راهنما کووید-۱۹ و حقوق افراد دارای معلولیت
(ترجمه فارسی راهنمای دفتر کمیسیار عالی حقوق بشر سازمان ملل توسط کمپین حقوق بشر در ایران)
راهنما کووید-۱۹ و حقوق افراد دارای معلولیت
۱. تاثیر کووید-۱۹ بر حق سلامت افراد دارای معلولیت چیست؟
۲. تاثیر کووید-۱۹ بر افراد دارای معلولیت که در موسسات زندگی می‌کنند، چیست؟
۳. تاثیر کووید-۱۹ بر حق افراد دارای معلولیت به زندگی در جامعه چیست؟
۴. تاثیر کووید-۱۹ بر اشتغال، درآمد و وضعیت معیشت افراد دارای معلولیت چیست؟
۵. تاثیر کووید-۱۹ بر حق تحصیل افراد دارای معلولیت چیست؟
۶. تاثیر کووید-۱۹ بر حق افراد دارای معلولیت به محافظت در برابر خشونت چیست؟
۷. تاثیر کووید-۱۹ بر گروههای خاص جمعیتی که حاوی تعداد قابل توجهی از افراد دارای معلولیت هستند، چیست؟
الف. زندانیان دارای معلولیت
ب. افراد دارای معلولیتِ بدون مسکن مناسب
بررسی اجمالی
اگرچه دنیاگیری کووید-۱۹ همه اعضای جامعه را تهدید می‌کند، اما افراد دارای معلولیت به دلیل موانع نگرشی، محیطی و نهادی که در واکنش به کووید-۱۹ بازتولید می‌شوند، با شدت بیشتری تحت‌تاثیر این موقعیت قرار می گیرند. بسیاری از افراد دارای معلولیت دارای شرایط پزشکی از قبل موجود هستند که آنها را نسبت به ابتلا به ویروس حساس‌تر می‌کند و باعث می‌شود آنها علائم شدیدتری را هنگام عفونت تجربه کنند، که این منجر به بالا رفتن میزان مرگ و میر در این افراد می‌شود. در طول بحران کووید-۱۹، افراد دارای معلولیت که در زندگی روزمره خود به حمایت وابسته هستند، ممکن است در طی اقدامات قرنطینه در انزوا قرار گیرند واز ادامه زندگی ناتوان بمانند. این در حالی است که بر اساس آمار بالای مرگ و میر در موسسات نگهداری و مراکز روانپزشکی، افراد ساکن در موسسات در این شرایط بحرانی به ویژه آسیب‌پذیر هستند. در این شرایط، موانع افراد دارای معلولیت در دسترسی به خدمات درمانی و اطلاعات تشدید می‌شود. افراد دارای معلولیت همچنین در دسترسی به پشتیبانی معیشتی و درآمدی، مشارکت در روش‌های آموزش آنلاین و نیز درخواست محافظت در برابر خشونت با تبعیض با سایر موانع روبرو هستند. برخی از گروههای افراد دارای معلولیت از جمله زندانیان و افراد بی‌خانمان و یا فاقد مسکن مناسب، با خطرات بیشتری روبرو هستند.
آگاهی‌بخشی از این خطرات منجر به اقدامات واکنشی بهتری می‌شود که می‌تواند تاثیر سنگین این وضعیت بر افراد دارای معلولیت را کاهش دهد. اهداف این راهنما شامل موارد زیر است:
- آگاهی‌سازی درباره تاثیر بیماری دنیاگیر بر افراد دارای معلولیت و حقوق آنها؛
- جلب توجه به برخی از روش‌های نوید بخشی که تا به حال در سراسر جهان به کار گرفته شده است؛
- شناسایی اقدامات اساسی برای دولت‌ها و سایر ذینفعان؛ و
- فراهم کردن منابع جهت یادگیری بیشتر در زمینه تضمین فراگیرسازی افراد دارای معلولیت بر مبنای حقوق بشر در اقدامات واکنش به کووید-۱۹.
۱. تاثیر کووید-۱۹ بر حق سلامت افراد دارای معلولیت چیست؟
با وجود اینکه افراد دارای معلولیت به گروهی از جمعیت تعلق دارند که بیشتر در معرض خطر کووید-۱۹ قرار می‌گیرد، به دلیل دسترسی‌پذیر نبودن اطلاعات و محیط‌های بهداشتی و همچنین دستورالعمل‌ها و پروتکل‌های گزیده پزشکی که خود می‌تواند باعث تشدید تبعیض در دسترسی افراد دارای معلولیت به خدمات درمانی شود، این افراد در هنگام بروز بیماری دنیاگیر با نابرابری‌های بیشتری مواجه هستند. این پروتکل‌ها در بعضی مواقع جانبداری پزشکی علیه افراد دارای معلولیت را در زمینه کیفیت و ارزش اجتماعی این افراد، برملا می‌کند. برای مثال دستورالعمل تریاژ یا اولیت‌بندی جهت تخصیص منابع کمیاب همراه با معیارهای محرومیت بر اساس برخی انواع اختلالات، وجود نیاز شدید به پشتیبانی در زندگی روزمره، «ضعف»، احتمال «موفقیت درمان» و همچنین فرضیات مربوط به «طول عمر» در صورت زنده ماندن این افراد. افراد دارای معلولیت و خانواده‌های آنها همچنین در دستگاه درمانی تحت فشار قرار می‌گیرند تا از اقدامات احیایی (سی‌پی‌آر) خودداری کنند.
برخی از روش‌های نویدبخش چیست؟
- کمیته زیست شناسی جمهوری سن مارینو یک راهنمای کووید-۱۹ در زمینه تریاژ (اولیت‌بندی) تولید کرد که تبعیض را بر اساس معلولیت ممنوع می‌کند: «بنابراین تنها معیار مورد انتخاب، استفاده صحیح از تریاژ است و این امر باید با احترام به زندگی هر انسان و بر اساس معیارهای اختصاص و تناسب بالینی درمان باشد. هر معیار انتخاب دیگر، از جمله بر اساس سن، جنسیت، وابستگی اجتماعی و قومی، و معلولیت از نظر اخلاقی قابل قبول نیست، زیرا این امر می‌تواند موجب رتبه‌بندی زندگی افراد شود که تنها در ظاهر ارزش زندگی کردن کمتر یا بیشتری دارند، و این کار نقض غیرقابل قبول حقوق بشر است.»[۱]
- دفتر حقوق مدنی در وزارت بهداشت و خدمات انسانی ایالات متحده با صدور بیانیه‌ای به منظور حصول اطمینان از منع تبعیض بر اساس معلولیت توسط مقامات، اعلام کرد: «افراد دارای معلولیت نباید بر اساس کلیشه‌ها، ارزیابی کیفیت زندگی، یا قضاوت در مورد «ارزش» نسبی فرد بر اساس سن یا وجود یا عدم وجود معلولیت، از خدمات درمانی محروم شوند.»[۲] این بیانیه همچنین برای اطمینان از برقراری تماس و دسترسی‌پذیری اطلاعات و ارتباطات برای افراد دارای معلولیت جهت ایجاد فرصت برابر در بهره‌مندی از اقدامات واکنشی اضطراری، راهنمایی‌هایی را برای مقامات فراهم می‌کند، «برای مثال ایجاد امکانات متعارف جهت اطمینان از اینکه اقدامات واکنشی اضطراری موفقیت‌آمیز بوده و انگ اجتماعی را کاهش می‌دهد.»
