هشدار وکلا و خانواده های زندانیان سیاسی نسبت به خطر شیوع کرونا در زندان

کرونا به زندان رسید؛ نهادهای قضایی و امنیتی شیوع کرونا را جدی نگرفته اند

خانواده ها و وکلای زندانیان سیاسی و منابع کمپین حقوق بشر در زندان های ایران در مصاحبه با کمپین حقوق بشر در ایران نسبت به خطر شیوع کرونا در زندان ها هشدار داده و گفته اند که مسولان قضایی و امنیتی خطر شیوع کرونا در زندان ها را جدی نگرفته اند.

منابع کمپین از تایید ابتلای ۵ زندانی در بند ۴ زندان اوین، یک زندانی در زندان ارومیه و دو زندانی در زندان قوچان  به بیماری کرونا خبر داده اند و خانواده های زندانیان سیاسی به کمپین گفته اند که علیرغم اعلام مرخصی بیش از ۵۴ هزار زندانی از سوی دستگاه قضایی، پی گیری های آنها برای مرخصی اعضای زندانی خانواده های شان به جایی نرسیده است.

ابراهیم رئیسی، رئیس قوه قضائیه با دو بخشنامه در اسفند ماه شرایطی را برای اعزام زندانیان به مرخصی با هدف کنترل وضعیت بهداشتی زندان‌ها صادر کرد و غلامحسین اسماعیلی، سخنگوی قوه قضائیه روز سه شنبه در مصاحبه با رسانه های ایران گفته است که سلامت زندانیان اهمیت دارد، امنیتی و غیرامنیتی ندارد و بیش از ۵۴ هزار زندانی به مرخصی رفته اند. خانواده ها و وکلای زندانیان سیاسی اما نظر دیگری دارند.

رقیه زارع پورحیدری، همسر رویین عطوفت، زندانی سیاسی که از مرداد ماه ۱۳۹۶ در زندان اوین زندانی است در مصاحبه با کمپین حقوق بشر در ایران گفت: “چرا دروغ می گویند؟ این ۵۰ هزار نفر از کدام زندان هستند؟ اوین که ما شاهد هستیم هر روز مراجعه می کنیم و جز دو سه نفر همچون خانم شهناز اکملی و محمد کریمی به هیچ کسی مرخصی نداده اند. درحالیکه باید از روز اول به جای پنهانکاری و دروغ گویی، به مردم می گفتند و به زندانیان مرخصی می دادند. ما لحظه به لحظه منتظر و نگران هستیم و در مراجعات ما هم دست به سرمان می کنند. معاون دادیار زندان می گوید که لیستی از زندانیان به دادستان داده اند و مرخصی عزیزان ما منوط به موافقت او است. تا الان هم که خبری نیست.”

رویین عطوفت در بند ۸ زندان اوین زندانی است و همسرش به کمپین گفت: “با اینکه کسانی همچون همسر من تجربه زندان دهه ۶۰ دارند و خیلی مراقبت می کنند اما بدون امکانات بهداشتی نمی شود کنترل کرد. بعد از شیوع کرونا در کشور هیچ امکاناتی در زندان به آنها نداده اند نه مواد ضدعفونی کننده نه ماسک و تنها یک جفت دستکش لاتکس داده اند از دستکش های پزشکی نازک که چاره ساز نیست.”

خانم زارع پورحیدری به کمپین گفت که همسرش در تماس با او از مبتلا شدن ۵ زندانی در بند ۴ زندان اوین خبر داده است. او گفت: “بند ۴، بند قرنطینه است یعنی وقتی زندانیان را از بندهای امنیتی می خواهند به بندهای عمومی منتقل کنند می برند بند ۴ و به معنی قرنطینه پزشکی نیست. رویین به من گفت که ۵ نفر در این بند کرونا گرفته اند و تعدادی را از این بند به بند ۸ منتقل کرده اند گفت آنجا کرونا دارد شیوع پیدا می کند و اوضاع نگران کننده است. از دست ما هم کاری برنمی آید جز اینکه مراجعه کنیم داد و فریاد بزنیم و برگردیم.”

