اصرار دادستانی بر جاسوس بودن حافظان محیط زیست در زندان؛ تلاش برای تاثیرگذاشتن بر رای دادگاه
یک روز پس از آنکه دادستان کل کشور جاسوسی هشت فعال محیط زیست زندانی را «قطعی» عنوان کرد یک منبع آگاه به پرونده درباره این اظهارنظر و روند دادگاهها تاکنون به کمپین حقوق بشر در ایران گفت: «شوکآور است وقتی که دادگاه همچنان در جریان است و هنوز حکمی صادر نشده و هیچ کدام از اتهامات مطرح شده اثبات نشده و بسیاری از نهادهای دولتی از بیگناهی بازداشتشدگان سخن میگویند و همزمان دادستان تهران میگوید این افراد جاسوس هستند. چنین اظهارنظرهایی مشخص است که سیاسی است و برای تاثیر در رای دادگاه زده میشود ولی اعتباری ندارد.»
او افزود: «خانوادههای زندانیان انگار در برزخ هستند. از دیروز تا حالا فکر میکنم این حرفها در ادامه حرفهای سابق زده شده تا به مردم گفته شود دستگیری آنها و بازداشتشان بیش از یک سال کاری درست و قانونی بوده و اعتراض برخی به بازداشت آنها نادرست است.»
این منبع آگاه گفت: «خانوادهها چیزی از روند پروندهها نمیدانند. وکلای بچهها هم فقط به خانوادهها میگویند همه چیز درست میشود اما واقعا نمیدانیم این ماجرا به کجا ختم میشود و وکلا آیا امکان دفاع حقوقی لازم و کافی از موکلان خود را دارند یا نه. تا آخر دادگاه واقع متوجه نیستیم چه اتفاقی دارد میافتد و چرا مقامات این قدر مصر هستند که آنها را جاسوس بنامند در حالی که هنوز دادگاه به اتمام نرسیده است و متهمان از خود دفاع نکردهاند.»
به گفته این منبع برخی از بازداشتشدگان نیازمند مراقبتهای پزشکی جدی در زندان هستند.
محمد جعفر منتظری دادستان کل کشور روز ۱۵ اسفند ماه در نشست خبری خود گفت اتهام جاسوسی فعالان محیط زیست «قطعی» است و منتظر رای دادگاه هستند.
دادستان کل کشور در یک اظهار نظر کوتاه گفت: «در مقام دادستانی باتوجه به دلایل و شواهد جاسوسی آنها قطعی است و منتظر بررسیهای دادگاه و رای دادگاه هستیم.» با این حال دادستان ایران هیچ توضیحی درباره شواهد و دلایلی که منجر به قطعیت جاسوسی این هشت فعال محیط زیست شده هیچ توضیحی نداد.
تاکنون چهار جلسه دادگاه غیرعلنی در تاریخ ۱۰ ، ۲۲، ۲۳ و ۲۴ بهمن برای قرائت کیفرخواست در شعبه ۱۵ دادگاه انقلاب به ریاست قاضی صلواتی برگزار شد. خانم بیانی در دومین جلسه دادگاهش از فشار و تهدید به اعترافات اجباری سخن گفت. پس از آن دو جلسه دادگاه به طور جداگانه برای مراد طاهباز در تاریخ پنجم و ششم اسفند به صورت غیرعلنی برگزار شد. و جلسه اول دفاعیه نیلوفر بیانی روز هفتم اسفند ماه به علت عدم حضور مستشار دادگاه برگزار نشده است،
پیش از این یک بار دیگر نیز منتظری دادستان کل کشور در هفتم آذر ۹۷ فعالان محیط زیست بازداشت شده را «عوامل نفوذ» نامیده بود و گفته بود آنها «عوامل آمریکا و اسراییل» هستند. با این حال در آن زمان نیز او بدون شاهدی بر ادعای خود مدعی شد «مدارک نفوذ آنان به صورت کامل موجود است.» اما حتی بخشی از این مدارک را هم توضیح نداد.
چهار نفر از این هشت نفر ماهها پس از بازداشت اتهامشان از جاسوسی به اتهام سنگین «فساد فی الارض» تغییر کرد. عباس جعفری دولتآبادی دادستان تهران در دوم آبان ۹۷ در پاسخ به انتقاد برخی از مسوولان از جمله نمایندگان مجلس و مدیر سازمان حفاظت محیط زیست نسبت به تغییر عنوان اتهامی پس از ۹ ماه بازداشت موقت گفته بود دستگاه قضایی و بازپرس میتوانند عناوین و اتهامات را هر زمان تغییر دهند: «کسی نمیتواند به دادستان یا بازپرس در این زمینه ایراد وارد نماید.»
عیسی کلانتری رییس سازمان حفاظت از محیط زیست دوم آبان ماه اتهام جدید فساد فی الارض برای تعدادی از فعالان محیط زیست بازداشت شده را «ادعایی» خواند که باید بررسی شود.
در حالی مقامات قضایی و روزنامههای تندرو تاکید بر جاسوسی این فعالان محیط زیست دارند که تاکنون وزیر اطلاعات، شورای امنیت ملی و رییس سازمان حفاظت محیط زیست اعلام کردهاند هیچ دلیلی برای اتهام جاسوسی آنها وجود ندارد و باید آزاد شوند.
محمود صادقی نماینده مجلس در بهمن ۹۷ در توییتی اعلام کرد که شورای امنیت ملی نیز فعالیتهای این افراد را مصداق جاسوسی تشخیص نداده است: «بنابر اطلاع رسیده شورای عالی امنیت ملی نیز پس از بررسی کارشناسی پرونده متهمان محیط زیستی فعالیت متهمان را مصداق جاسوسی تشخیص نداده است.»
محمود صادقی پیش تر در اردبیهشت ۹۷ نیز در توییتر خود نوشته بود وزیر اطلاعات به آنها گفته هیچ دلیلی برای چاسوسی هشت فعال محیط زیست بازداشت شده نیافتهاند.
همچنین عیسی کلانتری رییس سازمان حفاظت محیط زیست خرداد ۹۷ گفته بود: «بر اساس تشخیص کمیته چهار نفره هیات دولت «فعالان بازداشت شده باید آزاد شوند چون هیچ سندی برای اثبات تهمتهایی که به این افراد زده شده وجود ندارد.»
مرحوم کاووس سیدامامی، سام رجبی، هومن جوکار، نیلوفر بیانی، مراد طاهباز، طاهر قدیریان، امیرحسین خالقی و سپیده کاشانی، کارکنان و مدیران موسسه «حیات وحش میراث پارسیان» هستند که در روزهای چهارم و پنجم بهمن ۹۶ بازداشت شدند. دفتر میراث حیاتوحش پارسیان هم پس از بازداشت کاووس سیدامامی و همکارانش در تاریخ چهارم بهمن ماه پلمب شد. کاووس سیدامامی دو هفته بعد در سلولش در زندان اوین فوت کرد ومسوولان زندان آن را خودکشی عنوان کردند اما هیچگاه تحقیقات مستقی در خصوص مرگ این استاد دانشگاه و فعال محیط زیست در زنان انجام نشد. بقیه این افراد همچنان در بازداشت هستند و هرازگاهی با خانوادههای خود تماس تلفنی و با حضور ماموری در زندان ملاقات حضوری دارند.