- امارات متحده عربی یک برنامه ملی برای آزمایش افراد دارای معلولیت در خانه راه‌اندازی کرده است و از اواسط ماه آوریل، ۶۵۰،۰۰۰ آزمایش کووید-۱۹ از افراد دارای معلولیت انجام داده است.[۳]
- در فیلیپین، کمیسیون حقوق بشر اطلاعاتی را منتشر کرده است تا از نهادهای بهداشتی در مطابقت دادن پیام‌های عمومی برای گروههای آسیب‌پذیر جامعه از جمله کودکان و افراد دارای معلولیت، حمایت کند.[۴]
- در کانادا، گروه کووید-۱۹ مشاوره معلولیت با مشارکت افراد دارای معلولیت و سازمانهای نماینده آنها و با هدف مشاوره با دولت درباره موضوعات مربوط به معلولیت، چالش‌ها و شکاف‌ها و راهبردهای سیستمیک، و اقداماتی که باید انجام شود، تاسیس شد.[۵]
برخی از اقدامات اصلی که دولت‌ها و سایر ذینفعان می‌توانند انجام دهند، چیست؟
- ممنوعیت محرومیت از درمان بر اساس معلولیت و لغو مقرراتی که مانع دسترسی به درمان بر اساس معلولیت، میزان نیاز به پشتیبانی، ارزیابی کیفیت زندگی یا هر نوع دیگر از جانبداری پزشکی علیه افراد دارای معلولیت می‌باشد، از جمله در دستورالعمل‌های مربوط به اختصاص منابع کمیاب (مانند دستگاه‌های تنفس مصنوعی یا دسترسی به مراقبت‌های ویژه).
- تضمین اولویت آزمایش افراد دارای معلولیت که علائم بیماری را بروز می‌دهند.
- تحقیق در زمینه تاثیر کووید-۱۹ بر سلامت افراد دارای معلولیت.
- شناسایی و رفع موانع درمانی از جمله تضمین محیط‌های دسترسی‌پذیر (بیمارستان‌ها، آزمایشگا‌‌‌‌ه‌ها و تجهیزات قرنطینه) و همچنین در دسترس بودن و انتشار اطلاعات و ارتباطات بهداشتی در راه‌ها، روش‌ها و قالب‌های دسترسی‌پذیر.
- تضمین تداوم عرضه و دسترسی به داروها برای افراد دارای معلولیت در طول بیماری دنیاگیر.
- اجرای آموزش و آگاهی‌بخشی به کارمندان بهداشت و درمان جهت جلوگیری از تبعیض بر اساس پیش‌داوری و جانبداری علیه افراد دارای معلولیت.
- مشاوره جدی با افراد دارای معلولیت و سازمانهای نماینده آنها و مشارکت فعال آنها در ایجاد اقدامات واکنشی بر مبنای حقوق‌بشر در برابر بیماری دنیاگیر، به گونه‌ای فراگیر که شامل همه افراد دارای معلولیت و تنوع جمعیتی آنها باشد.
منابع
نه به استثنا در هنگام کووید-۱۹: به گفته کارشناسان سازمان ملل، «همه حق مداخله و درمان نجات‌بخش دارند.»
سخنان گزارشگر ویژه سازمان ملل در مورد حقوق افراد دارای معلولیت در هنگام کووید-۱۹: چه کسی از افراد دارای معلولیت حمایت می‌کند؟
سازمان جهانی بهداشت، ملاحظات مربوط به معلولیت در هنگام شیوع کووید-۱۹
۲. تاثیر کووید-۱۹ بر آن دسته از افراد دارای معلولیت که در موسسات زندگی می‌کنند، چیست؟
کووید-۱۹ تاثیر نامتناسبی در موسسات روانپزشکی و موسسات نگهداری و مراقبت اجتماعی (پرورشگاه‌ها، مراکز نگهداری روزانه، مراکز توانبخشی) و موسسات نگهداری سالمندان دارد. این امر منجر به میزان بالای عفونت و مرگ‌ومیر در این موسسات می‌شود. در برخی مطالعات اولیه، تعداد کشته‌شدگان در موسسات نگهداری حاوی ۴۲٪ الی ۵۷٪ از کل مرگ‌ومیرهای مربوط به کووید-۱۹ در کشورهای مربوطه بود.[۶] افراد دارای معلولیت ساکن در موسسات نگهداری به دلیل شرایط پزشکی از قبل موجود، دشواری در اجرای فاصله‌گذاری اجتماعی در بین ساکنین و کارکنان موسسات و ترک شدن توسط کارمندان، با خطر بیشتری در زمینه ابتلا به کووید-۱۹ روبرو هستند. افراد دارای معلولیت که در موسسات زندگی می‌کنند همچنین با خطرات بیشتری در زمینه نقض حقوق بشر از قبیل غفلت، محدودیت، انزوا و خشونت روبرو هستند.
برخی از روش‌های نویدبخش چیست؟
- در سوئیس و اسپانیا، افراد دارای معلولیت ساکن در موسسات نگهداری در صورت امکان برای زندگی با خانواده خود از موسسات به خانه منتقل شدند.
- در کانادا، دستورالعمل‌های اولویت آزمایش همراه با اقدامات خاص در موسسات نگهداری صادر شد.[۷]
برخی از اقدامات اصلی که دولت‌ها و سایر ذینفعان می‌توانند انجام دهند، چیست؟
- مرخص و تخلیه کردن افراد دارای معلولیت از موسسات و تضمین فوری ارائه پشتیبانی از طریق شبکه‌های خانوادگی و شبکه‌های رسمی یا غیررسمی حمایتی در جامعه و تامین بودجه برای ارائه‌دهندگان عمومی یا خصوصی خدمات.
- به علاوه، اولویت‌بندی آزمایش‌ها و ترویج اقدامات پیشگیرانه در موسسات جهت کاهش خطر عفونت همراه با رسیدگی به ازدحام جمعیت، اجرای اقدامات فاصله‌گذاری فیزیکی برای ساکنین، اصلاح ساعات بازدید، الزام استفاده از تجهیزات حفاظتی و بهبود شرایط بهداشتی.
