نامه مریم مقدم پس از محرومیت از بازیگری: تهدید شدم که اگر شکایت کنم بازداشت در انتظارم است
مریم مقدم بازیگر سینمای ایران در نامهای خطاب به وزیر ارشاد نوشته است که او در شب شروع فیلمبرداری یک پروژه سینمایی به علت «دستوری از بالا» به اجبار از پروژه کنار گذاشته شده و حتی تهدید شده که اگر شکایت کند با «توبیخ و بازداشت» مواجه خواهد بود. این بازیگر در نامه خود اما توضیح نداده که این ممنوعیت توسط چه ارگانی تحمیل شده است. اما در نامه خود توضیح داده که حتی علتش نیز به او گفته نشده است و این چندمین باری است که طی سالها ممنوع الکار شده است.
مریم مقدم در نامهای به عباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی که از سوی سایت سینماسینما در تاریخ ۲۵ فروردین ماه منتشر شده، نوشته است «آقای وزیر در سینمایی که شما مدیریتش را به عهده دارید من را در شب شروع فیلمبرداری به علت «دستوری از بالا» از پروژه کنار میگذارند و حتی تهدید میکنند که اگر شکایت کنم دردسرهای بزرگتری چون توبیخ و بازداشت (!) در انتظارم است.»
او در ادامه نامه خود نوشته: «شرایطی که ناگهان و بدون هیچ دلیلی با یک تماس تلفنیِ “از بالا” تغییر میکند و نتیجهاش این میشود که همکاری با من “توصیه نمیشود”، بدون هیچ دلیل و توضیحی.»
این بازیگر به ممنوع الکاری خود به دلیل بازی در فیلم جعفر پناهی نیز در سال ۱۳۹۱ اشاره کرده و نوشته اگر دوباره او ممنوع الکار شده حداقل به او بگویند که بداند: «این در حالی است که من به غیر از آن دو سالی که رسما به دلیل بازی در فیلم جعفر پناهی ممنوعالکار و ممنوعالخروج بودم، در هیچ زمان دیگری ظاهرا ممنوع الکار نبودهام. حال اگر شرایط تغییر کرده لطفا این را به من بگویید که تکلیف خودم را بدانم.»
خانم مقدم در ابتدای نامه خود با اشاره به اینکه او برای «چندمین بار» در طی سالها از کار منع شده، نوشته دیگر نمیتوانسته در مقابل این فشارها به سکوتش ادامه دهد: «امروز که این نامه را مینویسم برای چندمین بار در طی سالهای فعالیتم در سینمای ایران با پدیدههای مواجه شدهام که عمیقا در دناک است. دردی که تا بدینجا در سکوت کامل تحملش کردهام ولی دیگر فشار روحی و درد عمیق آن را تاب نمیآورم و برآنم که برخلاف گذشته در مقابلش سکوت نکنم.»
این بازیگر در ادامه نامهاش اشاره کرده نمیداند حتی این نامه نوشتن چه تاثیری میتواند داشته باشد: «نمیدانم نوشتن نامه به شما دردی را دوا میکند یا نه و اینکه آیا شرایط را بر من سختتر خواهد کرد یا خیر ولی اهیمت ندارد. هر چه هست قطعا بهتر از ساکت بودن است.»
مریم مقدم با اشاره به اینکه خیلی از هنرمندان ایران در کشور خودشان در «تبعید» هستند، از وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی خواستار پاسخگویی شده است: حتما خودتان بهتر میدانید که به جز من تعداد بسیاری همکار و هنرمند در بین ما هستند که حتی در کشور خودشان هم در تبعید به سر میبرند. داستان انحصار تمامی منابع مالی و شغلی و امکانات برای عدهای محدود در این مملکت، دیگر بر هیچکس پوشیده نیست. سوال این است که تا کجا میتوان این جهان را از آن خود دانست و زندگی را بر دیگران تنگ کرد؟! تا کی انتظار دارید همه ساکت بمانند و از حرف زدن بترسند؟ آیا شما صدای مردم مظلوم اطرافتان را نمیشنوید؟ »
او با کنایه از حقوق شهروندی دولت روحانی که رعایت نشده، نوشته است: «حقوق شهروندی که دولت تدبیر و امید وعدهاش را داد چه شد آقای وزیر؟ آیا شما احتیاج به احترام و مهر واقعی انسانی ندارید؟ حتما دارید. همه داریم. مگر نه آقای وزیر؟ آیا وقت آن نرسیده که بساط “خودی” و “ناخودی” را جمع کنید؟ بساطی که سالها بیعدالتی را موجب شده؟ بیعدالتی که من هم به نوبه خود با تمام وجود طعم تلخش را چشیدهام، ولی به امیدی شاید واهی، مثل هر ایرانی، ناگزیر به خوشبینی بوده و در انتظار روشنایی به سر بردهام .شاید هم از عشق به سرزمینم ، غرق در سیاهی ، دلم میخواسته که تاریکیها را باور نکنم. دلم میخواسته که رویای رسیدن به عدالت را در ذهنم زنده نگاه دارم.»
