ادعای خلاف واقع جهرمی در خصوص اختلال گسترده در شبکه اینترنت در پنجم تیرماه
یک هفته بررسی کمپین حقوق بشر در ایران در خصوص اختلالهای شدید شبکه اینترنت ایران در تاریخ پنجم تیر به طوری که عملا دسترسی به اینترنت جهانی چندین ساعت برای کاربران داخل ایران با کاهش چشمگیر همراه بود، نشان میدهد ادعای آذریجهرمی وزیر ارتباطات و فنآوری ارتباطات مبنی بر ریشه خارجی دادن این این اختلال، صحت ندارد و شبکه اینترنت در خارج از ایران اختلالی نداشته است.
شبکه اینترنت ایران از ساعت هفت عصر روز ۵ تیر ماه با اختلالهای شدید همراه بود که این اختلالها طی ساعتهای بعد، یعنی از ساعت ۱۲ شب به وقت تهران به شکل بسیار گستردهای ادامه پیدا کرد به طوری که عملا امکان استفاده از اینترنت بینالمللی در ایران فراهم نبود.
این اختلالهای توسط نتبلاکز(NetBlocks) و نقشه اینترنت هوشمند(Internet Intelligence Map) وابسته به شرکت اوراکل که هر دو سازمانهای بینالمللی هستند و به صورت بدون وقفه در حال بررسی وضعیت شبکه اینترنت در سطح جهانی هستند و اختلالها و مشکلات را به صورت ۲۴ ساعته گزارش میکنند رصد شده است.
مهسا علیمردانی محقق سازمان آرتیکل ۱۹ به کمیپن گفت: «شواهدی که از درگاه اصلی ارتباطات ایران در شرکت ارتباطات زیرساخت دیده میشود، بیانگر این موضوع است که هیچ اختلالی در سطح بینالمللی وجود نداشت.» او افزود: «استدلال دولت این است که اختلال در خارج از ایران ایجاد شده که از حقایق غلط بودن این ادعا را نشان میدهد»
کمپین اولین گزارش از اختلال در شبکه را در حدود ساعت ۹ شب ۵ تیر به وقت تهران دریافت کرد که نتیجه بررسی آن نشان از اختلال گسترده در پروتکل (TLS(Transport Layer Security داشت. پروتکل TLS به اپلیکشنها و وبسایتها این امکان را میدهد تا ارتباط بین کاربر با سرورهای خود را رمزنگاری و احزار هویت کنند. این پروتکل نقش بسیار زیادی در افزایش امنیت کاربران اینترنتی دارد و مانع از جاسوسی و شنود اطلاعات رد و بدل شده بین کاربر و سرورهای مورد استفاده آنها میشود.
ایران دارای سابقهای طولانی در اختلال ایجاد کردن در پروتکل TLS است و معمولا این کار در زمانی صورت میگیرد که بحرانی سیاسی مانند تظاهراتهای سراسری سال ۱۳۹۶ در جریان باشد. مقامات ایرانی تا کنون هیچ پاسخی به ایجاد این اختلالها که به نظر میرسد با هدف ایجاد اختلال در عملکرد برنامههای فیلترشکن باشد، ندادند.
در واکشن به اعتراضهای کاربران محمدجواد آذریجهرمی در توییتی با انشار یک نمودار گرافیکی علت اختلال شب گذشته را در «قطعی فیبر در مسیرهای بالادستی در اروپا بین بلغارستان و فرانکفورت» اعلام کرد. او در توییت خود و در پاسخ به هادی نیلی خبرنگار بیبیسی فارسی نوشت: «همانطور که در گراف زیر دیده میشود، قطعی فیبر در مسیرهای بالادستی در اروپا بین بلغارستان و فرانکفورت که چند تامین کننده اینترنت ایران، از آن مسیرها استفاده میکردهاند باعث اختلال گسترده ۱/۵ ساعته در ارتباطات بینالمللی ایران شده بود. هزار گیگابیت برثانیه قطعی ظرفیتها داشتیم.»
این در حالی است که دو منبع نزدیک به وزارت ارتباطات و شرکت ارتباطات زیرساخت، بعد از این سخنرانی و در خرداد ماه به شرط ناشناس بودن با کمپین صحبت کردند، تایید کردند که با فشار دادستانی و با هدف مسدود کردن فیلترشکنها و سختتر کردن عبور از فیلترینگ ایران، وزارت ارتباطات موظف شده است که از تیر ماه اقداماتی را صورت دهد.
این درحالی است که هیچ یک از نهادهای بینالمللی و حتی رسانهها گزارشی مبنی بر اختلال در شبکه بینالملل منتشر نکردند. علاوه بر این بررسیها کمیپن و محققهای سازمان آرتیکل ۱۹ نشان میدهد که این ادعا صحت ندارد.