- افزایش موقت منابع موسسات جهت اجرای اقدامات پیشگیرانه، از جمله منابع انسانی و منابع مالی.
- تضمین رعایت مستمر حقوق افراد ساکن در موسسات از جمله آزادی از بهره‌کشی، خشونت و سوءاستفاده، عدم تبعیض، حق بر رضایت آزاد و آگاهانه، و دسترسی به عدالت در طول دوره اضطراری.[۸]
- بهبود بهتر با اتخاذ و تقویت راهبردهای موسسه‌زدایی جهت بستن موسسات و بازگرداندن افراد به جامعه و تقویت پشتیبانی‌ها و خدمات برای افراد دارای معلولیت و سالمندان.
منابع
راهنمای پیشگیری و کنترل عفونت سازمان جهانی بهداشت در مراکز مراقبت بلندمدت در هنگام کووید-۱۹، راهنمای موقت، ۲۱ مارس ۲۰۲۰.
سازمان جهانی بهداشت، ملاحظات مربوط به معلولیت در هنگام شیوع کووید-۱۹
بیانیه سازمانهای منطقه‌ای و بین‌المللی افراد دارای معلولیت روان همراه با توصیه‌هایی در زمینه بیماری دنیاگیر کووید-۱۹
۳. تاثیر کووید-۱۹ بر حق افراد دارای معلولیت به زندگی در جامعه چیست؟
افراد دارای معلولیت به دلیل اقدامات واکنشی مربوط به کووید-۱۹، در زندگی روزمره خود در جامعه با موانع خاصی روبرو هستند. به ویژه اگر محدودیت‌های قرنطینه در خانه نیازهای آنها را در نظر نگیرد، این امر اختلالات و خطرات جدیدی در زمینه استقلال، سلامتی و زندگی آنها به دنبال خواهد داشت.[۹]
بسیاری از افراد دارای معلولیت که در زندگی روزمره به دیگران تکیه می‌کنند (از طریق حمایت رسمی توسط ارائه‌دهندگان خدمات یا حمایت غیر رسمی توسط اقوام یا دوستان)، به دلیل محدودیت‌های حرکتی و اقدامات فاصله‌گذاری فیزیکی، از دسترسی به حمایت محروم می‌شوند. این ممکن است موجب عدم دسترسی آنها به مواد غذایی، کالاهای اساسی و دارویی شده، آنها را در معرض خطر شدید قرار داده و از انجام فعالیت‌های اساسی روزانه آنها مانند حمام کردن، پخت و پز یا غذا خوردن جلوگیری کند.
اطلاعات عمومی درباره اقدامات مربوط به کووید-۱۹ به صورت سیستماتیک در قالب‌ها و راه‌های دسترسی‌پذیر جهت دسترسی همه افراد دارای معلولیت ابلاغ و منتشر نمی‌شود (به عنوان مثال ترجمه به زبان اشاره، درج توصیف برای عکس و ویدیو، متن ساده‌شده یا آسان‌خوان و غیره).
علاوه بر این، برخی از افراد دارای معلولیت مانند افراد دارای معلولیت روان و افراد دارای اوتیسم ممکن است توانایی قرنطینه شدن در خانه را نداشته باشند. رفت‌و‌آمدهای کوتاه و با دقت در طول روز به منظور مقابله آنها با شرایط، امری کلیدی است.
برخی از روش‌های نویدبخش چیست؟
- پاراگوئه[۱۰] و پاناما[۱۱] سازوکارهایی را ایجاد کرده‌اند تا از ارائه اطلاعات مربوطه در قالب‌های دسترسی‌پذیر اطمینان حاصل کنند. در همین راستا، وزارت بهداشت نیوزلند بخشی از وب سایت خود را به ارائه اطلاعات در قالب‌های دسترسی‌پذیر از جمله زبان اشاره و آسان‌خوان اختصاص داده است.[۱۲] دولت مکزیک نیز روشی مشابه اتخاذ کرده است.[۱۳]
- در آرژانتین،[۱۴] افراد ارائه‌دهنده خدمات جهت ارائه پشتیبانی از افراد دارای معلولیت از محدودیت‌های حرکتی و فاصله‌گذاری فیزیکی معاف هستند. شبکه‌های حمایتی اجتماعی در کلمبیا توسعه یافته‌اند و داوطلبانی را جلب کرده‌اند که از افراد دارای معلولیت و سالمندان در تهیه مواد غذایی و سایر خریدها حمایت می‌کنند.[۱۵] همچنین در پاناما، در تلاش برای کاهش خطر، ساعت‌های اختصاصی خرید برای افراد دارای معلولیت و دستیاران شخصی آنها اختصاص داده شده است.[۱۶]
- بریتانیا و ایرلند شمالی[۱۷] قوانین در ابتدا سختگیرانه خود را کم کرده‌اند و استثنائاتی را معرفی کرده‌اند که اجازه می‌دهد افراد دارای اوتیسم و سایر افراد دارای معلولیت به محیط بیرون بروند. فرانسه نیز اقدامات مشابهی را معرفی کرده است.[۱۸]
برخی از اقدامات اصلی که دولت‌ها و سایر ذینفعان می‌توانند انجام دهند، چیست؟
- حصول اطمینان از دسترسی‌پذیری اطلاعات مربوط به اقدامات کووید-۱۹ برای افراد دارای معلولیت از جمله ترجمه به زبان اشاره، درج توصیف برای عکس و ویدیو، متن ساده‌شده یا آسان‌خوان و غیره.
- حصول اطمینان از اینکه ارائه‌دندگان حمایت به افراد دارای معلولیت از محدودیت‌های قرنطینه در خانه معاف باشند.
- ترویج و هماهنگی و توسعه شبکه‌های حمایتی در جامعه و اطمینان از در دسترس بودن لوازم، تجهیزات و محصولات محافظتی.
- در نظر گرفتن ساعات کاری در حین اقدامات قرنطینه‌ای یا انزوا در خانه همراه با اولویت دادن به افراد دارای معلولیت و دستیاران شخصی آنها در سوپر مارکت‌ها، فروشگاه‌های مواد غذایی و سایر فروشگاه‌های ضروری.
- تضمین ارائه امکانات متعارف به افراد دارای معلولیت با خودداری از ممنوعیت یکپارچه ترک منزل و تحمیل جریمه و ایجاد معافیت برای افراد دارای معلولیت برای حضور در فضای بیرون.
