اجبار به بستری شدن در بیمارستان روانی نمی‌تواند مخالفین را به سکوت وادارد
فعال حقوق معلمان که برخلاف خواست خود و خانواده‌اش در بیمارستانی روانی بستری و مجبور به خوردن دارو شده، باید آزاد شود.
همسر و پسران هاشم خواستار به همراه تعداد دیگری از معترضین بازداشت و پس از چند ساعت در همان روز آزاد شدند
کمپین حقوق بشر در ایران امروز با انتشار بیانیه‌ای و ارایه سیاهه‌ای از موارد نقض قانون در بازداشت یک فعال حقوق معلمان اعلام کرد، دولت ایران با فورا هاشم خواستار را از بیمارستان بیماران روانی که به صورت اجباری و غیرقانونی در آن بستری شده است آزاد کند.
علاوه بر این، کمپین بازداشت صدقیه مالی همسر، جاهد و احمد خواستار دو پسر او و همچنین سایر بازداشت شده‌ها در تاریخ ۱۴ آبان ۱۳۹۷را که در برابر بیمارستانی که هاشم خواستار در آن به صورت غیرقانونی نگهداری می‌شود، محکوم کرد. آنها در پایان همان روز آزاد شدند که به صورت آشکار نشاندهنده ایجاد ارعاب برای خفه کردن اعتراض‌ها به نگهداری اجباری هاشم خواستار در بیمارستان روانی است.
هادی قائمی مدیر کمپین گفت: «مقامات ایرانی برای ساکت کردن یک فعال مدنی او را به بیمارستان بیماران روانی فرستاده‌اند و خانواده او و سایر افرادی را که جرات اعتراض به سواستفاده از قدرت را دارند مجبور به سکوت می‌کنند.» او اضافه کرد: «این بدترین نوع سواستفاده از قدرت است.»
کمپین حقوق بشر در ایران در بیانیه خود تاکید کرده است که با بازداشت این فعال سرشناس، اجبار او به بستری شدن در یک مرکز روانپزشکی و مصرف دارو بر خلاف اراده او، مقامات ایرانی به بازداشت خودسرانه خشن، شکنجه و نقض حق سلامتی اقدام کرده‌اند. هر نوع مراقبت پزشکی نیازمند رضایت آزادانه و آگاهانه دارد.
اجبار به بستری شدن در بیمارستان و «درمان» بازداشت خودسرانه و شکنجه است
به صورت قانونی آنچه که علیه هاشم خواستار رخ داده، تحت عنوان «بازداشت خودسرانه» و نقض ماده ۹ میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی تعریف شده است، که ایران آن را امضا و به آن پیوسته است. در این ماده آمده است: «هیچکس نباید به صورت خودسرانه بازداشت و یا دستگیر شود.» کمیته حقوق بشر سازمان ملل متحد در مورد تفسیر این میثاق می‌گوید: «هر گونه محدودیت فیزیکی که اجازه نمی‌دهد که فرد از مکانی خارج شود، بازداشت است و این که این مکان یک مرکز پزشکی است تغییری در موضوع ایجاد نمی‌کند.»
مقامات ایران همچنین ماده ۷ از میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی را نیز نقض کردند که تصریح می‌کند: «هیچ کس را نمی‌توان مورد آزار و شکنجه یا مجازات‌ها یا رفتارهای ظالمانه یا خلاف انسانی یا ترذیلی قرار داد. به ویژه قرار دادن یک شخص تحت آزمایش‌های پزشکی یا علمی بدون رضایت آزادانه او ممنوع است.»
حتی اگر یک فرد داری بیماری روانی باشد، بر اساس ماده ۱۴ کنوانسیون حقوق افراد دارای معلولیت، ناتوانی به خودی خود نمی‌تواند محرومیت از آزادی را توجیه کند. ماده ۱۵ همین کنوانسیون همچنین هرگونه آزمایش پزشکی یا هر اقدامی را بدون رضایت شخصی افراد ممنوع می‌کند، و انجام چین اعمالی را شامل شکنجه، تحقیر و رفتار غیرانسانی قلمداد می‌کند.
علاوه بر این بر اساس ماده ۲۵ کنوانسیون حقوق افراد دارای معلولیت و ماده ۱۲ میثاق بین المللی حقوق اقتصادی و اجتماعی، همانطوری که توسط کمیته مربوطه در سازمان ملل تفسیر شده است، ارائه مراقبت‌های پزشکی باید بر اساس رضایت آزادانه و آگاهانه باشد، و تجویز هر گونه دارو یا روش درمان بدون چنین رضایت آگاهانه‌ای، نقض آشکار و جدی حقوق بشر است.
بر اساس قوانین داخلی ایران در رویه‌های پزشکی، تنها استثنا در اصل رضایت، مربوط به کودکان و افرادی است که تصمیمات آنها توسط سرپرست قانونی گرفته می‌شود. حتی در شرایط اضطراری، رضایت فرد یا خانواده‌اش در اسرع وقت مورد نیاز است.
دستورالعمل شرایط و ضوابط اختصاصی مراکز توانبشی و درمانی بیماران روانی مزمن ایران تصریح می‌کند که اگر از فردی با شرایط روانی حاد توسط مقامات قضایی و یا بهداشت و درمان »سلب اختیار» نشده باشد، رضایت شخصی او برای انجام هر گونه درمان پزشکی ضروری است.
