از مرگ یک زندانی کُرد در اثر شکنجه تا تداوم سخت‌گیری‌ها بر فعالان مدنی
«خبرخانه» جایی‌ست که در آن به مرور هفتگی خبرهایی می‌پردازیم که مستقیم و یا غیرمستقیم با تضییع و نقض موارد حقوق بشر در ایران پیوند دارد؛ از بازداشت فعالان مدنی و تجمعات اعتراضی گرفته تا محاکمات ناعادلانه زندانیان و بحران‌های اجتماعی و زیست محیطی. خبرهایی که مجالی برای پرداختن به آنها در غالب گزارش فراهم نیامده و یا در هیاهوی رویدادهای هرروزه گم شده‌اند.
شما می‌توانید «خبرخانه» را هرهفته در وب‌سایت و شبکه‌های اجتماعی کمپین حقوق بشر ایران دنبال کنید.
*تداوم سخت‌گیری‌های امنیتی و قضایی بر فعالان مدنی در ایران
هفته گذشته بازهم بر شمار بازداشت و صدور و تایید احکام فعالان مدنی و دانشجویی افزوده شد؛ حکم شش سال حبس سها مرتضایی در دادگاه تجدیدنظر تایید شد و این فعال دانشجویی که پیشتر در اعتراض به محرومیت از ادامه تحصیل در دانشگاه تحصن کرده بود باید به جای کلاس درس به زندان برود.
مصطفی نیلی وکیل پریسا رفیعی هم در توئیتر خود نوشت که این فعال صنفی دانشگاه تهران محبوس در زندان اوین بعد از تبرئه شدن در پرونده سابق و در پی اعتراض سرپرست دادسرای اوین توسط شعبه ۳۶ دادگاه تجدیدنظر استان تهران به ۱۵ ماه حبس تعزیری محکوم شده است. گفته می‌شود که قرارگاه ثارالله سپاه در پرونده پریسا رفیعی نقش داشته و باعث شده تا این حکم جدید به او ابلاغ شود.
همین هفته گزارشی درباره وضعیت سمیه کارگر منتشر شد که پس از حدود چهار ماه و با پایان مراحل بازجویی از بازداشتگاه اطلاعات سپاه موسوم به بند دو الف زندان اوین به زندان قرچک ورامین منتقل شد. خبرگزاری حقوق بشری هرانا از قول یک منبع نزدیک به خانم کارگر نوشت:«سمیه کارگر به دلیل این بیماری تحت درمان متخصصین چشم در کشور فرانسه بود و آخرین ویزای پزشکی‌اش برای ماه نوامبر ۲۰۲۰ صادر شده بود اما به دلیل بازداشت، موفق به تکمیل روند درمان خود نشد. او که در طول دوره بازداشت دچار کاهش وزن و ناراحتی معده شده، از دسترسی به داروهای مکملش محروم است و نیروهای امنیتی در زمان نگهداری او در بازداشتگاه سپاه از دادن داروهایش خودداری کردند».
روز دوشنبه ۲۰ بهمن‌ماه هم نیما قاسمی، نویسنده و پژوهشگر فلسفه به دست نیروهای امنیتی در منزل خود در تهران بازداشت و به مکان نامعلومی منتقل شد. هرانا نوشت که «ماموران در زمان بازداشت، اقدام به بازرسی منزل این شهروند کرده و شماری از وسایل شخصی او از جمله، لپتاپ و دست نوشته‌های وی را ضبط کرده و با خود برده‌اند». از دلیل بازداشت این دانش‌آموخته فلسفه در دانشگاه بهشتی، هیچ اطلاعی در دست نیست.
*ماجرای فایل صوتی منتسب به جواد ظریف درباره سرنگونی هواپیمای اوکراینی
هفته گذشته شبکه خبری سی‌بی‌اس کانادا خبر داد که دولت این کشور«در حال بررسی» یک فایل صوتی‌ست که در آن صدای کسی که گمان می‌رود محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران باشد، به گوش می‌رسد که درباره «عمدی بودن» سرنگونی هواپیمای اوکراینی توسط موشک های سپاه پاسداران انقلاب اسلامی سخن می‌گوید.
این شبکه خبری کانادا در گزارشی گفته بود که خبرنگاران این شبکه فایل صوتی موردنظر را گوش کرده اند و آن صدا که می‌گویند جواد ظریف است با اشاره به اینکه «هزار دلیل» برای سرنگونی هواپیما وجود دارد، احتمال می‌دهد که «اقدام عمدی دو یا سه نفر نفوذی» و «اختلال در رادار» نیز مطرح باشد. ظریف در این فایل صوتی می‌گوید «انجام چنین کاری اصلا بعید نیست».