منابع
سازمان جهانی بهداشت، ملاحظات مربوط به معلولیت در هنگام شیوع کووید-۱۹
UNPRPD، سازمان بین‌الملی کار و سایرین، راهکار حفاظت اجتماعی در برابر بحران کووید-۱۹ همراه با فراگیرسازی معلولیت
۴. تاثیر کووید-۱۹ بر اشتغال، درآمد و وضعیت معیشت افراد دارای معلولیت چیست؟
افراد دارای معلولیت نسبت به سایر افراد کمتر احتمال استخدام دارند و وقتی شاغل هستند، اغلب در بخش غیررسمی استخدام می‌شوند.[۱۹] در نتیجه در هنگام بحران فعلی کووید-۱۹، این افراد نسبت به دیگران کمتر به بیمه اجتماعی استخدامی دسترسی دارند. آن دسته از این افراد که شاغل یا خود اشتغال هستند،[۲۰] به دلیل نبود تجهیزات و پشتیبانی‌هایی که در محل کار در دسترس است، ممکن است از کار در خانه بازداشته شوند و با افزایش خطر از دست دادن درآمد و شغل خود مواجه شوند. علاوه بر این، اقدامات مربوط به کووید-۱۹ ممکن است به دنبال جلوگیری از کار اعضا و نان‌آوران خانواده و تاثیر منفی آن بر درآمد کل خانواده، افراد دارای معلولیت را به طور غیرمستقیم تحت تاثیر قرار دهد. فقدان درآمد بار سنگین و نامتناسبی را که افراد دارای معلولیت و خانواده‌های آنها به طور معمول به دنبال هزینه‌های اضافی و مربوط به معلولیت بر دوش می‌کشند، برملا می‌کند (مسکن و تجهیزات دسترسی‌پذیر، وسایل کمکی، کالاهای خاص و خدمات و غیره)، که این امر آنها را با سرعت بیشتری به فقر نزدیک می‌کند.
برخی از روش‌های نویدبخش چیست؟
- در پاسخ به کووید-۱۹، بلغارستان، مالت و لیتوانی برای گسترش خدمات حمایتی اجتماعی و پوشش ذینفعان بیشتر از جمله افراد دارای معلولیت، بودجه سازوکارهای حمایت اجتماعی خود را افزایش داده‌اند.[۲۱]
- در آرژانتین و پرو، افراد واجد شرایط مزایای معلولیت به دنبال بحران کووید-۱۹ مبلغی اضافه دریافت می‌کنند.[۲۲] فرانسه اقدامی مشابه در مورد ذینفعان کمک‌هزینه معلولیت اعلام کرده است[۲۳] و برنامه اضطراری تونس شامل نقل و انتقالات نقدی برای خانوارهای کم‌درآمد، افراد دارای معلولیت و افراد بی‌خانمان است.[۲۴]
- ایالات متحده آمریکا[۲۵] برنامه‌های کمکی مالیاتی ایجاد کرده است که از این طریق می‌تواند به بهبود وضعیت مالی افراد دارای معلولیت کمک کند.
برخی از اقدامات اصلی که دولت‌ها و سایر ذینفعان می توانند انجام دهند، چیست؟
- ارائه کمک مالی برای افراد دارای معلولیت و بدون درآمد (به عنوان مثال پرداخت مبلغ ثابت؛ اقدامات معافیت مالیاتی؛ یارانه کالاها و غیره).
- افزایش مزایای موجود در زمینه معلولیت، از جمله از طریق افزایش مبلغ پرداختی جهت تامین هزینه‌های اضافی.
- تمدید خودکار همه حقوق‌های مربوط به معلولیت که رو به انقضا هستند.
- جبران خسارت مالی برای افراد دارای معلولیت شاغل که با کاهش درآمد مواجه هستند.
- اجرای برنامه‌های کمک مالی برای افرادی که به کار ادامه نمی‌دهند و به منظور حمایت یا جلوگیری از ابتلای افراد دارای معلولیت در خانواده که تحت پوشش مزایای بیکاری یا بیماری نیستند.
- ارائه حمایت مالی از طریق اعتبارات مالیاتی به کارفرمایان دارای معلولیت تا تجهیزات لازم برای کار از راه دور را تامین کنند.
- حصول اطمینان از اینکه برنامه‌های تهیه غذا نسبت به افراد دارای معلولیت فراگیر و پاسخگوی نیازهای آنها از جمله اقدامات محاسبه‌ای جهت تهیه غذا در خانه این افراد باشد.
منابع
سازمان بین‌المللی کار، هیچ‌کس از قلم نیفتد، نه حالا، نه هرگز و و نه هیچوقت: افراد دارای معلولیت در واکنش به کووید-۱۹
UNPRPD، سازمان بین‌الملی کار و سایرین، راهکار حفاظت اجتماعی در برابر بحران کووید-۱۹ همراه با فراگیرسازی معلولیت
صندوق بین‌المللی پول، سیاست‌های واکنش به کووید-۱۹
۵. تاثیر کووید-۱۹ بر حق تحصیل افراد دارای معلولیت چیست؟
افراد دارای معلولیت نسبت به سایرین امکان تکمیل آموزش ندارند و همچنین امکان محرومیت آنها از تحصیل بیشتر است.[۲۶] به دلیل شیوع کووید-۱۹، اکثر دولت‌ها موسسات آموزشی را بطور موقت تعطیل کرده‌اند[۲۷] که این همه دانش‌آموزان، از جمله دانش‌آموزان دارای معلولیت را شامل می‌شود. برخی کشورها برای کاهش تاثیر اختلال در آموزش، شیوه های یادگیری از راه دور را به کار گرفته‌اند. با این وجود در این موارد، به دلیل عدم وجود تجهیزات لازم برای دسترسی به اینترنت، تجهیزات دسترسی‌پذیر و پشتیبانی لازم برای ایجاد امکان پیگیری برنامه‌های آموزشی آنلاین، دانش‌آموزان دارای معلولیت با موانع ماعددی روبرو هستند. در نتیجه، بسیاری از دانش آموزان دارای معلولیت به ویژه دانش آموزان دارای معلولیت ذهنی در تحصیل افت می‌کنند.
علاوه بر این، دانش آموزان دارای معلولیت تحت تاثیر دیگر ابعاد منفی تعطیلی مدرسه از جمله عدم دسترسی به وعده‌های غذایی در مدرسه و نبود فرصت برای بازی و ورزش با همسالان خود، قرار می‌گیرند.