مریم مقدم در فیلمی به نام «پرده» به کارگردانی جعفر پناهی و همکاری کامبوزیا پرتوی در سال ۱۳۹۱ بازی کرد که طبعا به دلیل کارگردانی جعفر پناهی فیلمسازی که به حکم دادگاه انقلاب به مدت ۲۰ سال محروم از فیلمسازی است و همچنین به دلیل شرایط خاص فیلمبرداری این فیلم هرگز اجازه اکران در ایران را نیافت. این فیلم در جشنواره بیناللملی فیلم برلین در سال ۱۳۹۱ به نمایش در آمد اما جعفر پناهی برای شرکت در این جشنواره نیز اجازه خروج از کشور را نیافت و فقط کامبوزیا پرتوی و مریم مقدم دو بازیگر این فیلم در جشنواره برلین حضور داشتند. این فیلم برنده خرس نقرهای برای بهترین فیلمنامه شد.
فیلم پرده داستان یک فیلمساز است که به خودکشی فکر میکند. این فیلم با کمترین هزینه ساخته شده است. لوکشین فیلم یک خانه است و جعفر پناهی و کامبوزیا پرتوی خود نیز در فیلم هم بازی میکنند و هم کارگردانی. بازیگر سوم این فیلم مریم مقدم است.
مریم مقدم پس از اکران این فیلم در جشنواره برلین، به دلیل بازی در این فیلم به مدت دو سال از سوی وزارت ارشاد ایران ممنوع الکار و ممنوع الخروج شد. او در نامه خود به وزیر ارشاد به این ممنوعیت اشاره کرده اما از جزییات ان چیزی نگفته است. خانم مقدم پس از دوران ممنوعیتها، در سال ۱۳۹۳ در فیلمی به نام «احتمال باران اسیدی» به کارگردانی همسرش بازی کرد. او در سال ۹۵ و ۹۶ نیز در دو فیلم دیگر بازی کرد. این بار قرار بوده خانم مقدم در فیلم دیگری بازی کند که در شب اول فیلمبرداری به علت دستور از بالا، تهیه کننده فیلم مجبور به کنار گذاشتن او شده است.
جواد شمقدری معاون وزیر ارشاد و رییس سازمان سینمای ایران در آن زمان گفته بود اکران فیلم پرده در جشنواره برلین بدون مجوز ارشاد جمهوری اسلامی «جرم و رفتار برخلاف قانون» بوده است.
عباس صالحی وزیر ارشاد ۱۳ آذر ۹۶ دلیل ممنوعآلکاری برخی از هنرمندان را نظر برخی از مراجع درباره آنها عنوان کرد. او در گفتگوی با خبرگزاری ایلنا در پاسخ به این سوال که چرا برخی از خوانندهها و موزیسینها اجازه کار به صورت رسمی را ندارند، گفت: «برخی از اتفاقاتی که برای برخی از هنرمندان افتاده توسط پارهای از مراجعی است که آن مراجع نقطه نظارتی را در خصوص این هنرمندان ابراز کردهاند.»
مریم مقدم در تهران متولد شد اما بخش زیادی از دوران زندگی خود را در کشور سوئد گذارنده است. او فارغ التحصیل مدرسه هنرهای نمایشی گوتنبرگ سوئد است و از سال ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۰ بازیگر تئاتر ملی سوئد بود. خانم مقدم تجربه سینمایی خود در ایران را با فیلم «بلندیهای صفر» به کارگردانی حسینعلی لیالستانی در سال ۱۲۷۲ آغاز کرد. او در فیلمهای بلند سینمایی دیگری مانند «سینما سینماست» به کارگردانی سید ضیالدین دری، «چریکه هورام» به کارگردانی فرهاد مهرانفر، «بزرگ جان» به کارگردانی ابراهیم مختاری، «مواجهه» به کارگردانی سعید ابراهیمیفر نیز بازی کرده است.