البته جواد ظریف در واکنش به این خبر خیلی سریع در توئیتی این فایل صوتی را جعلی خواند.
سعید خطیب زاده، سخنگوی وزارت خارجه ایران هم اعتبار کمی بعد از درز این خبر صحت این فایل صوتی را رد کرد و خطاب به دولت کانادا گفت که «با چنین اقدامات و شایعه پراکنی‌هایی، باعث نشوند که هر روز بار دیگری بر غم و اندوه خانواده های داغدار اضافه شود».
ماجرای سرنگونی هواپیمایی مسافربری اوکراینی به وسیله موشک‌های سپاه، هنوز ناگفته‌های فراوانی دارد. با این‌حال مقامات جمهوری اسلامی ایران هم‌چنان در سکوت مطلق درباره این فاجعه انسانی به سر می‌برند.
*کشته شدن زندانی کرد زیر شکنجه ماموران زندان
هفته گذشته سازمان حقوق بشری هه‌نگاو در گزارشی از مرگ یک زندانی ۲۱ ساله کرد، در اثر شکنجه‌های ماموران امنیتی خبر داد. این سازمان حقوق بشری که اخبار نقض حقوق بشر در مناطق کردنشین ایران را گزارش می‌دهد، نوشت که «مهرداد طالشی، جوان ۲۱ ساله اهل شهرستان دیواندره، زیر شکنجه ماموران امنیتی در تهران کشته شده است».
در گزارش این سازمان حقوق بشری گفته شده که مهرداد طالشی روز ۱۳ بهمن ماه به دست نیروهای امنیتی در مترو بازار تهران به همراه فرد دیگری بازداشت شده است.
خانواده آقای طالشی گفته‌اند که ساعت ۱۰ شب همان روز مهرداد طالشی به آگاهی شاپور منتقل شده و همانجا زیر شکنجه به قتل رسیده به طوری که آثار ضرب و شتم بر روی سر و گردن وی کاملاً مشهود بوده است.
یک فرد نزدیک به خانواده آقای طالشی گفته که «مهرداد طالشی هیچگونه سابقه کیفری و حتی استعمال مواد مخدر نداشته و ورزشکار بوده است». همچنین به نقل از این منبع نوشته شده که «ساعت ۸:۳۰ شب روز چهارشنبه ۱۵ بهمن یعنی دو روز بعد از دستگیری مهرداد طالشی، از بیمارستان بهارلو با آقای خسرو طاشی پدر مهرداد تماس گرفته شده و گفته‌اند که فرزندت اینجاست و پس از مراجعه به بیمارستان با جسد فرزندش روبرو شده و از تحویل جسد خودداری کرده است». این گزارش همچنین می‌گوید بیمارستان از ارائه هرگونه توضیحی در خصوص مرگ مهرداد طالشی به پدرش خودداری کرده و مسوولان بیمارستان بهارلوی تهران واقع در میدان راه‌آهن گفته‌اند که «جسد را اداره آگاهی به ما تحویل داده است».
جسد آقای طالشی روز ۱۹ بهمن در سنندج تشییع شده و مراسم عزاداری او نیز روز دوشنبه، ۲۰ بهمن «در فضایی کاملا امنیتی» و به صورت محدود در شهرستان دیواندره برگزار شده است.
*محکومیت فعال کارگری محبوس در زندان به پنج سال حبس
هفته گذشته علی اسحاق، فعال کارگری هم در دادگاه انقلاب تهران به ۵ سال حبس تعزیری محکوم شد. این فعال کارگری که اواخر آبان ماه ۹۸ در منزل شخصی خود بازداشت و به زندان اوین منتقل شده بود به دلیل عدم توانایی مالی برای تامین قرار وثیقه، کماکان در زندان به سر می‌برد. هرانا به نقل از اتحادیه آزاد کارگران نوشت که بر اساس حکم صادره توسط شعبه ۲۸ دادگاه انقلاب تهران آقای اسحاق از بابت اتهام عضویت در گروه های مخالف نظام به ۵ سال حبس تعزیری محکوم شده است. جلسه دادگاه رسیدگی به اتهامات علی اسحاق، در مهرماه سال جاری در شعبه ۲۸ دادگاه انقلاب تهران برگزار شده بود.