برخی از روش‌های نویدبخش چیست؟
- ایالات متحده آمریکا یک سند راهنمایی درباره قانون فدرال مربوط به این موضوع، به نام قانون فرد دارای معلولیت، صادر کرد.[۲۸]
- اکوادور توصیه‌هایی را برای معلمان مبنی بر حمایت از آموزش کودکانی که باید در خانه در انزوا بمانند، صادر کرد.[۲۹]
- بریتانیا و ایرلند شمالی اطلاعاتی را منتشر کردند و سازوکارهایی را برای حمایت از والدین و مراقبان در مورد چگونگی مواجهه با مسئولیت‌های مختلف هنگام قرنطینه در خانه و حمایت بهتر از روند آموزشی کودکان دارای معلولیت فراهم کردند.[۳۰]
برخی از اقدامات اصلی که دولت‌ها و سایر ذینفعان می‌توانند انجام دهند، چیست؟
- ارائه راهنمایی‌های واضح به مسئولان آموزش و پرورش و مدارس در مورد دامنه تعهدات و تنوع منابع موجود هنگام ارائه آموزش در خارج از مدارس.
- تضمین دسترسی به اینترنت برای آموزش از راه دور و اطمینان از دسترسی‌پذیری نرم‌افزار برای افراد دارای معلولیت، از جمله از طریق فراهم کردن ابزارهای کمکی و امکانات متعارف.
- تامین راهنمایی، آموزش و پشتیبانی از معلمان در زمینه آموزش فراگیر هنگام یادگیری از راه دور.
- برقراری همکاری نزدیک با والدین و سرپرستان جهت آموزش ابتدایی کودکان دارای معلولیت.
- ارائه راهنمایی و پشتیبانی از راه دور برای والدین و مراقبان جهت کمک در تنظیم تجهیزات و حمایت از برنامه آموزشی فرزندان دارای معلولیت.
- فراهم کردن لوازم دسترسی‌پذیر و اقتباسی برای دانش‌آموزان دارای معلولیت جهت پشتیبانی از یادگیری از راه دور.
- فراهم کردن لوازم دسترسی‌پذیر و صوتی-تصویری آموزشی قابل پخش از طریق رسانه‌های مختلف (به عنوان مثال به صورت آنلاین، از طریق برنامه‌های آموزشی تلویزیونی و غیره).
منابع
بیانیه کمیته CRC در مورد تاثیر شدید جسمی، عاطفی و روانی بیماری دنیاگیر کووید-۱۹ بر کودکان و درخواست از دولت‌ها برای حمایت از حقوق کودکان
یونیسف، واکنش به کووید-۱۹: ملاحظات مربوط به کودکان و بزرگسالان دارای معلولیت
یونسکو، وب‌سایت مربوط به واکنش به کووید-۱۹
۶. تاثیر کووید-۱۹ بر حق افراد دارای معلولیت به محافظت در برابر خشونت چیست؟
افراد دارای معلولیت به خصوص هنگامی که در انزوا قرار می‌گیرند، در معرض جدی خطر خشونت هستند. زنان و دختران دارای معلولیت با میزان بیشتری از خشونت جنسیتی، جنسی، خشونت توسط شریک زندگی و خشونت خانگی روبرو هستند.[۳۱] زنان و دختران دارای معلولیت نه تنها در مقایسه با زنان دیگر با خطر بیشتری از خشونت روبرو هستند، بلکه نسبت به مردان دارای معلولیت نیز خشونت بیشتری را تجربه می‌کنند.[۳۲] با اینکه اطلاعات مربوط به معلولیت و خشونت بر مبنای جنسیت در هنگام بحران کووید-۱۹ در حال حاضر در دسترس نیست، تجربه نشان می‌دهد که در شرایط مشابه افراد دارای معلولیت به ویژه در معرض خطر قرار می‌گیرند.[۳۳]
گزارش و دسترسی به خدمات خشونت خانگی و کمکی به خصوص برای افراد دارای معلولیت چالش‌برانگیز است، زیرا این خدمات معمولا برای افراد دارای معلولیت فراگیر و دسترسی‌پذیر نیستند. خطوط تلفنی اورژانسی غالبا مجهز به خدمات تفسیر و ترجمه برای افراد ناشنوا و نابینا-ناشنوا نیستند و خانه‌های امن و خدمات اضطراری برای تامین نیازهای افراد دارای معلولیت مجهز نشده‌اند.
برخی از روش‌های نویدبخش چیست؟
در پرو، جهت برقراری ارتباط با افراد دارای معلولیت از طریق تلفن در هنگام بحران و همچنین ارتباط حضوری پس از برطرف شدن بحران، از جمله در زمینه وظیفه گزارش وضعیت خشونت به مقامات، دستورالعمل‌هایی برای نهادهای محلی صادر شد.[۳۴] به غیر از این، OHCHR نتوانست شیوه‌های نویدبخش جدیدی را در این زمینه شناسایی کند که این امر خود موجب نگرانی است. چندین کشور به ارائه خط تلفن اورژانسی، مساعدت و راه‌های گزارش دسترسی‌پذیر از جمله پیام کوتاه، بازپخش و خدمات تماس ویدیویی برای ناشنوایان ادامه می‌دهند.[۳۵] برخی از اقدامات مناسب در منابع ذکر شده در زیر شناسایی شده است.
برخی از اقدامات اصلی که دولت‌ها و سایر ذینفعان می‌توانند انجام دهند، چیست؟
- حصول اطمینان از اینکه که سازوکارهای گزارش خشونت، خطوط تلفن و خانه‌های امن اضطراری و سایر اشکال رسیدگی برای افراد دارای معلولیت دسترسی‌پذیر و فراگیر است.
- اعمال نظارت بر وضعیت افراد دارای معلولیت، به ویژه آن دسته از افراد دارای معلولیت که در انزوا زندگی می‌کنند، از طریق مشارکت در مراکز امدادی پیش‌فعال از جمله گروههای اجتماعی و داوطلبانه.
- آگاهی‌بخشی و ارائه آموزش در مورد خطر خشونت که افراد دارای معلولیت به ویژه زنان و دختران دارای معلولیت با آن مواجه هستند، و ترویج شبکه‌های حمایتی از جمله ترویج حمایت توسط همسالان.
منابع
UNFPA، دستورالعمل‌های ارائه خدمات بر مبنای حقوق بشر و متناسب با جنسیت به منظور مقابله با خشونت جنسی، سلامت جنسی و باروری، و حقوق زنان و جوانان دارای معلولیت.