محمدحسین آقاسی، وکیل دادگستری که وکالت تعدادی از زندانیان سیاسی و عقیدتی را برعهده دارد هم در مصاحبه با کمپین از هویت یکی از زندانیان بند ۴ زندان اوین به کرونا خبر داد و گفت: “در اتاق ۸ بند ۴ سالن ۴ زندان اوین، علی نبی نوری، صاحب یک موسسه مالی اعتباری و زندانی مالی مبتلا به کرونا شده و و روز دوشنبه او را به اتفاق تشک و وسایل اش از این بند بیرون برده اند.”

آقای آقاسی به کمپین گفت: “روز یکشنبه برای مذاکره با دادیار ناظر زندان، آقای وزیری، درباره موکلان ام و پی گیری مرخصی آنها رفته بودم عده زیادی از خانواده های زندانیان سیاسی هم آمده بودند. دادیار گفت سه نماینده تعیین کنید. مرا به عنوان نماینده تعیین کردند با دو وکیل دیگر رفتیم و صحبت کردیم. دادیار گفت اسامی را داریم در می آوریم و می دهیم دادستانی که او نظر بدهد چه کسانی آزاد شوند با وثیقه البته. تاکنون اما موکلان من گفته اند که حتی یک نفر را هم از بندهای آنها آزاد نکرده اند.”

در زندان تهران بزرگ (فشافویه) هم منابع کمپین از انتقال امیرحسین مرادی و بیش از ۲۰ زندانی دیگر به قرنطینه تیپ یک این زندان به دلیل علائم مشکوک به کرونا خبر داده اند. یک منبع آگاه به کمپین گفته است که امیرحسین مرادی پیش از انتقال تب و سرفه شدید داشته و همه این زندانی ها که به قرنطینه تیپ یک منتقل شده اند از بازداشت شدگان اعتراضات آبان ماه هستند.

امیرحسین مرادی از بازداشت شدگان اعتراضات آبان ماه به اتفاق سعید تمجیدی و محمد رجبی از سوی ابوالقاسم صلواتی، قاضی شعبه ۱۵ دادگاه انقلاب به اعدام و ۳۸ سال زندان و ۲۲۲ ضربه شلاق و اعدام محکوم شده اند.

پایگاه خبری صراط، از رسانه های اصولگرا در ایران از مرگ یک زندانی با علائم مشکوک به کرونا در این زندان خبر داده است.

در زندان ارومیه منابع کمپین از انتقال سلمان سلیمانی نژاد با علائم مشکوک به ابتلا به ویروس کرونا به خارج از زندان خبر داده اند. ناصر قره باغی، رییس بیمارستان طالقانی ارومیه که مرکز درمانی ویژه کرونا در این شهر به‌شمار می‌رود، در یک نشست خبری از بستری شدن این زندانی خبر داده و گفته که نتیجه آزمایش این بیمار هنوز وصول نشده است.

کریم دیهیمی، فعال مدنی از تماس رحمان عساکره از فعالین زندانی عرب در زندان قوچان خبر داده و به کمپین گفت: “رحمان عساکره در تماس از زندان قوچان گفته  که یکی از زندانیان مشکوک به ویروس کرونا بود و بعد از فشار زندانیان، او را برای تست برده اند و تست اش مثبت بود. یکی دیگر از زندانیان را هم قرنطینه کرده اند که مشکوک به کرونا است. رحمان گفته که خودش هم تب و سرفه و خارش دارد اما نمی دانم که کرونا است یا نیست. تاکنون هم تستی از او نگرفته اند.”

همه اینها در حالی است که به گفته محمود طراوت روی، وکیل دادگستری در ایران، مسولیت های حقوقی و اخلاقی در زمینه سلامتی و حفظ جان زندانیان متوجه مسولان قضایی و امنیتی است. آقای طراوت روی به کمپین گفت: “بیشتر و پیشتر از اینکه شیوع کرونا کشور ما را تهدید کند اپیدمی بی مسولیتی و بی تدبیری است که بنیان های اجتماعی ما را با خطر مواجه کرده. نمونه هایی از این بی خردی ها؛ تقریبا از اوایل اسفند ماه جدا از پنهانکاری ها ما مواجه شدیم با خطر قطعی شیوع بیماری کرونا در کشورمان. امروز که ۱۶ اسفند است دادگاههای ایران هنوز تعطیل نیست. هنوز اعزام زندانی از زندان ها به دادسراها و دادگاه ها وجود دارد. هنوز وکلای دادگستری درگیر پرونده ها هستند و هنوز برای وکلا وقت رسیدگی ابلاغ می شود. به عنوان نمونه برای خود بنده ابلاغ شده که ۱۹ اسفند باید برای یک پرونده امنیتی مراجعه کنم.”