گزارش اتحادیه آزاد کارگران می‌گوید که «برای آزادی آقای اسحاق وثیقه‌ای به مبلغ ۲۰۰ میلیون تومان تعیین شد اما با توجه به عدم توانایی مالی در تأمین قرار وثیقه، بازداشت او در زندان های اوین و رجایی شهر تداوم یافته است. علی اسحاق شاعر شعرهای انقلابی نیز هست.»
سندیکای کارگران شرکت واحد اتوبوسرانی تهران و حومه از احضار سه تن از اعضای این سندیکا به پلیس امنیت تهران خبر داد؛ داود رضوی، عطا باباخانی و علی قربانیان، سه عضو این نهاد باسابقه کارگری هستند که بنا به ابلاغیه شعبه دوم دادسرای اوین، برای پاره‌ای توضیحات باید به پلیس امنیت تهران بروند. بر اساس گزارش سندیکای کارگران شرکت واحد اتوبوسرانی تهران، این شهروندان پس از حضور در تجمع بازنشستگان در مقابل مجلس، توسط پلیس امنیت به صورت تلفنی احضار شدند و در روزهای گذشته نیز ابلاغیه‌ای برایشان ارسال شده است. در این احضاریه از این شهروندان خواسته شده که روز شنبه ۲۵ بهمن، جهت رسیدگی به اتهامات مطروحه در این دادسرا حاضر شود.این سه شهروند از بازنشستگان سازمان تامین اجتماعی هستند.
پیش‌ترعطا باباخانی در پرونده‌ای دیگر به اتهام برهم زدن امنیت کشور به ستاد خبری پلیس اطلاعات و امنیت استان البرز احضار شده بود. گفتنی‌ست که عطا باباخانی و داود رضوی پیشتر در تاریخ آذرماه ۱۳۹۸، به همراه ۱۵ تن از اعضای سندیکای شرکت واحد اتوبوسرانی تهران به پلیس امنیت اخلاقی احضار و در تیرماه سال ۱۳۹۹، قرار منع تعقیب توسط شعبه دوم دادسرای امنیت اوین، برای آنها صادر شده بود.
*ادامه تجمعات اعتراضی در شهرهای کشور
از کارگران گرفته تا بسیاری از کارمندان بخش‌های خصوصی و دولتی مملکت هفته گذشته بازهم به نشان اعتراض به وضع موجود، تجمع را بهترین راهکار دانسته‌اند و به خیابان و یا روبروی ساختمان‌های مورد نظر رفتند و شعارهای اعتراضی سر دادند. خبر رسید که کارکنان «عوارضی‌های» استان قزوین در مقابل استانداری تجمع کردند. ایلنا گزارش داد که این اعتراضات به دلیل بلاتکلیفی بیش از ۱۳۰ نفر از کارکنان عوارضی قزوین در نتیجه اجرای طرح الکترونیکی کردن اخذ عوارض است.
اعتراض کارکنان عوارضی‌های قزوین که پیش از این نیز بارها در مقابل استانداری قزوین تکرار شده با وعده مسئولان و همچنین عدم تحقق وعده‌های آنها باری دیگر کارکنان این حوزه را به اعتراض و اعتصاب واداشته است. کارکنان عوارضی قزوین روی بنر اعتراضی نوشته بودند «امیدمان را به یاس تبدیل کرده‌اید نیاز اولیه را سلب کرده‌اید، چیزی برای از دست دادن نداریم، ماه‌ها گذشت و به سال رسید پس کی باید پاسخگو باشید.»
همچنین تعدادی از بازنشستگان شرکت مخابرات استان زنجان با در دست داشتن درخواست رسیدگی به مطالبات گذشته و امور رفاهی و حق سنوات در ساختمان جدید ارتباطات و فناوری اطلاعات تجمع کردند. شماری از پرسنل ارکان ثالث سازمان منطقه ویژه پتروشیمی ماهشهر هم در شهرک بعثت در سه روز متوالی دست به تجمع اعتراضی زدند و اعتراض به عدم اجرای صحیح طرح طبقه بندی مشاغل و تبعیض در پرداخت مزایای شغلی پرسنل را مهم‌ترین دلیل اعتراض خود عنوان کردند. به گفته آنها نمایندگان آنان از سوی حراست تهدید می شوند. همچنین برخی از نمایندگان در پی تهدید حراست با تغییر شغل روبرو شده اند. روز سه شنبه ۲۱ بهمن، شماری از کارکنان اداره آب و فاضلاب شهرستان رامشیر در اعتراض به عدم پرداخت معوقات مزدی خود در مقابل این اداره دست به تجمع زدند. این کارکنان دلیل تجمع خود را عدم پرداخت ۷ ماه حقوق معوقه خود عنوان کردند.