تداوم خدمات برای افراد دارای معلولیت و قربانی خشونت در طی بحران کووید-۱۹
۷. تاثیر کووید-۱۹ بر گروههای خاص جمعیتی که حاوی تعداد قابل توجهی از افراد دارای معلولیت هستند، چیست؟
الف. زندانیان دارای معلولیت
جمعیت قابل توجهی از افراد دارای معلولیت در زندان‌ها ساکن هستند،[۳۶] به ویژه افراد دارای معلولیت روان و افراد دارای معلولیت ذهنی. این افراد به دلیل خطر بالای ابتلا به عفونت در شرایط پرازدحام و غیر بهداشتی در فضایی که فاصله‌گذاری فیزیکی امکان‌پذیر نیست، در معرض خطر شدید ابتلا به عفونت هستند. به ویژه، بسیاری از زندانیان غیررسمی آشنایان و دوستان خود برای دسترسی به غذا، جابجایی و استحمام تکیه دارند و خدمات درمانی زندان اغلب برای رفع نیازهای آنها ناکافی است.
این چالش‌ها نه تنها توسط افراد دارای معلولیت در زندان و در هنگام بازداشت پیش از مجازات در دستگاه‌های عدالت کیفری و مجازات تجربه می‌شود، بلکه کسانی را که در حال حاضر تحت هر نوع بازداشت اداری یا دیگر انواع بازداشت قرار دارند، از جمله مهاجران دارای معلولیت در بازداشت مهاجرتی نیز شامل می‌شود.
برخی از روش‌های نویدبخش چیست؟
- در بریتانیا و ایرلند شمالی، زندانیانی که کمتر از دو ماه از تکمیل حکم آنها باقی مانده، آزاد می‌شوند.[۳۷] در ایالات متحده آمریکا، چندین ایالت یا زندانیان خود را آزاد کرده‌اند یا روند آزادسازی زندانیان را شروع کرده‌اند.[۳۸] آزادی زندانیان به طور مشابه در ایران، ترکیه و اندونزی صورت گرفته است. در کلمبیا، افراد دارای معلولیت که محدودیت‌های عملکردی آنها مانع اجرای اقدامات حفاظتی به نحو خودمختار می‌شود، در میان ذینفعان آزادی زودهنگام قرار می‌گیرند.[۳۹] به طور مشابه در آرژانتین، دادگاه عالی و دادگاه تجدید نظر جنایی افراد دارای معلولیت را به عنوان ذینفع اقدامات آزادی زندانیان معرفی کردند.[۴۰] در برزیل، شورای دادگستری ملی توصیه‌ای را برای بررسی، ارزیابی مجدد و آزادی زندانیان دارای معلولیت از جمله در دستگاه عدالت کیفری نوجوانان، صادر کرد.[۴۱]
برخی از اقدامات اصلی که دولت‌ها و سایر ذینفعان می‌توانند انجام دهند، چیست؟
- کاهش جمعیت زندان با آزادسازی گروه زندانیان در معرض خطر از جمله افراد دارای معلولیت، اعمال آزادی زودهنگام و مشروط یا کوتاه یا اعمال احکام رفتاری، کاهش استفاده از بازداشت‌های قبل از محاکمه، و حصول اطمینان فوری از ارائه پشتیبانی در جامعه از طریق خانواده و یا شبکه‌های غیررسمی و تهیه بودجه برای خدمات حمایتی توسط ارائه‌دهندگان عمومی یا خصوصی خدمات.
- اجرای اقدامات پیشگیرانه در زندان‌ها به منظور کاهش خطر عفونت از جمله شناسایی زندانیان دارای معلولیت و اطمینان از دسترسی آنها به حمایت، غذا، آب و بهداشت؛ استفاده از اقدامات جداسازی و فاصله‌گیری فیزیکی، اجبار به استفاده از تجهیزات حفاظتی و بهبود شرایط بهداشتی.
منابع
سازمان جهانی بهداشت، پیشگیری و کنترل کووید-۱۹ در زندان‌ها و دیگر اماکن بازداشتی
کمیته ثابت آژانس بین‌المللی سازمان ملل، کووید-۱۹: تمرکز بر افراد محروم از آزادی
ب. افراد دارای معلولیتِ بدون مسکن مناسب
افراد دارای معلولیت، به ویژه افراد دارای معلولیت روان و ذهنی در میان فقیرترین قشر جمعیت حضور دارند. افراد بی‌خانمان دارای معلولیت و کسانی که در پناهگاه‌های اضطراری و شهرک‌های غیر رسمی زندگی می‌کنند، به دلیل شرایط زندگی پر ازدحام، عدم دسترسی به آب و بهداشت و همچنین به دلیل شرایط پزشکی از قبل موجود، به خصوص در مقابل ابتلا به کووید-۱۹ آسیب‌پذیر هستند.
بحران کووید-۱۹ افراد بی‌خانمان از جمله افراد دارای معلولیت را ناچار به جستجوی پناهندگی و پشتیبانی کرده است. این امر ازدحام زیاد در پناهگاه‌های اضطراری و شیوع ویروس را به دنبال داشته است. افرادی که به دلیل شرایط زندگی خود نمی‌توانند فاصله‌گذاری فیزیکی را رعایت کنند نیز در وضعیت نامطلوبی قرار دارند.
برخی روش‌های نویدبخش چیست؟
- در ایالات متحده آمریکا، پاسخ به افراد بی‌خانمان از طریق انتشار دستورالعمل‌های خاصی که شامل بُعد معلولیت در ارتباطات نیز است، انجام شده است.
- در دولت تقویت مشارکت خود در خیابان‌ها را برای ارائه خدمات درمانی به افراد بی‌خانمان اعلام کرد.
- در آرژانتین، بیش از ۱۰۰۰ تخت‌خواب در یک ساختمان بزرگ نصب شد تا به عنوان پناهگاه اضطراری توسط کسانی که ممکن است بدون نیاز پزشکی زیاد احتیاج به فاصله‌گذاری فیزیکی داشته باشند، مورد استفاده قرار گیرد.
برخی از اقدامات اصلی که دولت‌ها و سایر ذینفعان می‌توانند انجام دهند، چیست؟
- حصول اطمینان از برخورد با عزت و احترام با افراد دارای معلولیت بی‌خانمان، و اینکه امدادگران برای جلوگیری از موقعیت‌های خشونت‌آمیز، آموزش و راهنمایی لازم را در زمینه برقراری ارتباط دریافت کنند.
- اجتناب از از جابجایی اجباری شهرک‌های غیررسمی، زیرا این می‌تواند به تسریع در سرایت ویروس کمک کند. درمان افراد دارای معلولیت بی‌خانمان در محل زندگی آنها و در صورت امکان، فراهم کردن پناهگاه امن و دسترسی‌پذیر.
- آزمودن انواع مختلف پناهگاه که امکان فاصله‌گذاری فیزیکی را فراهم می‌کند، از جمله املاک اجاره‌ای، هتل‌ها، مراکز همایشی و استادیوم‌های دارای بهداشت کافی و شرایط مناسب زندگی.
- ارائه خدمات بهداشتی در خیابان‌ها از جمله آب، صابون، سینک و سایر منابع جهت اطمینان از دسترسی به آب و بهداشت.