این وکیل دادگستری به کمپین گفت: “ما با یک موضوع اخلاقی جدا از موضوع حقوقی مواجه هستیم ما وقتی فردی را درست یا نادرست زندانی کردیم اختیار و انتخاب سبک زندگی و سبک بهداشتی را برای او محدود و نوع لباس و نوع غذا و نوع نظافت اش را به موجب آیین نامه و بخشنامه و قانون، مشخص و محدود کردیم. همین الان بیرون از زندان با کمبود عظیم اقلام بهداشتی مواجه هستیم و حتی وقتی بیرون از زندان، شرایط بهداشتی مناسب بوده توی زندان به دلیل ازدیاد جمعیت کیفری و به خاطر شکل زندان ها و به خاطر سلیقه مند بودن مدیریت زندان ها مشکلات عدیده ای داشتیم این مشکل امروز بیشتر خود را نشان می دهد و حتی اگر نخواهیم نگاه حقوقی بکنیم نگاه اخلاقی و انسانی ایجاب می کند که بیشتر هوای کسانی را داشته باشیم که در زندان ها توسط دستگاه قضایی و امنیتی محدودیت برای شان ایجاد شده.”

به گفته آقای طراوت روی “مطابق اصل سوم، بیستم و ۱۵۶ قانون اساسی به ویژه اصل ۱۵۶ دستگاه قضایی باید پشتیبان حقوق فردی و اجتماعی و تحقق بخشیدن به عدالت باشد. بخشنامه ای را در تاریخ هفتم اسفند و متعاقب آن دهم اسفند رئیس قوه قضائیه به زیرمجموعه خودش ابلاغ کرده. اولا چرا اینقدر دیر و دوما استثنائاتی که قائل شده مشکل ایجاد می کند. مشخصا در بند جیم بخشنامه هفتم اسفند متهمان به اقدام علیه امنیت که میزان حبس آنها ۵ سال است را از مرخصی مستثنا کرده یا در بخشنامه دهم  اسفند با آوردن قید موارد ضروری در عدم اعطای مرخصی، دست افراد تنگ نظر در دستگاه قضایی باز گذاشته شده و ما امروز مواجه هستیم با برخوردهای سلیقه ای وقتی می خواهند قراری را تبدیل و فردی را به مرخصی بفرستند می بینیم یک شعبه ای برای متهم قرار کفالت یا وثیقه صد یا صدو پنجاه میلیونی صادر می کند و برای متهمی با همان شرایط و همان عنوان اتهامی مواجه با قرار یک میلیاردی می شویم. این هم تبعیض ناروا است و هم عملا متهم یا محکوم زندانی را در شرایطی قرار می دهد که نتواند قرارش را برای آزادی تودیع کند.”

از بند زنان زندان اوین به گفته رضا خندان، همسر نسرین ستوده، ۵ زندانی سیاسی به مرخصی رفته اند. آقای خندان در مصاحبه با کمپین گفت: “از ۴۱ نفر زندانی بند زنان تا امروز که با نسرین صحبت کردم  به ۵ نفر را مرخصی داده اند و برای هنگامه شهیدی هم وثیقه خواسته اند. در مورد بند زنان خوشبختانه زندانی ورودی جدید نداشتند و آنطور که نسرین می گفت قرار است ورودی جدید نباشد مگر اینکه ۱۴ روز قرنطینه را طی کند تا بدانند که کرونا ندارد اما با زندانیان بند ۴ زندان اوین که صحبت می کردم گفتند ۵ نفر را که علائم کرونا داشتند از بند خارج کرده و برنگردانده اند. اگر سرماخوردگی بود می بردند بهداری و برمی گرداندند. اما این ۵ نفر را برنگردانده اند. یکی از این ۵ نفر جدیدالورود بوده و در این بند حدود ۲۵۰ زندانی هستند که حدودا ۴۰ نفر زندانی سیاسی هستند.”

