محدودیت برای خبررسانی و انتقاد از عملکرد مسوولین: برخورد انتظامی با انتشار عکس و فیلم از سیل اخیر
معاون اجتماعی پلیس فتا روز هفتم فروردین و چند روز پس از شروع سیل در شهرهای مختلف ایران گفت پلیس با افرادی که بخواهند با انتشار شایعه در خصوص حوادث سیل اخیر در فضای مجازی تشویش اذهان عمومی کنند برخورد می‌کند.
رامین پاشایی معاون اجتماعی پلیس فتا با تهدید غیر مستقیم مردم گفت: «به تمامی رده‌های استانی اعلام شده با رصد فضای مجازی در صورت مشاهده هرگونه شایعه یا محتوایی که باعث تشویش اذهان عمومی و برهم زدن آرامش جامعه شود، سریعا اقدام لازم صورت گرفته و با شناسایی منتشرکنندگان این تصاویر و محتویات، برخورد لازم با آنان صورت گیرد.»
در روزهای اخیر کاربران شبکه‌های اجتماعی عکس‌ها و فیلم‌های از صحنه‌های سیل در شهرهای مختلف ایران از جمله شیراز منتشر کردند. با این حال معاون اجتماعی پلیس فتا گفت برخی تصاویر از سیلاب‌ها مربوط به خارج از کشور و یا مربوط به حوادث گذشته است که به نام سیل اخیر ایران در فضای مجازی منتشر می‌شود. او گفت این کاربران با سواستفاده از سیل اخیر فقط به دنبال افزایش دنبال‌کننده‌های کانال‌ها و صفحات خود هستند.
با این حال عبدالکریم لاهیجی وکیل باسابقه ایرانی و فعال حقوق بشر ایرانی اظهار نظر این مقام قضایی را چیزی جز «تهدید روح مردم» و تهدید به «سکوت» نمی‌داند. آقای لاهیجی به کمپین حقوق بشر در ایران گفت: «درست است که نمی‌توان مانع بلایای طبیعی شد اما می‌توان آن را پیشگیری و کنترل کرد نکته‌ای که دولت ایران در این سال‌ها انجام نداده است. پیشگیری و کنترل و حفاظت مردم از بلایای طبیعی مانند سیل وظیفه اصلی دولت است. حالا دولت ایران نه تنها در این مورد سستی کرده بلکه به خانواده‌های که قربانی یا خسارت داده‌اند هشدار می‌دهد که اگر سیاه‌نمایی کنید تحت تعقیب قرار می‌گیرید. یعتی حتی حرفش را هم نزنید که افرادی مردند یا چقدر خسارت وارد شده است.»
عبدالکریم لاهیجی رییس فدارسیون بین‌المللی جامعه‌های حقوق بشر در ادامه گفت: «دولت نه تنها فرافکنی می‌کند و می‌خواهد مسوولیتش را به دوش مردم بیاندازد بلکه آنها را هم تهدید به تحت تعقیب قرار گرفتن برای خبررسانی هم می‌کند. ما در مقابل چنین نظامی هستیم که خبررسانی و اعتراض به خصوص مصاحبه با رسانه‌های خارجی را در مورد مسایل بلایای طبیعی جرم می‌داند و به تهدید روح مردم می‌پردازد.»
براساس ماده ۱۸ قانون جرایم رایانه‌ای هر کس به قصد اضرار به غیر یا تشویش اذهان عمومی یا مقامات رسمی به وسیله سامانه رایانه‌ای یا مخابراتی اکاذیبی را منتشر کند یا در دسترس دیگران قرار دهد یا با همان مقاصد اعمالی را بر خلاف حقیقت، رأسا یا به عنوان نقل قول، به شخص حقیقی یا حقوقی به طور صریح یا تلویحی نسبت دهد، اعم از اینکه از طریق یادشده به نحوی از انحا ضرر مادی یا معنوی به دیگری وارد شود یا نشود، افزون بر اعاده حیثیت (در صورت امکان)، به حبس از نود و یک روز تا دو سال یا جزای نقدی از پنج میلیون ریال تا چهل میلیون ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.
پیش از این سردار هادیانفر، رییس پلیس فتا در حادثه ساختمان پلاسکو تهران در بهمن ۹۵ نیز با تهدید مردم و حتی خبرنگاران گفته بود: برخی از افرادی که «رسالت خبرنگاری را که اصل صداقت و امانت‌داریست را فراموش کرده و با پخش شایعات و بزرگ‌نمایی تلفات حادثه و طرح شائبه‌های بی‌پایه در مورد علت آن» تحت تعقیب برای اتهام تشویش اذهان عمومی قرار می‌گیرند. در حادثه پلاسکو نیز مردم ایران عکس‌ها و فیلم‌های از اتش سوزی پلاسکو که ساعت‌ها ادامه داشت را در صفحات مجازی خود منتشر کرده بودند.
لطف الله دژکام امام جمعه شیراز در همین روز، هفتم فروردین ماه با اعتراض به اقدامات شهرداری شیراز گفت: «نمی‌شود بنشینیم و فقط نظاره کنیم. مردم حق دارند فحش بدهند و هر بدی به ما بگویند.» او در اعتراض به کم کاری دولت گفت «مسیل را گرفته‌اند و به ساختمان تبدیل کرده‌اند، چرا نباید سیل جاری شود؟ چرا شهرداری بلوار کشیده و مسیل را مسدود کرده است؟ آب بالا دست دروازه قرآن باید از کجا سر در بیاورد که سیل جاری نشود؟»
از روز دوشنبه پنجم فروردین ماه بارندگی که به سیل منتهی شد در برخی از استان‌های کشور مانند مازنداران، فارس، کرمانشاه، همدان، آذربایجان غربی و خراسان رضوی آغاز شد. حمیدرضا خانکه، قائم مقام سازمان اورژانس کشور در بحران روز هشتم فروردین ماه اعلام کرد آمار کشته شدگان سیل به ۴۴ نفر رسیده است. طبق گزارش او ۲۱ نفر در استان فارس، ۷ نفر در گلستان، ۵ نفر در مازندران، ۳ نفر در خراسان شمالی، ۲ نفر در کهگیلویه و بویراحمد، یک نفر در کرمانشاه، یک نفر در خوزستان، دو نفر در لرستان، یک نفر در همدان و یک نفر سمنان جان باخته‌اند.
همچنین محمد موسوی،مدیرکل دفتر مدیریت بحران و کاهش مخاطرات وزارت جهاد کشاورزی گفت بر اساس گزارش‌های رسیده تاکنون ۲ هزار و ۴۱۷ میلیارد تومان خسارت به بخش کشاورزی وارد شده است. به گفته موسوی «۵۰ درصد خسارت‌های وارد شده مربوط به بخش کشاورزی استان گلستان، ۲۳ درصد مازندران، ۱۶ درصد خوزستان، ۶ درصد چهارمحال بختیاری، ۲ درصد فارس و ۳ درصد دیگر استان‌ها است.»
