هفت درخواست جامعه ناشنوایان ایران از دولت، محور یک پویش جدید اجتماعی
تصویر گردهمایی روز جهانی ناشنوایان که در آن خانمی در حال ترجمه صحبت‌های گوینده به زبان اشاره است
جامعه ناشنوایان و فعالان حقوق افراد دارای معلولیت با انتشار بیانیه‌ای از آغاز به کار یک پویش اجتماعی خبر دادند که هدف آن ملزم کردن دولت به ایفای تعهدات قانونی و بین‌االمللی در قبال افراد ناشنوا و رفع تبعیض از آنهاست. این حرکت طی مراسمی که در تاریخ ۵ مهر ۱۳۹۷ در برج میلاد تهران برگزار شد آغاز شده است.
در این مراسم که با حضور حدود دو هزار نفر از ناشنوایان و کم‌شنوایان برگزار شد، برخی از مقامات دولتی و شهری سخنرانی کردند و حمایت خود را از این پویش اجتماعی جامعه ناشنوایان اعلام کردند. جمعی از سازمان‌های حقوق افراد ناشنوا در ایران از جمله انجمن خانواده ناشنوایان ایران و خانه ناشنوایان ایران که هر دو سراسر کشور دارای شعبه هستند، از نقش آفرینان اصلی این پویش هستند. همزمان ناشنوایان کشور با انتشار پیام‌های ویدیویی به زبان اشاره در شبکههای اجتماعی، حمایت خود را از مطالبات مطرح شده در این بیانیه اعلام کرده‌اند.
در این بیانیه از قوای سه‌گانه و سایر نهاد‌های دولتی درخواست شده است که اقدامات لازم را در جهت “صیانت، ترویج و آگاهی‌بخشی در خصوص زبان اشاره ایرانی و فرهنگ ناشنوایان به عمل آورند.” اعضای این پویش اصلی‌ترین درخواست خود را “تهیه و تصویب فوری لایحه قانونی حمایت از زبان اشاره ایرانی” اعلام کرده و خواستار درج هفت مورد اساسی در لایحه قانونی مزبور شدند. این درخواست‌های هفت‌گانه عبارتند از:
۱. اعلام این که زبان اشاره ایرانی نیز در کنار سایر زبان‌های رایج در کشور به رسمیت شناخته شده و مطابق اصل ۱۵ قانون اساسی دولت باید زمینه و امکانات لازم را برای آموزش آن فراهم کند.
۲. اختصاص کمک هزینه مترجم زبان اشاره برای افراد ناشنوا و کم شنوا در صورت نیاز و برای جلوگیری از تضییع حقوق آنها به همان صورتی که کمک هزینه پرستاری به افراد دارای معلولیت جسمی یا ذهنی که نیاز به مراقبت دارند پرداخت می‌شود و برخورداری مترجمین زبان اشاره از حمایت های صنفی مانند: بیمه، حق بازنشستگی و استفاده ازامتیازات مالیاتی.
۳. تدوین، یکسان‌سازی و انتشار گسترده نشانه‌های زبان اشاره ایرانی.
۴. اطمینان از این که اخبار و برنامههای سیمای جمهوری اسلامی ایران به زبان اشاره ایرانی مطابق با استاندارد‌های زبان اشاره ایرانی که برای اکثریت ناشنوایان ایران قابل استفاده است ارائه می‌شود.
۵. صدور مجوز و مهر رسمی برای مترجم آموزش دیده زبان اشاره و نظارت بر فعالیت آنها و برخورداری آنها از مزایا مترجمین
۶. الزام کلیه مراجع رسمی اعم از دادگاهها، مراکز نیروی انتظامی، بیمارستانها و سایر مراکز ارائه دهنده خدمات عمومی به درخواست مترجم زبان اشاره در صورت نیاز مراجعان ناشنوا یا کم شنوا.
۷. ایجادنرم افزار به صورت تصویری و زبان اشاره و پیامکی برای مراکز خدمات اجتماعی و فوریتی شامل مرکز فوریتهای پلیس، اورژانس، اورژانس اجتماعی، مرکز فوریتهای پزشکی و آتشنشانی و…
ناشنوایان در استان‌های مختلف کشور با امضای این بیانیه، به این پویش اجتماعی می‌پیوندند. در نخستین اقدام، ناشنوایان استان اصفهان با امضای خود، خواستار اقدام فوری دولت در این زمینه شدند.
علیرغم گذشت نزدیک به ده سال از تصویب کنوانسیون حقوق افراد دارای معلولیت، دولت ایران هنوز گام‌های چندانی برای ایفای تعهدات مربوط به افراد ناشنوا که در مواد مختلف این کنوانسیون پیش‌بینی شده برنداشته است. حتی قانون حمایت از حقوق معلولان که در اسفند‌ماه ۱۳۹۶ به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید توجه لازم را به تامین حقوق ناشنوایان نکرده و تنها در ماده ۲۱ سازمان صدا و سیما را مکلف ساخته که “نسبت به زیرنویسی فیلمها و برنامههای شبکههای مختلف سیما و استفاده از رابط ناشنوایان” اقدام نماید.
