پایان انتظار برای حضور زنان در ورزشگاهها، محدودیت در فروش بلیط و ممنوعیت ورود عکاسان زن
مسابقه فوتبال تیم ملی ایران و کامبوج روز پنج شنبه، ۱۸ مهرماه در حالی در ورزشگاه آزادی تهران برگزار می شود که علیرغم درخواست فیفا برای فروش بدون محدودیت بلیط برای زنان، پیش از این بازی فروش بلیط برای زنان متوقف شد.
به علاوه یکی از عکاساس ورزشی در ایران به کمپین حقوق بشر در ایران گفت که عکاسان زن اجازه حضور در ورزشگاه و عکاسی از این مسابقه را ندارند. به گفته این عکاس ورزشی “روابط عمومی وزارت ورزش گفته درباره ممنوعیت عکاسان زن از بالا دستور آمده» است.
او در توضیح چگونگی اعلام این ممنوعیت به کمپین گفت: «از روابط عمومی وزارت ورزش به ما گفتند به خاطر صدا و سیما است یعنی صدا و سیما گفته اگر عکاسان زن باشند بازی را پخش نخواهند کرد. این واقعا قابل قبول نیست آخر در ۹۰ دقیقه بازی، چقدر خبرنگاران و عکاسان در تصویر دیده می شوند؟ در چه موقعیتی در فوتبال این اتفاق می افتد؟ زمانی که توپ می رود کرنر و بازیکن می رود کرنر بزند چون عکاسان کنار جایگاه کرنر می نشینند شاید دو نفر در کادر دیده شوند چه مشکلی ایجاد می کند و امنیت چه کسی به خطر می افتد؟»
رسانه های ایران به نقل از مهدی هاشمی، تهیه‌کننده برنامه فوتبال برتر در صداوسیما نوشته اند که «در صورت حضور زنان عکاس کنار زمین، بازی تیم ملی ایران از صداوسیما پخش نخواهد شد.»
پرتو جغتایی یکی از عکاسان ورزشی در ایران در توییتر خود نوشت که «نامه بدست تو مسیر وزارت ورزش به فدراسیون فوتبالیم؛ وزارت میگه فدراسیون باید تایید کنه فدراسیون میگه حیطه وظایف وزارته! از اون طرف خبرنگار و عکاساى خارجى تایید شدن و آیدى‌کارت گرفتن ما اما یک هفتس گرفتار این تماشا و پیگیریا و رفت‌وآمداییم، دریغ از یه جواب درست و حسابی.»
روزنامه ایران ورزشی از برگزاری جلساتی در سازمان صدا و سیما برای تصمیم گیری درباره پخش یا عدم پخش مستقیم مسابقه فوتبال ایران و کامبوج از صدا و سیما خبر داده است.
یکی دیگر از عکاسان ورزشی زن که خواست نامش مطرح نشود به کمپین گفت: «هیچ منطقی وجود ندارد. سه هفته پیش مسابقات والیبال جهانی، ورود برای عکاسان زن هم آزاد بود و عکاسان زن کار خود را انجام دادند. حالا می‌گویند برای این بازی شما نمی‌توانید بیایید تا دیروز بحث صدا و سیما مطرح بود و امروز می‌گویند که ربطی به صدا و سیما ندارد و از بالا دستور آمده. اما توضیح نمی‌دهند که این بالا کجا است کدام نهاد است؟»
این عکاس ورزشی به سابقه حضور عکاسان زن در استادیوم اشاره کرد و گفت: «در فوتبال همیشه ممنوعیت بوده مگر موارد گزینشی که یک‌سری آدم را گزینش کردند مثلا در بازی پرسپولیس – کاشیما، عکاسان زن حضور داشتند البته به صورت گزینشی. اما الان همه چیز محصور است حتی نمی گذارند میان تماشاچی ها بنشینیم و می‌گویند که بردن دوربین حرفه ای توسط تماشاچی ها هم ممنوع است.»
در مسابقه تیم های پرسپولیس – کاشیما که در چارچوب لیگ قهرمانان آسیا و با حضور جیانی اینفانیتینو، رئیس فدراسیون جهانی فوتبال برگزار شده بود تصاویر حضور زنان در استادیوم از سوی صدا و سیما سانسور شد.