*تداوم فشار بر اعضای کانون نویسندگان؛ علیرضا نوری راهی زندان همدان شد
پنج‌شنبه هفته گذشته علیرضا نوری، شاعر، نویسنده و عضو کانون نویسندگان ایران به دست پلیس اطلاعات و امنیت همدان در منزل شخصی خود بازداشت و جهت تحمل دوران محکومیت به زندان همدان منتقل شد. آقای نوری خرداد سال ۱۳۹۶ به دلیل آنچه «توهین به مقدسات» عنوان شده بود توسط دادگاه کیفری در همدان محاکمه و به دو سال زندان محکوم شد. دادگاه مصادیق این اتهام را بعضی شعرهای علیرضا نوری است اعلام کرده بود شعرهایی که در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده بود. دادگاه تجدید نظر در آبان ۱۳۹۶ حکم دادگاه بدوی را عینا تایید کرد. آقای نوری تیرماه ۱۳۹۹، برای اجرای حکم حبس به شعبه پنج اجرای احکام همدان احضار و نهایتا به دلیل شیوع ویروس کرونا اجرای حکم حبس وی متوقف شده بود.
هفته گذشته همچنین خبری مبنی بر تحمیل فشار بر یکی دیگر از اعضای کانون نویسندگان که در زندان به سر می‌برد منتشر شد؛ خبرگزاری هرانا نوشت که کیوان باژن، عضو کانون نویسندگان ایران محبوس در زندان اوین با کارشکنی و بهانه تراشی مسئولان زندان از اعزام به بیمارستان و رسیدگی پزشکی محروم مانده است. جلوگیری از اعزام آقای باژن به بیمارستان به بهانه نپوشیدن لباس زندان در زمان انتقال صورت گرفته است.
محکومیت آقای باژن دی‌ماه ۱۳۹۸ توسط شعبه ۳۶ دادگاه تجدیدنظر استان تهران به ۳ سال و ۶ ماه حبس تعزیری تقلیل یافت. کیوان باژن نهایتا در تاریخ ۵ مهرماه امسال پس از حضور در واحد اجرای احکام دادسرای اوین بازداشت و جهت تحمل دوران محکومیت خود به زندان اوین منتقل شد.
*برادران افکاری در اعتراض به بازداشت در انفرادی اعتصاب ملاقات کردند
وحید و حبیب افکاری، برادران نوید افکاری، کشتی‌گیری که چند ماه قبل در شرایطی پر ابهام اعدام شد، در اعتراض به پنج ماه زندان انفرادی و وضعیت خود در زندان اعلام کردند که «دست به اعتصاب ملاقات زده‌اند».
سعید افکاری، برادر آنها در توییتی نوشت که «برادرانم به دلیل ۵ ماه نگه داشتن غیرقانونی آنها در انفرادی و ضرب و شتم فراوان، تا زمان برگشتن به بند عمومی اعتصاب ملاقات کرده اند.» بنا به نوشته سعید افکاری «مسئولان قضایی استان و کشور مسئول این نقض قانون و خطراتی که برادرانم را تهدید می‌کند، هستند.» پیشتر حسین افکاری و بهیه نامجو، پدر و مادر برادران افکاری در نامه‌ای نسبت به نگهداری حبیب و وحید، دو فرزند دیگرشان در سلول انفرادی ابراز نگرانی کرده بودند و خواهان رسیدگی به شکایت آنها درباره شکنجه و آزار فرزندانشان در زندان شده بودند.
نوید، وحید و حبیب افکاری در جریان اعتراضات مردم شیراز در سال ۹۷ به دست نیروهای امنیتی بازداشت شدند و نهایتا برای نوید افکاری حکم اعدام صادر شد. نوید افکاری در شرایطی که هنوز پرسش‌های زیادی درباره پرونده این کشتی‌گیر ۲۷ ساله مطرح بود و شواهد بسیاری مبنی بر بی‌گناه بودن او وجود داشت، با تعجیل زیاد اعدام شد. اعدامی که موجی از خشم چهره‌های ورزشی دنیا را نیز به دنبال داشت.