منابع
سخنان گزارشگر ویژه سازمان ملل در مورد حق مسکن مناسب، راهنمای کووید-۱۹: حمایت از افراد بی‌خانمان
سخنان گزارشگر ویژه سازمان ملل در مورد حق مسکن مناسب، راهنمای کووید-۱۹: حمایت از ساکنان شهرک‌های غیر رسمی
منابع کلی
- کمیته کنوانسیون حقوق افراد دارای معلولیت و نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل در مورد معلولیت و دسترسی‌پذیری، بیانیه مشترک: افراد دارای معلولیت و کووید-۱۹
- اتحادیه بین‌المللی معلولیت، کووید-۱۹ و جنبش معلولیت
- کنسرسیوم بین‌المللی معلولیت و توسعه: مخزن منابع فراگیرسازی معلولیت و کووید-۱۹
- سازمان بین‌المللی کار، هیچ‌کس از قلم نیفتد، نه حالا، نه هرگز و نه هیچوقت: افراد دارای معلولیت در واکنش به کووید-۱۹
- سازمانهای منطقه‌ای و بین‌المللی افراد دارای معلولیت روان، بیانیه کووید-۱۹ و افراد دارای معلولیت روان، همراه با توصیه‌ها
- سازمان ملل متحد در تلاش است تا گروههای آسیب‌پذیر در اقدامات واکنش به کووید-۱۹ فراموش نشوند
- ESCAP در سازمان ملل متحد: تضمین حقوق معلولیت و فراگیرسازی در واکنش به کووید-۱۹
- کمیته ثابت آژانس بین‌المللی سازمان ملل، کووید-۱۹: تمرکز بر افراد محروم از آزادی
- UNPRPD، سازمان بین‌الملی کار و سایرین، راهکار حفاظت اجتماعی در برابر بحران کووید-۱۹ همراه با فراگیرسازی معلولیت
- سخنان گزارشگران ویژه سازمان ملل و کارشناسان مستقل، هیچ استثنائی در کووید-۱۹ وجود ندارد: «همه حق مداخله و درمان نجات‌بخش را دارند.»
- گزارشگر ویژه سازمان ملل در مورد حقوق افراد دارای معلولیت، کووید-۱۹: چه کسی از افراد دارای معلولیت حمایت می‌کند؟
- UNFPA، دستورالعمل‌های ارائه خدمات بر مبنای حقوق بشر و متناسب با جنسیت به منظور مقابله با خشونت جنسی، سلامت جنسی و باروری، و حقوق زنان و جوانان دارای معلولیت
- یونیسف، واکنش به کووید-۱۹: ملاحظات مربوط به کودکان و بزرگسالان دارای معلولیت
- سازمان جهانی بهداشت، ملاحظات مربوط به معلولیت در هنگام شیوع کووید-۱۹
- راهنمای پیشگیری و کنترل عفونت سازمان جهانی بهداشت در مراکز مراقبت بلندمدت در هنگام کووید-۱۹، راهنمای موقت، ۲۱ مارس ۲۰۲۰
- سازمان جهانی بهداشت، پیشگیری و کنترل کووید-۱۹ در زندان‌ها و دیگر اماکن بازداشتی
[۱] به این منبع رجوع کنید: http://www.sanita.sm/on-line/home/bioetica/comitato-sammarinese-di-bioetica/documents-in-english/documento2116023.html.
[۲] به این منبع رجوع کنید: https://www.hhs.gov/sites/default/files/ocr-bulletin-3-28-20.pdf.
[۳] به این منبع رجوع کنید: https://www.khaleejtimes.com/coronavirus-pandemic/combating-coronavirus-uae-launches-home-testing-programme-for-people-of-determination.
[۴] به این منبع رجوع کنید: https://www.facebook.com/pg/chrgovph/photos/?tab=album&album_id=2681151298668065&__tn__=-UC-R.
[۵] به این منبع رجوع کنید: https://www.canada.ca/en/employment-social-development/news/2020/04/backgrounder–covid-19-disability-advisory-group.htm.
[۶] ژوسبا زالاکین و آدلینا کوماس-هررا، «مرگ‌ومیر ناشی از شیوع کووید-۱۹ در موسسات نگهداری: شواهد اولیه بین‌المللی»، شبکه بین‌المللی مقررات مراقبت‌های طولانی‌مدت، ۱۲ آوریل ۲۰۲۰، صفحه ۵.
[۷] به این منبع رجوع کنید: http://www.health.gov.on.ca/en/pro/programs/publichealth/coronavirus/docs/2019_covid_testing_guidance.pdf.
[۸] بیانیه سازمانهای منطقه‌ای و بین‌المللی افراد دارای معلولیت روان همراه با توصیه‌هایی در زمینه بیماری دنیاگیر کووید-۱۹، در https://dk-media.s3.amazonaws.com/AA/AG/chrusp-biz/downloads/357738/COVID19-and-persons-with-psychosocial-disabilities-final_version.pdf.
[۹] در آغاز شیوع بیماری در چین یک نوجوان ۱۶ساله مبتلا به فلج مغزی درگذشت، چراکه اعضای خانواده وی ایزوله شده و او را بدون بدون پشتیبانی رها کرده بودند.
[۱۰] موسسه نقطه کانونی معلولیت پاراگوئه (SENADIS) استفاده از رسانه‌های اجتماعی را برای ارائه اطلاعات به زبان اشاره آغاز کرد و باعث ترویج افزایش دسترسی جامعه ناشنوایان شد.
[۱۱] به SENADIS ،Panamá toma medidas para la inclusión de las personas con discapacidad frente al covid-19 ، ۳٫۱ مراجعه کنید.
[۱۲] به این منبع رجوع کنید: https://www.health.govt.nz/our-work/diseases-and-conditions/covid-19-novel-coronavirus/covid-19-novel-coronavirus-resources/covid19-novel-coronavirus-new-zealand-sign-language.
[۱۳] به این منبع رجوع کنید: https://coronavirus.gob.mx.
[۱۴] آرژانتین، فرمان ۲۹۷/۲۰۲۰، ماده ۶.۵.
[۱۵] چنین روشی توسط دولت‌هایی مانند کلمبیا ترویج می‌شود. رجوع شود به: (https://www.minsalud.gov.co/sites/rid/Lists/BibliotecaDigital/RIDE/DE/PS/asif13-personas-con-discapacidad.covid-19.pdf.)
[۱۶] به SENADIS ،Panamá toma medidas para la inclusión de las personas con discapacidad frente al covid-19 ،۳٫۳ مراجعه کنید.
