ادامه نقض حقوق فعالان محیط زیست؛ سلول های انفرادی علیرغم صدور حکم
محمدحسین آقاسی، وکیل دادگستری که پیشتر وکالت دو تن از فعالان محیط زیست زندانی را برعهده داشت در مصاحبه با کمپین حقوق بشر در ایران گفت که “نگهداری فعالان محیط زیست در سلول های انفرادی هیچ مبنای حقوق ندارد و زیر پا گذاشتن قانون و پایمال کردن حقوق زندانیان است.”
همزمان کتی رجبی، خواهر سام رجبی، در توییتر شخصی خود از ممانعت از اعزام برادرش به بیمارستان خبر داده و نوشته است: “امروز هم برگه اعزام سامی به بیمارستان را صادر نکردند. برادر من را ۲۰ ماه در بازداشت موقت نگه داشتند، بدون ارائه مدرکی به ۶ سال محکوم کردند و حالا مانع درمانش هم می شوند! از مادرش چه باقی گذاشتید؟ چرا به این آزار پایان نمی دهید؟’
سام رجبی به گفته خواهرش به دلیل مشکل هموروئید و با تجویز پزشک بهداری زندان باید به بیمارستان منتقل و تحت عمل جراحی قرار بگیرد.
مراد طاهباز، نیلوفر بیانی و هومن جوکار سه تن از این فعالان زندانی هستند که علیرغم صدور حکم همچنان در سلول های انفرادی بند ۲ الف سپاه زندانی هستند. آقای آقاسی به کمپین گفت که “به نظر می رسد چون در دادگاه اعتراض کرده و گفته اند که تحت فشار و فریب از آنها اقرار گرفته شده الان به نوعی به زعم خودشان این گونه این ها را تنبیه می کنند یعنی مانع از انتقال شان به بند عمومی شده و همچنان در سلول های انفرادی نگاه داشته اند در حالی که براساس قانون در انفرادی نگه داشتن متهم تا زمانی می تواند توجیه داشته باشد که احتمال تبانی با سایر متهمان یا مرعوب کردن آنها یا امحای دلایل وجود داشته باشد که مانع از به نتیجه رسیدن تحقیقات شود. بعد از آن دیگرهیچ گونه توجیه قانونی ندارد و خلاف قانون است. تحقیقات مقدماتی این سه نفر تمام شده و باید همان زمان که تحقیقات مقدماتی تمام شد به بند عمومی منتقل می شدند آن زمان نکردند حالا کیفرخواست صادر، دادگاه برگزار و حکم هم اعلام شده و نگهداری در سلول انفرادی خلاف صریح قانون است.”
آقای آقاسی توضیح داد: “در این پرونده از دو متهم ردیف اول و دوم یعنی مراد طاهباز و نیلوفر بیانی ظاهرا با فریب اقرار گرفته و قول هایی داده بودند که عملی نکردند در دادگاه به خصوص نیلوفر بیانی چند بار قرائت کیفرخواست را قطع کرده و فریاد کشیده که اینها به هیچ وجه معتبر نیست و مرا فریب داده اند. طبق مقررات قانون آئین دادرسی کیفری هم اقرار در دادگاه معتبر است نه نزد بازپرس یا ضابط قضایی البته این قانون را نادیده گرفتند و اینها را محکوم کردند. به خاطر اینکه در دادگاه اعتراض کرده انز دارند تنبیه شان می کنند و مانع از ورودشان به بند عمومی می شوند.”
نیلوفر بیانی در دادگاه بهمن ماه ۹۷ در دادگاه گفته بود که با استفاده از تهدید و شکنجه، اعترافات اجباری از او کسب شده، اعترافاتی که مبنای پرونده بود. پیشتر کمپین گزارش داده بود که اتکا به اعترافات اجباری که با تحت‌فشار قرار دادن متهمان در جریان بازجویی‌‌ها، به دست‌آمده، محور اصلی اولین جلسه دادگاه هشت حافظ محیط زیست زندانی بود که در شعبه ۱۵ دادگاه انقلاب به ریاست قاضی ابوالقاسم صلواتی و به صورت غیرعلنی برگزار شد و هیچ مدرکی دال بر اتهام ارائه نشد. براساس همین گزارش برخی از فعالان محیط زیست بازداشت شده با تهدید به مرگ مجبور به اقرار بر علیه خود شده‌اند و ماموران اطلاعات سپاه پاسداران علیه این فعالان با استناد به اعترافات غیر واقعی که تحت اجبار و فشار شدید از آنها به دست آمده پرونده‌سازی کرده‌اند.
یک منبع آگاه به کمپین گفته بود که برخی از این فعالان محیط زیست ماه‌ها تحت بازداشت انفرادی و شکنجه روانی، تهدید به قتل، تهدید به تزریق دارو‌های توهم‌زا و تهدید به دستگیری و قتل اعضای خانواده خود قرار داشتند و برخی از این فعالان برای اجبار به اعتراف علیه خودشان ضرب و شتم شده‌اند.
این در حالی است که شورای امنیت ملی، وزارت اطلاعات و سازمان محیط زیست ایران، اتهامات منتسب شده به این فعالان را رد کرده‌اند.
احکام ۸ فعال محیط زیست روز چهارشنبه ۲۹ آبان ماه در حالی به این فعالان ابلاغ شده که به گفته محمدحسین آقاسی “دلایل و مستندات قوی دال بر اتهامات در پرونده‌های این فعالان وجود نداشته است.”