هرچند کارت ورود برای زنان خبرنگار برای بازی فردا صادر شده اما یکی از خبرنگاران ورزشی زن به کمپین می گوید که «جایگاه خبرنگاران را جدا کرده اند درحالیکه قبلا خبرنگاران زن و مرد در یک جایگاه می نشستند حالا گفته اند که جایگاه تفکیک شده البته ابتدا گفته بودند که از هر رسانه ای فقط یک خبرنگار زن اجازه حضور دارد اما این مشکل حل شده فقط جایگاه را جدا کرده اند.»
تفکیک جنسیتی پارکینگ
این تنها عکاسان و خبرنگاران زن نیستند که با ممنوعیت یا محدودیت مواجه هستند. به گفته این خبرنگار ورزشی «زنان از در اصلی نمی توانند وارد استادیوم شوند و از جایگاه اتوبوسرانی که ربطی به در اصلی ندارد باید وارد شوند.»
نیروی انتظامی با تفکیک پارکینگ‌های ورزشگاه آزادی اعلام کرده است که پارکینگ‌های ۱۹ و ۲۰ که در ضلع شرقی ورزشگاه آزادی قرار دارند به ورود زنان اختصاص داده شد تا از این دو پارکینگ وارد ورزشگاه شوند.
عکس‌ها و تصاویر منتشر شده از استادیوم آزادی هم حصارکشی آهنین جایگاهی که به زنان اختصاص داده شده را نشان می‌دهد. مساله ای که همراه با محدودیت فروش بلیط برای زنان، با اعتراض کاربران شبکه های اجتماعی مواجه شده و آنها با هشتگ #WakeUpFIFA به فدراسیون جهانی فوتبال اعتراض کرده اند. اگر چه سمیه ملکی خبرنگار در حساب توییتر خود درو اکنش به پخش این تصاویر نوشت: «این عکس‌ها مال بازی پرسپولیس-کاشیماست. فنس‌ها که اون‌موقع هم بوده. چرا جدید زدند باز؟»
استقبال زیاد زنان برای حضور در ورزشگاه
استقبال گسترده زنان ایرانی از خرید بلیت تماشای مسابقه فوتبال میان تیم ملی ایران و کامبوج که قرار است مسوولان را واداشت تا در چند مرحله سهمیه زنان را افزایش دهند و در نهایت، تمام بلیت‌های اختصاص یافته به زنان برای تماشای این بازی به سرعت فروخته شد. این در حالی است که فدراسیون جهانی فوتبال (فیفا)، صراحتا ایجاد هر نوع محدودیت برای تعداد زنان حاضر در ورزشگاه را منع کرده و خواستار فروش بلیت به زنان بر مبنای تقاضای موجود شده است.
فدراسیون جهانی فوتبال، فیفا، اعلام کرده است که برای اطمینان یافتن از حضور زنان در ورزشگاه برای تماشای دیدار تیم ملی فوتبال ایران و کامبوج، ناظرانی را به تهران می فرستد.
یکی از عکاسان ورزشی به کمپین گفت: «بازی ایران – کامبوج بازی ای است که در حالت عادی پرنده پر نمی‌زند و همین الان نصف استادیوم خالی است. کسی نمی‌رود اما مرحله آزمایشی خوبی است برای فدراسیون و وزارت ورزش و مسولین درباره حضور زنان. باید دید در عمل چه اتفاقی خواهد افتاد و آیا این روند ادامه خواهد داشت یا نه. دو بازی آخر جام جهانی را زنان و خانواده ها همه رفتند استادیوم و روی اسکرین استادیوم، دو مسابقه ایران با پرتغال و اسپانیا را تماشا کردند. ما حضور داشتیم و از همه قشری، مردم آمده بودند از زنان چادری و خانواده‌های مذهبی بودند تا دیگر اقشار جامعه و هیچ کسی هم مشکلی نداشت لذت قشنگی بود و واقعا چه فرقی می‌کند همان جمعیت الان بیایند مسابقه را ببینند بدون این محدودیت‌ها و حصارها؟”
در مسابقه تیم‌های ملی ایران و بولیوی و همچنین فینال لیگ قهرمانان آسیا هم زنان به صورت گزینشی با هماهنگی وزارت ورزش و فدراسیون فوتبال وارد ورزشگاه آزادی شده بودند.
