱۵ شهریور ۱۳۹۷، و با وجود آنکه امنیت این دو اپلیکیشن از طرف آذریجهرمی وزیر ارتباطات زیر سوال رفته بود، وبسایت خبری مشرق نیوز نزدیک به سپاه پاسداران به نقل از یک منبع آگاه در بدنه دولت نوشت به این دو نسخه فارسی تلگرام تا پایان آذر مهلت جدید داده شده است.
با وجود آنکه تا کنون مقامات دولتی و قضایی واکنشی در مورد علت مسدود نشدن این دو اپلیکیشن نداشتند اما محمدرسول کاظمی مدیر پیامرسان ایرانی آیگپ در توییتی که در تاریخ ۱۳ شهریور ۱۳۹۷ منتشر کرد با اشاره به نقش قوه قضاییه در فعال بودن این دو اپلیکشن نوشت: «با سرمایه گذار کلی کلنجار رفتیم #۱۵شهریور #هاتگرام #طلاگرام فیلتر میشه اماده شیم این همه سرور خریدیم؛ دیتاسنتر اختصاصی اجاره کردیم. الان میگن #ریس_قوه_قضاییه میگه نه نبندید بهشون وقت بدید داخلیا میتونن بعضیا نمیخوان.»
ایگپ یکی از پنج اپلیکیشن پیامرسان ایرانی است که مقامات ایرانی آن را به عنوان پیامرسان بومی معرفی کردهاند.
پیش از این ابوالحسن فیروزآبادی رییس مرکز ملی فضای مجازی که همزمان دبیر شورای عالی فضای مجازی نیست هست به خبرگزاری ایسنا گفته بود: «از همان ابتدا که سیاست خروج از انحصار تلگرام را داشتیم، برای دوران گذار، پذیرفتیم که تلگرامهای نسخه فارسی چند ماهی فعال باشد. با آخرین مهلتی که به آنها دادیم، تا ۱۵ شهریور باید به یک پیامرسان ۱۰۰ درصد بومی تبدیل شوند.»
آذریجهرمی در تاریخ ۲۱ مرداد ۱۳۹۷ با عنوان این موضوع که «امنیت تلگرامهای ایرانی را تایید نمیکنیم،» گفت: «از هاتگرام و تلگرام طلایی حمایت و یا کمک نکردهایم.»
با وجود این محمدرسول کاظمی مدیر پیامرسان ایرانی آیگپ در توییتی که در تاریخ ۱۵ شهریور ۱۳۹۷ خبر از اختصاص ارز با قیمت دولتی برای خرید سرورهای این دو اپلیکیشن که توسط شرکت راهکار سرزمین هوشمند تغییر یافتهاند داد و نوشت: «متاسفانه این خبر صحت داره و مجوز ورود ۲۰۰۰ سرور با ارز دولتی برای #هاتگرام #طلاگرام داده شده.»
این گفته توسط محمدجواد آذریجهرمی وزیر ارتباطات و فنآوری اطلاعات در تاریخ ۱۹ شهروور ۱۳۹۷ در پاسخ به سوال خبرنگاران در مورد دریافت ارز دولتی توسط این شرکت برای خرید سرور ابراز بیاطلاعی کرد. او گفت: «هیچ اطلاعی درباره اینکه هاتگرام و تلگرام طلایی برای واردات سرور ارز دولتی گرفتهاند یا خیر ندارم. باید به کی قسم بخوریم که در این جریان نقشی نداریم.» او اضافه کرد: «دستوری برای فیلتر این شبکه ها به ما ابلاغ نشده است.» آذریجهرمی در مورد اینکه آیا مهلت داده شده به این پیامرسانها تمدید شده است یا خیر نیز ابراز بیاطلاعی کرد.
با وجود آنکه گزارشهای در داخل ایران توسط محققین امنیت اپلیکیشنهای موبایلی منتشر شده است که نشان میدهد این اپلیکیشنها امنیت کاربران را در خطر قرار میدهند و اطلاعات حساسی مانند کد تایید هویت آنها را به در سرورهای خود ذخیره میکنند، اما مقامهای ایرانی همچنان این اپلیکیشنها را مورد حمایت خود قرار میدهند.
روزنامه همشهری در تاریخ ۱۷ شهریور ۱۳۹۷ در مطلبی با عنوان «سرقت کاربران تلگرام برای ساخت پیامرسان بومی» از قول یاشار شاهینزاده، کارشناس امنیت سایبری نوشت: «رمزنگاری فقط در مسیر ارتباط وجود دارد اما این نرمافزار میتواند اطلاعات داخل گوشی را بخواند و از همان طریق نیز اطلاعات کاربر را برمیدارد. در این وضعیت، پوسته فرعی تلگرام خودش را به جای کاربر جا میزند و میتواند اطلاعات را خوانده و آن را در جای دیگری ذخیره کند. وقتی پیام روی گوشی به نمایش در آمده، قابل خواندن است و رمزی برای آن وجود ندارد.»
انتقال کاربران تلگرام به این نسخههای تغییر یافته بدون همکاری تلگرام و یا تمام مکاتبات ارسالی و دریافتی، فهرست مخاطبین، فایلها ارسالی و دریافتی گروهها، کانالها و به عبارتی یک کپی کامل از تمام اطلاعات و رفتار کاربر شامل رمز آنها را نیز در بانکهای اطلاعاتی داخل کشور ذخیره کنند. چنین امری یا باید با همکاری تلگرام انجام شود و یا شرکت مالک تلگرام طلایی و هاتگرام باید پروتکلهای امنیتی تلگرام را هک کند تا بتواند تمام اطلاعات کاربران را به سرورهای خود منتقل کند که در هر دو صورت نقض قانون،حریم خصوصی و امنیت بیش از ۳۰ میلیون کاربر این دو اپلیکیشن است.
شرکت تلگرام برای حفظ حریم خصوصی و امنیت کاربران ایران از انتقال سرور و یا دادن کلیدهای رمزگذاری پیامهای کاربران به ایران و روسیه خودداری کرده است.
با فرض اینکه این شرکت برای مستقل شدن از تلگرام دست به چنین اقدامی بزند، عملا ارتباط کاربران این دو اپلیکیشن با تلگرام قطع خواهد شد که به این معنی است که دیگر کاربری که از تلگرام نسخه اصلی استفاده میکند قادر نخواهد بود با کاربری که از نسخههای هاتگرام و یا تلگرام طلایی استفاده میکند در تماس باشد.
یاشار شاهینزاده به همشهری میگوید: «اگر کاربران درباره ماهیت این انتقال و چگونگی آن اطلاع داشته باشند، شاید دیگر نخواهند از چنین سرویسی استفاده کنند چون هدف اصلیشان در استفاده از این سیستم، استفاده از امکانات تلگرام است. به گفته او، روش اخلاقی کار این است که کاربران بدانند قرار است دقیقا چه اتفاقی بیفتد و در اینباره حق انتخاب داشته باشند.»
به عنوان نمونه حسن بیکی عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس از قول وزیر اطلاعات ایران در تاریخ ۱۹ خرداد ۱۳۹۷ گفت :ذ«وزیراطلاعات در ضیافت افطاری اعضای کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی و جمعی از نمایندگان مجلس عنوان کرد که تلگرام طلایی متعلق به جمهوری اسلامی ایران است.»