آقای خندان که روز یکشنبه با نسرین ستوده ملاقات کرده به کمپین گفت: “یکشنبه نسرین در ملاقات که آمده بود فقط  از شوینده های چندمنظوره که در خانه ها برای نظافت در و دیوار استفاده می کنند دست اش بود. دستکش و ماسکی در کار نبود. قبلا از شوینده های دست در بهداری و فروشگاه زندان اوین بود اما الان حتی در بیرون از زندان هم پیدا کردن این چیزها خیلی سخت است. امکانات بهداشتی اصلا مفهومی در زندان ندارد و ماسک و اسپری خنده دار است. در مورد مرخصی ها هم ۵۴ هزار نفر که می گویند عدد بسیار بزرگی است و ما فرض را بر این می گیریم که چیزهایی که می گویند دروغ است مگر اینکه درستی اش ثابت شود.”

در شیراز اما قاضی ناظر زندان رسما به خانواده های زندانیان سیاسی گفته است که به آنها مرخصی تعلق نخواهد گرفت. یکی از خانواده های زندانیان سیاسی عقیدتی در این شهر به کمپین گفت: “قاضی ناظر گفته کاری به میزان حکم هم نداریم و مرخصی نمی دهیم. در بند ۱۴ امنیتی در ابتدای راهروی بند سبز باز می شود که در این بند اکثرا مالی هستند. در چند روز گذشته بیشترین مرخصی را به محکومین مالی داده اند. آمار دقیق عددی نداریم ولی براساس شمارش تا جایی که می دانیم بالای ۸۰ تا ۹۰ نفر از این ۳۰۰ نفر را مرخصی داده اند و ظاهرا هم ادامه دارد. اما به بچه های بند سیاسی حتی ماسک و دستکش دادن هم نداده اند و با مرخصی آنها مخالفت کرده اند و در این میان با مرخصی حتی حسین سپنتا که ضایعه نخاعی و شرایط حاد حرکتی دارد و دیگر زندانیان  او را حتی دستشویی می برند هم موافقت نشده است.”

حسین سپنتا، شهروند زرتشتی و زندانی عقیدتی در زندان عادل آباد شیراز است که از سال ۱۳۹۲ در زندان به سر می برد و به ۱۳ سال و ۹ ماه زندان محکوم شده است.

محمود طراوت روی، وکیل دادگستری در مصاحبه با کمپین حقوق بشر در ایران گفت: “خبرهایی می رسد از زندان ها که محدودیت هایی ایجاد شده و نگرانی ما از بازداشتگاه هایی است که تحت نظارت سازمان زندان ها نیستند و خیلی ضابطه مند عمل نمی کنند. در حالیکه دستگاه قضایی و سازمان زندان ها باید حافظ جان زندانی که تحت نظر آن سازمان قرار دارد باشند. من فکر میکنم با یک کوتاهی مواجه هستیم تا عدم امکان و وجود اقلام یا دسترسی به امکانات لازم. شرایط زندان ها با شرایط بیرون بسیار فرق می کند. وقتی بیرون هستیم قدرت انتخاب سبک زندگی داریم در زندان نداریم و نوع و شکل بهداشت فردی و محیطی که باید بهداشت فردی مان را رعایت کنیم و استفاده از هوای آزاد و آفتاب و دسترسی به دارو و ژل و ماسک به کنار، شکل نگهداری زندان ها معضل بسیار بزرگی است. در اکثر زندان های ما با بندهای چند ده نفره مواجه هستیم مراوده زندانی ها با هم و با پرسنل زندان و مراوده پرسنل زندان با ملاقات کننده ها و مراجعه کنندگان به زندان ها می تواند زندان ها را به بزرگترین کانون شیوع بیماری تبدیل کند. منتهی خیلی هنوز ظاهرا جدی گرفته نشده خطر بالفعلی که به دلیل کرونا در زندان های ما ایجاد شده است.”