شرایط نامناسب سالن یک تیپ یک زندان تهران بزرگ و نگهداری دراویش گنابادی در بندهای پرخطر بدون رعایت قانون تفکیک جرایم
یک منبع مطلع از وضعیت بیش از ۲۰۰ درویش گنابادی در زندان تهران بزرگ (فشافویه) به کمپین حقوق بشر در ایران گفت حدود ۵۲ نفر از دراویش از تاریخ هفتم شهریور ۹۷ به بندهای با جرایم پرخطر، مالی و مواد مخدر بدون رعایت قانون تفکیک جرایم منتقل شدهاند و نامه‌های پیاپی خانواده‌ها آنها به مقامات زندان و دادستانی برای انتقال این تعداد به بند دراویش تاکنون بی‌پاسخ مانده‌است. به گفته این منبع وضعیت دراویشی که در سالن متادون این زندان به سر می‌برند از همه ناگوارتر است.
به گفته این منبع وضعیت دروایشی که در سالن یک تیپ یک این زندان معروف به (سالن متادون) به سر می‌برند از نظر انسانی و بهداشتی بسیار نامناسب است. این منبع به کمپین گفت: «در سالن یک تیپ یک زندان که گنجایش ۱۰۰ نفر را دارد، ۴۰۰ نفر نگهداری می‌شوند. هر روز فقط سه ساعت به مدت ۱۱ تا یک عصر فرصت حمام کردن با آب سرد وجود دارد. حتی در این فصل نیز همه با آب گرم در اختیار زندانیان نیست البته تعدادی که از انگشتان یک دست هم فراتر نمی‌رود و به قولی رییس و باسابقه‌های سالن هستند حق استفاده از آب گرم را دارند. »
همچنین به گفته این منبع اکثر زندانیان برای داشتن کوچکترین امکانات حتی داشتن تختخواب مجبور به پرداخت پول هستند «و گرنه باید در راهرو آن هم فقط شب‌ها بخوابند. خیلی از زندانی‌ها حتی به خاطر نمی‌آورند آخرین باری که میوه خورده‌اند کی بوده چون خرید میوه در زندان خیلی گران است و در لیست برنامه‌های غذایی روزانه نیز جای ندارد به همین دلیل خیلی از زندانیان بی‌بضاعت پولی برای خرید میوه ندارند.»
به گفته این منبع در این سالن که مختص زندانیان با جرایم مواد مخدر است به وفور انواع قرص‌های مخدرزا دست به دست می‌شود: «این سالن که تازه به پاک‌ترین سالن تیپ یک زندان معروف است اگرچه از ورود مواد مخدر جلوگیری می‌شود اما انواع قرص‌ها به راحتی در دسترس است و مشخص نیست چرا وقتی مامورانی از ورود مواد مخدر به سالن جلوگیری می‌کنند ورود قرص آن هم به فور را ازاد گذاشته‌اند. برخی زندانیان در این سالن بیشتر وقت‌ها در حالت عادی نیستند.»
این منبع همچنین به کمپین گفت بیشتر این زندانیان به دلیل مصرف بیش از حد متادون و یا به دلیل عدم رعایت بهداشت دچار سرطان کبد، ایدز و هپاتیت می‌شوند و پس از آزادی این بیماری‌ها را به بیرون از زندان و خانواده خود منتقل می‌کنند.
تعدادی از دراویش روز هفتم شهریور ۹۷ که در اعتراض به وضعیت خود و حصر نورعلی تابنده، رهبرشان در مقابل دفتر حراست بند تحصن کرده بودند پس از ضرب و شتم از سوی ماموران زندان فشافویه به بندهای زندانیان پرخطر و جرایم مالی و مواد مخدر منتقل شدند.
طبق مواد ۸ و ۶۹ آیین‌نامه اجرایی سازمان زندان‌های ایران که به «اصل تفکیک جرائم» معروف شده، زندانیان باید براساس عواملی مانند «پیشینه، سن، جنسیت، تابعیت، نوع جرم، مدت مجازات، وضع جسمانی و روانی، چگونگی شخصیت و استعداد، میزان تحصیلات و تخصص، نوع و میزان محکومیت، پیشینه کیفری، شخصیت، اخلاق و رفتار» تفکیک و به بندها و یا زندان‌های جداگانه‌ای منتقل شوند.