نیلوفر بیانی و مراد طاهباز سنگین ترین احکام را از سوی شعبه ۱۵ دادگاه انقلاب دریافت کرده و هرکدام به ده سال زندان محکوم شده اند. هومن جوکار، طاهر قدیریان هرکدام به ۸ سال زندان، امیرحسین خالقی، سپیده کاشانی و سام رجبی هرکدام به ۶ سال زندان و عبدالحسین کوهپایه به ۴ سال زندان محکوم شده اند.
کاووس سیدامامی، سام رجبی، هومن جوکار، نیلوفر بیانی، مراد طاهباز، طاهر قدیریان، امیرحسین خالقی و سپیده کاشانی، کارکنان و مدیران سابق و فعلی موسسه “حیات وحش میراث پارسیان” هستند که که چهارم و پنجم بهمن ماه ۹۶بازداشت شدند. خبر بازداشت آنها به دلیل فشارهای امنیتی بر خانواده‌هاشان مسکوت ماند اما با جان باختن کاووس سیدامامی در زندان اوین، اسامی بازداشت شدگان به رسانه ها راه یافت. هومن جوکار مدیر پروژه حفاظت از یوزپلنگ آسیایی، طاهر قدیریان دانشمند جوان “انسان و کره مسکون” یونسکو، سام رجبی کارشناس محیط زیست، امیرحسین خالقی و نیلوفر بیانی، کارشناسان حیات وحش، سپیده کاشانی همسر هومن جوکار و سرپرست فعالیت‌ها و مشاور سابق برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد و مراد طاهباز از همکاران موسسه پارسیان هستند.
کاووس سید امامی، استاد جامعه‌شناسی، عضو هیات علمی دانشگاه امام صادق و مدیر عامل موسسه «حیات وحش میراث پارسیان» است که طبق نوشته فرزندش، در تاریخ چهارم بهمن ماه بازداشت شده و در تاریخ ۱۹ بهمن ماه خانواده مطلع از مرگ او با عنوان «خودکشی» شده‌اند. با این حال مشخص نیست که کاووس سیدامامی تحت چه شرایطی مورد بازجویی قرار گرفته و تحت چه شرایط فیزیکی و روانی در زندان اوین نگهداری شده و چگونه برای فردی که از صحت کامل جسمی و روانی برخوردار بوده است چنین اتفاقی افتاده است. مساله‌ای که نگرانی‌ها درباره وضعیت سایر بازداشت شده‌ها را دامن زد.
دفتر میراث حیات‌وحش پارسیان نیز پس از بازداشت کاووس سیدامامی و همکارانش در تاریخ چهارم بهمن ماه پلمب شد
محمود صادقی نماینده مجلس در تاریخ ۱۸ اردبیهشت ۹۷ در توییتر خود از اظهارات وزیر اطلاعات در مجلس نوشت که وزیر اطلاعات “صریحا، مستدلا و مستندا اعلام کردند هیچ دلیلی بر جاسوسی آنها نیافته‌اند.”
عیسی کلانتری رییس سازمان حفاظت محیط زیست نیز تاکنون بارها گفته که هیچ مدرک جاسوسی علیه فعالان محیط زیست در دست نیست و باید آزاد شوند. کلانتری اول خرداد ۹۷ گفت: “بر اساس تشخیص کمیته چهار نفره هیات دولت «فعالان بازداشت شده باید آزاد شوند چون هیچ سندی برای اثبات تهمت‌هایی که به این افراد زده شده وجود ندارد.”
کلانتری همچنین ۲۲ مرداد ماه ۹۷ با تاکید بر اینکه هیچ مدرکی علیه جاسوسی آنها وجود ندارد گفت: “ولی خب قوه قضاییه هنوز تکلیف این‌هارا روشن نکرده و به ما هم می‌گوید به شما ربطی ندارد و پیگیری نکنید.”
کاووس سیدامامی، استاد ۶۴ ساله دانشگاه و فعال محیط زیست، در چهارم بهمن ماه ۹۶ و در سکوت خبری از سوی سازمان اطلاعات سپاه پاسداران بازداشت شد اما ماموران روز نوزدهم بهمن همان سال به خانواده‌اش اطلاع دادند او در زندان خودکشی کرده است. ماموران سپاه اجازه کالبدشکافی مستقل به خانواده کاووسی را ندادند و این استاد دانشگاه روز بیست و پنجم بهمن در میان سوالات و ابهامات فراوان خانواده و افکار عمومی و به ویژه جامعه دانشگاهی ایران به خاک سپرده شد و هیچگاه تحقیقات مستقلی در خصوص مرگ کاووس سیدامامی استاد دانشگاه و حافظ محیط زیست در زندان انجام نشد. تنها چهار روز پس از مرگ سیدامامی و در حالی که ماجرای مرگ وی هنوز در صدر اخبار قرار داشت، عباس جعفری دولت آبادی دادستان وقت تهران، در تاریخ ۲۰ بهمن ۹۶ وی را به جاسوسی متهم کرد. تا کنون هیچ مدرکی که ادعاهای مقامات قضایی را ثابت کند منتشر نشده است. خانواده آقای امامی همه این ادعاها را رد کرده‌اند.