هادی قائمی گفت: «ما عمیقا نگران هستیم که نگهداری اجباری افراد در بیمارستان روانی برای برخورد با منتقدان حکومت عادی شود و مقامات ایرانی از آن به عنوان روش و ابزار دیگری برای نادیده گرفتن روند قضایی و بازداشت‌های غیرقانونی استفاده کنند.»
او افزود: «ما از ساز و کارهای حقوق بشری بین‌المللی مانند شورای حقوق بشر سازمان ملل، کارگروه بازداشت‌های خودسرانه و گزارشگر ویژه حقوق بشر در امور ایران می‌خواهیم، این اقدام ایران را محکوم کنند و خواستار آزادی فوری هاشم خواستار شوند.»
خواستار برای فعالیت مسالمت‌جویانه بازداشت و به صورت اجباری در بیمارستان بستری شد
صدیقه مالکی همسر هاشم خواستار قبل از بازداشتش در تاریخ ۱ ابان ۱۳۹۷ در مورد اجبار همسرش به بستری شدن در بیمارستان روانی گفت که ماموران لباس شخصی بدون آنکه هویت خود را مشخص کنند، هاشم خواستار را مجبور کردند تا سوال آمبولانسی شود و بعد او زا در بیمارستان بیماران روانی ابن‌سینا مشهد بر خلاف خواسته او بستری کردند.
علیرغم مقاومت و اعتراضات هاشم خواستار، او به تخت بسته شد، به او آمپول زدند و برای آزمایشی نامعلوم از او تست خون گرفتند.
بر اساس گفته‌های خانواده او و جواد لعل از دوستان و همکاران نزدیکش و همچنین بیانیه‌ی کانون صنفی معلمان ایران، هاشم خواستار هرگز مشکل روحی و روانی نداشته و هرگز سوالی در مورد توان روانی او وجود نداشته است.
از زمان بازداشت او تنها یک بار توانسته است با دو نفر از اعضای خانواده خود به مدت ده دقیقه و تحت حضور نیروهای امنیتی ملاقات داشته باشد.
هیچ مقام قضایی، امنیتی و نظامی به درخواست‌های خانواده هاشم خواستار در مورد بازداشت اجباری او پاسخ ندادند. با این وجود، کارمندان بیمارستان گفتند که نمی‌توانند بدون دستور کتبی از غلام‌علی صادقی دادستان مشهد، هیچ اطلاعاتی به آنها بدهند.
هاشم خواستار ده روز پس از تحصن معلم‌ها در شهرهای مختلف ایران که درخواست بازنگری در سیستم آموزشی و آزادی فعالین صنفی معلمان را داشتند بازداشت شد.
بازداشت اعضای خانواده
کمپین در بیانیه خود افزود: «بازداشت اعضای خانواده هاشم خواستار ادامه استفاده مقامات ایرانی از فشار، آزار و اذیت اعضای خانواده به معنی تلاش برای ایجاد ارعاب و به سکوت وادار کردن انتقاد‌ها از دستگیری‌های غیرقانونی و با انگیزه سیاسی است.»
یک شاهد عینی در تجمع اعتراضی مقابل بیمارستان، محلی که خانواده هاشم خواستار بازداشت شدند، تحت شرایط ناشناسی به کمپین گفت که پلیس خیابان منتهی به بیمارستان، محل تجمع خانواده و دیگر معترضین را مسدود کرده بود.
این منبع به کمپین گفت: «روز دوشنبه (چهاردهم آبان) به اتفاق تعدادی از دوستان و همکاران فرهنگی به جلو بیمارستان رفتیم اما نیروهای امنیتی پرتعداد آنجا حضور داشتند، هم نیروهای اطلاعات با لباس شخصی و هم نیروهای انتظامی، از میدانی در نزدیکی بیمارستان راه‌ها را بسته بودند و در همان ابتدای تجمع همسر و پسر آقای خواستار را به همراه تعداد دیگری از معترضان بازداشت کردند.»
افزاد بازداشت شده شامل دوستان فرهنگی هاشم خواستار هادی لطفیان و محمد یزدی به همراه هشت نفر دیگر هستند که از نام‌های آنها اطلاعی در دست نیست.
صدیقه مالکی قبل از بازداشت خود در یک مصاحبه در مورد بستری کردن غیرقانونی همسرش گفته بود به او هشدار داده شده است که اگر او به صحبت با رسانه‌ها ادامه دهد او با برخورد قضایی رو به رو خواهد شد.
به گفته این منبع بازداشت شده‌ها ابتدا به پاسگاه پلیس محلی منتقل شدند و بعد از آن به محلی نامعلوم توسط مامورین امنیتی منتقل شدند.
این منبع اضافه کرد: «تجمع و جر و بحث با پلیس تا حدود ساعت پنج و نیم طول کشید، بازداشت شدگان را به کلانتری شفا منتقل کردند، برای پیگیری و اطلاع از حال همکاران به کلانتری مراجعه کردیم، نگهبانی کلانتری اجازه ورود ما را نمی‌داد و مجبور شدیم با افسر نگهبان کلانتری تماس بگیریم، افسر نگهبان گفت نیروهای امنیتی آمدند و می‌خواهند اینها را منتقل کنند، نگفتند دقیقا به کجا منتقل شدند اما گفتند وقت اداری امروز به پایان رسیده و فردا برای پیگیری مراجعه کنید.»
کمپین مطلع شد که همسر و دو پسر هاشم خواستار به همراه دیگر بازداشت شده‌ها ساعت ۱۰ شب به وقت محلی در تاریخ ۱۴ آبان ۱۳۹۷ آزاد شدند.