غلامحسین اسماعیلی رییس پیشین سازمان زندان‌ها آبان ۹۱ در گفت‌وگویی مدعی شده بود طبقه‌بندی جرایم زندانیان در تهران و مراکز استان‌های کشور «به طور کامل و دقیق» انجام می‌شود.
این منبع با اشاره به اینکه در این مدت درخواست زندانیان و خانواده‌های این ۵۲ زندانی برای بازگشت به بند مخصوص دراویش بی‌پاسخ مانده است گفت: «ما خانواده‌ها اوایل مهرماه به سازمان زندان‌های تهران مراجعه کردیم آنجا به ما گفتند این موضوع به آنها ربطی ندارد و باید از سازمان زندان‌های کل کشور بخواهیم. بنابراین به دفتر سازمان زندان‌های کل کشور رفتیم و شکواییه مبنی بر رعایت نشدن قانون تفکیک جرایم برای برخی از دراویش در بند متادون، اشرار مالی و پرخطر دادیم. شماره نامه‌ای به ما دادند و گفتند که هفته دیگر مراجعه کنیم. هفته بعد رفتیم، یک شماره نامه دیگر به ما دادند و گفتند طبق این شماره جواب نامه را به سازمان زندان‌های استان تهران ارسال کردیم. اما از آن موقع هر هفته می‌رویم سازمان زندان‌های استان تهران به ما می‌گوید جوابش نیامده، مشکلی بوده، هفته دیگر سر بزنیم. واقعا متوجه نمی‌شوم یک نامه چرا باید بین دو سازمان دو ماه برود و برگردد. چرا جواب ما را نمی‌دهند.»
دراویش گنابادی روز سی‌ام بهمن ۹۶ در اعتراض به محاصره خانه نورعلی تابنده، رهبرشان در خیابان هفتم پاسداران تهران تجمع کردند که این تجمع با دخالت نیروی انتظامی و ماموران لباس شخصی به خشونت کشیده شد. در آن شب و صبح روز بعد، بیش از نزدیک به ۳۰۰ نفر بازداشت شدند و دهها نفر از آنها به دلیل شدت ضرب و شتم پس از بازداشت به چهار بیمارستان منتقل شدند. همه آنها پس از مداوا سرپایی فورا به زندان منتقل شدند. دراویش مرد در دو زندان اوین و زندان تهران بزرگ (قشافویه) و زنان نیز در زندان قرچک در انتظار رای دادگاه تجدیدنظر به سر می‌برند. البته تعدادی از دراویش نیز آزاد شدهاند.
در میان دراویش بازداشت شده محمد راجی بامداد اسفند ۹۶ پس از تجمع در مقابل ساختمان کلانتری پاسداران تهران بازداشت شد و روز ۱۲ اسفند ماه ماموران اداره آگاهی شاپور تهران با تماس تلفنی با خانواده آنها گفته شد او در کما است و چند ساعت به آنها اطلاع داده شد که فوت کرده است. محمد راجی به دلیل ضرب و شتم در بازجویی جان خود را از دست داد. او در سکوت خبری نیز دفن شد.
از سوی دیگر محمد ثلاث درویش دیگری که در غروب سی‌ام بهمن ماه با ضرب و شتم ماموران بازداشت شد به اتهام راننده اتوبوسی که در همان غروب چند نفر از ماموران را در تجمع زیر گرفت و باعث فوت یکی از آنها و ضرب و شتم چند مامور دیگر شد، با حکم اعدام مواجه است. او ظرف یک ماه در اسفند ماه ۹۶ در دادگاه بدوی به اعدام محکوم شد و این حکم در دادگاه تجدیدنظر نیز تایید شد. اکنون حکم او با شکایت وکیلش در مرحله اعاده دادرسی دیوان عالی کشور است. او بارها پس از جلسه دوم دادگاهش گفت که او مرتکب قتل نشده است.
