درخواست صدور ضرب‌الاجل به ایران توسط کمیته مشورتی حقوق‌بشر فیفا: «به ممنوعیت حضور زنان در ورزشگاه‌ها پایان دهید»
توصیه گروه حقوق بشر فیفا برای اعمال «ابزارهای موجود»
ششم آذر ۱۳۹۷ – در حمایت از خواسته فعالان حقوق زنان در داخل و خارج از ایران، گزارش جدید کمیته مشورتی فدراسیون جهانی فوتبال (فیفا) از این سازمان خواسته است که برای پایان دادن به ممنوعیت ورود زنان به استادیوم‌های فوتبال در ایران، ضرب‌الاجل صادر کند.
«کارزاراستادیوم برای همه»، که خود را «جنبش زنان ایرانی برای پایان دادن به تبعیض علیه ورود زنان به استادیوم» توصیف می‌کند، ضمن استقبال از این حرکت، توصیه‌های این کمیته در مورد ایران را «دستاورد بزرگی برای زنان طرفدار فوتبال، که بیش ۱۳ سال بر حق ورود زنان به استادیوم ها پافشاری کرده اند» توصیف نموده است.
همچنین هادی قائمی، مدیر اجرایی کمپین بین‌المللی حقوق بشر در ایران، که سال‌ها خواستار پایان دادن به این ممنوعیت بوده است، از توصیه‌های این کمیته استقبال کرد و اضافه نمود که زنان ایران «کاملا درک می‌کنند که مبارزه مسالمت آمیز آنان برای دستیابی به حقوق برابر هنوز به پایان نرسیده است.»
وی افزود: «ایران سال هاست که با سست کردن موقت ممنوعیت تبعیض آمیز خود فشارهای بین المللی را دفع کرده است. از این رو بسیار لازم است که فیفا توصیه‌های کمیته خود را به اجرا بگذارد و برای اطمینان از تمکین ایران به اصول حقوق بشر این سازمان، تمام قدم‌های لازم را بردارد.»
علاوه بر «کارزاراستادیوم برای همه»، برخی دیگر از حامیان حقوق زنان نیز حمایت خود را از تصمیم کمیته مشورتی فیفا در شبکه های اجتماعی اعلام کردند.
اعظم جنگوری در توئیت خود نوشت: «… فیفا با تعیین ضرب‌العجل برای #ورود_زنان_به_استادیوم‌ها به حمایت از حق #زنان_ایران پرداخت. نوبت ماست تا قدرت اجتماعی‌مان را نشان دهیم.فراموش نکنیم #ما_بیشماریم و استبداد قدرتش را از پراکندگی و سکوت ما پیدا می‌کند.»
جنگوری یکی از ده ها زنان مخالف قوانین حجاب اجباری است که به دلیل ابراز مخالفت خود بازداشت شده بود.
کمیته مشورتی حقوق بشر فیفا در گزارش پنجم آذر خود توصیه کرد که این سازمان بر اساس اساسنامه و مقررات انضباطی و اخلاقی خود «باید در مورد اجرای انتظاراتش از کشورهای عضو (ایران) برای انطباق با اصول حقوق بشر و احتمال تحریم در صورت تمرد، زمان‌بندی روشنی داشته باشد.»
همچنین این کمیته، که اعضای آن را هشت کارشناس از سازمان ملل، اتحادیه‌های کارگری، فعالان مدنی و حامیان مالی فیفا تشکیل می‌دهند، به فیفا توصیه کرده که از «ابزارهای موجود» در خصوص تصمیم گیری درمورد «درخواست‌های آینده ایران برای میزبانی مسابقات استفاده کند زیرا این مسئله مسوولیت‌‌های حقوق بشری فیفا را زیر چالش قرار خواهد داد.»
ایران تنها کشوری است که ورود زنان به استادیوم های فوتبال را منع می کند. این سیاست غیررسمی از زمان تاسیس جمهوری اسلامی در ۱۳۵۸، بنا به اصرار گروه های مذهبی محافظه کار و سیاستمداران تندرو، به مورد اجرا گذاشته شده است.