سردار سرتیپ دوم پاسدار حسن کرمی در مصاحبه با خبرگزاری فارس گفت: «یگان ویژه برای کنترل، بازرسی و ایجاد نظم و امنیت زنان از یک گروهان پلیس زن یگان ویژه استفاده خواهد کرد که تقریبا حدود ۱۵۰ نفر هستند؛ برای حضور زنان در این بازی محدوده مشخصی که تا حدودی امکانات را به خود اختصاص داده تعیین و مشخص شده است.»
فروش بلیت برای حضور زنان در مسابقه ایران-کامبوج پس از آن انجام شد که فدراسیون جهانی فوتبال، روز ۳۰ شهریور، در بیانیه‌ای با اشاره به این‌که بر اساس مشاهدات نمایندگان فیفا در ورزشگاه آزادی «هیچ مانع اجرایی» برای لغو ممنوعیت ورود زنان به این ورزشگاه وجود ندارد. در این بیانیه آمده‌است: «نمایندگان فیفا در جریان گفتگو‌های سازنده خود با مسوولان ورزش ایران بر این موضع محکم و شفاف خود تاکید کردند که زنان باید اجازه حضور آزادانه در مسابقات فوتبال را داشته باشند و تعداد زنان حاضر در استادیوم باید بر مبنای تقاضای موجود و از راه فروش بلیت تعیین شود.»
بنابراین، ایجاد محدودیت و اختصاص سهمیه به زنان برای خرید بلیت، بر خلاف خواست صریح فیفا است و فدراسیون فوتبال ایران موظف است تا بر مبنای تقاضای زنان، امکان خرید بلیت توسط آنان را فراهم کند.
همچنین بر اساس گزارش خبرگزاری برنا در تاریخ مهر ۱۵, ۱۳۹۸ حدود ۵۰ نفر از افرادی که مخالف حضور زنان در استادیوم بودند در مقابل مجلس شورای اسلامی دست به تجمع زدند. گفته شده «ستاد مردمی آمران به معروف و ناهیان منکر» برگزار کننده این تجمع بوده است. همزمان با این تجمع تعدادی از کاربران ایرانی در توییتر با مقایسه این تجمع با سایر تجمعهای که اعضای جامعه مدنی ایران مانند فعالین کارگری برگزار کردند و با آنها به صورت امنیتی برخورد شد و شرکت کننده‌ها در این تجمعات بازداشت و زندانی شدند، نسبت به داشتن استاندارد دوگانه حکومت با تجمعهای مردمی اعتراض کردند.
به دنبال آغاز فروش بلیت به زنان، بسیاری از آنان با انتشار تصاویری از بلیت‌های خود در شبکه‌های اجتماعی و با استفاده از هشتگ #با_من_به_ورزشگاه_بیا، ضمن ابراز خوشحالی از این دستاورد، خواستار تداوم آن و نیز فراهم شدن امکان خرید بلیت‌های بیشتر شدند. آنان همچنین به یادآوری خاطره سحر خدایاری، مشهور به دختر آبی پرداختند که شهریور ماه گذشته به دنبال برخورد قضایی با تلاشش برای حضور در ورزشگاه، در مقابل دادگاه انقلاب در تهران دست به خودسوزی زد و چند روز بعد در بیمارستان جانش را از دست داد.
ممنوعیت حضور زنان در ورزشگاه، هرگز در قالب هیچ قانون یا بخشنامه رسمی تصویب و منتشر نشده است. به عبارت دیگر، مقامات جمهوری اسلامی، در چارچوب سیاست کلی مبنی بر منزوی ساختن و به حاشیه راندن زنان، به طور غیر رسمی و درعمل از طریق فراهم نکردن زیرساخت‌های لازم جهت حضور زنان در ورزشگاهها، مانع دسترسی آنها به این اماکن شده‌اند. در طول دهه‌های اخیر، مبارزه برای رفع این تبعیض همواره در جریان بوده و زنان بسیاری، در تلاش برای حضور در ورزشگاهها مورد بازداشت و بدرفتاری قرار گرفته‌اند. در یکی از آخرین موارد، چهار زن در تاریخ دوشنبه ۲۱ مرداد ماه از سوی ماموران اطلاعات سپاه پاسداران در حالی که قصد ورود به ورزشگاه آزادی را داشتند بازداشت و روانه زندان قرچک ورامین شدند.