[۱۷] مراجعه کنید به به سؤالات متداول درباره کووید-۱۹، بریتانیا و ایرلند شمالی: آنچه می‌توانید و نمی‌توانید انجام دهید، بخش ۱۵.
[۱۸] به Secrétariat d’Etat auprès du Premier Ministre chargé des personnes handicapées مراجعه کنید، در: https://handicap.gouv.fr/autisme-et-troubles-du-neuro-developpement/infos-speciales-coronavirus/article/information-covid-19-et-confinement.
[۱۹] به OECD، بیماری، معلولیت و کار مراجعه کنید. شکستن موانع، صفحه ۲۳، نشان می‌دهد که افراد دارای معلولیت در مقایسه با دیگران آمار بالاتری در
عدم تحرک دارند: به ترتیب ۴۹٪ تا ۲۰٪.
[۲۰] به UNDESA ، گزارش معلولیت و توسعه، صفحه ۱۵۷، شکل II.۸۱ مراجعه کنید. این شکل نشان می‌دهد که افراد دارای معلولیت ۹٪ بیشتر در بین طبقه افراد خوداشتغال هستند (داده‌های مربوط به ۱۹ کشور).
[۲۱] بلغارستان، روزنامه دولتی، ۲۴ مارس ۲۰۲۰، ماده ۱۲؛ صندوق بین‌المللی پول، پاسخگویی به سیاست‌های کووید-۱۹، https://www.imf.org/fa/Topics/imf-and-covid19/PolicyResponses-to-COVID-19#T.
[۲۲] به منبع زیر مراجعه کنید: https://www.argentina.gob.ar/noticias/bono-extraordinario-para-las-personas-con-discapacidad-que-cobran-pensiones-no.
[۲۳] به منبع زیر مراجعه کنید: https://informations.handicap.fr/a-prime-solidaire-aah-covid-12818.php.
[۲۴] صندوق بین‌المللی پول، پاسخگویی به سیاست‌های کووید-۱۹، https://www.imf.org/en/Topics/imf-and-covid19/Policy-Responses-to-COVID-19#T.
[۲۵] به منبع زیر مراجعه کنید: https://www.benefits.gov/benefit/945.
[۲۶] به عنوان مثال، برای مدارس ابتدایی میزان پایان تحصیل افراد دارای معلولیت ۵۶٪ و در سایر افراد ۷۳٪ است.
[۲۷] یونسکو تخمین می‌زند که تعطیلی‌ها بیش از ۹۱٪ از جمعیت محصل جهان را تحت تاثیر قرار داده است. به این منبع مراجعه کنید: https://en.unesco.org/covid19/educationresponse.
[۲۸] به ایالات متحده، وزارت آموزش، سؤالات و پاسخ ها در مورد ارائه خدمات به کودکان دارای معلولیت در هنگام شیوع بیماری ویروس کرونای ۲۰۱۹، مارس ۲۰۲۰، مراجعه کنید.
[۲۹] به منبع زیر مراجعه کنید: https://educacion.gob.ec/wp-content/uploads/downloads/2020/03/Anexo-2-RECOMENDACIONES-A-LOS-DOCENTES-PARA-BRINDAR-APOYO-PEDAG%C3%93GICO-A-LOS-ESTUDIANTES-EN-AISLAMIENTO-EN-FUNCI%C3%93N-DE-PREVENIR-POSIBLES-CONTAGIOS-POR-ENFERMEDADES-RESPIRATORIAS.pdf.
[۳۰] به بریتانیا، https://www.gov.uk/guidance/supporting-your-childrens-education-during-coronavirus-covid-19، و همچنین به https://www.gov.uk/guidance/help-children-with-send-continue-their-education-during-coronavirus-covid-1، مراجعه کنید.
[۳۱] سازمان جهانی بهداشت، کووید-۱۹ و خشونت علیه زنان، اقداماتی که بخش سلامت می‌تواند انجام دهد، در https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/331699/WHO-SRH-20.04-eng.pdf.
[۳۲] UNDESA، گزارش معلولیت و توسعه، صفحات ۷، ۱۶، ۱۱۳-۱۱۵، ۲۴۹-۲۵۲، در https://social.un.org/publications/UN-Flagship-Report-DisabilityFinal.pdf؛ گزارشگر ویژه حقوق افراد دارای ممعلولیت، A / ۷۲/۱۳۳، بند ۳۵.
[۳۳] اما پیرس، ملاحظات معلولیت در برنامه نویسی GBV در هنگام بیماری دنیاگیر کووید-۱۹، در https://gbvaor.net/sites/default/files/2020-03/Disability%20Considerations%20in%20GBV%20programming%20during%20COVID_Helpdesk.pdff.
[۳۴] Peru, Ministerio de Desarrollo e Inclusión Social, Resolución Viceministerial N° ۰۰۱-۲۰۲۰-MIDIS/VMPES, 24 April 2020, at https://www.gob.pe/institucion/midis/normas-legales/484313-001-2020-midis-vmpes.
[۳۵]خدمات مشاوره‌ای ملی استرالیا در مورد تجاوز جنسی و خشونت خانگیhttps://www.1800respect.org.au/accessibility/؛ انگلستان
ویروس کورونا (کووید-۱۹): حمایت از قربانیان سوءاستفاده خانگی https://www.gov.uk/government/publications/coronavirus-covid-19-and-domestic-abuse/coronavirus-covid-19-support-for-victims-of-domestic-abuse#disability-specialist-services.
[۳۶] اصلاحات کیفری بین‌المللی، روندهای جهانی زندان ۲۰۲۰، در https://cdn.penalreform.org/wp-content/uploads/2020/04/Global-Prison-Trends-2020-Penal-Reform-International.pdf.
[۳۷] راهنمایی ویروس کورونا (کووید-۱۹) و زندان‌ها، در https://www.gov.uk/guidance/coronavirus-covid-19-and-prisons.
[۳۸] https://www.prisonpolicy.org/virus/virusresponse.html.
[۳۹] Colombia, Decreto legislativo 546, 14 April 2020, at https://dapre.presidencia.gov.co/normativa/normativa/DECRETO%20546%20DEL%2014%20DE%20ABRIL%20DE%202020.pdf.
[۴۰] آرژانتین، دیوان عالی دادگستری ملی، آکوردادا ۱۰/۲۰۲۰، و مقررات تکمیلی، دادگاه تجدیدنظر کیفری فدرال https://cnpt.gob.ar/wp-content/uploads/2020/04/Acordada-9.20-CFCP.pdf.
[۴۱] برزیل، شورای ملی دادگستری، توصیه ۶۲، ۱۷ مارس ۲۰۲۰، در https://www.cnj.jus.br/wp-content/uploads/2020/03/62-Recomenda%C3%A7%C3%A3o.pdf.