اما این ممنوعیت با مقررارت فیفا در مورد تیم های شرکت‌کننده در مسابقات بین المللی مغایرت دارد. در اصل چهار این فداراسیون آمده است که هر گونه تبعیض در خصوص بخش خاصی از مردم «به کلی ممنوع و به مجازات از طریق تعلیق عضویت یا اخراج» منتهی خواهد شد.
مبارزه دشوار فعالان برای خاتمه ممنوعیت چند ده ساله
ایران در سال ۲۰۱۸ ممنوعیت خود علیه تماشاچیان زن را چهار مرتبه سست کرد. این کشور در تابستان گذشته به تعداد محدودی از زنان دو بار اجازه داد که برای تماشای تلویزیونی مسابقات جام جهانی وارد استادیوم آزادی تهران شوند. در دو ماه گذشته نیز به عده کمی از زنان برای تماشای مسابقات فوتبال اجازه ورد به استادیوم داده شد.
کمیته مشورتی فیفا ضمن اشاره به «تحولات مثبت» اخیر هشدار داد: «واضح است که این تصمیمات موضعی به معنی خاتمه رسمی ممنوعیت موجود نیست.»
با وجود بازداشت ها و تهدید مجازات زندان، مبارزه مسالمت آمیز با این ممنوعیت ده‌ها سال است که آهسته به جلو رفته و زنان با حضور دراعتراضات متعدد، و حتی گاهی با ورود به استادیوم ها با پوشش و ظاهر مردانه، مخالفت خود را به نمایش گذاشته و در این بین از حمایت برخی از چهره‌های مشهور کشور نیز برخوردار شده‌اند.
در ۱۱ اسفند ۱۳۹۶، جیانی اینفانتینو، رییس فیفا اعلام کرد که در ملاقاتش با رئیس جمهوری ایران در تهران، آقای حسن روحانی به او «قول» داد زنان ایرانی «به زودی» اجازه خواهند داشت وارد استادیوم شوند. این در حالی است که یک روز قبل ۳۵ زن به اتهام تلاش برای ورود به استادیوم آزادی، برای تماشای مسابقه‌ای که با حضور اینفانتینو انجام شد، دستگیر شده بودند.
رئیس جمهوری ایران هنوز به قول خود عمل نکرده و مقام‌های محافظه کار تندرو به مخالفت سرسختانه با حضور زنان در کنار مردان در استادیوم ها ادامه می‌دهند.
پس از ورود تعداد محدودی از زنان به استادیوم آزادی برای تماشای یک بازی فوتبال، محمدجعفر منتظری دادستان کل کشور در ۲۵ مهر ماه تهدید کرد «اگر این روند ادامه پیدا کند» با مدیران «برخورد» خواهد شد. او همچنین گفت: «نگاه کردن زنان به بدن نیمه عریان مردان در ورزشگاه اشکال دارد و موازین کشور اسلامی زیر سئوال می‌رود.» وی افزود: «رسانه‌هایی که از حضور زنان در ورزشگاه دفاع می‌کنند باید جواب قانع کننده‌ای به این موضوع بدهند.»
با این حال شهروندان ایرانی،از جمله شخص‌های مشهوری که از مخالفت با سیاست‌های حکومت پرهیز می‌کنند، از طریق شبکه‌های اجتماعی نظرات متفاوتی ابراز کرده‌اند.
حسین ماهینی، بازیکن تیم ملی فوتبال ایران، در حمایت از حضور زنان در استادیوم در توییتر نوشت: «به امید روزی که نصف آزادی برا شما بشه.»
به گفته هادی قائمی، مدیر اجرایی کمپین بین‌المللی حقوق بشر در ایران، «مقام‌های ایرانی برای توجیه این ممنوعیت حرف‌های مضحکی زده‌اند منجله این که استادیوم ها محل امنی برای زنان نیستند – ادعائی که ثابت نشده است.»
او اضافه کرد: «علیرغم نظرات شخصی شان، مقام‌های ایرانی باید این واقعیت را بپذیرند که مردم ایران، به خصوص زنان، به پیگیری خواسته‌های مسالمت‌آمیز خود مصرانه ادامه داده و کوتاه نخواهند آمد.»
